Στο επίκεντρο συζήτησης στο Συμβούλιο της Επικρατείας βρέθηκε το ζήτημα της αιμοδοσίας από ομοφυλόφιλους αλλά και από άτομα με πολλαπλούς συντρόφους.

• ΑΝΤΩΝΙΑ ΞΥΝΟΥ

Το ζήτημα της αιμοδοσίας από ομοφυλόφιλους αλλά και από άτομα με πολλαπλούς συντρόφους, που δεν λαμβάνουν προφυλάξεις, απασχόλησε το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η συζήτηση διεξήχθη ύστερα από προσφυγές κατά της νέας υπουργικής απόφασης για το σχετικό έντυπο, στο οποίο καταγράφονται οι ομάδες που αποκλείονται από τη διαδικασία. Παλαιότερα στον κατάλογο περιλαμβάνονταν άτομα που είχαν ομοφυλοφιλικές σχέσεις από το 1977 αλλά και εκείνα που είχαν περισσότερους συντρόφους χωρίς τη χρήση προστασίας, ωστόσο πρόσφατα αφαιρέθηκαν από αυτόν.

Η αφαίρεση αυτή, που έγινε με τη νέα υπουργική απόφαση, βρήκε πολέμιους, και ανάμεσα τους σωματεία πασχόντων από μεσογειακή αναιμία. Ενώπιον του Δ’ Τμήματος του ανωτάτου δικαστηρίου συζητήθηκε η αίτηση ακύρωσης, με την οποία ζητήθηκε να κριθεί αντισυνταγματική η απόφαση του υπουργού Υγείας. Να σημειωθεί ότι σε αυτή την απόφαση γίνεται αναφορά στο έντυπο «ιστορικό αιμοδοσίας» και ανακαθορίζονται οι ομάδες που αποκλείονται από τη διαδικασία.

Μεταξύ άλλων, στην αίτηση τους τα σωματεία αναφέρουν πως οι εξαιρέσεις-μεταβολές του νέου ιστορικού του αιμοδότη, αποκλίνουν από την σχετική γνωμοδότηση της 5μελούς συμβουλευτικής επιτροπής αιμοδοσίας του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας.

Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί τους επόμενους μήνες.

Πηγή: news247.gr

Στο ΣτΕ προσέφυγαν εκ νέου οι Φυσικοθεραπευτές για το clawback

Μόνο το έτος 2023, το ποσό που δεν τους καταβλήθηκε και αφαιρέθηκε από τα δεδουλευμένα τους, ήταν 26.000.000 ευρώ

Στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας για την προάσπιση των συμφερόντων των μελών του, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών Π.Σ.Φ. - ΝΠΔΔ κατέθεσε σήμερα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας αίτηση για την ακύρωση της υπ’αριθμ. ΕΑΛΕ/Γ.Π. 21886/19-04-2024 απόφασης των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και Υγείας (Επιτρεπόμενα όρια δαπανών του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) έτους 2024, για παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και ιατροτεχνολογικά προϊόντα και συμπληρώματα ειδικής διατροφής, ΦΕΚ Β΄2365/19-04-2024), κατά το μέρος που αφορά τον προσδιορισμό επιτρεπομένων ορίων δαπανών για τις παρεχόμενες υπηρεσίες φυσικοθεραπείας.

              Με τον τρόπο αυτό ο ΠΣΦ συνεχίζει με επιμονή και συνέπεια τον διαρκή αγώνα για την τελική εξάλειψη του άδικου μέτρου του claw back, που απομειώνει το εισόδημα των φυσικοθεραπευτών και τους οδηγεί σε οικονομικό αδιέξοδο.

Ο Π.Σ.Φ., από την πρώτη στιγμή της επιβολής του μέτρου της αυτόματης επιστροφής (ρήτρα clawback) στους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ φυσικοθεραπευτές, είχε αντιδράσει έντονα, τονίζοντας τον εντελώς άδικο χαρακτήρα του συγκεκριμένου μέτρου, που περιορίζει δραστικά το ύψος των ήδη συμφωνημένων απολαβών τους.

Η τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας, του ΕΟΠΥΥ αλλά και της Κυβέρνησης, ως δικαιολογητική βάση για την επιβολή του εν λόγω μέτρου προέβαλαν την ανάγκη αντιμετώπισης της οξείας δημοσιονομικής κρίσης, που υπαγόρευε την συγκράτηση της δαπάνης του ΕΟΠΥΥ εντός των ορίων του λεγόμενου κλειστού προϋπολογισμού, ως απόρροια «μνημονιακής» υποχρέωσης της χώρας μας.

Σήμερα, ωστόσο, τα δεδομένα έχουν αλλάξει.

Σύμφωνα με τις κατά καιρούς δηλώσεις του ίδιου του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, αλλά και των λοιπών υπηρεσιακών παραγόντων, υπάρχει άρση της εποπτείας της χώρας, η χώρα παρουσιάζει πλεονάσματα και όμως ο τομέας της υγείας είναι υποχρηματοδοτούμενος.  

Δηλαδή οι Φυσικοθεραπευτές και τα άλλα επαγγέλματα υγείας τα οποία υφίστανται το ληστρικό μέτρο του clawback, βρίσκονται, για ανεξήγητους λόγους, στο στόχαστρο της κυβέρνησης, η οποία συνεχίζει να «σφυρίζει αδιάφορα» στις εκκλήσεις. για την κατάργηση του συγκεκριμένου μέτρου.

Το χειρότερο δε είναι ότι, το υπουργείο Υγείας και τα συναρμόδια υπουργεία, αρνούνται να κάνουν οποιοδήποτε βήμα προς την κατεύθυνση της  απάλειψης αυτής της αδικίας.

Ο Π.Σ.Φ. έχει καταθέσει σειρά προτάσεων, όπως π.χ. την αύξηση του κλειστού προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για φυσικοθεραπείες, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στην πραγματική ετήσια ζήτηση, την παραγραφή των οφειλών clawback παλαιοτέρων ετών ή τον συμψηφισμό του clawback με δαπάνες R&D και επενδυτικών σχεδίων για τα εργαστήρια φυσικοθεραπείας, όπως συνέβη με άλλους κλάδους.

Εντούτοις, οι αρμόδιοι φορείς κωφεύουν.      

Κατόπιν όλων αυτών, ο Π.Σ.Φ., εξαντλώντας τα νόμιμα μέσα, αποφάσισε να προσφύγει στο ΣτΕ για την κατάργηση του ληστρικού μνημονιακού μέτρου του clawback, καθώς θεωρεί επιεικώς απαράδεκτη τη στάση του υπουργείου Υγείας και των συναρμόδιων υπουργείων, που συνεχίζουν την ισχύ ενός μνημονιακού μέτρου, που επιβλήθηκε σε άλλες εποχές, όπου προτεραιότητα ήταν η σωτηρία ενός έθνους από την οικονομική καταστροφή.

Πλέον εκλείπουν οι δικαιολογίες για τη διόρθωση αυτής της “ληστείας”.

Ο Πρόεδρος του Π.Σ.Φ Πέτρος Λυμπερίδης δήλωσε για το θέμα: «Δεν είναι δυνατόν να συνεχίζεται η αφαίμαξη των ήδη υποτιμολογημένων συμφωνημένων αμοιβών μας, για υπηρεσίες που αποδεδειγμένα παρέχουμε.

Μόνο το έτος 2023, το ποσό που δεν καταβλήθηκε στους φυσικοθεραπευτές και αφαιρέθηκε από τα δεδουλευμένα τους, λόγω των ληστρικών μέτρων ήταν 26.000.000 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι κάθε συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ φυσικοθεραπευτής συνεισφέρει υποχρεωτικά από τη τσέπη του σχεδόν 10.000 ευρώ το χρόνο, υπέρ του συστήματος υγείας.

Πρέπει να καταλάβει η Κυβέρνηση ότι με 80.000.000 ευρώ δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες 11.000.000 πολιτών για φυσικοθεραπεία, όταν το Βέλγιο με τον ίδιο πληθυσμό, δαπανά δεκαπενταπλάσια κονδύλια, δηλαδή 1.120.000.000 ευρώ.

Δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων αυξάνουν κάθε χρόνο, ενώ τα λειτουργικά έξοδα των εργαστηρίων φυσικοθεραπείας αυξάνουν (ενοίκια, ηλεκτρική ενέργεια, μισθοί και ασφαλιστικές εισφορές προσωπικού κ.λπ.), γιατί οι τιμές αποζημίωσης των παροχών του ΕΟΠΥΥ όχι μόνο δεν αυξάνονται, αλλά ψαλιδίζονται και τα κονδύλια διαρκώς δεν επαρκούν;

Για τον κλάδο των φυσικοθεραπευτών, δεν ισχύουν τα επιχειρήματα της “τεχνητής ζήτησης” και της “εικονικής εκτέλεσης”, καθώς οι φυσικοθεραπευτές δεν μπορούν οι ίδιοι να συνταγογραφήσουν τις συνεδρίες που πραγματοποιούν, πολύ περισσότερο δε πλέον από τη στιγμή που για να κατατεθεί ένα παραπεμπτικό, ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ κωδικού μιας χρήσης (OTP), τον οποίο αποστέλλει ο ΕΟΠΥΥ στο προσωπικό κινητό του ασφαλισμένου και αυτός τον γνωστοποιεί στον φυσικοθεραπευτή, ΜΟΝΟ εάν προσέλθει και εκτελέσει τις συνεδρίες.

Το απαράδεκτο μνημονιακό μέτρο, το οποίο “έχει βολέψει” τις κυβερνήσεις αλλά καταστρέφει οικονομικά εμάς και τις οικογένειές μας, πρέπει να λάβει τέλος και γι΄ αυτό προσφύγαμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας δικαίωση, ενώ παράλληλα ζητάμε την προσωπική μέριμνα του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Επ’ ευκαιρία δε και των επερχόμενων Ευρωεκλογών, ας μας απαντήσει η Κυβέρνηση σε ποιο άλλο Ευρωπαϊκό Κράτος υφίστανται τέτοια εξοντωτικά μέτρα στους ιδιώτες παρόχους της Υγείας, που τόσα χρόνια στηρίζουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας και ειδικά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, εδώ στην Ελλάδα».    

Την Τετάρτη 17 Απριλίου στις 10.30 π.μ. η Ανωτάτη Γενική Συνομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδος καλεί τα μέλη της και όλους τους συνταξιούχους σε συλλαλητήριο έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Στην έδρα του ανώτατου δικαστηρίου (Πανεπιστημίου 47-49) συνεδριάζει εκείνη την ημέρα το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο για να αποφανθεί επί των Δώρων μετά τη διχογνωμία του Αρείου Πάγου με την πάγια θέση του ΣτΕ, ενώ ακόμη οι συνταξιούχοι αναμένουν τα αναδρομικά για τις επικουρικές συντάξεις και τα Δώρα του 11μήνου (Ιούνιος '15 - Μάιος '16). Την ίδια ημέρα θα συμμετέχουν στην πανεργατική συγκέντρωση και το συλλαλητήριο, διεκδικώντας, μεταξύ άλλων, και μέτρα κατά της ανεξέλεγκτης ακρίβειας.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με προσωρινή του διαταγή αναστέλλει την πρόοδο κάθε εργασίας για την κατασκευή του flyover περιφερειακού στη Θεσσαλονίκη. Η προσωρινή διαταγή έρχεται μετά από τις προσφυγές του Συνδέσμου Κατοίκων Κωνσταντινοπουλιτών, του Συλλόγου Προστασίας Σεϊχ Σου και του Συλλόγου Δρομέων Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα με τον νομικό σύμβουλο του Συνδέσμου Κατοίκων Κωνσταντινοπουλιτών, Αλέξανδρο Αδαμίδη, με την προσωρινή διαταγή πρέπει να παύσουν από σήμερα κιόλας όλες οι εργασίες που εκτελούνταν στην περιφερειακή της Θεσσαλονίκης για την κατασκευή της υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου.

Ειδικότερα, μιλώντας στο Metropolis 95.5, ανέφερε ότι «υπάρχει διαταγή από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για την αναβολή των εργασιών του flyover. Αυτό σημαίνει ότι προσωρινά σταματούν οι εργασίες, μέχρι να κατατεθεί ο φάκελος από το δημόσιο στο ΣτΕ, με τα έγγραφα που απαιτεί το ΣτΕ.

Η αίτηση αυτή αφορά την έλλειψη οριστικής κυκλοφοριακής μελέτης και κάποια θέματα που αφορούν την διασφάλιση της ελεύθερης κίνησης οχημάτων εκτάκτου ανάγκης, όπως τα οχήματα ΕΚΑΒ και τα πυροσβεστικά οχήματα.

Την επόμενη Τετάρτη, στις 17 Απριλίου, είναι προσδιορισμένο να συζητηθεί στο ΣτΕ η αίτηση ακύρωσης που έκανε ο Σύνδεσμος Κατοίκων Κωνσταντινουπολιτών, όπως και η άλλη αίτηση που έχει τεθεί για την ακύρωση του έργου, εμείς δεν θα ζητήσουμε αναβολή. Ο υπάρχον περιφερειακός είναι επικίνδυνος».

Οι φορείς στην αίτησή τους τόνιζαν ότι η κατασκευάστρια εταιρεία έχει ξεκινήσει εργασίες γεώτρησης σε ρέματα του Σέιχ Σου με κίνδυνο πρόκλησης ανεπίστρεπτης βλάβης του δάσους. Όπως επισημαίνεται, «μεταξύ των λόγων αναστολής είναι η δημιουργία ανεπανόρθωτης βλάβης στο Σέιχ Σου λόγω των γεωτρήσεων στις όχθες του ρέματος Μαλακοπής, με επακόλουθο την καταστροφή του οικοσυστήματος και τη δημιουργία προϋποθέσεων πλημμυρών σε περίπτωση έντονων καιρικών φαινομένων».

Στην αίτηση αναστολής έγινε, επίσης, αναφορά στην εξαγγελθείσα κατεδάφιση των γεφυρών σύνδεσης της πόλης με το δάσος (γέφυρα Περραιβού, Αγίου Παύλου κ.λπ.), με αποτέλεσμα τη δυσχερή πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων σε περίπτωση πυρκαγιάς και τον αποκλεισμό των κατοίκων της Θεσσαλονίκης από το περιαστικό δάσος, καθώς και στην έλλειψη περιβαλλοντικής μελέτης για τις επιπτώσεις στη χλωρίδα, στην πανίδα και στους επισκέπτες του δάσους από την κυκλοφορία βαρέων οχημάτων της εταιρείας στους δασικούς δρόμους του Σέιχ Σου.

Οι φορείς που έχουν προσφύγει κατά της κατασκευής του flyover περιφερειακού θα παραχωρήσουν συνέντευξη τύπου την Τετάρτη 10 Απριλίου, και ώρα 13:00 μ.μ. στην Αίθουσα Νερού του Δημαρχιακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΨΙΝΗ

Ως νομικό εργοδοτικό επιχείρημα και για την απόλυση συνδικαλιστών αξιοποιείται από εργοδότες η διάταξη του εργασιακού νόμου (4808/2021), αποκαλούμενου και νόμου Χατζηδάκη, που θεσπίζει την υποχρεωτική εγγραφή των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των μελών τους στο Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ). Πρόκειται για το μητρώο του οποίου η συνταγματικότητα ή μη αναμένεται να κριθεί σε Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ύστερα από την προσφυγή του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθήνας και του σωματείου εργαζομένων της εταιρείας ACS.

Αυτό το επιχείρημα παρουσίασε, μεταξύ άλλων, η νομική πλευρά του Πειραϊκού Φαρμακευτικού Συνεταιρισμού Π.Ε. (ΠΕΙΦΑΣΥΝ) προκειμένου να πείσει τη δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ότι δικαίως απολύθηκε συνδικαλιστικό στέλεχος παρά το γεγονός ότι προστατεύεται από την εργατική νομοθεσία, η οποία επιτρέπει απόλυση συνδικαλιστή μόνο για σπουδαίο λόγο που «δεν μπορεί να έχει ως απώτερη αφορμή τη συνδικαλιστική ιδιότητα» (Γ. Λεβέντης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, 3η έκδοση, 2023).

