ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΟΥΤΕΛΑ

Τη στιγμή που το Πεκίνο προετοιμάζεται για έναν πιθανό εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ εξαιτίας των δασμών που έχει δεσμευτεί να επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ στις κινεζικές εισαγωγές, εγκαινιάστηκε στο Περού η μεγαλύτερη στρατηγική υποδομή της Κίνας στη Λατινική Αμερική. Η κατασκευή του μεγάλου λιμανιού στο Τσανκάι έστρωσε το κόκκινο χαλί στον «ασιατικό γίγαντα» για περισσότερες επενδύσεις στην «πίσω αυλή» των ΗΠΑ, ενώ το Πεκίνο συνεχίζει να παραγκωνίζει τους παραδοσιακούς εταίρους της περιοχής, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Πρόκειται για φαραωνικό έργο 3,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, του οποίου ο κύριος επενδυτής είναι η Cosco, η ναυτιλιακή εταιρεία που βρίσκεται στον πυρήνα των βασικών κρατικών κινεζικών εταιρειών. Βασικό κίνητρο της Κίνας για τη δημιουργία του mega port στη μικρή περουβιανή πόλη βόρεια της Λίμα είναι η πρόσβαση στη γειτονική Βραζιλία –τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Κίνας στην πλούσια σε πόρους Λατινική Αμερική– μέσω του σχεδιασμού μιας νέας σιδηροδρομικής γραμμής. Το εν λόγω έργο, που εκτιμάται ότι θα κοστίσει 3,5 δισ. δολάρια, θα μεταφέρει βραζιλιάνικες εξαγωγές όπως σόγια και σιδηρομετάλλευμα στο λιμάνι του Τσανκάι.

Το λιμάνι, το οποίο χαρακτηρίζεται από τους υποστηρικτές του ως εναλλακτική στη διώρυγα του Παναμά, πρόκειται να φέρει επανάσταση στο εμπόριο της περιοχής Ασίας – Ειρηνικού, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο διέλευσης και το κόστος. Ως λιμάνι βαθέων υδάτων, με μέγιστο βάθος 17,8 μ., μπορεί να φιλοξενήσει εξαιρετικά μεγάλα πλοία εμπορευματοκιβωτίων και θα λειτουργήσει ως νευραλγικό κέντρο για τη διευκόλυνση των συνδέσεων μεταξύ της Νότιας Αμερικής και της Ασίας.

Μέσω του Τσανκάι ενισχύεται ο σύγχρονος «Δρόμος του μεταξιού» και αυξάνεται η επιρροή της Κίνας στη Λατινική Αμερική, όπου το Πεκίνο έχει αποκτήσει συμμάχους αλλά και ερείσματα στην πολιτική, την οικονομία και την τεχνολογική αναβάθμιση της περιοχής. Παράλληλα έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία, καθώς εκτός του ότι «ενώνει» δύο ωκεανούς μέσω της Βραζιλίας, βρίσκεται πάνω στον παναμερικανικό αυτοκινητόδρομο, που συνδέει το Περού με τη Χιλή στον νότο και το Εκουαδόρ και την Κολομβία στον βορρά, στην παράκτια γραμμή του Ειρηνικού.

Η Δύση χάνει επιρροή στη Νότια Αμερική

Η Κίνα έχει αρχίσει τη μεθοδική απόβασή της στη Λατινική Αμερική εδώ και χρόνια, ως αδηφάγος αγοραστής λιθίου από την Αργεντινή, αργού πετρελαίου από τη Βενεζουέλα και σιδηρομεταλλεύματος και σόγιας από τη Βραζιλία. Οι εταιρείες-κολοσσοί της ήδη ελέγχουν μεγάλες ποσότητες της παραγωγής «μαύρου χρυσού» στη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και στο Περού.

Οσο η επιρροή του Πεκίνου στο μαλακό υπογάστριο των ΗΠΑ αυξάνεται τόσο χειροτερεύουν οι σχέσεις των χωρών αυτών με τον μεγάλο γείτονά τους. Ενδεικτική είναι η προσπάθεια της Γαλλίας να κερδίσει την υποστήριξη της Ιταλίας, της Αυστρίας, της Πολωνίας και της Ολλανδίας για να «μπλοκάρει» την επικύρωση μιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Μερκοσούρ (εμπορικό μπλοκ πέντε χωρών της Νότιας Αμερικής), για την οποία χρειάστηκαν πάνω από 20 χρόνια διαπραγματεύσεων.

Στρατηγικής σημασίας τα ταξίδια του Τζινπίνγκ

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ βρέθηκε στο Περού στα μέσα Νοεμβρίου για να παρακολουθήσει το Φόρουμ Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας – Ειρηνικού και να εγκαινιάσει το λιμάνι του Τσανκάι μαζί με την Περουβιανή ομόλογό του Ντίνα Μπολουάρτε. Επειτα μετέβη στη Βραζιλία για τη 19η Σύνοδο Κορυφής των χωρών της G20. Για ορισμένους αναλυτές τα ταξίδια του Σι αντιπροσωπεύουν την οικονομική περιθωριοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Κίνα στη Λατινική Αμερική.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Βραζιλία ο Σι και ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα υπέγραψαν τριάντα επτά διμερείς συμφωνίες για το εμπόριο, την τεχνολογία και το περιβάλλον, ενώ η ατζέντα του Κινέζου προέδρου περιλάμβανε πλήθος στρατηγικών συναντήσεων.

Συνομιλώντας με την πρόεδρο του Μεξικού Κλαούντια Σέινμπαουμ (η χώρα της οποίας αναμένεται να γίνει επίσης στόχος των δασμών του Τραμπ), ο Κινέζος ηγέτης εξέφρασε την επιθυμία του να εμβαθύνει τη συνεργασία με τη χώρα, ενώ στη διμερή συνάντησή του με τον πρόεδρο της Βολιβίας Λουίς Αρσε ο τελευταίος αναζήτησε νέες κινεζικές επενδύσεις, μεταξύ άλλων στην εξόρυξη και την εκβιομηχάνιση λιθίου.

Ακόμη, ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέ Μιλέι υποσχέθηκε να αυξήσει το εμπόριο μεταξύ Μπουένος Αϊρες και Πεκίνου μετά το τετ α τετ που είχε με τον Κινέζο ηγέτη.

Οι Αμερικανοί φοβούνται για «κινεζική βάση»

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για το αν η χρήση του λιμανιού θα είναι αυστηρά εμπορική, τη στιγμή που ελλοχεύει ο κίνδυνος κρίσης στην Ταϊβάν, το νησί στον Ειρηνικό που θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας. Λόγω της φύσης ενός λιμανιού βαθέων υδάτων, το Τσανκάι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ναυτική βάση που παρέχει υλικοτεχνική υποστήριξη και επιτρέπει την επισκευή, τον ανεφοδιασμό και τη στάση των πολεμικών πλοίων. Η πρώην αρχηγός της Νότιας Διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, στρατηγός Λόρα Ρίτσαρντσον προειδοποίησε ότι το Τσανκάι είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί από το κινεζικό ναυτικό για συλλογή πληροφοριών. Αλλωστε η Cosco έχει συμμετάσχει στο παρελθόν σε κοινές ασκήσεις και έχει υποστηρίξει επιχειρήσεις του κινεζικού ναυτικού.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου