Η παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση δημιουργεί 21,5 εκατομμύρια προσφύγων κάθε χρόνο
Ο αριθμός των περιβαλλοντικών προσφύγων έφθασε φέτος τα 25 εκατομμύρια, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2020 φθάνοντας τα 250 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Μόνο κατά τη διάρκεια του 2012, περίπου 32,4 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν από περιβαλλοντικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στις χώρες καταγωγής τους και εκείνων που ζήτησαν καταφύγιο μέσω της διεθνούς μετανάστευσης.
Σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικών Μετακινήσεων, ο «αντίκτυπος και η απειλή από κλιματικούς κίνδυνους» μετατόπισε κατά μέσο όρο 21,5 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, μεταξύ 2008 και 2015.
Η αυξανόμενη επίδραση της κλιματικής αλλαγής προστίθεται ήδη σε πλήθος άλλων παραγόντων, όπως η φτώχεια, ο πόλεμος και οι διώξεις, που τα τελευταία χρόνια έχουν αναγκάσει εκατομμύρια ανθρώπων να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. «Καταστροφική σύγκλιση» είναι ο όρος που ο κοινωνιολόγος Christian Parenti χρησιμοποιεί για να περιγράψει αυτήν την αναταραχή του εικοστού πρώτου αιώνα, καθώς πολλοί από αυτούς τους παράγοντες συνδυάζονται για να εκτοπίσουν τεράστιους αριθμούς ήδη εξαθλιωμένων ανθρώπων.
Όπως λέει η Camila Minerva της οργάνωσης Oxfam: «Οι φτωχότεροι και οι πιο περιθωριοποιημένοι είναι πέντε φορές πιο πιθανό να εκτοπιστούν και να παραμείνουν έτσι για περισσότερο χρόνο από τους ανθρώπους σε χώρες με υψηλότερα εισοδήματα και αυτοί οι πρόσφυγες αυξάνονται περαιτέρω εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής».
Αν και οι αριθμοί των περιβαλλοντικών προσφύγων αμφισβητούνται συχνά, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες προβλέπει ότι οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους θα εκτοπίσουν 250 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2050.
Ορισμένοι, ωστόσο, προβλέπουν 350 εκατομμύρια από εκείνο το έτος και μετά μέχρι 700. Το 10% του συνόλου των Μεξικανών μεταξύ 15 και 65 ετών -για παράδειγμα-αναμένεται να κατευθυνθεί προς βορρά, χάρη στις αυξανόμενες θερμοκρασίες, τις ξηρασίες και τις πλημμύρες.
Αν και ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που θα είναι σε κίνηση μέχρι τα μέσα του αιώνα είναι αβέβαιος, όπως έγραψαν οι συντάκτες της έκθεσης «In Search of Shelter: Χαρτογράφηση των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος στην ανθρώπινη μετανάστευση και μετατόπιση» το εύρος και η κλίμακα υπερβαίνει κατά πολύ τα όσα έχουμε δει μέχρι σήμερα. «Και εδώ είναι η θλιβερή πραγματικότητα της στιγμής: για τέτοιες εξελίξεις, ο κόσμος είναι αξιοσημείωτα απροετοίμαστος. Δεν υπάρχει καν νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των προσφύγων από το κλίμα είτε στο διεθνές δίκαιο είτε στους νόμους συγκεκριμένων χωρών».
Μεταξύ 1850 και 2011, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υπεύθυνες για το 27% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 25%, τώρα λοιπόν πρέπει να ανταποκριθούν στις επικείμενες ροές περιβαλλοντικών προσφύγων που βρίσκονται καθ΄οδόν.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ετήσιοι προϋπολογισμοί για τα συστήματα αστυνόμευσης στα σύνορα και τη μετανάστευση έχουν ήδη εκτοξευθεί από περίπου 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε 20 δισεκατομμύρια δολάρια το 2017.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πενταπλασιάστηκαν οι περιπολίες στα σύνορα, κατασκευάστηκαν 700 μίλια τοίχων και φραγμών (πολύ πριν αρχίσει να μιλάει ο Ντόναλντ Τραμπ «μεγάλο και όμορφο τείχος του») και δισεκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν στα σύνορα με το Μεξικό για τεχνολογικό εξοπλισμό παρακολούθησης.
Μια τέτοια ογκώδης οχύρωση των συνόρων δεν είναι, όμως, μόνο φαινόμενο των ΗΠΑ.
Το 1989, όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, υπήρχαν 15 συνοριακοί τοίχοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Τώρα, σύμφωνα με την ερευνήτρια Elisabeth Vallet, υπάρχουν 70.
Αυτά τα τείχη έχουν γενικά αυξηθεί για να εμποδίσουν την επικοινωνία μεταξύ των πλουσιότερων χωρών και των φτωχότερων, μεταξύ εκείνων που έχουν τα βαρύτερα αποτυπώματα άνθρακα και εκείνων που βυθίστηκαν στην «καταστροφική σύγκλιση» του Parenti, πολιτικών, οικονομικών και οικολογικών κρίσεων. Αυτό ισχύει είτε μιλάμε για την Αμερική, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή ή την Ασία.
