Η νέα έκθεση της Civil Liberties Union for Europe (Liberties) καταγράφει σοβαρές παθογένειες στη Δικαιοσύνη, την ελευθερία του Τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη. Ακόμη μια αρνητική “πρωτιά” για την Ελλάδα.

• ΝΑΤΑΛΙΑ ΤΣΙΛΟΓΙΑΝΝΗ

Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διαρκή υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών, καθώς σε πολλές χώρες -μεταξύ αυτών και η Ελλάδα- παρατηρούνται πολιτικές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη, περιορισμοί στην ελευθερία του Τύπου και καταστολή διαδηλώσεων.

Όπως αποκαλύπτει η έκθεση της Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών για την Ευρώπη (Liberties), η Ιταλία, η Ελλάδα, η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Κροατία βρίσκονται στο επίκεντρο της ανησυχίας, με κυβερνήσεις που κατηγορούνται για διάβρωση των θεσμών και αποδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών.

Στην Ιταλία, η κυβέρνηση Μελόνι κατηγορείται για αύξηση του κυβερνητικού ελέγχου στη Δικαιοσύνη και λογοκρισία στα δημόσια μέσα ενημέρωσης. Στη Σλοβακία, ο Ρόμπερτ Φίτσο καταργεί θεσμούς, όπως η κεντρική εισαγγελία, και στοχοποιεί τις ΜΚΟ.

Παράλληλα, ακόμη και ισχυρές δημοκρατίες όπως η Γαλλία και η Γερμανία παρουσιάζουν σημάδια πολιτικής εργαλειοποίησης των θεσμών. Η ΕΕ καλείται να λάβει αυστηρότερα μέτρα, ώστε να αποτρέψει την περαιτέρω διάβρωση του κράτους δικαίου και την ενίσχυση αυταρχικών τάσεων.

Η εν λόγω έκθεση στέκεται εκτενώς στις παθογένειες της Ελλάδας. Όπως αναφέρει, η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης αμφισβητείται, με αργές ή ελλιπείς έρευνες για σκάνδαλα, ενώ περιστατικά αστυνομικής βίας και παρακολουθήσεων δημοσιογράφων έχουν εντείνει τον προβληματισμό.

Παρατίθενται μερικά από τα ευρήματα της έκθεσης που προέκυψαν με τη συμβολή της Inter Alia, μιας αστικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα την Αθήνα, που δραστηριοποιείται διεθνώς από το 2013. Εστιάζει στην πολιτική εκπαίδευση, την έρευνα, τον ακτιβισμό, τη συνηγορία και τις τέχνες, με στόχο τη μετασχηματιστική πολιτική δράση και την ενδυνάμωση των κοινοτήτων.

Δικαιοσύνη: Μια αργοκίνητη και ευάλωτη εξουσία

Όπως καταγράφει η έκθεση, το ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης αντιμετωπίζει διαχρονικές προκλήσεις, με βασικά ζητήματα τη χαμηλή αποδοτικότητα, την έλλειψη διαφάνειας και την ανεξαρτησία του. Η αντίληψη των πολιτών για τη δικαστική ανεξαρτησία φθίνει συνεχώς, καθώς ολοένα και περισσότερες υποθέσεις υψηλού προφίλ χαρακτηρίζονται από καθυστερήσεις και αμφιλεγόμενες αποφάσεις.

Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία της έκθεσης της Liberties, σύμφωνα με τα οποία, η εμπιστοσύνη των πολιτών στην ανεξαρτησία της Ελληνικής Δικαιοσύνης καταγράφει ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, το 40% του γενικού πληθυσμού εκτιμά ότι η ανεξαρτησία των δικαστηρίων και των δικαστών είναι «αρκετά ή πολύ καλή», ενώ το 56% τη θεωρεί ανεπαρκή ή πολύ κακή. Η αντίληψη αυτή έχει επιδεινωθεί αισθητά σε σχέση με το 2023, όταν το αντίστοιχο ποσοστό θετικών αξιολογήσεων βρισκόταν στο 46%, αλλά και σε σύγκριση με το 2020, όταν το 53% των πολιτών εξέφραζε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον θεσμό.

Η ετήσια Έκθεση για το Κράτος Δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2023 είχε συστήσει στην Ελλάδα να λάβει μέτρα για τη διασφάλιση της συμμετοχής της δικαστικής εξουσίας στη διαδικασία διορισμού των ανώτατων δικαστικών λειτουργών. Ειδικότερα, είχε επισημάνει την ανάγκη να ενισχυθεί η διαφάνεια και να υιοθετηθούν ευρωπαϊκά πρότυπα στη διαδικασία επιλογής των προέδρων και των αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, τον Ιούλιο του 2024, το Ελληνικό Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθετική ρύθμιση που προβλέπει τη συμμετοχή των ολομελειών των τριών ανώτατων δικαστηρίων στη διαδικασία επιλογής των επικεφαλής τους. Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, ο υπουργός Δικαιοσύνης ζητά τη γνώμη της ολομέλειας του οικείου ανώτατου δικαστηρίου, η οποία στη συνέχεια διεξάγει μυστική ψηφοφορία για την επιλογή έως και πέντε υποψηφίων για τη θέση του προέδρου.

Ωστόσο, το βασικό σημείο κριτικής προς τη νέα νομοθεσία είναι ότι η γνώμη της ολομέλειας δεν είναι δεσμευτική.

Παρότι η ρύθμιση αυτή αποτελεί ένα βήμα προς την ενίσχυση της δικαστικής συμμετοχής στη διαδικασία διορισμού, δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το ζήτημα της πολιτικής επιρροής στη Δικαιοσύνη. Η έλλειψη δεσμευτικότητας στην ψήφο των δικαστικών λειτουργών αφήνει περιθώρια για κυβερνητικές παρεμβάσεις, διατηρώντας το ισχύον σύστημα που επιτρέπει τον διορισμό ανώτατων δικαστών από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Η συνεχής πτώση της εμπιστοσύνης των πολιτών στη Δικαιοσύνη αντανακλά μια γενικευμένη αίσθηση πολιτικής επιρροής στον θεσμό, γεγονός που έχει προκαλέσει επανειλημμένες συστάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα καλείται να προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα διασφαλίζουν την πραγματική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και θα αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στον ρόλο της ως ανεξάρτητη εξουσία.

Διαφθορά: Ένας διαχρονικός γόρδιος δεσμός

Η Ελλάδα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη διαφθορά μέσα από νέα νομοθετικά εργαλεία, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Νόμο 5090/2024, αναφέρει η έκθεση. Ο συγκεκριμένος νόμος επιχειρεί να εναρμονίσει τη χώρα με τις διεθνείς προδιαγραφές και τις κατευθυντήριες οδηγίες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την πάταξη της διαφθοράς.

Ωστόσο, η νομοθέτηση δεν αρκεί από μόνη της για την καταπολέμηση του φαινομένου. Παρά τη θεσμική πρόοδο, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται στις υψηλότερες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά την αντίληψη περί διαφθοράς.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην αντίληψη περί διαφθοράς. Το 98% των Ελλήνων πολιτών θεωρεί ότι η διαφθορά είναι διαδεδομένη στη χώρα, ποσοστό συντριπτικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ, που ανέρχεται στο 68%.

Η ίδια έκθεση επισημαίνει ότι από το 2013 και μετά, η αντίληψη περί διαφθοράς στην Ελλάδα παραμένει σταθερά πάνω από το 95%, υποδεικνύοντας ότι οι πολίτες δεν βλέπουν ουσιαστική βελτίωση στο σύστημα διαφάνειας και λογοδοσίας.

Οι τομείς που θεωρούνται πιο ευάλωτοι σε πρακτικές διαφθοράς περιλαμβάνουν τον κλάδο της υγείας (89%), τα πολιτικά κόμματα (71%), τους πολιτικούς σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο (68%), τις δημόσιες συμβάσεις (67%), την πολεοδομία (63%), τους επιθεωρητές δημόσιας διοίκησης (59%), τις φορολογικές αρχές (57%), καθώς και την αστυνομία και τις τελωνειακές υπηρεσίες (56%).

Η έλλειψη εφαρμογής των νομοθετικών προβλέψεων και η απουσία σοβαρών καταδικαστικών αποφάσεων για υποθέσεις διαφθοράς υψηλού επιπέδου ενισχύουν την αίσθηση ατιμωρησίας. Οι πολιτικές και οικονομικές διασυνδέσεις προστατεύουν ισχυρούς παράγοντες από τη λογοδοσία, διατηρώντας ένα καθεστώς ασυλίας για όσους βρίσκονται κοντά στα κέντρα εξουσίας.