Μόνο που η πρωτοδίκης επί των Εργατικών Διαφορών δεν πτοήθηκε. Και κατά την εκδίκαση της αγωγής του απολυθέντος Εμμ.Γ. κατά του συνεταιρισμού, στον οποίο εργαζόταν επί πολλά έτη, απέρριψε την εργοδοτική επιχειρηματολογία, αναγνώρισε την καταγγελία της σύμβασης εργασίας του ενάγοντος και υποχρέωσε τον φαρμακευτικό συνεταιρισμό να επαναπροσλάβει τον απολυμένο συνδικαλιστή. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με την απόφαση επέβαλε χρηματική ποινή 100 ευρώ για κάθε ημέρα άρνησης και 1.796 ευρώ μέχρι την πλήρη εξόφλησή του.

Το δικαστήριο συνεδρίασε στις 20 Δεκεμβρίου και σε αυτό πρόσθετες παρεμβάσεις υπέρ των εργαζόμενου συνδικαλιστή έκανε το Εργατικό Κέντρο Πειραιά και η Ομοσπονδία Εργαζομένων Φαρμακευτικών και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας (ΟΕΦΣΕΕ).

Αρνηση

Τη μη αναγνώριση του κλαδικού Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής (ΣΕΤΗΠ) ως ισότιμου συνδικαλιστικού διαπραγματευτή για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας στην Teleperformance Ελλάδας, γιατί αρνείται να εγγραφεί στο ΓΕΜΗΣΟΕ, ζήτησε χθες στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και η νομική πλευρά που εκπροσωπούσε την πολυεθνική εταιρεία. Ωστόσο, στο δικαστήριο που προκάλεσε η ίδια η εταιρεία κατά του συνδικάτου, επιχειρώντας να κόψει το νήμα που μπορεί να συνδέσει συνδικαλιστικά όλες τις εταιρείες στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής, το κομβικό θέμα ήταν εάν και πώς ένα κλαδικό σωματείο μπορεί να εκπροσωπήσει τους εργαζόμενους σε έναν κομβικής σημασίας κλάδο, στον οποίο οι εργαζόμενοι χειρίζονται σύγχρονα προγράμματα νέων τεχνολογιών.

Το νομικό γραφείο Πίκουλα, που εκπροσωπεί την Teleperformance Ελλάδας, υποστήριξε ότι δεν πρόκειται παρά για έναν τηλεπικοινωνιακό πάροχο στον οποίο οι εργαζόμενοι κάνουν αμιγώς τηλεφωνική επικοινωνία «βάσει ενός manual» στο οποίο έχουν εκπαιδευτεί.

Το επιχείρημα αυτό που απαξιώνει και το εξειδικευμένο προσωπικό της εταιρείας αντέκρουσε το συνδικάτο αλλά και οι μάρτυρες, οι οποίοι αναφέρθηκαν στις σύνθετες και υψηλής τεχνολογικής υφής διαδικασίες στις οποίες εισέρχονται ανάλογα με το πρότζεκτ στο οποίο εργάζονται κάθε φορά. Υπό την πίεση των ερωτήσεων η νομική πλευρά της εταιρείας αποδέχτηκε εν τέλει το αυτονόητο, ότι δηλαδή είναι μια πολυεθνική που στην Ελλάδα απασχολεί χιλιάδες υπαλλήλους, οι οποίοι εξυπηρετούν πελάτες μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων ανά την υφήλιο, μεταξύ των οποίων οι Apple και Microsoft στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Τους εργαζόμενους, που είχαν συγκεντρωθεί έξω από τη δικαστική αίθουσα, ενημέρωσε ο Αλ. Περράκης, πρόεδρος του ΣΕΤΗΠ, ενώ ιδιαίτερα αποφασισμένος για την θετική έκβαση του αγώνα των εργαζομένων ήταν και Φεράτ Τουμ, πρόεδρος της προσωρινής διοίκησης του νεοϊδρυθέντος επιχειρησιακού σωματείου στην Teleperfomance.

Πρόσθετες παρεμβάσεις υπέρ του ΣΕΤΗΠ έκαναν η ΓΣΕΕ και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας. Η απόφαση εκκρεμεί.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Στις αρχές του Φεβρουαρίου το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε προσωρινή διαταγή αναστολής των εργασιών επί του άλσους στην Ακαδημία Πλάτωνος, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη δικαίωση στον αγώνα των κατοίκων ενάντια στην ισοπέδωση του αρχαιολογικού άλσους που αποτελεί τον σημαντικότερο πνεύμονα πρασίνου για τη δυτική Αθήνα και έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους. Το ΣτΕ έκρινε σύννομο το αίτημα των κατοίκων, οπότε οι καταστροφικές εργασίες αναστέλλονται μέχρι την τελική έκδοση της απόφασης στη δίκη τον Απρίλιο. Οι 22 κάτοικοι, που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ και υποστηρίζονται από τις συλλογικότητες, που δίνουν συντεταγμένο αγώνα από την άνοιξη του 2021 για το δικαίωμα στον δημόσιο χώρο, κατέθεσαν τον Φεβρουάριο του 2024 και δεύτερη αίτηση ακύρωσης, η οποία αφορά τον διαγωνισμό για το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών που χωροθετείται εντός του πάρκου.

Οι κάτοικοι λένε «ναι» στη δημιουργία του μουσείου και αντιπροτείνουν την ανέγερσή του εκτός του άλσους, προκειμένου να μη «θυσιαστούν» τα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, μαζί με ζωτικό χώρο πρασίνου και ελεύθερης χρήσης. «Εχουν την ευκαιρία» αναφέρει η Λαϊκή Συνέλευση Κολωνού- Ακαδημίας Πλάτωνος-Σεπολίων και η Πρωτοβουλία Αγώνα για το Πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνα, η χωροθέτηση του μουσείου να μεταφερθεί «στα δεκάδες τεράστια οικόπεδα-χωματερές δίπλα στο Πάρκο, στο πρώην οικόπεδο της Reds, όπως τους έχουμε καλέσει, ή σε άλλες εκτάσεις, επεκτείνοντας έτσι τον αρχαιολογικό χώρο που συρρικνώθηκε διαχρονικά με πολύ συγκεκριμένες πολιτικές ευθύνες κυβερνήσεων και δημοτικών αρχών».

Μέσω της εναλλακτικής μορφής χρηματοδότησης crowdfunding, οι κάτοικοι προσπαθούν να συγκεντρώσουν το ποσόν των 5.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα (ακόμα και η ελάχιστη ενίσχυση είναι σημαντική στο https://www.firefund.net/akadimiaplatona) και όπως σημειώνουν στη σχετική σελίδα «Για μας τους κατοίκους της Ακαδημίας Πλάτωνος, αλλά και της Αθήνας στο σύνολό της, που χρησιμοποιούμε το πάρκο καθημερινά, ωφέλιμη θα ήταν μια ανάπλαση που θα περιλάμβανε νέες δεντροφυτεύσεις αντί της καταστροφής της υπάρχουσας βλάστησης, ζωντανούς χώρους κοινωνικοποίησης, νέους χώρους άθλησης και παιδικών χαρών αντί της οικοπεδοποίησης και της τουριστικοποίησης ενός ακόμα δημόσιου χώρου, ποδηλατόδρομους διασύνδεσης των γειτονικών αρχαιολογικών και πολιτιστικών χώρων, αντί της ανυπαρξίας συγκοινωνιολογικής μελέτης στη χωροθέτηση ενός μουσείου σε μια γειτονιά με πεπερασμένο οδικό δίκτυο. Ωφέλιμος θα ήταν ένας σχεδιασμός που θα μας χωρούσε. Στα προγραμματιζόμενα έργα τους, στα συμφέροντά τους, στη ζωή σε μακέτες και στα κλουβιά από μπετό, προτάσσουμε την αναγκαιότητα της επέκτασης του πρασίνου, του ελεύθερου δημόσιου χώρου, της αρχαιολογικής έρευνας που συνυφαίνει τη γνώση του παρελθόντος με το παρόν, τον σεβασμό στο περιβάλλον και τους κατοίκους, το δικαίωμα στην πόλη».

