Την ύπαρξη μικροπλαστικών στα μπουκάλια της Coca-Cola Original αποκαλύπτει μια νέα μελέτη που δημοσίευσε η μη κυβερνητική οργάνωση Agir pour l’Environnement (Δράση για το Περιβάλλον) , κάτι που γεννά σοβαρές ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών και στο περιβάλλον. Σε συνεργασία με δύο εργαστήρια ανάλυσης πολυμερών, η ΜΚΟ διαπιστώνει ότι τα μπουκάλια του ενός λίτρου του δημοφιλούς αναψυκτικού περιέχουν μικρο- και νανοσωματίδια από έξι διαφορετικούς τύπου πλαστικού, ανάμεσά τους και χλωριούχο πολυβινύλιο (PVC), το οποίο δεν δηλώνεται στα υλικά συσκευασίας των προϊόντων.

Η αποκάλυψη αυτή αποτελεί πλήγμα για τον αμερικανικό κολοσσό Coca-Cola, και επίσημο συνεργάτη των Ολυμπιακών και παραολυμπιακών αγώνων που κατηγορείται ότι δεν εκπληρώνει τις υποσχέσεις της για περιορισμό της χρήσης πλαστικών μίας χρήσης, την ώρα που αγωνίζεται να προβάλει την εικόνα εταιρείας με οικολογική συνείδηση. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν από την γαλλική εφημερίδα Libération, την Πέμπτη 22 Αυγούστου, με τίτλο «Coca-Cola: Ολυμπιονίκης των μικροπλαστικών;»

Νανοσωματίδια, μια αόρατη απειλή και στη Coca-Cola

Η παρουσία του PVC δεν είναι η μόνη δυσάρεστη έκπληξη. Σύμφωνα με την έρευνα, το φαινόμενο γίνεται εντονότερο όσο πιο συχνά ανοίγεται και κλείνεται το μπουκάλι. Προκειμένου να πραγματοποιήσει αναλύσεις «όσο το δυνατόν πιο κοντά στις συνθήκες υπό τις οποίες χρησιμοποιείται πραγματικά το ποτό», η Agir pour l’Environnement πραγματοποίησε τρία διαφορετικά σενάρια ανοίγματος μπουκαλιών.

Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Κατά το πρώτο άνοιγμα του μπουκαλιού, οι ερευνητές εντόπισαν την παρουσία τεσσάρων μικροπλαστικών σωματιδίων ανά λίτρο. Ωστόσο, μετά από δέκα ανοιγοκλεισίματα, ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε σε 28 μικροπλαστικά ανά λίτρο, ενώ με τη συνεχιζόμενη χρήση έφτασε τα 44 σωματίδια ανά λίτρο, μετά από είκοσι διαδοχικά ανοίγματα αναφέρει η Libération.

Αυτή η ανακάλυψη υποδεικνύει ότι το πλαστικό καπάκι καταστρέφεται από την τριβή, αφήνοντας πίσω του μικροπλαστικά σωματίδια που διαχέονται στο αναψυκτικό. O Jean-François Ghiglione, ερευνήτης του γαλλικού Εθνικού Ινστιτούτου Ερευνών, εξήγησε ότι η η τριβή είναι ο κύριος λόγος για την απελευθέρωση των μικροσωματιδίων, αλλά και η έκθεση του πλαστικού μπουκαλιού σε υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση επιπλέον πλαστικών σωματιδίων.

Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η εύρεση νανοσωματιδίων πλαστικού, τα οποία έχουν μέγεθος μικρότερο από ένα μικρόμετρο. Η Agir pour l’Environnement τονίζει ότι δεν είχε τους επιστημονικούς πόρους για να μετρήσει με ακρίβεια τα επίπεδα των νανοπλαστικών, όμως τα εργαστήρια ανίχνευσαν νανοσωματίδια από το πρώτο άνοιγμα του φελλού, με διάμετρο που αυξάνεται καθώς το μπουκάλι ανοιγοκλείνει πολλές φορές.

Σύμφωνα με την Nathalie Gontard, διευθύντρια έρευνας στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για τη Γεωργία, τα Τρόφιμα και το Περιβάλλον, τα νανοπλαστικά θεωρούνται ιδιαιτέρως επικίνδυνα, καθώς μπορούν να διαπεράσουν στο ανθρώπινο σώμα και να συσσωρευτούν σε όργανα όπως το συκώτι, οι πνεύμονες και ο εγκέφαλος. Αυτά τα σωματίδια είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποβληθούν από τον οργανισμό, γεγονός που δημιουργεί μια αόρατη αλλά δυνητικά επικίνδυνη απειλή για τη δημόσια υγεία. Κανένα έμβιο ον δεν διαθέτει τα βιολογικά εργαλεία για να απομακρύνει αυτούς τους ρύπους, που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία των οργάνων όπου συσσωρεύονται. Η Agir pour l’environnement έχει διαβιβάσει τη μελέτη της στο γαλλικό Υπουργείο Υγείας και στην Anses, την εθνική υπηρεσία υγείας και ασφάλειας.

Coca-Cola: Αθετημένες υποσχέσεις

Η αποκάλυψη αυτή εγείρει πολλά ερωτήματα για τις μεθόδους και τις προθέσεις την Coca-Cola, μιας εταιρείας που προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να αναδείξει μια πιο «πράσινη» εικόνα, υποσχόμενη να μειώσει τη χρήση πλαστικών μίας χρήσης και να επενδύσει σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις. Ωστόσο, η εταιρεία φαίνεται να αθετεί τις υποσχέσεις της, με την παρουσία πλαστικών σωματιδίων στα προϊόντα της να αποδεικνύει το αντίθετο.  Η ΜΚΟ Agir pour l’Environnement δεν περιορίστηκε μόνο στη μελέτη της Coca-Cola Original.

Προηγούμενη μελέτη που δημοσίευσε το 2022, έδειξε ότι το 78% των εμφιαλωμένων νερών που εξέτασε περιείχε μικροπλαστικά. Στην ίδια έρευνα αναλύθηκε και το Schweppes Indian Tonic, με αποτελέσματα παρόμοια με της Coca Cola, όμως χωρίς την παρουσία χλωριούχου πολυβινυλίου (PVC) . Η Schweppes λειτουργεί σε περισσότερες από 150 χώρες από την The Coca-Cola Company.

Όμως δεν είναι μόνο τα ευρήματα της Agir pour l’Environnement επισημαίνει η Liberation. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2023 στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances διαπίστωσε ότι η Coca-Cola ήταν η εταιρεία που παρήγαγε τα περισσότερα πλαστικά απόβλητα παγκοσμίως από το 2018 έως το 2022. Από σχεδόν δύο εκατομμύρια πλαστικά απόβληταν που συλλέχθηκαν, το 11% έφερε το λογότυπο της Coca-Cola, αφήνοντας πολύ πίσω άλλες εταιρείες όπως η PepsiCo (5%), η Nestlé (3%) και η Danone (3%).

“Η εταιρεία αυτή προσπαθεί να οικοδομήσει μια πιο υπεύθυνη εικόνα, δίνοντας υποσχέσεις αποπλαστικοποίησης που δεν τηρεί και μη τηρώντας το καθήκον της φροντίδας», καταγγέλλει η Nathalie Gontard. Αξίζει αυτή η χρήση πλαστικών το ρίσκο, όταν δεν έχει ποτέ αποδειχθεί ότι τα μικρο- και νανοσωματίδια που απελευθερώνονται κατά την παραγωγή αυτών των μπουκαλιών είναι απολύτως αβλαβή και όταν αυτά θέτουν σε κίνδυνο τις συνθήκες διαβίωσης των μελλοντικών γενεών αφού θα συνεχίζουν να θρυμματίζονται στο περιβάλλον για εκατοντάδες χρόνια;

 

• Πηγή: Libération

Ρύπανση από μικροπλαστικά ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στο ανθρώπινο αίμα, με τους επιστήμονες να βρίσκουν τα μικροσκοπικά σωματίδια σχεδόν στο 80% των ανθρώπων που εξετάστηκαν.

Η ανακάλυψη δείχνει ότι τα σωματίδια μπορούν να ταξιδέψουν σε όλο το σώμα και να κατακάτσουν σε όργανα. Ο αντίκτυπος στην υγεία είναι ακόμη άγνωστος. Όμως οι ερευνητές ανησυχούν καθώς τα μικροπλαστικά προκαλούν βλάβες στα ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριο και τα σωματίδια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ήδη γνωστό ότι εισέρχονται στον οργανισμό και προκαλούν εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Guardian, τεράστιες ποσότητες πλαστικών απορριμμάτων απορρίπτονται στο περιβάλλον και τα μικροπλαστικά μολύνουν πλέον ολόκληρο τον πλανήτη, από την κορυφή του Έβερεστ μέχρι τα βάθη των ωκεανών. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι άνθρωποι καταναλώνουν τα μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού μέσω της τροφής και του νερού, καθώς και ότι τα αναπνέουν, καθώς έχουν βρεθεί στα κόπρανα βρεφών και ενηλίκων.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα αίματος από 22 ανώνυμους δότες, όλοι υγιείς ενήλικες, και βρήκαν σωματίδια πλαστικού σε 17. Τα μισά δείγματα περιείχαν πλαστικό PET, το οποίο χρησιμοποιείται συνήθως σε μπουκάλια ποτών, ενώ το ένα τρίτο περιείχε πολυστυρένιο, το οποίο χρησιμοποιείται για τη συσκευασία τροφίμων και άλλων προϊόντων. Το ένα τέταρτο των δειγμάτων αίματος περιείχε πολυαιθυλένιο, από το οποίο κατασκευάζονται οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς.