Ελευθερία του Τύπου και ανεξάρτητες αρχές υπό πίεση

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα στον τομέα της ελευθερίας του Τύπου, με τις συνθήκες να επιδεινώνονται τα τελευταία χρόνια. Η πολιτική επιρροή στα μέσα ενημέρωσης, η συγκεντρωμένη ιδιοκτησία, η στοχευμένη χρηματοδότηση προς φιλικά προσκείμενα μέσα και η στοχοποίηση ανεξάρτητων δημοσιογράφων έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την ερευνητική δημοσιογραφία.

Το ελληνικό τοπίο των μέσων ενημέρωσης χαρακτηρίζεται από πληθώρα μέσων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ωστόσο η πραγματική ισχύς συγκεντρώνεται σε έναν μικρό αριθμό επιχειρηματιών με ισχυρούς δεσμούς με την πολιτική και την οικονομία. Παρότι η εικόνα δείχνει ποικιλία, η ιδιοκτησία των μεγαλύτερων ομίλων ενημέρωσης βρίσκεται σε λίγα χέρια, με τα μέσα να ανήκουν κυρίως σε επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται και σε άλλους στρατηγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Τα τελευταία χρόνια, η κυρίαρχη δύναμη στα ελληνικά ΜΜΕ ανήκει πλέον σε εφοπλιστές και μεγαλοεπενδυτές, οι οποίοι έχουν επενδύσει μαζικά στον χώρο, αποκτώντας τηλεοπτικούς σταθμούς, εφημερίδες, ραδιοφωνικούς σταθμούς και ειδησεογραφικά sites. Αυτό το μοντέλο ιδιοκτησίας έχει δημιουργήσει σοβαρές ανησυχίες για την ανεξαρτησία της ενημέρωσης, καθώς η γραμμή των μεγαλύτερων μέσων ενημέρωσης φαίνεται συχνά να ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα των ιδιοκτητών τους και τις πολιτικές ή οικονομικές τους στρατηγικές.

Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) και η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) αποτελούν τους βασικούς ρυθμιστικούς φορείς που επιβλέπουν το τοπίο των μέσων ενημέρωσης και των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα. Ωστόσο, η ανεξαρτησία τους έχει αμφισβητηθεί επανειλημμένα, λόγω πολιτικών παρεμβάσεων στον διορισμό των μελών τους, καθώς και εξαιτίας σοβαρών ελλείψεων σε οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους, που περιορίζουν την αποτελεσματικότητά τους.

Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών EUROKINISSI

Παρότι το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) λειτουργεί τυπικά ως ανεξάρτητη αρχή, τα μέλη του επιλέγονται από κοινοβουλευτική επιτροπή στην οποία το κυβερνών κόμμα διαθέτει την πλειοψηφία. Η διαδικασία αυτή καθιστά τον θεσμό ευάλωτο σε πολιτικές επιρροές, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από φορείς της κοινωνίας των πολιτών και δημοσιογραφικές οργανώσεις.

Παράλληλα, το ΕΣΡ αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές και διοικητικές δυσκολίες, με τη χρηματοδότηση και τη στελέχωσή του να θεωρούνται ανεπαρκείς.

Η αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας του Συμβουλίου κορυφώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν η διαδικασία διορισμού των νέων μελών του προκάλεσε αντιδράσεις από νομικούς κύκλους, δημοσιογράφους και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που εξέφρασαν φόβους για απόπειρα ελέγχου του θεσμού από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Η υπόθεση έφτασε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου τον Ιούλιο του 2024 εξετάστηκαν οι σχετικές αιτήσεις ακύρωσης που είχαν κατατεθεί από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, με στόχο την ανατροπή της απόφασης για τον διορισμό του προέδρου, του αντιπροέδρου και έξι μελών του ΕΣΡ.

Τον Νοέμβριο του 2024, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης, κρίνοντας ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών δεν είχε έννομο συμφέρον να προσφύγει κατά της διαδικασίας επιλογής. Ο Σύλλογος αντέδρασε έντονα, υποστηρίζοντας ότι το δικαστήριο απέφυγε να εξετάσει την ουσία της υπόθεσης, αποφεύγοντας να τοποθετηθεί στο εάν η διαδικασία επιλογής των μελών του ΕΣΡ ήταν συμβατή με τις συνταγματικές αρχές περί ανεξαρτησίας των ρυθμιστικών αρχών.

Η απόφαση αυτή ενίσχυσε τον διάχυτο προβληματισμό για την πραγματική αυτονομία των ανεξάρτητων αρχών στην Ελλάδα, καθώς και για τον βαθμό στον οποίο μπορούν να λειτουργούν χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις.

Κοινωνικοί περιορισμοί και καταστολή

Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, παρατηρείται μια σταδιακή συρρίκνωση του πολιτικού και ακτιβιστικού χώρου. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών βρίσκονται αντιμέτωπες με αυστηρούς κανονισμούς και περιορισμούς που δυσχεραίνουν το έργο τους, ενώ ακτιβιστές και υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων υφίστανται νομικές παρενοχλήσεις και πιέσεις.

Παράλληλα, περιστατικά αστυνομικής βίας κατά ειρηνικών διαδηλωτών και αυξημένη επιτήρηση μέσω ψηφιακών εργαλείων εντείνουν τις ανησυχίες για την προστασία των πολιτικών ελευθεριών.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ελληνικού Συνδέσμου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (HLHR), τα περιστατικά δυσανάλογης χρήσης βίας από τις αρχές δεν είναι σποραδικά, αλλά συστηματικά, με θύματα διαδηλωτές, πολίτες κατά τη διάρκεια ρουτίνας ελέγχων, αλλά και μειονοτικές ομάδες.

Η έκθεση με τίτλο «Αστυνομία, Βία και Δικαιώματα: Επισκόπηση των Αυθαίρετων Ενεργειών της Αστυνομίας στην Ελλάδα» τεκμηριώνει πολυάριθμες περιπτώσεις δυσανάλογης βίας κατά ειρηνικών διαδηλώσεων, περιπολιών ρουτίνας και στοχευμένων επιχειρήσεων. Σε αρκετές περιπτώσεις, η υπερβολική χρήση βίας έχει οδηγήσει σε σοβαρούς τραυματισμούς, ενώ καταγράφονται και περιστατικά που οδήγησαν στον θάνατο πολιτών.

Επεισόδια μετά το τέλος της απεργιακής συγκέντρωσης στην πλατεία Συντάγματος ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI

Ένα από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα της έκθεσης αφορά την επιθετική αστυνομική τακτική που χρησιμοποιείται με σκοπό τη διάλυση ειρηνικών διαδηλώσεων. Οι αρχές κάνουν συστηματική χρήση δακρυγόνων, προχωρούν σε αυθαίρετες συλλήψεις, ενώ δεν είναι σπάνιες οι σωματικές επιθέσεις σε διαδηλωτές και δημοσιογράφους που καλύπτουν τις κινητοποιήσεις. Αυτές οι πρακτικές δημιουργούν ένα κλίμα φόβου, περιορίζοντας τη δυνατότητα των πολιτών να ασκούν το θεμελιώδες δικαίωμα της διαμαρτυρίας.

Παράλληλα, η έκθεση υπογραμμίζει τον στοχευμένο χαρακτήρα της αστυνομικής βίας απέναντι σε μειονοτικές ομάδες, όπως οι Ρομά και οι μετανάστες, οι οποίοι υπόκεινται σε δυσανάλογους ελέγχους, άδικη μεταχείριση και αυξημένη αστυνομική επιτήρηση. Η στοχοποίηση αυτών των πληθυσμών αποτελεί ένδειξη συστημικών διακρίσεων, οι οποίες παραμένουν ατιμώρητες, ενισχύοντας τις κοινωνικές ανισότητες.

Το πλέον σοβαρό ζήτημα που αναδεικνύει η έκθεση είναι η κουλτούρα ατιμωρησίας που περιβάλλει την αστυνομική βία στην Ελλάδα. Οι καταγγελίες για περιστατικά αυθαιρεσίας σπάνια διερευνώνται σε βάθος, ενώ οι πειθαρχικές κυρώσεις σε βάρος των αστυνομικών είναι εξαιρετικά σπάνιες ή ανεπαρκείς. Η αποτυχία των θεσμικών μηχανισμών να διασφαλίσουν τη λογοδοσία και την τιμωρία των υπευθύνων επιτρέπει τη συνέχιση αυτών των πρακτικών, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο παραβιάσεων δικαιωμάτων χωρίς συνέπειες.

Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και pushbacks

Η Ελλάδα έχει βρεθεί αντιμέτωπη με σοβαρές καταγγελίες για την παραβίαση των υποχρεώσεών της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε μια απόφαση-ορόσημο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) καταδίκασε πρώτη φορά τη χώρα για παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στον Έβρο, επιστρέφοντάς τους βίαια στην Τουρκία χωρίς την προβλεπόμενη διαδικασία.