Η θέση του μουσείου ορίστηκε με νόμο του 2002, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σημίτη, αλλά έκτοτε δεν προωθήθηκε ούτε η ανέγερσή του, ούτε άλλες ρυθμίσεις (στο πλαίσιο για την «Ολυμπιάδα 2004») που περιλάμβαναν την ενοποίηση του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος με Δημόσιο Σήμα – Κεραμεικό και Ιππιο Κολωνό. Η ανάπλαση του αρχαιολογικού άλσους της Ακαδημίας Πλάτωνος προωθήθηκε από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον τέως δήμαρχο Κώστα Μπακογιάννη. «Δημιουργούμε έναν σημαντικό πόλο ανάπτυξης και αναβάθμισης ευρύτερα για την Αθήνα» έχει δηλώσει η υπουργός Πολιτισμού. Η προγραμματική συμφωνία μεταξύ υπουργείου Πολιτισμού και Δήμου Αθηναίων, η οποία υπεγράφη πριν από δύο χρόνια, καταγγέλλεται από πολίτες της ευρύτερης περιοχής ότι αποσκοπεί στην υποβάθμιση του πάρκου, στην εμπορευματοποίηση και την τουριστικοποίηση της περιοχής όπως και της Αθήνας γενικότερα.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ευνοεί τα ιδιωτικοποιημένα περιβάλλοντα και την εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου που συρρικνώνει σταθερά και μεθοδικά. Ωστόσο η ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στον δημόσιο χώρο και η χρήση του συνδέεται απ’ ευθείας με τη δημοκρατία, με την καλή ποιότητα ζωής των πολιτών, με την προστασία του περιβάλλοντος.

Τα έργα της Ακαδημίας Πλάτωνος που προωθούνται από το υπουργείο Πολιτισμού και την προηγούμενη δημοτική διοίκηση του Δήμου Αθηναίων (Κώστα Μπακογιάννη) χαρακτηρίζονται καταστροφικά για την περιοχή, όχι μόνον από τους κατοίκους, αλλά από αρχαιολόγους, πολεοδόμους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς. Για την πραγμάτωσή τους θα καταστραφεί μέρος της υπάρχουσας βλάστησης και του τοπικού οικοσυστήματος, θα κοπούν 580 μεγάλα δέντρα, ορισμένα εκ των οποίων ακόμα και τέσσερα μέτρα, από τα 100 στέμματα συνολικής έκτασης του πάρκου θα αποκοπούν τα 60 στρέμματα ελεύθερης χρήσης.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) εξέδωσε πρόσφατα ψήφισμα (5/2/24) με το οποίο υποστηρίζει τον δικαστικό αγώνα των κατοίκων και το σύνολο των κινητοποιήσεών τους. «Πρακτικά με την υλοποίηση του προγράμματος εκτιμάται ότι το Πάρκο θα μικρύνει κατά τουλάχιστον 30%, χάνοντας ζωτικές λειτουργίες από την καθημερινή χρήση του καθώς και την οικολογική του ισορροπία. Ας σημειωθεί ότι το αρχαιολογικό άλσος Ακαδημίας Πλάτωνος, που αποτελεί έναν από τους πολύτιμους ελεύθερους δημόσιους χώρους που σπανίζουν στην αθηναϊκή πρωτεύουσα, χρησιμοποιείται εντατικά από τους κατοίκους τόσο των γύρω περιοχών όσο και από κατοίκους λοιπών δήμων της Αττικής» αναφέρει ο ΣΕΠΟΧ. Σημειώνει, δε, ότι το «“Αρχαιολογικό άλσος” (αρχαιολογικός χώρος και πάρκο) θα πρέπει να διατηρήσει τον διττό χαρακτήρα του -όπως άλλωστε και στην αρχαιότητα- και να συνεχίσει να αποτελεί “ανοιχτό” αρχαιολογικό χώρο ως τόπο προβολής πολιτισμικής/ιστορικής κληρονομιάς και συγχρόνως χώρο πρασίνου και αναψυχής με ελεύθερη πρόσβαση, μεταξύ άλλων και για τη θωράκιση της ευρύτερης περιοχής έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής». Για το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών προτείνει να αναζητηθεί εναλλακτική χωροθέτηση «σύμφωνα και με τις αντίστοιχες προτάσεις του ΣΑΔΑΣ, των τοπικών συλλογικοτήτων, καθώς και επώνυμες προτάσεις ειδικών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, με δεδομένο ότι η γύρω περιοχή προσφέρει σημαντικό αριθμό κτιρίων που αποτελούν βιομηχανική κληρονομιά της πόλης ιδανικά για να στεγάσουν ένα τέτοιο μουσείο σύμφωνα και με αντίστοιχα επιτυχημένα ευρωπαϊκά παραδείγματα».

Ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος ανήκει αποκλειστικά στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Αρχαιολόγοι έχουν επισημάνει ότι τα μνημεία της αποτελούν «ένα απλώς εντοπισμένο αλλά σχεδόν παρθένο πεδίο για ανασκαφική και επιστημονική έρευνα. Ουδείς γνωρίζει τον χαρακτήρα τους, την έκτασή τους και την πιθανή συμπλοκή τους. Στη δομή του έργου αυτού που επαγγέλλεται την ανάδειξη του χώρου και των μνημείων δεν έχουν καν ενταχθεί αρχαιολογικές διανοίξεις και ανασκαφικοί έλεγχοι, οι οποίοι θα έπρεπε να προηγηθούν μιας τέτοιας μείζονος επέμβασης στον χώρο των μνημείων. Η απαράδεκτη αυτή παράλειψη, σε συνδυασμό με την ευρεία χρήση εκσκαφικών μηχανημάτων κάθε είδους, η οποία προβλέπεται σε όλα τα υποέργα, αποτελεί πρωτοφανή τρόπο προσέγγισης της έννοιας της “ανάδειξης” σε χώρο με άγνωστες υποκείμενες αρχαιότητες, ο οποίος μάλιστα είναι κηρυγμένος κατά κύριο λόγο απαλλοτριωμένος από το ελληνικό δημόσιο είτε παραχωρημένος ως προς κάποια τμήματα για αρχαιολογικό σκοπό».

Οι συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται από το 2008 αντιπροτείνουν ένα φιλόδοξο σχέδιο ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων, δημιουργίας του μουσείου, διατήρησης του αρχαιολογικού πάρκου και ουσιαστικής αναβάθμισης της ευρύτερης περιοχής καθώς δεν υπάρχει δίκτυο ομβρίων υδάτων, το σχέδιο πόλης δεν έχει εφαρμοστεί από το 1968, «υπάρχουν αδιάνοιχτοι και τυφλοί δρόμοι, δεν έχουν γίνει αντιπλημμυρικά έργα με αποτέλεσμα η περιοχή να πλημμυρίζει με την παραμικρή βροχή». Οι συλλογικότητες έχουν ζητήσει ραντεβού με τον νέο δήμαρχο Χάρη Δούκα, η παράταξη του οποίου είναι πλήρως ενημερωμένη. Ακόμα, ωστόσο, δεν έχει καταστεί εφικτή μια συνάντηση μαζί του και, όπως μαθαίνουμε, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει το ζήτημα με την ίδια ζέση που έχει επιδείξει για την πεζοδρόμηση της Αμαλίας και τον λόφο του Στρέφη. Γιατί άραγε;

Πηγή: efsyn.gr

Πολλαπλώς και καταφανώς αντισυνταγματική κρίνει το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ διάταξη που προστέθηκε στον δεύτερο κατά σειρά νόμο για την τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών και παράνομων χρήσεων (Ν. 4178/2013) και στους ακάλυπτους χώρους των πολυκατοικιών με απλή πλειοψηφία των συνιδιοκτητών. Όμως για την τελική απόφαση παραπέμπει στην Ολομέλεια του ανώτατου δικαστηρίου διότι το «ζήτημα της συνταγματικότητας» της παραπάνω ρύθμισης «δεν έχει κριθεί από την Ολομέλεια».