Η Ινδία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα με την κατασκευή ενός χαλύβδινου τοίχου κατά μήκος των μακρών συνόρων της με το Μπαγκλαντές, μια χώρα που αναμένεται να έχει εκατομμύρια εκτοπισμένων στις επόμενες δεκαετίες, χάρη στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις ορμητικές καταιγίδες των μουσώνων.
Τα τελευταία χρόνια, με τόσους πολλούς ανθρώπους που μετακινούνται από την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διπλασιάζουν επίσης την προστασία των συνόρων ενώ οι προϋπολογισμοί εκτέλεσης έργων φύλαξης αυξάνονται 50 φορές σε σχέση με το 2005.
Οι τάσεις είναι ήδη σαφείς: οι προβλέψεις της αγοράς δείχνουν ότι οι βιομηχανίες συστημάτων παρακολούθησης παγκόσμιων συνόρων και εθνικής ασφάλειας θα αναπτύσσονται συνεχώς σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η ευρύτερη παγκόσμια αγορά ασφάλειας θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί μεταξύ των ετών 2011 και 2022 (από 305 δισεκατομμύρια δολάρια σε 546 δισεκατομμύρια δολάρια).
Σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες η άνοδος της στάθμης των υδάτων στις παραθαλάσσιες περιοχές θα προκαλέσει ένα κύμα προσφύγων της τάξης των δύο δισεκατομμυρίων μέχρι το 2.100.
Εκατομμύρια Αμερικανοί της ηπειρωτικής χώρας θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την ενδοχώρα, μειώνοντας δραστικά τους πληθυσμούς τουλάχιστον εννέα παράκτιων Πολιτειών, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Τζώρτζια που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Μόνο το Τέξας θα μπορούσε να δεχτεί περίπου 2,5 εκατομμύρια εσωτερικούς μετανάστες.
Καμία περιοχή, λοιπόν, δεν προστατεύεται από την αλλαγή του κλίματος αλλά οι κίνδυνοι εκτόπισης είναι μεγαλύτεροι σε χώρες με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων και με μεγάλους πληθυσμούς σε περιοχές που δεν έχουν την ικανότητα ή τους πόρους να προετοιμαστούν επαρκώς.
Η Ασία αντιμετωπίζει τους περισσότερους φυσικούς κινδύνους από οποιαδήποτε άλλη περιοχή – το 2015, το 85% των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από αιφνίδιες φυσικές καταστροφές ήταν στη Νότια και Ανατολική Ασία.
Σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικών Μετακινήσεων, ο «αντίκτυπος και η απειλή από κλιματικούς κίνδυνους» μετατόπισε κατά μέσο όρο 21,5 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, μεταξύ 2008 και 2015.
Η αυξανόμενη επίδραση της κλιματικής αλλαγής προστίθεται ήδη σε πλήθος άλλων παραγόντων, όπως η φτώχεια, ο πόλεμος και οι διώξεις, που τα τελευταία χρόνια έχουν αναγκάσει εκατομμύρια ανθρώπων να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. «Καταστροφική σύγκλιση» είναι ο όρος που ο κοινωνιολόγος Christian Parenti χρησιμοποιεί για να περιγράψει αυτήν την αναταραχή του εικοστού πρώτου αιώνα, καθώς πολλοί από αυτούς τους παράγοντες συνδυάζονται για να εκτοπίσουν τεράστιους αριθμούς ήδη εξαθλιωμένων ανθρώπων.
Όπως λέει η Camila Minerva της οργάνωσης Oxfam: «Οι φτωχότεροι και οι πιο περιθωριοποιημένοι είναι πέντε φορές πιο πιθανό να εκτοπιστούν και να παραμείνουν έτσι για περισσότερο χρόνο από τους ανθρώπους σε χώρες με υψηλότερα εισοδήματα και αυτοί οι πρόσφυγες αυξάνονται περαιτέρω εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής».
Αν και οι αριθμοί των περιβαλλοντικών προσφύγων αμφισβητούνται συχνά, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες προβλέπει ότι οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους θα εκτοπίσουν 250 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2050.
Ορισμένοι, ωστόσο, προβλέπουν 350 εκατομμύρια από εκείνο το έτος και μετά μέχρι 700. Το 10% του συνόλου των Μεξικανών μεταξύ 15 και 65 ετών -για παράδειγμα-αναμένεται να κατευθυνθεί προς βορρά, χάρη στις αυξανόμενες θερμοκρασίες, τις ξηρασίες και τις πλημμύρες.