Το δικαστήριο έκρινε ότι η χώρα παραβίασε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και συγκεκριμένα το άρθρο 3, που απαγορεύει την απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, το άρθρο 13, που κατοχυρώνει το δικαίωμα σε πραγματική προσφυγή και το άρθρο 4 του Πρωτοκόλλου 4, που απαγορεύει τις συλλογικές απελάσεις.

Η απόφαση του δικαστηρίου στηρίχθηκε στο γεγονός ότι δεν υπήρξε καμία διαδικαστική εγγύηση για τους αιτούντες άσυλο, καθώς δεν πραγματοποιήθηκε ατομική εξέταση των υποθέσεών τους. Επιπλέον, η απόφαση υπογράμμισε τον κίνδυνο κακομεταχείρισης που αντιμετωπίζουν οι επαναπροωθούμενοι στην Τουρκία, όπου δεν είναι διασφαλισμένη η προστασία των δικαιωμάτων τους.

AP Photo Michael Varaklas

Η καταδικαστική αυτή απόφαση δημιουργεί σημαντικό νομικό προηγούμενο και ρίχνει φως στο επίμονο ζήτημα των παράνομων επαναπροωθήσεων στα ευρωπαϊκά σύνορα. Το ΕΔΑΔ ζητά από την Ελλάδα να συμμορφωθεί με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της, διασφαλίζοντας ότι οι συνοριακές πολιτικές της θα σέβονται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Εδώ “μπαίνει” και το ναυάγιο της Πύλου, το φονικότερο στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας αποκαλύπτει σοβαρές και καταδικαστέες παραλείψεις στα καθήκοντα έρευνας και διάσωσης εκ μέρους ανώτερων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι ενέργειες και οι παραλείψεις των εμπλεκομένων αξιωματικών κατά τη διαχείριση του περιστατικού στις 13 και 14 Ιουνίου 2023 συνιστούν σοβαρά ποινικά αδικήματα, καθώς χαρακτηρίζονται ως θανατηφόρα έκθεση σε κίνδυνο, αλλά και ως έκθεση σε κίνδυνο της ζωής, της υγείας και της σωματικής ακεραιότητας των εκατοντάδων μεταναστών που επέβαιναν στο αλιευτικό σκάφος Adriana.

Οι παραλείψεις αυτές τιμωρούνται σύμφωνα με το άρθρο 306 του Ποινικού Κώδικα, καθώς το Λιμενικό Σώμα φέρεται να μην ανταποκρίθηκε όπως έπρεπε στην υποχρέωσή του για διάσωση, παρά τις πολλαπλές προειδοποιήσεις για την επικινδυνότητα της κατάστασης.

Η έκθεση επιβεβαιώνει τις σοβαρές καταγγελίες για τον χειρισμό του περιστατικού, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για την τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ελλάδας στην προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.

Όπως καταλήγει η έκθεση, παρά τις όποιες θετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στη διατήρηση ενός ισχυρού κράτους δικαίου. Η αδυναμία της δικαστικής εξουσίας να λειτουργήσει ανεξάρτητα, η έλλειψη ουσιαστικών διώξεων για διαφθορά, η περιορισμένη ελευθερία του Τύπου και οι συχνές παραβιάσεις θεμελιωδών ελευθεριών συνθέτουν ένα ανησυχητικό σκηνικό.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστήσει σαφές ότι η κατάσταση πρέπει να βελτιωθεί, με την Κομισιόν να ζητά αυστηρότερη εποπτεία και εφαρμογή του κράτους δικαίου. Το ερώτημα που παραμένει είναι αν η Ελλάδα θα προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις ή αν θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις ίδιες χρόνιες παθογένειες, διακινδυνεύοντας τη δημοκρατική της σταθερότητα.

Πηγή: news247.gr

Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια καθοριστική εβδομάδα για το μέλλον της ασφάλειάς της, μετά από μια σύνοδο στο Λονδίνο που προσέφερε πολλές υποσχέσεις αλλά λίγες συγκεκριμένες απαντήσεις.

Μια ομάδα παγκόσμιων ηγετών – συμπεριλαμβανομένου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι της Ουκρανίας, αλλά όχι του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ – πέρασε το απόγευμα της Κυριακής (02/03) στις πολυτελείς αίθουσες του Lancaster House στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου, συζητώντας το ιστορικής σημασίας ερώτημα: παραμένουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στον πυρήνα της δυτικής αμυντικής συμμαχίας;

«Υπήρχε μια ανανεωμένη αίσθηση επείγοντος» για τη διασφάλιση της συλλογικής ασφάλειας της Ευρώπης μετά τις σοκαριστικές σκηνές που εκτυλίχθηκαν στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή, αναφέρει στο Politico ευρωπαίος διπλωμάτης που συμμετείχε στις συζητήσεις.

Η σφοδρή λεκτική επίθεση του Τραμπ εναντίον του Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, άφησε τους Ευρωπαίους ηγέτες να αναρωτιούνται αν οι ΗΠΑ εξακολουθούν να θεωρούν τον εαυτό τους σύμμαχο. Λίγο μετά το συγκλονιστικό δεκαπεντάλεπτο δημόσιο “κατσάδιασμα”, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, Κάγια Κάλας, υπαινίχθηκε ότι η Αμερική δεν ηγείται πλέον του «ελεύθερου κόσμου». Παρότι η ένταση υποχώρησε μέσα στο Σαββατοκύριακο, οι αμφιβολίες και η ενόχληση δεν έχουν εξαφανιστεί.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος είχε οργανώσει τη σύνοδο της 2ας Μαρτίου πριν από τη διαμάχη Τραμπ-Ζελένσκι, δήλωσε την Κυριακή ότι η Ευρώπη «πρέπει να σηκώσει το βάρος» της προστασίας της Ουκρανίας από τη ρωσική επεκτατικότητα, σηματοδοτώντας τη νέα πραγματικότητα μιας μειωμένης αμερικανικής παρουσίας στη διεθνή σκηνή.

Έχοντας προηγουμένως επιδιώξει να διατηρήσει καλές σχέσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο Στάρμερ βλέπει τον εαυτό του ως διαμεσολαβητή. Το Ηνωμένο Βασίλειο, μαζί με τη Γαλλία και την Ουκρανία, σχεδιάζουν πλέον μια ειρηνευτική πρόταση, την οποία θα παρουσιάσουν στον Τραμπ, μια αξιοσημείωτη αλλαγή από την προηγούμενη υπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα ηγούνταν των διαπραγματεύσεων.

Το προτεινόμενο σχέδιο περιλαμβάνει μια ειρηνευτική δύναμη υπό την ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας, την οποία ο Στάρμερ αποκάλεσε «συμμαχία των προθύμων»—μια αναφορά στη συμμαχία που είχε ηγηθεί από τις ΗΠΑ κατά την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι πρότεινε μια εκεχειρία διάρκειας ενός μήνα, η οποία θα εφαρμοζόταν στον αέρα, στη θάλασσα και στις ενεργειακές υποδομές.

Ωστόσο, το ποιοι άλλοι θα συμμετάσχουν σε αυτή τη συμμαχία παραμένει ασαφές. Ο Στάρμερ ανέφερε ότι «αρκετές» χώρες συμφώνησαν παρασκηνιακά στη σύνοδο να συμμετάσχουν στην ειρηνευτική δύναμη, αλλά τόνισε ότι η επιτυχία της εξαρτάται από την υποστήριξη των ΗΠΑ. Απέφυγε να αποκαλύψει ποιες κυβερνήσεις έχουν δεσμευτεί.

Ο ίδιος δήλωσε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν «αξιόπιστος σύμμαχος» και ότι «συμφωνούμε με τον πρόεδρο για την επείγουσα ανάγκη μιας διαρκούς ειρήνης—τώρα πρέπει να την υλοποιήσουμε μαζί».

Όλα τα βλέμματα στραμμένα στη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ την Πέμπτη

Οι κυβερνήσεις φαίνεται να συγκλίνουν ολοένα και περισσότερο στο ότι ο αυξημένος ρόλος τους στην ασφάλεια της Ουκρανίας συνεπάγεται μεγαλύτερη στρατιωτική ικανότητα – και, κατ’ επέκταση, τη χρηματοδότηση που απαιτείται για αυτήν. Αυτό το ζήτημα αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της συνάντησης των 27 ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες την Πέμπτη. Παρά τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στη σύνοδο της Κυριακής, ο Στάρμερ και το Ηνωμένο Βασίλειο, φυσικά, δεν θα δώσουν το «παρών».

Μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro μετά τη σύνοδο, ο Μακρόν ζήτησε από τις χώρες του ΝΑΤΟ να επενδύσουν περισσότερα στις ένοπλες δυνάμεις τους.

«Τα τελευταία τρία χρόνια, οι Ρώσοι δαπανούν το 10% του ΑΕΠ τους για την άμυνα», δήλωσε. «Πρέπει να προετοιμαστούμε για το μέλλον, με στόχο το 3% έως 3,5% του ΑΕΠ».

Ο τρέχων στόχος δαπανών του ΝΑΤΟ ανέρχεται στο 2% του ΑΕΠ ετησίως, αλλά πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν καταφέρνουν να τον επιτύχουν, γεγονός που προκαλεί την έντονη δυσαρέσκεια του Τραμπ. Η Γαλλία μόλις που ξεπερνά το όριο, φτάνοντας στο 2,1%.

Για να δώσει μια ισχυρή ώθηση στους αμυντικούς προϋπολογισμούς της Ευρώπης, ο Γάλλος πρόεδρος κάλεσε την ΕΕ να αξιοποιήσει κεντρικά ευρωπαϊκά προγράμματα «που παραμένουν αναξιοποίητα».

«Πρέπει να δώσουμε εντολή στην [Ευρωπαϊκή] Επιτροπή να χρησιμοποιήσει καινοτόμες μεθόδους χρηματοδότησης», δήλωσε. «Αυτό σημαίνει είτε κοινό δανεισμό είτε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας [το ταμείο διάσωσης που δημιουργήθηκε μετά την κρίση χρέους της ευρωζώνης] … Στην πρώτη φάση, χρειαζόμαστε 200 δισεκατομμύρια ευρώ για να μπορέσουμε να επενδύσουμε».

Καθώς αποχωρούσε από τη σύνοδο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι τώρα είναι η στιγμή να «επαναεξοπλίσουμε επειγόντως την Ευρώπη».

Όλα δείχνουν ότι η σύνοδος της Πέμπτης θα αποτελέσει μια κρίσιμη στιγμή. Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δεν αποκλείεται μια ιστορική ανακοίνωση σχετικά με τους αμυντικούς προϋπολογισμούς.

Ωστόσο, αυτό δεν θα είναι εύκολο, δεδομένου ότι ορισμένοι ηγέτες, όπως ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, στηρίζουν περισσότερο τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν παρά οποιοδήποτε σχέδιο για την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης απέναντί του.

Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, που επίσης συμμετείχε στη σύνοδο του Λονδίνου, ανέφερε ότι κάποιες χώρες δεσμεύτηκαν να «ενισχύσουν» τις αμυντικές τους δαπάνες – ωστόσο, παραμένει ασαφές ποιες είναι αυτές και σε ποιο βαθμό θα αυξήσουν τη χρηματοδότηση.

Τα αναπάντητα ερωτήματα

Η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία έχει ήδη περιορισμένη παραγωγική ικανότητα, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε αύξηση των στρατιωτικών δαπανών ενδέχεται να αργήσει να αποφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα.

Πέρα από τη ρητορική κλιμάκωση από την πλευρά των Ευρωπαίων ηγετών, η έλλειψη συγκεκριμένων στοιχείων είναι εμφανής.

Το πιο κρίσιμο: δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για το τι ακριβώς θα περιλαμβάνει το ειρηνευτικό σχέδιο ή πώς ο Στάρμερ και ο Μακρόν θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν τη στήριξη του Λευκού Οίκου.

Ένας δεύτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης σημείωσε ότι ο Ζελένσκι χρειάζεται απεγνωσμένα να βρει τρόπο να δημιουργήσει μια σχέση με τον Τραμπ και να υπογράψει τη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά, η οποία επρόκειτο να οριστικοποιηθεί την περασμένη εβδομάδα.

Ο διπλωμάτης ανέφερε ότι η τρέχουσα κατάσταση «περιλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία να αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο», αλλά πρόσθεσε πως «η λογική πίσω από τη συμφωνία για τα ορυκτά είναι ότι θα δώσει στις ΗΠΑ εμπορικό συμφέρον και φυσική επιχειρηματική παρουσία στην περιοχή, παρέχοντας έτσι έναν βαθμό προστασίας».

Όλα αυτά βέβαια, δεν απαντούν στο βασικό ερώτημα: πώς η Ευρώπη σκοπεύει να πείσει τον Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο.

Το Κρεμλίνο έχει ήδη αποκλείσει το ενδεχόμενο παρουσίας μιας ειρηνευτικής δύναμης του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.

Με δεδομένους τους δημόσιους πανηγυρισμούς των συμμάχων του Πούτιν για τις αλλεπάλληλες προσβολές του Τραμπ προς τον Ζελένσκι, ο Ρώσος πρόεδρος ενδέχεται να περιμένει μια προσέγγιση υπό την ηγεσία του Λευκού Οίκου.

Μετά τη σύνοδο της Κυριακής, ο Ζελένσκι δήλωσε στο Sky News ότι υπήρξε επικοινωνία μεταξύ του Λευκού Οίκου και της κυβέρνησής του από την Παρασκευή, μετά τη δημόσια αντιπαράθεσή του με τον Τραμπ, αλλά «όχι στο δικό μου επίπεδο».

Η απαγόρευση των νέων έργων πετρελαίου, αερίου και λιγνίτη στην ΕΕ θα ήταν απολύτως εφικτή, σύμφωνα με μια νέα νομική ανάλυση που δημοσίευσε σήμερα το ευρωπαϊκό γραφείο της Greenpeace. Με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να ξεπερνά τον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα για πρώτη φορά το 2024, η επείγουσα ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αυξάνεται κατακόρυφα.

Τα ορυκτά καύσιμα είναι μακράν ο κύριος παράγων για την παγκόσμια κλιματική κρίση, καθώς αναλογούν σε περισσότερο από το 75% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και σχεδόν στο 90% όλων των εκπομπών CO2. Αυξανόμενος αριθμός κυβερνήσεων αναγνωρίζει την ανάγκη σταδιακής κατάργησης του πετρελαίου, του αερίου και του λιγνίτη, ενώ ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας και το Διεθνές Κέντρο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη[1] λένε ότι η ανάπτυξη νέων έργων ορυκτών καυσίμων πρέπει να σταματήσει, αν θέλουμε να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο μηδέν μέχρι το 2050, ώστε να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.

Ο Thomas Gelin, υπεύθυνος για την εκστρατεία για το κλίμα στο ευρωπαϊκό γραφείο της Greenpeace, δήλωσε: “Τα ορυκτά καύσιμα είναι μακράν η μεγαλύτερη αιτία για τις καταστροφές που βιώνουμε λόγω κλιματικής αλλαγής, αλλά ακόμη και τώρα η ΕΕ και οι εθνικές κυβερνήσεις εγκρίνουν και χρηματοδοτούν νέες εξορύξεις, αγωγούς και τερματικούς σταθμούς εισαγωγής. Η ΕΕ πρέπει να λάβει σοβαρά μέτρα για έναν κόσμο χωρίς πετρέλαιο, αέριο και λιγνίτη – για ασφαλές κλίμα, καθαρό αέρα και νερό, και οικονομικά προσιτή ενέργεια για όλους. Είναι καιρός να απαγορευτούν τα νέα έργα ορυκτών καυσίμων, που διαιωνίζουν αυτή την κρίση”. 

Ο Κώστας Καλούδης, υπεύθυνος εκστρατείας του ελληνικού γραφείου της Greenpeace για το κλίμα και την ενέργεια, συμπληρώνει: “Αν θέλουμε να προστατεύσουμε τη χώρα μας, πρέπει να “κλείσουμε τη στρόφιγγα” για τα ορυκτά καύσιμα. Ας εγκαταλείψουμε την ουτοπία για υποτιθέμενα οφέλη από εξορύξεις, εγκαταστάσεις και κόμβους για το ορυκτό αέριο και ας εστιάσουμε στις ρεαλιστικές επιλογές που θα παράξουν πραγματικά οφέλη και ευημερία για τους ανθρώπους στη χώρα μας.” 

Η νομική ανάλυση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ μπορεί να προτείνει και να εγκρίνει νομοθετική απαγόρευση νέων έργων ορυκτών καυσίμων στην επικράτειά της. Η ανάλυση δείχνει ότι μια τέτοια απαγόρευση είναι υποχρεωτική, ώστε η ΕΕ να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για το κλίμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ότι η ΕΕ έχει την αρμοδιότητα και τη νομική βάση να το πράξει, καθώς θα αποτελέσει ενιαία απάντηση στην κλιματική κρίση που αντιμετωπίζει η ΕΕ στο σύνολό της.