Το Ε΄ Τμήμα στην ομόφωνη απόφαση του 91/2024 καθιστά σαφές ότι η τακτοποίηση αυθαιρεσιών «κατά το μέρος που αφορά κοινόχρηστους χώρους στον υποχρεωτικά ακάλυπτο χώρο του ακινήτου ο οποίος κατά τις σχετικές πολεοδομικές διατάξεις παραμένει αδόμητος, λόγω εφαρμογής του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου προκειμένου να μην υπάρχει υπέρβαση της επιτρεπόμενης κάλυψης της περιοχής» προσκρούει πρωτίστως στο άρθρο 24 του συντάγματος για την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Και αυτό διότι ανατρέπεται και νοθεύεται ο ορθολογικός πολεοδομικός σχεδιασμός, με αποτέλεσμα «να επέρχεται αλλοίωση της λειτουργικότητας των οικισμών και επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων, δεδομένου ότι αυτή η αναστολή επέρχεται με μόνη την υποβολή αιτήσεως του ενδιαφερομένου και των σχετικών δικαιολογητικών και την καταβολή του οριζομένου στον νόμο ποσού ειδικού προστίμου, χωρίς ειδική για κάθε αυθαίρετο κρίση αρμόδιου οργάνου της διοικήσεως, ύστερα από εκτίμηση πολεοδομικών και κτιριολογικών κριτηρίων, που σχετίζονται με το μέγεθος, τη χρήση, το είδος και τη σημασία της αυθαίρετης κατασκευής, καθώς και με τις επιπτώσεις της στον χώρο που την περιβάλλει, τη συνολική δηλαδή επιβάρυνση της περιοχής».

Οπως επισημαίνεται στην απόφαση, η ρύθμιση έρχεται σε αντίθεση και με τις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου (άρθρο 25 παράγραφος 1 του Συντάγματος) του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παράγραφος 1) και της ισότητας (άρθρο 4 παράγραφος 1). Μεταξύ άλλων, σημειώνει ότι θεμελιώδης επιδίωξη του Κράτους Δικαίου είναι η πραγμάτωση του Δικαίου στην Πολιτεία, που επιτυγχάνεται με τη διαφύλαξη του κύρους του νόμου, ενώ το κράτος υποχρεούται να εγγυάται υπέρ των πολιτών την πιστή εφαρμογή των νόμων, να προασπίζει τα νομίμως και όχι τα παρανόμως κτηθέντα από τους πολίτες αγαθά κ.ο.κ. Για την παραβίαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι νομοταγείς πολίτες που έχουν ιδιοκτησία στην ίδια περιοχή με τους αυθαιρετούντες βρίσκονται συγκριτικά σε «μειονεκτική μοίρα», γιατί «θα υφίστανται του λοιπού εις το διηνεκές τις δυσμενείς πολεοδομικές συνέπειες των αυθαίρετων κατασκευών των γειτόνων τους, οι οποίες, αν και επιβαρύνουν τους όρους διαβιώσεως, διαφεύγουν την κατεδάφισή τους». Η διάταξη που επιτρέπει τακτοποιήσεις αυθαιρέτων είναι αυτή του άρθρου 11 παράγραφος 1, περίπτωση δ, υποπερίπτωση ι, του Νόμου 4178/2013.

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΖΙΑΜΠΑΚΑΣ

Παραβαίνοντας έξι ευρωπαϊκές οδηγίες και μία ευρωπαϊκή σύμβαση, αλλά και προσπερνώντας τον ίδιο τον εθνικό κλιματικό νόμο, εγκρίθηκε η περιβαλλοντική αδειοδότηση του πρότζεκτ της ΠΥΡΚΑΛ, σύμφωνα με την προσφυγή που υπέβαλαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά του κυβερνητικού σχεδίου 48 κάτοικοι της Δάφνης και του Υμηττού και δύο τοπικοί φορείς (Φιλοζωικός Σύλλογος Εθελοντών Δήμου Δάφνης-Υμηττού και «Ευπαλίνος ΑΜΚΕ»).

Με την προσφυγή ζητείται η ακύρωση της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος με την οποία δόθηκε περιβαλλοντική έγκριση στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για τη δημιουργία κυβερνητικού πάρκου στις παλιές εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ στον Υμηττό, όπου σχεδιάζεται να μεταφερθούν 9 υπουργεία και 4 Ανεξάρτητες Αρχές, των οποίων οι υπηρεσίες σήμερα στεγάζονται σε 127 κτίρια, απασχολούν 14.000 υπαλλήλους και δέχονται ένα πλήθος εξυπηρετούμενων πολιτών. Η μεταφορά του παραπάνω όγκου διοίκησης, πέρα από το «τσιμέντωμα» του Υμηττού, αναμένεται να προκαλέσει και μια σειρά επιπτώσεων στις γειτονιές της Δάφνης και του Υμηττού, οι οποίες όμως δεν προσδιορίζονται, δεν αξιολογούνται ή ακόμη δεν αναφέρονται στη σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), παρά μόνο «παρατίθενται γενικού χαρακτήρα εντοπισμοί και αξιολογήσεις των επιπτώσεων, χωρίς επιστημονική μεθοδολογία», εξηγείται στην αίτηση ακύρωσης που υποβλήθηκε στο ΣτΕ.

Αν και η ΣΜΠΕ αναγνωρίζει ότι από τις μετακινήσεις των προαναφερόμενων υπαλλήλων και πολιτών από και προς την «υπουργούπολη» θα προκύψει κυκλοφοριακός φόρτος στην επίμαχη περιοχή, την ίδια στιγμή δεν προσδιορίζει ποσοτικοποιημένα ποια θα είναι η επιβάρυνση, τονίζεται στην προσφυγή. Η δε κυκλοφοριακή μελέτη «δεν ασχολείται µε τις εκπομπές ρύπων στην ατμόσφαιρα, τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και στην υγεία του ανθρώπου». Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την προσφυγή, απουσιάζει πλήρως όποια αναφορά για την επακόλουθη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, «ενώ ήταν υποχρεωτικό να υπάρχει στη ΣΜΠΕ εκτίμηση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών».

Στην προσφυγή δεν σημειώνεται μόνο ότι τα παραπάνω αποτελούν παραβίαση της ευρωπαϊκής οδηγίας 2001/42 περί στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης. Επισημαίνεται επιπροσθέτως ότι «η Ελλάδα είναι από τα πολύ λίγα κράτη-µέλη της Ε.Ε. όπου οι εκπομπές CO2 [διοξειδίου του άνθρακα] και CH4 [μεθανίου] έχουν έντονη αυξητική τάση µεταξύ των ετών 1990 και 2019, πράγμα που καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την εκτίμηση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου».

Ακόμη, στην προσφυγή τονίζεται ότι δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για την τρωτότητα του σχεδίου στην κλιματική αλλαγή (π.χ. κίνδυνοι για τα νέα κτίρια από πλημμύρες και λήψη των κατάλληλων µέτρων), όπως απαιτεί ο ν.4936/2022 (Εθνικός Κλιματικός Νόμος). «Η ΣΜΠΕ περιορίζεται απλώς σε µια γενική αναφορά στην εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Επισημαίνει απλώς ότι ο προτεινόμενος σχεδιασμός λαµβάνει υπόψη τις κύριες κατευθύνσεις της ως άνω εθνικής στρατηγικής χωρίς να προσδιορίζει συγκεκριμένα μέτρα προσαρμογής που να αφορούν αποκλειστικά το υπό κρίση σχέδιο», περιγράφεται στην προσφυγή.

Σοβαρές ελλείψεις

Περαιτέρω, η προσφυγή θίγει ένα σύνολο ελλείψεων της ΣΜΠΕ. Μεταξύ άλλων:

● Δεν περιγράφει το περιεχόμενο των στόχων του κυβερνητικού σχεδίου και της σχέσης του µε άλλα σχέδια (π.χ. αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αττική κ.ά.).