«Η μελέτη μας είναι η πρώτη ένδειξη ότι έχουμε πολυμερή σωματίδια στο αίμα μας - πρόκειται για ένα πρωτοποριακό αποτέλεσμα», δήλωσε ο καθηγητής Dick Vethaak, τοξικολόγος στο Vrije Universiteit Amsterdam στην Ολλανδία. «Πρέπει όμως να επεκτείνουμε την έρευνα και να αυξήσουμε τα μεγέθη των δειγμάτων, τον αριθμό των πολυμερών που αξιολογούνται κ.λπ. Περαιτέρω μελέτες από διάφορες ομάδες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη», είπε.

«Είναι σίγουρα λογικό να ανησυχούμε», δήλωσε ο Vethaak στον Guardian. «Τα σωματίδια υπάρχουν και μεταφέρονται σε όλο το σώμα». Σύμφωνα με τον ίδιο, προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι τα μικροπλαστικά ήταν 10 φορές υψηλότερα στα κόπρανα των μωρών σε σύγκριση με τους ενήλικες και ότι τα μωρά που τρέφονται με πλαστικά μπουκάλια καταπίνουν εκατομμύρια μικροπλαστικά σωματίδια την ημέρα. «Γνωρίζουμε επίσης γενικά ότι τα μωρά και τα μικρά παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην έκθεση σε χημικές ουσίες και σωματίδια», σημείωσε. «Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό».

Η νέα έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό Environment International και προσάρμοσε τις υπάρχουσες τεχνικές για την ανίχνευση και ανάλυση σωματιδίων μεγέθους μόλις 0,0007 χιλιοστών. Ορισμένα από τα δείγματα αίματος περιείχαν δύο ή τρεις τύπους πλαστικού. Ο Vethaak αναγνώρισε ότι η ποσότητα και ο τύπος του πλαστικού διέφερε σημαντικά μεταξύ των δειγμάτων αίματος. «Αλλά πρόκειται για μια πρωτοποριακή μελέτη», δήλωσε, ενώ τώρα χρειάζεται περισσότερη δουλειά. Ανέφερε ότι οι διαφορές μπορεί να αντανακλούν βραχυπρόθεσμη έκθεση πριν από τη λήψη των δειγμάτων αίματος, όπως το να πίνει κανείς από ένα φλιτζάνι καφέ με πλαστική επένδυση ή να φοράει πλαστική μάσκα προσώπου.

«Το μεγάλο ερώτημα είναι τι συμβαίνει στο σώμα μας». δήλωσε ο Vethaak. «Τα σωματίδια διατηρούνται στο σώμα; Μεταφέρονται σε ορισμένα όργανα, μπορούν για παράδειγμα να περάσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό; Και είναι αυτά τα επίπεδα αρκετά υψηλά για να προκαλέσουν ασθένειες; Πρέπει επειγόντως να χρηματοδοτήσουμε περαιτέρω έρευνα ώστε να μπορέσουμε να το μάθουμε», τόνισε ο Vethaak.

Η νέα έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τον Ολλανδικό Εθνικό Οργανισμό Έρευνας και Ανάπτυξης για την Υγεία και την Common Seas, μια εταιρεία που εργάζεται για τη μείωση της ρύπανσης από τα πλαστικά.

 

H παραγωγή πλαστικού πρόκειται να διπλασιαστεί μέχρι το 2040

 

«Η παραγωγή πλαστικού πρόκειται να διπλασιαστεί μέχρι το 2040», δήλωσε η Jo Royle, ιδρύτρια της φιλανθρωπικής εταιρείας Common Seas. «Έχουμε δικαίωμα να γνωρίζουμε τι κάνει όλο αυτό το πλαστικό στο σώμα μας». Η Common Seas, μαζί με περισσότερες από 80 ΜΚΟ, επιστήμονες και βουλευτές, ζητούν από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να διαθέσει 15 εκατομμύρια λίρες για την έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις του πλαστικού στην ανθρώπινη υγεία. Η ΕΕ χρηματοδοτεί ήδη έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις του μικροπλαστικού στα έμβρυα και τα μωρά, καθώς και στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να προσκολληθούν στις εξωτερικές μεμβράνες των ερυθρών αιμοσφαιρίων και μπορεί να περιορίσουν την ικανότητά τους να μεταφέρουν οξυγόνο. Τα σωματίδια έχουν επίσης βρεθεί στον πλακούντα εγκύων γυναικών και σε έγκυους αρουραίους περνούν γρήγορα μέσω των πνευμόνων στην καρδιά, στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα των εμβρύων.

Μια νέα εργασία ανασκόπησης που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, με συγγραφέα τον Vethaak, αξιολόγησε τον κίνδυνο καρκίνου και κατέληξε στο συμπέρασμα: «Χρειάζεται επειγόντως λεπτομερέστερη έρευνα σχετικά με το πώς τα μικρο- και νανοπλαστικά επηρεάζουν τις δομές και τις διαδικασίες του ανθρώπινου σώματος, καθώς και με το αν και πώς μπορούν να μετασχηματίσουν τα κύτταρα και να προκαλέσουν καρκινογένεση, ιδίως υπό το φως της εκθετικής αύξησης της παραγωγής πλαστικών. Το πρόβλημα γίνεται όλο και πιο επείγον κάθε μέρα».