Μόνο για το ορυκτό αέριο, τα νέα έργα στην ΕΕ θα μπορούσαν να κοστίσουν έως και 84,1 δισ. ευρώ και οι πρόσθετες ετήσιες εκπομπές θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με σχεδόν 300 μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση λιγνίτη (ή το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ευρώπης το 2020), επιβαρύνοντας τους προϋπολογισμούς των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των πολιτών και απομακρύνοντας την περιοχή από τους κλιματικούς της στόχους, σύμφωνα με την Global Energy Monitor[2]. Στην Ελλάδα, τα σχέδια επέκτασης του δικτύου φυσικού αερίου στην ηπειρωτική χώρα και η δημιουργία πολλών εγκαταστάσεων αποθήκευσης και υγροποίησης με διάφορα συνοδά έργα προβλέπεται να απαιτήσουν δαπάνες της τάξεως των €1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ σε χρονικό ορίζοντα μίας δεκαετίας[3]. Εκτός των άλλων προβλημάτων, οι επενδύσεις αυτές είναι επισφαλείς με οικονομικούς όρους και όχι αρκετά αποδοτικές σε βάθος χρόνου. Αυτοί οι δημόσιοι πόροι που έχουν δεσμευθεί για αυτά τα σχέδια μπορούν και πρέπει να ανακατευθυνθούν σε βιώσιμες και κοινωνικά επωφελείς ενεργειακές επενδύσεις.

Δείτε την περίληψη της νομικής ανάλυσης στα ελληνικά εδώ

Δείτε ολόκληρη τη νομική ανάλυση στα αγγλικά εδώ

Σημειώσεις προς συντάκτες:

[1] Μελέτες Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας και Διεθνούς Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη:
https://www.iea.org/reports/net-zero-by-2050 

https://www.iisd.org/articles/insight/no-new-fossil-fuel-projects-logical-first-step-transition-clean-energy

[2] Europe Gas Tracker της Global Energy Monitor: https://globalenergymonitor.org/wp-content/uploads/2024/02/GEM_Europe_Gas_Tracker_2024.pdf 

[3] https://www.desfa.gr/userfiles/consultations/DRAFT_TYDP2024-2033.pdf  

Πηγή: greenpeace.org

Οι PFAS, ή υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ενώσεις, είναι μια ομάδα βιομηχανικών χημικών που χρησιμοποιούνται λόγω της αντοχής τους σε χιλιάδες προϊόντα, από καλλυντικά και αντικολλητικά σκεύη μέχρι συσκευασίες τροφίμων και ανεμογεννήτριες.

Οι ενώσεις αυτές αποτελούνται από αλυσίδες ατόμων άνθρακα και φθορίου που έχουν ενωθεί με εξαιρετικά ισχυρούς δεσμούς και δεν διασπώνται στο περιβάλλον.

H αύξηση των μελετών που συνδέουν τις PFAS με επιπτώσεις στην υγεία ανοίγουν το δρόμο για «κύμα» προσφυγών

Έπειτα από δεκαετίες ευρείας χρήσης, ανιχνεύονται σήμερα σε όλους τους οργανισμούς του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων πρακτικά όλων των ανθρώπων, καθώς και στο έδαφος, τα υπόγεια ύδατα, ακόμα και το νερό της βροχής.

Καρκίνος, διατάραξη των ορμονικών επιπέδων, αναπτυξιακές διαταραχές σε παιδιά και προβλήματα γονιμότητας είναι μερικές από πιθανές παρενέργειες αυτών των ουσιών, αν και μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί αιτιακή σχέση.

Στις ΗΠΑ, πάντως, όπου οι PFAS ανιχνεύονται ευρέως στο πόσιμο νερό, γίγαντες της πετροχημικής βιομηχανίας όπως οι DuPont και 3M υποχρεώθηκαν να καταβάλουν αποζημιώσεις συνολικού ύψους άνω των 11 δισ. δολαρίων, μετά την αποκάλυψη εγγράφων που απέδειξαν ότι ο κίνδυνος ήταν γνωστός αλλά αποκρύφθηκε.

Τα αντικολλητικά σκεύη είναι μια κατηγορία προϊόντων που συχνά περιέχουν PFAS (George Redgrave / CC BY-ND 2.0)

Εξαιρέσεις

Η ανακοίνωση της Κομισιόν έρχεται δύο χρόνια μετά το αίτημα απαγόρευσης που υπέβαλαν η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία.

Όπως δήλωσε στο Reuters η ευρωπαία επίτροπος Περιβάλλοντος Τζέσικα Ρόσγουελ, στο στόχαστρο μπαίνουν οι PFAS στα καταναλωτικά προϊόντα, ενώ εξαιρέσεις θα προβλέπονται για τη χρήση τους σε ορισμένες εφαρμογές.

Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι τα εισπνεόμενα φάρμακα για το άσθμα και οι  ημιαγωγοί που χρησιμοποιούνται σε πράσινες τεχνολογίες όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ανέφερε η επίτροπος. Η πρόταση είναι απίθανο να κατατεθεί πριν από τα τέλη του 2026, είπε.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Χημικών, η οποία εξετάζει το εύρος μιας πιθανής απαγόρευσης από το 2023, έχει δεχτεί χιλιάδες σχόλια από συνδέσμους που εκπροσωπούν τους κλάδους αυτοκινήτου, καθαρής ενέργειας και πλαστικών.

Οι εταιρείες ζητούν εξαιρέσεις για ορισμένα PFAS όπως τα φθοροπολυμερή, τα οποία χρησιμοποιούνται σε αδιάβροχα ρούχα και επιστρώσεις για φωτοβολταϊκά πάνελ.

Στο μεταξύ, η αλυσίδα επενδυτικών τραπεζών Jefferies Group εκτίμησε αυτό τον μήνα ότι η αύξηση των μελετών που συνδέουν τις PFAS με επιπτώσεις στην υγεία ανοίγουν το δρόμο για «κύμα» προσφυγών και στην Ευρώπη.

Η περιβαλλοντική οργάνωση Client Earth απειλεί ήδη με νομικά μέτρα τις εταιρείες που «υποβαθμίζουν» τις επιπτώσεις των PFAS στο περιβάλλον και την υγεία.

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ

Η 2α Φεβρουαρίου πέφτει Κυριακή. Από εκείνη τη μέρα, το δικαίωμά μας να χανόμαστε στο πλήθος θα καταργηθεί. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έχουν, και με τη βούλα του νόμου, τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) για να παρακολουθούν και να αναλύουν τη συμπεριφορά πολιτών σε δημόσιους χώρους, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπων αλλά και συναισθημάτων, τόσο σε πραγματικό χρόνο όσο και εκ των υστέρων.

Αυτό το δυστοπικό –κυριολεκτικά και μεταφορικά– αύριο είναι επίτευγμα (και) της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Για δύο λόγους:

Πρώτον, με παρέμβασή της ζήτησε –και πέτυχε– να επεκταθεί η χρήση της AI στις φυλακές και τις συνοριακές ζώνες, απλώνοντας ένα δίχτυ μαζικής και αδιάκριτης παρακολούθησης των πολιτών σε εκτεταμένες περιοχές της χώρας.

Δεύτερον, ενώ πολλές άλλες κυβερνήσεις ζήτησαν να θεσμοθετηθούν δικλίδες ασφαλείας, η ελληνική κυβέρνηση ήταν η μόνη από τα κράτη-μέλη που τις απέρριψε όλες (και τις πέντε!). Μάλιστα σε δύο από τις πέντε ήταν μόνη της απέναντι στα άλλα κράτη-μέλη!

Η πολύχρονη διαπραγμάτευση για τον νέο ευρωπαϊκό νόμο για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) είχε ως διακύβευμα την απαγόρευση της χρήσης ΑΙ στον δημόσιο χώρο – εκτός εξαιρέσεων. Ομως η έρευνα των Investigate Europe - Reporters United - «Εφ.Συν.» [διαβάστε το δημοσίευμα των Reporters United ΕΔΩ] δείχνει ότι καθολική απαγόρευση στην πραγματικότητα δεν θα υπάρξει. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όρισαν ποιες θα μπορούσαν να είναι οι χρήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης που εγκυμονούν κινδύνους και στη συνέχεια, με μια σειρά εξαιρέσεων, αναίρεσαν τον εαυτό τους επιτρέποντας τη χρήση τους από τις αρχές ασφαλείας – αλλά και από κάθε ιδιωτική εταιρεία που συνεργάζεται με αυτές.

Αποκτήσαμε πρόσβαση σε 100 εμπιστευτικά έγγραφα που περιγράφουν τις διαπραγματεύσεις για τον νέο ευρωπαϊκό νόμο, οι οποίες ολοκληρώθηκαν στα τέλη του 2023. Το συμπέρασμα: Κάθε φορά που μία κυβέρνηση, συνήθως η γαλλική, ζητούσε να διευρυνθεί η χρήση της ΑΙ, παραδείγματος χάριν για να κατηγοριοποιούν οι Αρχές τους πολίτες ανάλογα με τις πεποιθήσεις τους, για να συντάσσουν καταλόγους με πιθανούς μελλοντικά παραβάτες ή για να αναλύουν σε πραγματικό χρόνο ποιοι είναι οι πιο θυμωμένοι σε ένα πλήθος, η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθούσε χωρίς να διαφωνεί.