● Δεν αναφέρει τους στόχους περιβαλλοντικής προστασίας που έχουν τεθεί σε διεθνές ή κοινοτικό επίπεδο, οι οποίοι αφορούν το σχέδιο και τον τρόπο µε τον οποίο οι στόχοι αυτοί καθώς και τα περιβαλλοντικά ζητήματα που έχουν τεθεί έχουν ληφθεί υπόψη κατά την προετοιμασία του (π.χ. οδηγία 2008/50 για την ατμοσφαιρική ρύπανση, οδηγία 2000/60 για τα ύδατα, οδηγία 2008/98 για τη διαχείριση των αποβλήτων, οδηγία 92/43 για τους οικότοπους, οδηγία 2009/147 για τα άγρια πουλιά κ.λπ.) [σ.σ. Ο Υμηττός φιλοξενεί σπάνια και προστατευόμενα είδη φυτών και ζώων και πλησίον της περιοχής του πρότζεκτ βρίσκονται δύο προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000].

● Δεν αναφέρει συγκεκριμένα µέτρα πρόληψης, περιορισμού και κατά το δυνατόν εξουδετέρωσης οποιωνδήποτε σημαντικών δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον από την εφαρμογή του σχεδίου.

● Δεν αναφέρει τους περιβαλλοντικούς λόγους για τους οποίους προτιμήθηκε η προτεινόμενη λύση από τις άλλες εναλλακτικές δυνατότητες που εξετάστηκαν.

Ελλειμμα διαβούλευσης

Η προσφυγή θίγει και τον προβληματικό χαρακτήρα της διαδικασίας διαβούλευσης του πρότζεκτ. Από το περιεχόμενο της υπουργικής απόφασης «δεν προκύπτει ότι ελήφθησαν υπόψη δεόντως τα αποτελέσματα και οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης», ούτε περιλαμβάνεται «η ενημέρωση των Αρχών και του κοινού που έλαβαν μέρος στη διαδικασία διαβούλευσης». Τα παραπάνω, επισημαίνεται στην προσφυγή, παραβαίνουν και τη «Σύμβαση Ααρχους», που κατοχυρώνει το δικαίωμα των πολιτών στην πρόσβαση περιβαλλοντικών πληροφοριών και διασφαλίζει τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων.

Το έργο αδειοδοτήθηκε κατόπιν μιας ελλιπούς εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε μια προσπάθεια να προσαρμοστούν σε προειλημμένες αποφάσεις, είναι το συμπέρασμα όποιου διαβάσει την προσφυγή των κατοίκων, που επί χρόνια διεκδικούν να δημιουργηθεί στις παλιές εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ ένα πάρκο-πνεύμονας πρασίνου και πολιτισμού, ανοιχτό σε όλους.

Η προσφυγή των 48+2 δεν έχει λάβει ακόμη ημερομηνία εκδίκασης. Αναμένεται να κατατεθεί νέο αίτημα προσδιορισμού ημερομηνίας. Προσφυγή στο ΣτΕ κατά της απαλλοτρίωσης του ακινήτου από το Δημόσιο έχει κατατεθεί από το Σωματείο Εργαζομένων στα «Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα» (ιδιοκτήτης του ακινήτου).

Παρενέργειες και στο κέντρο της Αθήνας

«Τσιμέντωμα» στον Υμηττό, «μαύρες τρύπες» στην Αθήνα. Η ΣΜΠΕ δεν έχει εξετάσει τις επιπτώσεις που θα επιφέρει το κυβερνητικό πρότζεκτ στο αθηναϊκό κέντρο από τη «βίαιη» απομάκρυνση της Δημόσιας Διοίκησης προς τις παλιές εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ. Η μαζική εκκένωση των κτιρίων που στεγάζουν σήμερα πλήθος δημόσιων υπηρεσιών εκτιμάται ότι θα ευνοήσει την ήδη γιγάντια τουριστικοποίηση, ασκώντας περαιτέρω πιέσεις σε βάρος της κατοικίας και των μικρομεσαίων οικονομικών δραστηριοτήτων. Το πρότζεκτ δεν στερείται μόνο μελετητικής πληρότητας και επιστημονικού ερείσματος. Είναι επίσης ασύμβατο με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (ΡΣΑ) αλλά και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (ΣΟΑΠ) του Δήμου Αθηναίων, όπως έχει τονιστεί από τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων (βλ. «Εφ.Συν.» 13/02/2023: «Κόκκινη κάρτα από Αθήνα στην “υπουργούπολη”»)

Πηγή: efsyn.gr

Στέργιος Ζιαμπάκας

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά του τσιμεντώματος του τελευταίου φυσικού τμήματος του ποταμού Κηφισού προσέφυγε ο Δήμος Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας. Ο δήμος ζητά από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας να ακυρώσει την Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ) του έργου «Διευθέτησης – Οριοθέτησης» του Κηφισού, στο τμήμα από Τρεις Γέφυρες (ανάντη Κόκκινου Μύλου) ώς την Αττική Οδό, η οποία υπογράφηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Πρόσθετη προσφυγή στο ΣτΕ κατά του ίδιου έργου του υπουργείου Υποδομών επίκειται από κατοίκους της περιοχής και τον περιβαλλοντικό Σύλλογο προστασίας των ρεμάτων «Ροή».

Το έργο προωθείται ως αντιπλημμυρικό. Προβλέπει τη διευθέτηση δύο τμημάτων του Κηφισού (από Τρεις Γέφυρες έως Κόκκινο Μύλο και από Κόκκινο Μύλο έως Αττική Οδό) και την κατασκευή μιας «λεκάνης ανάσχεσης πλημμυρικών απορροών» ανάντη της Αττικής Οδού – μια τεχνητή λίμνη που θα αποθηκεύει πλημμυρικά ύδατα όταν ανεβαίνει επικίνδυνα η στάθμη του Κηφισού. Πρόκειται για ένα έργο που αφορά τμήμα του Κηφισού μήκους περίπου 5,5 χιλιομέτρων και με το οποίο «σκοπείται η μετατροπή όλου του εναπομείναντος σε φυσική μορφή τμήματος του Κηφισού ποταμού σε ανοικτό οχετό απορροής ομβρίων», αναφέρει ο Δήμος Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας στην αίτησή του προς το ΣτΕ, δηλώνοντας αντίθετος στον εγκιβωτισμό της φυσικής κοίτης με οπλισμένο σκυρόδεμα, «διότι το ποτάμι πρέπει να παραμείνει φυσικό, ανοιχτό (…) οι όχθες του να διαμορφωθούν με ήπιες οικολογικές παρεμβάσεις σε χώρους αναψυχής και περιπάτου για τους κατοίκους».

Οπως περιγράφει ο δήμος στην αίτησή του, το προωθούμενο έργο θα γίνει με τοποθέτηση συρματοκιβωτίων στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής παρέμβασης, μια τεχνολογία «παρωχημένη» και «μη φιλική προς το περιβάλλον», που θα απαιτήσει αποψίλωση «της πλούσιας παρόχθιας βλάστησης, η οποία περιλαμβάνει αιωνόβια πλατάνια, ποικίλα άλλα δένδρα, δεκάδες φυτικά είδη και φυσικούς βραχισμούς». Ο δήμος, δε, προειδοποιεί για τα συρματοκιβώτια: «Είναι ζήτημα χρόνου η κατάρρευσή τους, όπως έχουμε παρατηρήσει στο σύνολο των ρεμάτων της Αττικής, όπου έχουν τοποθετηθεί». Σημειώνεται ότι στην περιοχή, τόσο σε τμήματα του Κηφισού όσο και σε τμήματα του Ποδονίφτη –παραπόταμος του Κηφισού- που έχουν τσιμεντοποιηθεί, στη διάρκεια μεγάλων νεροποντών των τελευταίων ετών αποκολλήθηκαν μεγάλα τμήματα τσιμέντου εντός της κοίτης των ποταμών.

Στην αίτησή του ο δήμος προειδοποιεί και για ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στην πανίδα: στο τμήμα του Κηφισού που έχει απομείνει στη φυσική του μορφή έχουν καταγραφεί επισήμως από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) τέσσερα είδη ψαριών (ποταμοκέφαλος, μπριάνα, κουνουπόψαρο, χέλι), καθώς και «δεκάδες άλλα είδη της πανίδας και ορνιθοπανίδας, όπως πρασινοκέφαλες αγριόπαπιες και ερωδιοί [αργυροτσικνιάδες, σταχτοτσιχνιάδες, λευκοτσιχνιάδες, νυχτοκόρακες κ.λπ.]».

