Νόνικα Γαληνέα: Η υπέροχη κυρία του θεάτρου
Επιμέλεια Μαρία Κωνσταντοπούλου
«Κοιτάξτε, όλοι θα «φύγουµε» κάποια στιγµή. Θα µπορούσε άνετα να πρόκειται για τη δική µου στιγµή, αλλά είµαι εδώ, είµαι ζωντανή και θεωρώ τον εαυτό µου ιδιαίτερα τυχερό. ∆εν θέλω να ανησυχεί κανείς σας για µένα. Προσωπικά προστατεύω τον εαυτό µου και το ίδιο εύχοµαι σε όλους σας. Οσον αφορά τον θάνατο, όπως ξεκίνησα να εξηγώ, όχι, δεν τον φοβήθηκα. Ο λόγος είναι πως είµαι γεµάτη από πράγµατα που έζησα, νιώθω πλήρης µέσα µου, ολοκληρωµένη.» . Τα λόγια της στην τελευταία συνέντευξη που είχε δώσει τον περασμένο Οκτώβρη στην εφημερίδα «Παραπολιτικά».
Η αγαπημένη Ελληνίδα ηθοποιός έφυγε σήμερα από τη ζωή στα 85 της χρόνια. Αφήνοντας πίσω της μια μεγάλη καλλιτεχνική παρακαταθήκη, μια λαμπερή διαδρομή με πολλούς ρόλους, συνεργασίες, μεταφράσεις βιβλίων, πνευματικό έργο. Μια ζωή πλήρης από έρωτες, φίλους, ταξίδια. Τρυφερή μητέρα, αγαπημένη γιαγιά και στοργική προγιαγιά. Τρεις κόρες, τρία εγγόνια και μία δισέγγονη, που στάθηκαν στο πλευρό της μέχρι την τελευταία στιγμή της.
«Δεν επαναπαύθηκα ποτέ. Με θυμάμαι να μιλάω με τέσσερα τηλέφωνα. Δούλεψα σκληρά. Έκανα και δέκα επτά μεταφράσεις κι αυτές οι μεταφράσεις με απογείωναν γιατί με έφερναν τόσο κοντά στους συγγραφείς.»
Η Νόνικα (Αντιγόνη) Γαληνέα γεννήθηκε στην Αθήνα στις 8 Ιουνίου του 1938. Οι πρώτες της σπουδές ήταν στο σχολείο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος – Μακρή ενώ μόλις στα 14 πήγε στην Φλωρεντία και κατόπιν συνέχισε σε αγγλικό σχολείο στην Ελβετία. Στα 18 της γράφτηκε στο Densons Secretarial College στο Λονδίνο, ενώ στη συνέχεια σπούδασε στο Weber Douglas School of Singing and dramatic art.
Η αγάπη για τις τέχνες
Η σταδιοδρομία της ξεκινάει το 1963 με εξετάσεις στο Θέατρο Τέχνης, όπου η πρώτη της παράσταση ήταν με τους Όρνιθες του Αριστοφάνη. Συνεργαζόταν με τον Κάρολο Κουν, την Κατίνα Παξινού, τον Δημήτρη Χορν, την Άννα Συνοδινού, τον Αλέξη Μινωτή, τον Δημήτρη Μυράτ κ.ά.
Από το 1969 έζησε και συνεργάστηκε με τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Μαζί, δημιούργησαν δύο θεατρικές σκηνές, το Θέατρο Ιλίσια και το Στούντιο Ιλίσια.
Στη συνέχεια συνεργάστηκε με το Εθνικό θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και το Αμφιθέατρο ενώ παράλληλα έκανε πολλές συνεργασίες με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και παραστάσεις στη Μεγάλη και στη Μικρή Επίδαυρο καθώς και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο.
Συνεργασίες πολλές με αναγνωρισμένους καλλιτέχνες όπως ο Μίνως Βολανάκης, ο Γιάννης Κόκκος, ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο Ανδρέας Βουτσινάς, ο Stuart Burge, ο Διονύσης Φωτόπουλος, η Θεώνη Βαχλιώτη Όλντριτζ, ο Νίκος Πετρόπουλος κ.ά.
Αντιμετώπισα ζήλεια, ίσως και φθόνο
Σε συνέντευξη της στην Μυρτώ Λοβέρδου είχε πει πριν κάποια χρόνια:
«Μπήκα στο Θέατρο Τέχνης. Με έβαλε ο μάγος ο Κουν στον μαγικό του κόσμο κι αυτό ήταν το όπλο μου. Πήρα τέτοια δύναμη, τέτοια σιγουριά πάνω στην σκηνή, τέτοιο σεβασμό γι΄αυτό που έκανα, τέτοια αγάπη, που ήμουν ολοκληρωμένη. Δεν μου χρειαζόταν τίποτε άλλο. Τις μικροκακίες και τις μικροζήλειες τις θεωρούσα πάρα πολύ φυσικές –όπως κάθε φορά που κάναμε μια μεγάλη επιτυχία με τον Αλέκο, και κάναμε πολλές. Αντιμετώπισα ζήλεια, ίσως και φθόνο. Προερχόταν, και δικαιολογημένα, από ανθρώπους που δεν είχαν την δυνατότητα να έχουν αυτά που είχα εγώ.»