Στις 29 Νοεμβρίου 2023, ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης ζήτησε να μην ισχύει κανένας περιορισμός στη χρήση των εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης σε πραγματικό χρόνο όταν πρόκειται για συνοριακές περιοχές και φυλακές.

Αυτό προκύπτει από αναφορά της γερμανικής διπλωματικής αποστολής που περιγράφει τη συνεδρίαση. Το έγγραφο περιλαμβάνεται σε αυτά που ήρθαν στην κατοχή μας. Η Ελλάδα «ζήτησε να εξαιρεθούν ρητά οι συνοριακές περιοχές και οι φυλακές από τον ορισμό του “δημόσια προσβάσιμου χώρου”, σε ό,τι αφορά τη χρήση RBI σε πραγματικό χρόνο» (RBI, δηλαδή Remote Biometric Identification, είναι η ταυτοποίηση βιομετρικών στοιχείων μέσω καμερών από τις αρχές ασφαλείας). Αν οι συνοριακές περιοχές και οι φυλακές δεν θεωρούνται «δημόσιος χώρος», τότε όποιοι περιορισμοί κι αν τεθούν στη χρήση βιομετρικών εργαλείων στον δημόσιο χώρο δεν θα τις αφορούν. Τα συστήματα ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο περιλαμβάνονται στον κατάλογο των «εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου» για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Οι καθηγήτριες του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ, Αλις Τζανίνι και Σάρα Τας, εξηγούν: «Τα συστήματα RBI ταυτοποιούν άτομα που μπορεί να μην αποτελούν επισήμως αντικείμενο αστυνομικής έρευνας, να μην είναι ύποπτοι, αλλά απλά στοχοποιούνται. Ο όρος είναι εγγενώς ασαφής και άρα επιδέχεται πολλές ερμηνείες».

Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα ζήτησε την εξαίρεση και αυτή εγκρίθηκε. Στη συνέχεια, «χάθηκε» στο κείμενο μιας πολύ ευρύτερης διατύπωσης, που επιτρέπει ακόμα περισσότερα. «Ενα κράτος-μέλος μπορεί να επιτρέψει την πλήρη ή μερική χρήση συστημάτων RBI σε πραγματικό χρόνο στον δημόσιο χώρο για λόγους τήρησης της τάξης», αναφέρει το άρθρο 5 του νέου ευρωπαϊκού νόμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Τίθενται κάποιες προϋποθέσεις, παραδείγματος χάριν να υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη στην εθνική νομοθεσία ή να ενημερώνεται για τη χρήση των συστημάτων η Κομισιόν, αλλά ούτε κι αυτές ισχύουν αν ένα κράτος επικαλεστεί λόγους εθνικής ασφαλείας.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπάθησε μάταια να αποτρέψει την εξέλιξη αυτή. «Ηταν μια από τις πιο σκληρές μάχες», μας είπε πηγή του Ευρωκοινοβουλίου που μετείχε στις διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις. «Χάσαμε».

Στη συνεδρίαση της 24ης Νοεμβρίου 2023, η Ελλάδα ζήτησε να καταργηθεί και κάθε δικλίδα ασφαλείας στη χρήση RBI εκ των υστέρων – ουσιαστικά να μην υπάρχουν όρια στην αναδρομική αξιοποίηση οπτικοακουστικού υλικού με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης.

Βιομετρική επιτήρηση στα σύνορα

Ζητήσαμε από τη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες περισσότερες λεπτομέρειες για τη στάση της κυβέρνησης, αλλά δεν λάβαμε απάντηση.

Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν περιμένει την εφαρμογή του AI Act για να αξιοποιήσει τα καινούργια της εργαλεία. Οταν πραγματοποίησε την παρέμβαση υπέρ της βιομετρικής επιτήρησης στα σύνορα, τον Νοέμβριο του 2023, είχε μόλις κάνει χρήση των τεχνολογιών αυτών, στη δομή αιτούντων άσυλο της Σάμου. Αυτό αποκάλυψε διεθνής έρευνα του Solomon στα μέσα Ιανουαρίου του 2025. Η έρευνα περιγράφει τα συμβάντα του Οκτωβρίου του 2023, όταν στη δομή επικράτησε αναβρασμός λόγω των επιθέσεων της Χαμάς στο Ισραήλ και του Ισραήλ στη Γάζα. Με τη βοήθεια εικόνων από ντρόουν, που αναμεταδίδονταν στην Αθήνα, οι πύλες που χώριζαν τα διάφορα τμήματα του χρηματοδοτούμενου από την Ε.Ε. καμπ σφραγίστηκαν και πέντε αιτούντες άσυλο συνελήφθησαν.

«Οι κάμερες διαθέτουν έναν αλγόριθμο Τεχνητής Νοημοσύνης που τους επιτρέπει να εστιάζουν όπου υπάρχει αναταραχή, στέλνοντας ειδοποιήσεις τόσο στο υπουργείο Μετανάστευσης όσο και στον κόμβο καμερών της δομής», εξήγησε αρμόδιος στο Solomon.

Μια αναστάτωση σε κλειστή δομή προσφύγων για την Ελλάδα, μια διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων για τη Γαλλία – κάθε χώρα βρίσκει αφορμές να δοκιμάσει και να νομιμοποιήσει τη χρήση εργαλείων τα οποία μπορεί να αποβούν πολύ επικίνδυνα για απλούς ανθρώπους που έτυχε να μοιάζουν με υπόπτους ή να έχουν καταχωριστεί σε βάση δεδομένων με πιθανούς μελλοντικά παραβάτες.

Τι αποκαλύπτει το γερμανικό έγγραφο

Ακολουθεί αυτούσιο το απόσπασμα από το γερμανικό διπλωματικό έγγραφο που αναφέρεται στην επίμαχη συνεδρίαση:

Εκ των υστέρων εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση (Post RBI)

1η Δικλίδα Ασφάλειας (ενημέρωση της εποπτικής αρχής): Υποστήριξη από Ιταλία, Δανία, Ιρλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Ολλανδία, Μάλτα. Απόρριψη: Ελλάδα.

2η Δικλίδα Ασφαλείας (ενημέρωση της αρχής προστασίας δεδομένων): Υποστήριξη από Ιταλία, Δανία, Ιρλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Ολλανδία, Μάλτα. Απόρριψη: Ελλάδα.

3η Δικλίδα Ασφαλείας (διευρυμένες υποχρεώσεις εγγραφής σε μητρώα): Υποστήριξη: Ιταλία, Δανία, Ιρλανδία, Πολωνία, Μάλτα. Απόρριψη: Γερμανία, Ελλάδα.

4η Δικλίδα Ασφαλείας (δυνατότητα για τα κράτη-μέλη να υιοθετήσουν πιο περιοριστικούς εθνικούς κανόνες): Υποστήριξη από Ιρλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Ολλανδία, Μάλτα. Απόρριψη: Ιταλία, Δανία, Ελλάδα.

5η Δικλίδα Ασφαλείας (υποχρέωση ενημέρωσης της Κομισιόν): Υποστήριξη από Ιρλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Ολλανδία, Μάλτα. Απόρριψη: Ιταλία, Δανία, Γερμανία, Ελλάδα.

Είναι χαρακτηριστική η έμμονη ιδέα της Αθήνας να αποφευχθούν με κάθε τρόπο οι θεσμικές εγγυήσεις που θα ανέμενε κανείς σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου. Οπως φαίνεται από το διπλωματικό έγγραφο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέρριψε «την ενημέρωση της εποπτικής αρχής» και «της Αρχής Προστασίας Δεδομένων» (ΑΠΔ), αλλά και τη διεύρυνση της «υποχρέωσης εγγραφής σε μητρώα». Πρόκειται ακριβώς για ανάλογες πρακτικές με αυτές που η κυβέρνηση Μητσοτάκη χρησιμοποίησε στην υπόθεση των υποκλοπών, προκειμένου να εξουδετερώσει τα θεσμικά αντίβαρα της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) και της ΑΠΔ.

«Η εκ των υστέρων βιομετρική ταυτοποίηση, καθώς βασίζεται σε μεγαλύτερα σετ δεδομένων και έχει περισσότερο χρόνο στη διάθεσή της για την επεξεργασία δεδομένων, μπορεί να έχει ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες από την ταυτοποίηση σε πραγματικό χρόνο», σημειώνουν οι καθηγήτριες Τζανίνι και Τας.