Ο δήμος αντιτείνει απέναντι στο σχεδιαζόμενο έργο: «Διευθέτηση δεν σημαίνει οχετοποίηση. Εννοιες όπως επαναφυσικοποίηση, φυσική μηχανική, οικολογική ισορροπία, βιώσιμη ανάπτυξη ακούγονται ως ξένες λέξεις. Ομως αυτό είναι που χρειάζεται το ποτάμι και αυτήν τη μέθοδο χρησιμοποιούν τα σύγχρονα κράτη». Μάλιστα ο δήμος επισημαίνει ότι δεν ακολουθήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες διαβούλευσης.

Η απόφαση για προσφυγή του δήμου στο ΣτΕ είχε ληφθεί πολύ έγκαιρα και συγκεκριμένα σε δημοτικό συμβούλιο της πόλης που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2022. Σχετική πρόταση είχε καταθέσει η «Δύναμη Πολιτών» η οποία είχε υπερψηφιστεί ομόφωνα. Στη συγκεκριμένη συνεδρίαση είχε υπάρξει δυναμική παρέμβαση κατοίκων των παρόχθιων περιοχών. Υπενθυμίζεται ότι με αντίστοιχες παρεμβάσεις και προσφυγές στο ΣτΕ είχε ανατραπεί η τσιμεντοποίηση του Ποδονίφτη και διασώθηκε η φυσική του κοίτη.

Πηγή: efsyn.gr

Κλειδοθήκες για τα διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, δίνουν την όψη υπαίθριας ρεσεψιόν στις εισόδους των αθηναϊκών πολυκατοικιών, ακόμη και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί αποκλειστικές ζώνες κατοικίας. Παραμένουν, όμως, κατοικίες ακίνητα που πλέον προορίζονται αποκλειστικά για τουριστική χρήση; [ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ]

Γιώργος Λιάλιος

Στην κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας βρίσκεται η νομιμότητα ή μη των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσα σε περιοχές όπου επιτρέπεται μόνο η κατοικία. Την υπόθεση άνοιξε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) καταθέτοντας 16 προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της μετατροπής ολόκληρων κτιρίων σε Airbnb στην Πλάκα.

Αν οι προσφυγές γίνουν δεκτές, ανοίγει ο δρόμος για ανάλογες αποφάσεις κατ’ αρχάς σε περιοχές που διέπονται από ειδικά πολεοδομικά καθεστώτα προστασίας, όπως, λόγου χάρη, οι παραδοσιακοί οικισμοί. Το βασικότερο όμως είναι ότι θα κριθεί για πρώτη φορά αν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι, όπως ορίζει ο νόμος, ένα είδος αστικής μίσθωσης ή πρόκειται για «συγκεκαλυμμένη» τουριστική δραστηριότητα, που μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τις χρήσεις γης που ισχύουν σε κάθε περιοχή.

Οι 16 προσφυγές που κατέθεσε η ΕΛΛΕΤ είναι πανομοιότυπες. Η οργάνωση εντόπισε 16 ακίνητα στην Πλάκα, τα οποία έχουν μετατραπεί ολόκληρα σε τουριστικά καταλύματα. Ζήτησε από την υπηρεσία δόμησης του Δήμου Αθηναίων τη σφράγισή τους, με το επιχείρημα ότι μέσω της μετατροπής της χρήσης των ακινήτων παραβιάζεται το προστατευτικό για την κατοικία καθεστώς που ισχύει για την περιοχή της Πλάκας (δύο προεδρικά διατάγματα του 1979 και 1993).

Η υπηρεσία δόμησης απάντησε, όπως αναμενόταν, αρνητικά, δεδομένου ότι «δεν ορίζεται στην πολεοδομική/τουριστική νομοθεσία ότι οι κατοικίες που μισθώνονται βραχυχρόνια μέσω ψηφιακής πλατφόρμας αποτελούν τουριστικά καταλύματα». Και η ΕΛΛΕΤ προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωση της πράξης αυτής.

Τις προσφυγές κατέθεσε εκ μέρους της ΕΛΛΕΤ ο Δημήτρης Μέλισσας, δικηγόρος και καθηγητής Δικαίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ. «Η Πλάκα διέπεται από ένα ειδικό πολεοδομικό καθεστώς που προστατεύει την κατοικία, ενώ επιτρέπει διάφορες συμπληρωματικές χρήσεις (λ.χ. καταστήματα) σε πολύ συγκεκριμένα σημεία. Εκεί που ο νομοθέτης ήθελε να επιτρέψει τα ξενοδοχεία, το προσδιόρισε με πολύ μεγάλη ακρίβεια», εξηγεί. «Η μετατροπή ενός ακινήτου που ήταν κατοικία σε συγκεκαλυμμένο ξενοδοχείο είναι μια ευθεία παραβίαση του προστατευτικού πλαισίου της Πλάκας.

Δεν είναι “τυπικό” ζήτημα, αλλά ουσιαστικό. Με τη δημιουργία πολλών μικρών τέτοιων ξενοδοχείων στην Πλάκα, η κατοικία εκδιώκεται και η Πλάκα αλλάζει χαρακτήρα. Επιπλέον, η λειτουργία των τουριστικών μονάδων επηρεάζει αρνητικά τη ζωή των μόνιμων κατοίκων».

Οι ταράτσες και τα βαν

Δύο πολύ κατανοητά παραδείγματα είναι οι ταράτσες και τα βαν μεταφοράς. «Στα καταλύματα αυτά οι ταράτσες μετατρέπονται σε λειτουργικούς χώρους του καταλύματος. Εκεί σερβίρονται διάφορα γεύματα της ημέρας, συχνά το βράδυ υπάρχει δυνατά μουσική. Ολο αυτό είναι μια μόνιμη πηγή ηχορρύπανσης. Επιπλέον, η Πλάκα έχει γεμίσει με τα γνωστά μαύρα βαν με φιμέ τζάμια, με τα οποία γίνεται η μεταφορά των τουριστών όχι μόνο κατά την άφιξη και την αναχώρησή τους από το κατάλυμα, αλλά και για διάφορες δραστηριότητες.

Τα βαν επιβαρύνουν κυκλοφοριακά μια περιοχή με στενούς δρόμους και ιδιαίτερο χαρακτήρα, ενώ τοπικά αποτελούν πηγή ρύπανσης, καθώς αναμένουν για μεγάλα διαστήματα με αναμμένες μηχανές για να συντηρούν τον κλιματισμό. Ολα αυτά στην Πλάκα, που είναι ούτως ή άλλως μια περιοχή που προσελκύει επισκέπτες λόγω του χαρακτήρα της και της γειτνίασης με την Ακρόπολη».

Την υπόθεση άνοιξε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) καταθέτοντας 16 προσφυγές για ακίνητα στην Πλάκα, όπου επιτρέπεται χρήση κατοικίας.

Και οι 16 προσφυγές αφορούν εταιρείες (συνήθως ΙΚΕ, Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες) και όχι φυσικά πρόσωπα. Αυτό δεν είναι τυχαίο. «Βλέπουμε ότι τα ακίνητα αυτά τα κατέχουν εταιρείες διαχείρισης ακινήτων. Η Πλάκα όπως και άλλες περιοχές έχουν βρεθεί στο επίκεντρο ενός παιχνιδιού του διεθνούς real estate, που αγοράζει ολόκληρα κτίρια, τα οποία στη συνέχεια τα διαχειρίζονται εταιρείες παροχής υπηρεσιών. Μάλιστα, συχνά οι εταιρείες αυτές εναλλάσσονται: σε κάποιες από τις 16 περιπτώσεις με τις οποίες ασχοληθήκαμε, ο ιδιοκτήτης άλλαξε μέσα σε λίγους μήνες».