Η μεγάλη οθόνη και οι ρόλοι
Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1968 και μέχρι το 1972 συμμετείχε σε τέσσερις ταινίες, οι τρεις εκ των οποίων της Φίνος Φιλμ. Από κει και πέρα αφοσιώθηκε στο θέατρο, μοιράζοντας τη ζωή της μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου. Ελάχιστη ήταν η παρουσία της στην τηλεόραση, όπου συμμετείχε σε δυο μικρές σειρές («Παράξενος ταξιδιώτης» και «Δέκατο τρίτο κιβώτιο»).
Οι μεταφράσεις
Έχει μεταφράσει δεκαεπτά θεατρικά έργα, πολλά εκ των οποίων έχουν δημοσιευτεί. Ανάμεσά τους τα: «O άντρας της ζωής μου» των Μπαριγέ – Γκρεντί (1978), «Καινούργια σελίδα» του Nιλ Σάιμον (1980), «H βεντάλια της Λαίδης Γουίντερμιρ» του Όσκαρ Ουάιλντ (983), «Kάθε χρόνο, τέτοια μέρα» του Μπέρναρντ Σλέιντ (1984), «Παράξενο ιντερμέτζο» (1985) και «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» (1987) του Γιουτζίν Ο’Νιλ, «Ευαίσθητη ισορροπία» του Έντουαρντ Άλμπι (1986), «Λεωφορείον ο Πόθος» του Τενεσί Ουίλιαμς (1988), «Η κυρία του Μαξίμ» του Ζορζ Φεντό (1991) κ.ά.
Έχει εκδώσει δύο αυτοβιογραφικά βιβλία, τα «Η ζωή μου» (Λιβάνης, 2005) και «Επέστρεφε» (Ιανός, 2007).
Το 2006, βραβεύτηκε με το έπαθλο «Κυβέλη», για την προσφορά της στο ελληνικό θέατρο. Διακρίθηκε επίσης για την προσφορά της στο θέατρο με το βραβείο Νίκος Κούρκουλος το 2017.
Η προσωπική ζωή και οι κόρες που ακολούθησαν τις τέχνες
Παντρεύτηκε τον Νίκο Μουτούση, νευρολόγο στην Ελλάδα, και έζησαν στο Παρίσι για 5 χρόνια όπου έκαναν τρία παιδιά τις δίδυμες Αλεξία και Αριέττα και την Μαρία-Αμαλία Η Αριέττα Μουτούση έχει σημαντική πορεία στο θέατρο και την τηλεόραση ενώ και η Αμαλία Μουτούση έχει πολύ σημαντική πορεία στο χώρο του θεάτρου.
«Εστάθη αδύνατον να επηρεάσω τις κόρες μου. Μου είπαν ότι δεν θέλουν να ξαναπαίξουν μαζί μου. Τους είχα πει ότι θα τους ανεβάσω από ένα έργο, όπου θα είναι εκείνες οι πρωταγωνίστριες κι εγώ θα παίζω δεύτερο ρόλο, αλλά μετά από αυτό δεν θα κάνω τίποτε άλλο, ούτε τηλέφωνο. Και μου είπαν “μα δεν θέλουμε, ούτε να παίξουμε μαζί σου θέλουμε”. Οχι γιατί δεν πέρασαν καλά, αλλά γιατί ήθελαν να χαράξουν τον δικό τους δρόμο.
Εγώ τις πίστευα, γιατί είχα δει το ταλέντο τους αλλά ήμουν πάρα πολύ αυστηρή πάντα, καταπέλτης. »
Σύντροφός της για αρκετά χρόνια υπήρξε ο ηθοποιός Αλέκος Αλεξανδράκης, τον οποίο γνώρισε στο Θέατρο Μετροπόλιταν, όπου συμπρωταγωνιστούσαν. Με τον Αλεξανδράκη χώρισαν το 1990, μετά από 21 χρόνια σχέση.
Το αντίο της Φίνος Φιλμ
Η τελευταία της επιθυμία
Επιθυμία της Νόνικας Γαληνέα ήταν, όταν φύγει από την ζωή, αντί στεφάνων τα χρήματα να δοθούν για τους σκοπούς του Ιδρύματος ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ, που τόσο αγαπούσε και φρόντιζε».