Αναγνώριση συναισθημάτων

Τα έγγραφα στα οποία είχαμε πρόσβαση δείχνουν τον ενθουσιασμό των κυβερνήσεων για τη χρήση εργαλείων προληπτικής αστυνόμευσης. Τα εργαλεία αυτά πράγματι επιτρέπονται στην τελική εκδοχή του νόμου, όπως επιτρέπονται και τα εργαλεία αναγνώρισης συναισθημάτων από τις Αρχές – ακόμα και μέσα σε σχολεία, πανεπιστήμια ή εργασιακούς χώρους, αρκεί να θεωρείται ότι συντρέχουν λόγοι ασφαλείας.

«Απαγορεύεται», γράφει το ΑΙ Αct, «η χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης για να συναχθούν συμπεράσματα για τα συναισθήματα ενός ατόμου στον χώρο εργασίας ή σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, εκτός αν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι ή λόγοι ασφαλείας».

Επίσης, επιτρέπεται στις κρατικές υπηρεσίες να συλλέγουν και να επεξεργάζονται οποιοδήποτε στοιχείο μπορεί να συναχθεί από την εμφάνιση και την παρουσία του καθενός στον δημόσιο χώρο. «Είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε τη δυνατότητα να αναζητούμε ένα άτομο που έχει εκφράσει μια θρησκευτική πεποίθηση ή μια πολιτική άποψη, όπως είναι το να φοράει μια κονκάρδα ή ένα αξεσουάρ», είπε ο αντιπρόσωπος της Γαλλίας στο Συμβούλιο της 24ης Νοεμβρίου 2023. Ολα αυτά «όταν πρόκειται για άτομο που εμπλέκεται σε βίαιο εξτρεμισμό ή θεωρείται ότι υπάρχει κίνδυνος να εμπλακεί σε τρομοκρατία». Ετσι, αν θεωρείται απαραίτητο για «την επιβολή του νόμου» το ΑΙ Αct επιτρέπει να χρησιμοποιείται η Τεχνητή Νοημοσύνη «για να προσδιοριστούν η φυλή, οι πολιτικές απόψεις, η συμμετοχή σε συνδικαλιστικούς φορείς, οι θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, η σεξουαλική ζωή ή ο σεξουαλικός προσανατολισμός».

«Οι κυβερνήσεις μας αναζητούν φορτικά όλο και περισσότερους πόρους, νόμους και τεχνολογικές δυνατότητες για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την τιμωρία καθημερινών ανθρώπων», υποστήριξε η Σάρα Τσάντερ της οργάνωσης για την προστασία των ατομικών ελευθεριών Equinox.

Και στις ιδιωτικές εταιρείες

Στην πράξη τα δεδομένα των πολιτών δεν μένουν καν στις κρατικές υπηρεσίες, συγκεντρώνονται νομίμως από τις ιδιωτικές εταιρείες ή τις τρίτες χώρες που παρέχουν τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης στις αστυνομικές αρχές. O νόμος δίνει ακόμα μία καταπληκτική δυνατότητα στις ιδιωτικές εταιρείες που αναπτύσσουν εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης: μπορούν μόνες τους να αποφασίσουν αν οι εφαρμογές χαρακτηρίζονται υψηλού ρίσκου και άρα αν θέλουν ή όχι να υποβληθούν σε απαγορεύσεις ή αυξημένους ελέγχους. Εσωτερικό έγγραφο της νομικής υπηρεσίας του Ευρωκοινοβουλίου, στο οποίο απέκτησε πρόσβαση η έρευνά μας, τονίζει ότι αυτό «αφήνει πολλά περιθώρια υποκειμενικών κρίσεων στις εταιρείες, σε αντίθεση με τους στόχους του AI Act, που είναι να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους από τη χρήση AI».

Αν όμως οι στόχοι δεν ήταν αυτοί; «Στην πραγματικότητα, η νομοθεσία είναι ένα εργαλείο υπέρ της βιομηχανίας, που είχε στόχο να ενισχύσει τις εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη», θεωρεί η Τσάντερ.

● Η έρευνα της διασυνοριακής ομάδας δημοσιογράφων Investigate Europe δημοσιεύεται από τα μέσα ενημέρωσης Diclose (Γαλλία), EU Observer (Bελγιο), Ιl Fatto Quotidiano (Ιταλία), InfoLibre (Ισπανία), Netzpolitik (Γερμανία), Publico (Πορτογαλία) και «Εφ.Συν.» / Reporters United (Ελλάδα). 

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

ΘΩΜΑΣ ΤΣΑΛΑΠΑΤΗΣ

Το να μιλάς για την Ευρώπη με θετικούς ή αξιακούς όρους στη συγκεκριμένη συγκυρία (και ειδικότερα στην Ελλάδα) μοιάζει με κακοχωνεμένο αστείο. Πολιτικά ανεπαρκής (για να μιλήσουμε διακριτικά) σε όλες τις κρίσιμες συγκυρίες, σε όλες τις κρίσιμες αποφάσεις, η γηραιά ήπειρος μοιάζει σήμερα περισσότερο γηραιά παρά ήπειρος (υπό την έννοια ενός κοινού πολιτικού βηματισμού). Κατακερματισμένη περισσότερο σε επιμέρους ενσαρκωμένα προβλήματα παρά σε κράτη, αμήχανη και φοβισμένη, μοιάζει να ορίζεται περισσότερο από ποτέ από τις ελλείψεις της. Από την πολιτική της ανεπάρκεια, από την παντελή έλλειψη ενοποιητικού πολιτικού αφηγήματος, πολιτικών που μπορούν να πείσουν τους λαούς της. Διαλυμένη και εξαφανισμένη ανάμεσα στους οικονομικούς και γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και τις εξελίξεις, ξεχασμένη στη σταφιδιασμένη της όψη, περιμένει να διαμελιστεί από την ίδια αυτή πείνα που τόσο καιρό έτρεφε με τις σάρκες της. Από τον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία και τα τύμπανα του πολέμου.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Ασχετα με την όποια κριτική μας, άσχετα με τα λάθη και τα εγκλήματά της, η Ευρώπη πέρα απ’ όλα τα άλλα υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα ειρηνευτικά εγχειρήματα (τουλάχιστον για τα μέλη που την αποτέλεσαν) στην Ιστορία. Το εγχείρημα αυτό μοιάζει να ξεφτίζει. Οχι μόνο από την προτεραιότητα της φιλοπόλεμης ρητορικής, αλλά και από το αίσθημα ταπείνωσης που η Ενωση επέβαλε σε μια σειρά από χώρες, σε μεγάλα κομμάτια της συνολικής εργατικής τάξης, τους φοιτητές, τους αγρότες κτλ.

Ταυτόχρονα ο ρατσισμός έγινε κυρίαρχη ατζέντα από το Κέντρο μέχρι την Ακρα Δεξιά. Ορίστηκε ως πολιτισμικός πόλεμος ενάντια στους μουσουλμάνους πολίτες της Ενωσης, τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, τους αραβικούς πληθυσμούς, αυτό το αυθαίρετα ομογενοποιημένο σύνολο των «Επάρατων Αλλων». Ο ρατσισμός στη δεδομένη συγκυρία υπήρξε ο τρόπος της άρχουσας τάξης να στρέψει την εργατική τάξη ενάντια στον εαυτό της. Κατασκευάζοντας έναν κοινό εχθρό κατάφεραν να δικαιολογήσουν πολιτικές καταστολής, διάλυσης των εργασιακών σχέσεων και τελικά θανατοπολιτικής με τη σύμφωνη γνώμη ενός μέρους των θυμάτων της. Και όμως, ο συστημικός αυτός ρατσισμός μοιάζει τώρα να αυτονομείται σε κόμματα που βγήκαν ακριβώς από αυτό το μισαλλόδοξο ρήγμα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της ηπείρου. Και ο μουσουλμάνος δεν μοιάζει αρκετός για να καλύψει μια τυφλή κυνική οργή που αναζητά εναγωνίως ένα σημείο για να στραφεί. Οργανωμένα, συστηματικά, βαδίζοντας σαν χήνα.

Αν η Ευρώπη δεν βρει ένα διαφορετικό αφήγημα ανάμεσα στις διαφορετικές εκδοχές του αυταρχισμού που αναδύονται σε όλα τα μήκη του πλανήτη δεν πρόκειται να επιβιώσει. Και για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχει νόημα να επιβιώσει (με ό,τι μπορεί αυτό αν σημαίνει για εμάς τους ίδιους). Αν η απάντηση στον ρατσισμό και τον πόλεμο δεν είναι άλλη από μια κυνική αποδοχή, η Ευρώπη θα βουλιάξει και μάλιστα με ρυθμούς πιο γρήγορους απ’ όσο κανείς μπορεί να φανταστεί. Η αξιακή διαφοροποίηση δεν προκύπτει ως μια ηθική υποχρέωση ή μια ιδεολογική μεταστροφή. Αλλά ως μια επείγουσα στρατηγική επιβίωσης. Αλλά ας μη γελιόμαστε. Αν για κάτι μας έχει πείσει η Ευρώπη, αυτό είναι πως μπορεί, με συνέπεια, στις δύσκολες στιγμές να παίρνει πάντοτε τις λάθος αποφάσεις. Και όπως ήδη μοιάζει να αχνοφαίνεται και στη συγκεκριμένη συγκυρία θα είναι συνεπής προς αυτή της την παράδοση.