Οπως τονίζει ο κ. Μέλισσας, η ΕΛΛΕΤ δεν στρέφεται γενικώς κατά του Αirbnb, αλλά συγκεκριμένα υπέρ της μετατροπής ολόκληρων κτιρίων σε χώρους φιλοξενίας στην Πλάκα. «Στόχος μας είναι η διαφύλαξη της Πλάκας από την τεράστια αλλαγή στον χαρακτήρα της, που συντελείται παράνομα, με την παραβίαση των χρήσεων γης. Δεν αφορά γενικώς τις βραχυχρόνιες μισθώσεις», καταλήγει.

Απόφαση για όλους

Υποβάλλοντας τις προσφυγές, η ΕΛΛΕΤ προχωρεί σε μια κίνηση τακτικής: προσπαθεί να προκαλέσει τη διαδικασία της «πρότυπης δίκης», ως ζήτημα ευρύτερου ενδιαφέροντος με συνέπειες σε μεγάλο αριθμό προσώπων, που επιτρέπει να παρακαμφθεί η συνηθισμένη, μακρόχρονη διαδρομή μιας τέτοιας υπόθεσης στη Δικαιοσύνη. Στόχος είναι να εκδικαστεί ταχύτερα και να χαραχθεί μια νομολογική θέση η οποία υποχρεωτικά θα οδηγήσει σε τροποποίηση της νομοθεσίας.

Παρότι η κίνηση της ΕΛΛΕΤ είναι εστιασμένη χωρικά στην Πλάκα, είναι επόμενο ότι μια θετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας θα αφορούσε δυνητικά και όλες τις περιοχές της χώρας που υπάγονται σε πολεοδομικό καθεστώς προστασίας (λ.χ. παραδοσιακοί οικισμοί). Διασταλτικά, θα μπορούσε να αφορά όλες τις περιοχές όπου από τον σχεδιασμό απαγορεύονται οι χρήσεις φιλοξενίας (περιοχές αποκλειστικής κατοικίας). Σε κάθε περίπτωση, για να απαγορεύσει το ΣτΕ τη μετατροπή κτιρίων κατοικιών σε Αirbnb στην Πλάκα, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο θα πρέπει να αναγνωρίσει την ασυμβατότητά τους με τις καθορισμένες εκεί χρήσεις γης. Επομένως, να αναγνωρίσει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις θα πρέπει να λογίζονται όσον αφορά τις χρήσεις γης ως τουριστικά καταλύματα.

Ποσοτικά όρια, χωρίς περιορισμούς, υπέρ της κατοικίας

Αποκλειστικά φορολογικού χαρακτήρα είναι οι ρυθμίσεις για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Οικονομικών. Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί, από αυτές απουσιάζει το ζήτημα του σεβασμού των χρήσεων γης και ιδίως της κατοικίας, ώστε να μπορούν να ληφθούν μέτρα για την προστασία της.

«Το βασικό ζήτημα, αν μια βραχυχρόνια μίσθωση είναι τουριστική χρήση ή αστική δεν έχει ακόμα μπει στη συζήτηση. Η νέα ρύθμιση αφορά μόνο φορολογικά ζητήματα», εκτιμά η Δήμητρα Σιατίτσα, ερευνήτρια για θέματα πόλης και κατοικίας. «Κατά συνέπεια, μένει εκτός μια σειρά θεμάτων για τα οποία απαιτούνται ειδικού τύπου παρεμβάσεις, όπως ο καθορισμός περιοχών κορεσμού (με υπερβολικά μεγάλο αριθμό βραχυχρόνιων μισθώσεων), το ζήτημα της συνύπαρξης των μισθωμένων διαμερισμάτων με τις κατοικίες στις πολυκατοικίες και πολλά ακόμη. Με προβληματίζει επίσης η “απομόνωση” του Airbnb από το ευρύτερο ζήτημα της κατοικίας. Δεν ευθύνεται μόνο το Airbnb για την άνοδο των τιμών, είναι όμως ένα σημαντικό όχημα γιατί διευκολύνει όσους βλέπουν την κατοικία ως επενδυτική ευκαιρία. Υπάρχουν πολλές δυναμικές που πλήττουν την παροχή οικονομικά προσιτής κατοικίας και δεν τις συζητούμε».

Σύμφωνα με την κ. Σιατίτσα, ένα ακόμη θέμα που μένει εκτός της συζήτησης είναι η έλλειψη εργαλείων, από πλευράς πολιτείας, για την καταγραφή των τάσεων. «Οι άνθρωποι που καταγράφουν, μελετούν και παράγουν γνώση για τα θέματα κατοικίας είναι μόνο οι παράγοντες της αγοράς. Από πλευράς Δημοσίου δεν έχουν αναπτυχθεί τα εργαλεία ώστε να κατανοούν τι συμβαίνει με την κατοικία, ποιες είναι οι τιμές, οι τάσεις, οι συγκεντρώσεις, οι παίκτες. Πρέπει να δημιουργηθεί ένα Παρατηρητήριο Στέγης, το οποίο να χρησιμοποιείται για να ενημερώνει τις κρατικές πολιτικές».

Οριο 60 ημερών

Με κάποιες από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις τίθεται όριο 60 ημερών σε κάθε μίσθωση ώστε αυτή να λογίζεται ως βραχυχρόνια, ενώ φυσικά πρόσωπα με περισσότερα από τρία ακίνητα υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. «Η διαφορετική αντιμετώπιση ανάλογα με τον αριθμό των ακινήτων είναι στη σωστή κατεύθυνση, καθώς είναι σαφές ότι δεν πρόκειται για την περίπτωση ενός φυσικού προσώπου που αξιοποιεί για βραχυχρόνια μίσθωση ένα ακίνητο που διαθέτει για να συμπληρώνει το εισόδημά του, το οποίο μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας εν καιρώ μιας βαθιάς και συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης», εκτιμά ο Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, πολεοδόμος-γεωγράφος.

«Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις θέτουν ένα (θεμελιώδες) ζήτημα ορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, αν είναι “αστική μίσθωση ακινήτου” (όπως την ορίζει ο ισχύων σχετικός νόμος 4472/2017) ή εάν είναι “τουριστική δραστηριότητα”, με άλλα λόγια εάν ένα Airbnb διαμέρισμα είναι “κατοικία” ή “τουριστικό κατάλυμα” (είτε πρόκειται για το σύνολο των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας είτε για μεμονωμένα διαμερίσματα). Εάν τα Airbnb διαμερίσματα αναγνωρίζονταν από τον νόμο ως «τουριστικά καταλύματα», τότε θα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε μία σειρά κρίσιμων ερωτημάτων που προκύπτουν: Πόσα “μικρά ξενοδοχεία” (και μεγάλα βεβαίως) αντέχουν οι πόλεις και οι γειτονιές μας, τα νησιά και άλλοι τουριστικοί προορισμοί υψηλής ζήτησης; Επιτρέπεται να λειτουργούν “μικρά ξενοδοχεία” εντός κτιρίων κατοικίας; Ποια δημόσια υπηρεσία (ενδεχομένως η πολεοδομία) εκδίδει σχετική άδεια, υπό ποιες προϋποθέσεις και σε ποιες περιοχές;», αναφέρει. Ο κ. Μπαλαμπανίδης σημειώνει ότι για ακόμη μια φορά οι ρυθμίσεις είναι «οριζόντιες». «Τα προτεινόμενα μέτρα δεν διαφοροποιούνται γεωγραφικά. Ας θυμίσουμε ότι στην ισχύουσα νομοθεσία προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης προκειμένου σε συγκεκριμένες “γεωγραφικές περιοχές” και “για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας” να επιβληθούν ειδικά μέτρα περιορισμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Για παράδειγμα, στο κέντρο της Αθήνας και άλλων πόλεων ή σε νησιά των Κυκλάδων, όπου ο τουρισμός ασκεί ασφυκτικές πιέσεις και τα ενοίκια έχουν φτάσει σε απαγορευτικές τιμές, η εν λόγω ΚΥΑ θα μπορούσε να περιγράφει πιο αυστηρά μέτρα (ενώ βέβαια σε περιοχές που δεν δέχονται πιέσεις η αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων θα μπορούσε να είναι πιο ευνοϊκή, ενδεχομένως στο πνεύμα “αποκέντρωσης του τουρισμού”)».

Πηγή: kathimerini.gr