Αν και ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που θα είναι σε κίνηση μέχρι τα μέσα του αιώνα είναι αβέβαιος, όπως έγραψαν οι συντάκτες της έκθεσης «In Search of Shelter: Χαρτογράφηση των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος στην ανθρώπινη μετανάστευση και μετατόπιση» το εύρος και η κλίμακα υπερβαίνει κατά πολύ τα όσα έχουμε δει μέχρι σήμερα. «Και εδώ είναι η θλιβερή πραγματικότητα της στιγμής: για τέτοιες εξελίξεις, ο κόσμος είναι αξιοσημείωτα απροετοίμαστος. Δεν υπάρχει καν νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των προσφύγων από το κλίμα είτε στο διεθνές δίκαιο είτε στους νόμους συγκεκριμένων χωρών».
Μεταξύ 1850 και 2011, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υπεύθυνες για το 27% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 25%, τώρα λοιπόν πρέπει να ανταποκριθούν στις επικείμενες ροές περιβαλλοντικών προσφύγων που βρίσκονται καθ΄οδόν.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ετήσιοι προϋπολογισμοί για τα συστήματα αστυνόμευσης στα σύνορα και τη μετανάστευση έχουν ήδη εκτοξευθεί από περίπου 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε 20 δισεκατομμύρια δολάρια το 2017.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πενταπλασιάστηκαν οι περιπολίες στα σύνορα, κατασκευάστηκαν 700 μίλια τοίχων και φραγμών (πολύ πριν αρχίσει να μιλάει ο Ντόναλντ Τραμπ «μεγάλο και όμορφο τείχος του») και δισεκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν στα σύνορα με το Μεξικό για τεχνολογικό εξοπλισμό παρακολούθησης.
Μια τέτοια ογκώδης οχύρωση των συνόρων δεν είναι, όμως, μόνο φαινόμενο των ΗΠΑ.
Το 1989, όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, υπήρχαν 15 συνοριακοί τοίχοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Τώρα, σύμφωνα με την ερευνήτρια Elisabeth Vallet, υπάρχουν 70.
Αυτά τα τείχη έχουν γενικά αυξηθεί για να εμποδίσουν την επικοινωνία μεταξύ των πλουσιότερων χωρών και των φτωχότερων, μεταξύ εκείνων που έχουν τα βαρύτερα αποτυπώματα άνθρακα και εκείνων που βυθίστηκαν στην «καταστροφική σύγκλιση» του Parenti, πολιτικών, οικονομικών και οικολογικών κρίσεων. Αυτό ισχύει είτε μιλάμε για την Αμερική, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή ή την Ασία.
Η Ινδία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα με την κατασκευή ενός χαλύβδινου τοίχου κατά μήκος των μακρών συνόρων της με το Μπαγκλαντές, μια χώρα που αναμένεται να έχει εκατομμύρια εκτοπισμένων στις επόμενες δεκαετίες, χάρη στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις ορμητικές καταιγίδες των μουσώνων.
Τα τελευταία χρόνια, με τόσους πολλούς ανθρώπους που μετακινούνται από την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διπλασιάζουν επίσης την προστασία των συνόρων ενώ οι προϋπολογισμοί εκτέλεσης έργων φύλαξης αυξάνονται 50 φορές σε σχέση με το 2005.
Οι τάσεις είναι ήδη σαφείς: οι προβλέψεις της αγοράς δείχνουν ότι οι βιομηχανίες συστημάτων παρακολούθησης παγκόσμιων συνόρων και εθνικής ασφάλειας θα αναπτύσσονται συνεχώς σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η ευρύτερη παγκόσμια αγορά ασφάλειας θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί μεταξύ των ετών 2011 και 2022 (από 305 δισεκατομμύρια δολάρια σε 546 δισεκατομμύρια δολάρια).
Σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες η άνοδος της στάθμης των υδάτων στις παραθαλάσσιες περιοχές θα προκαλέσει ένα κύμα προσφύγων της τάξης των δύο δισεκατομμυρίων μέχρι το 2.100.
Εκατομμύρια Αμερικανοί της ηπειρωτικής χώρας θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την ενδοχώρα, μειώνοντας δραστικά τους πληθυσμούς τουλάχιστον εννέα παράκτιων Πολιτειών, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Τζώρτζια που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Μόνο το Τέξας θα μπορούσε να δεχτεί περίπου 2,5 εκατομμύρια εσωτερικούς μετανάστες.
Καμία περιοχή, λοιπόν, δεν προστατεύεται από την αλλαγή του κλίματος αλλά οι κίνδυνοι εκτόπισης είναι μεγαλύτεροι σε χώρες με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων και με μεγάλους πληθυσμούς σε περιοχές που δεν έχουν την ικανότητα ή τους πόρους να προετοιμαστούν επαρκώς.
Η Ασία αντιμετωπίζει τους περισσότερους φυσικούς κινδύνους από οποιαδήποτε άλλη περιοχή – το 2015, το 85% των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από αιφνίδιες φυσικές καταστροφές ήταν στη Νότια και Ανατολική Ασία.