Για να παραφράσουμε λοιπόν τον τίτλο του άρθρου προς μια πιο ρεαλιστική προοπτική, η Ευρώπη θα πεθάνει ακριβώς επειδή δεν θα επανεφευρεθεί.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να παρουσιάσει μια πρόταση ακόμη και αυτόν τον Μάρτιο για τη δημιουργία των αποκαλούμενων «κέντρων κράτησης και επιστροφής» (return hub), ώστε να επισπεύσει των επαναπατρισμό των παράτυπων μεταναστών, δήλωσε σήμερα ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον.

Ο Κρίστερσον έδωσε ένα πρόχειρο χρονοδιάγραμμα κατά τη συνάντηση που είχε στη Βιέννη με τον Αυστριακό, συντηρητικό καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ. Και οι δύο ηγέτες προέτρεψαν την ΕΕ να εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης.

 Ψηλά στην ατζέντα των ακροδεξιών το μεταναστευτικό

Η αυξανόμενη δημοτικότητα των σκληροπυρηνικών και ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη έχει ωθήσει το μεταναστευτικό ζήτημα ψηλά στην ατζέντα των κυβερνήσεων. Οι ηγέτες της ΕΕ είπαν τον Οκτώβριο ότι μελετούν ένα σχέδιο με βάση το οποίο οι μετανάστες οι οποίοι δε δικαιούνται να λάβουν άδεια παραμονής στην Ένωση θα στέλνονται σε κέντρα κράτησης και επαναπατρισμού σε τρίτες χώρες, που θεωρούνται ασφαλείς.

Ο Κρίστερσον είπε ότι συζήτησε αυτό το σχέδιο με τον Επίτροπο Μετανάστευσης, τον Αυστριακό Μάγκνους Μπρούνερ, ο οποίος τον διαβεβαίωσε ότι μια πρόταση ενδέχεται να υποβληθεί την άνοιξη. Αυτό, είπε ο Σουηδός πρωθυπουργός, σημαίνει πιθανώς κάποια στιγμή τον Μάρτιο, σύμφωνα με τη μετάφραση των δηλώσεών του από τον διερμηνέα, στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Νεχάμερ.

Ο Αυστριακός καγκελάριος επαίνεσε τον Κρίστερσον επειδή συντήρησε το θέμα της μετανάστευσης στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ και υποστήριξε ότι σήμερα υπάρχουν 18 χώρες στη ζώνη Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας και της Νορβηγίας, τα συμφέροντα των οποίων ευθυγραμμίζονται σε ό,τι αφορά τη μείωση των μεταναστευτικών ροών. Σημείωσε ότι οι κυβερνήσεις τους κατάφεραν να «αλλάξουν εντελώς» τη συζήτηση για το μεταναστευτικό και πλέον, χώρες που δεν έχουν εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, όπως η Αυστρία, εμπλέκονται τώρα περισσότερο στην επίλυση του ζητήματος. «Μόνο όταν αναγνωρίσουμε ότι πρέπει να επιλύσουμε από κοινού το πρόβλημα θα έχουμε μια πιθανότητα να επιτύχουμε πρόοδο», είπε.

Όλες οι φορητές συσκευές στην ΕΕ, από αύριο Σάββατο, θα φορτίζουν με τον ίδιο φορτιστή, καθώς τίθεται σε ισχύ η νέα νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Έτσι, οι καταναλωτές στην ΕΕ δεν θα χρειάζονται πλέον διαφορετικό φορτιστή για τα smartphones, τα tablet, τις φωτογραφικές μηχανές, τα ακουστικά και τις κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών τους, αφού όλες οι θύρες φόρτισης θα είναι USB Type-C για όλες τις φορητές συσκευές.

Το 2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της κατάργησης των εναλλακτικών μεθόδων φόρτισης, και πλέον ο νόμος τίθεται σε ισχύ. Όλες οι μικρές και μεσαίες φορητές ηλεκτρονικές συσκευές που πωλούνται στις χώρες της ΕΕ θα πρέπει να είναι συμβατές με θύρες USB-C, ενώ οι καταναλωτές θα μπορούν να επιλέγουν αν θέλουν να αγοράσουν φορτιστή μαζί με κάθε νέα συσκευή ή όχι.

Αυτό είναι «ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της διευκόλυνσης των καταναλωτών και της ενίσχυσης της περιβαλλοντικής ευθύνης», ανέφερε σε δήλωσή της η Anna Cavazzini, πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Αυτοί οι κανόνες αφορούν την αντιμετώπιση των τόνων αποβλήτων που παράγονται από τους απορριπτόμενους φορτιστές κάθε χρόνο και την εξοικονόμηση περίπου 250 εκατομμυρίων ευρώ για τα νοικοκυριά της ΕΕ με την εξάλειψη των περιττών αγορών φορτιστών κάθε χρόνο», πρόσθεσε η Cavazzini.

Η απόφαση θα επηρεάσει όλους τους παρόχους, αλλά κυρίως την Apple, η οποία αρχικά αμφισβήτησε τους κανόνες επικαλούμενη κινδύνους για την καινοτομία. Ωστόσο ακόμη και αυτός ο τεχνολογικός κολοσσός ξεκίνησε τελικά να συμμορφώνεται με την οδηγία, εισάγοντας θύρες USB-C στις συσκευές του.

Επιπλέον, οι κατασκευαστές φορητών υπολογιστών θα κληθούν να ακολουθήσουν τους ίδιους κανόνες από τις 28 Απριλίου 2026.

“Τι μου κάνατε;” ρώτησε η γυναίκα βλέποντας τη φρέσκια τομή. “Γιατί μου το κάνατε αυτό;” “Γιατί εσύ μπορεί να έκανες δέκα παιδιά. Τώρα όμως δεν θα κάνεις κανένα" απάντησε ο γιατρός. Ένα άγνωστο “νόμιμο έγκλημα” κατά της ανθρωπότητας, που έρχεται από σκοτεινές εποχές της Ιστορίας, συμβαίνει ακόμα και σήμερα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ηυπηρεσία πληροφοριών της Ουγγαρίας κατασκόπευε αξιωματούχους της ΕΕ που επισκέπτονταν τη χώρα, ερευνώντας τα δωμάτια των ξενοδοχείων τους και καταγράφοντας τις τηλεφωνικές τους συνομιλίες, σύμφωνα με έκθεση-βόμβα που βλέπει το φως της δημοσιότητας.

Όπως αναφέρει το Politico, κοινή έρευνα των Direkt36 και De Tijd διαπίστωσε ότι η Υπηρεσία Πληροφοριών (IH) της Ουγγαρίας, το αντίστοιχο της CIA στη Βουδαπέστη, στόχευε τους ερευνητές της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), η οποία κάποια στιγμή εξέταζε μια ουγγρική εταιρεία που ανήκε στον γαμπρό του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.

Η έκθεση του ουγγρικού ερευνητικού κέντρου μέσων ενημέρωσης Direkt36 και της βελγικής εφημερίδας De Tijd αναφέρει διάφορες περιπτώσεις μεταξύ 2015 και 2017, όταν αξιωματούχοι της ΕΕ που εργάζονταν για την OLAF και είχαν ταξιδέψει στην Ουγγαρία παρακολουθούνταν κατά τη διάρκεια των διαδρομών με αυτοκίνητο, ενώ παρακολουθούνταν και τα τηλέφωνά τους.

Η έκθεση προσθέτει πως είναι κοινή πρακτική της ουγγρικής υπηρεσίας κατασκοπείας να ερευνά τα δωμάτια των ξενοδοχείων των αντιπροσωπειών της ΕΕ που επισκέπτονται την χώρα και να «κατεβάζει» πληροφορίες από τους φορητούς υπολογιστές τους.

Σε επικοινωνία με το Politico, ο Bertalan Havasi, επικεφαλής Τύπου του γραφείου του Orbán, δήλωσε: «Δεν ασχολούμαστε με ψεύτικες ειδήσεις».

Η Βουδαπέστη έχει κατηγορηθεί εδώ και καιρό για παραβίαση των τηλεφώνων δημοσιογράφων, ακτιβιστών και στελεχών της αντιπολίτευσης, με έναν Ούγγρο νομοθέτη να αναγνωρίζει το 2021 ότι η κυβέρνηση είχε αγοράσει ισραηλινό κατασκοπευτικό λογισμικό. Νωρίτερα φέτος, ένας ευρωβουλευτής που ασκούσε κριτική στην Ουγγαρία έγινε επίσης στόχος κυβερνοεπίθεσης.