Ένα στα τέσσερα παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζεται στις περιοχές Shinkafi και Zurmi της πολιτείας Zamfara της Νιγηρίας, σύμφωνα με μαζικό έλεγχο που διεξήγαγαν τον Ιούνιο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και το Υπουργείο Υγείας. Από τα 97.149 παιδιά που εξετάστηκαν σε 21 διαφορετικές αστικές και αγροτικές περιοχές, το 27% βρέθηκε να πάσχει από οξύ υποσιτισμό, ενώ το 5% είχε σοβαρό οξύ υποσιτισμό.

Τα ανησυχητικά αυτά ποσοστά υπερβαίνουν κατά πολύ το κρίσιμο όριο που έχει θεσπίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσον αφορά την αύξηση του υποσιτισμού.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις υγειονομικές αρχές, τους διεθνείς οργανισμούς και τους δωρητές να εντείνουν άμεσα τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης κρίσης υποσιτισμού στην πολιτεία Zamfara καθώς και σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Νιγηρία – μια περιοχή που δεν έχει ακόμη συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανθρωπιστικής Αντιμετώπισης των Ηνωμένων Εθνών.

Η Dr. Beauty εξετάζει ένα παιδί στο Γενικό Νοσοκομείο Shinkafi, πολιτεία Zamfara, βορειοδυτική Νιγηρία. © Abba Adamu Musa/MSF

Ο μαζικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στις περιοχές Shinkafi και Zurmi αποκάλυψε περαιτέρω ότι περίπου το 22% των παιδιών που ελέγχθηκαν είναι μέτρια υποσιτισμένα. Επί του παρόντος, οι διατροφικές προμήθειες που είναι απαραίτητες για τη θεραπεία αυτών των παιδιών, γνωστές ως έτοιμες προς χρήση θεραπευτικές τροφές, δεν είναι διαθέσιμες, καθώς η UNICEF σταμάτησε τις προμήθειές της στις αρχές του έτους.

Αυτή η τρέχουσα έλλειψη ανθρωπιστικής ανταπόκρισης για τη θεραπεία των μετρίως υποσιτισμένων στη βορειοδυτική Νιγηρία θέτει σε κίνδυνο τη ζωή αυτών των παιδιών, τα οποία, χωρίς άμεση περίθαλψη, θα οδηγηθούν σε σοβαρό οξύ υποσιτισμό που απειλεί την επιβίωσή τους και θέτει σε κίνδυνο μακροπρόθεσμα την υγεία τους.

«Τα αποτελέσματα του ελέγχου από τους Shinkafi και Zurmi δεν είναι τίποτα λιγότερο από ανησυχητικά, αποκαλύπτοντας μια καταστροφική κρίση υποσιτισμού σε ολόκληρη τη βορειοδυτική Νιγηρία», λέει ο Abdullahi Mohammad, εκπρόσωπος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Νιγηρία. «Η ανταπόκριση σε αυτή τη συντριπτική καταστροφή είναι κατάφωρα ανεπαρκής. Με τα ποσοστά υποσιτισμού να έχουν εκτοξευθεί πέρα από τα κρίσιμα επίπεδα και χωρίς να υπάρχει άμεση θεραπεία για τον μέτριο οξύ υποσιτισμό, εκτός από τις δομές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, αφήνουμε ουσιαστικά περισσότερα παιδιά να βρεθούν σε συνθήκες απειλητικές για τη ζωή τους. Είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλίσουμε ότι κάθε παιδί θα λάβει την ιατρική φροντίδα που χρειάζεται απεγνωσμένα».

Νοσηλευτής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βρίσκεται στη διαλογή του κέντρου θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών στο γενικό νοσοκομείο Zurmi, στην πολιτεία Zamfara. © Abba Adamu Musa/MSF

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διαχειρίζονται σήμερα τέσσερις δομές νοσηλείας και 17 εξωτερικά ιατρεία στις τοπικές κυβερνητικές περιοχές Shinkafi, Zurmi, Gummi και Talata Mafara στη Zamfara. Σε όλες τις τέσσερις δομές νοσηλείας, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν θεραπεύσει πάνω από 7.000 παιδιά από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024. Τα στοιχεία αυτά για τις εισαγωγές είναι 34% υψηλότερα από ό,τι για την ίδια περίοδο το 2023. Στο Shinkafi και στο Zurmi, όπου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα διεξήγαγαν τον πρόσφατο έλεγχο υποσιτισμού, η αύξηση των εισαγωγών είναι 50% μεγαλύτερη σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Στις ιατρικές δομές στο Gummi, οι εισαγωγές τον Ιούλιο του 2024 ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι.

Παράλληλα με τη σημαντική αύξηση των εισαγωγών για υποσιτισμό, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα βλέπουν μεγάλο αριθμό παιδιών με ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, όπως η ιλαρά. Στη Zamfara, έχουν αντιμετωπίσει τουλάχιστον 5.700 κρούσματα ιλαράς μέχρι στιγμής φέτος. Λοιμώδη νοσήματα όπως η ιλαρά, η ελονοσία και η οξεία υδαρής διάρροια, υποβαθμίζουν σοβαρά τη διατροφική κατάσταση των παιδιών. Με τη σειρά του, ο υποσιτισμός τα καθιστά πολύ πιο ευάλωτα σε αυτές τις ασθένειες, με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Η Dr. Beauty εξετάζει ένα παιδί στο Γενικό Νοσοκομείο Shinkafi, πολιτεία Zamfara, βορειοδυτική Νιγηρία. © Abba Adamu Musa/MSF

«Όταν έφερα για πρώτη φορά τον γιο μου στο νοσοκομείο, δεν ήξερα αν θα επιβίωνε», λέει η Hafsat Lawal, μια μητέρα της οποίας το παιδί νοσηλεύεται για υποσιτισμό σε μια δομή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Zamfara. «Πίσω στο σπίτι λόγω της ανασφάλειας δεν έχουμε φαγητό. Οι τιμές των τροφίμων έχουν υπερδιπλασιαστεί. Αν είχαμε χρήματα, θα είχαμε αγοράσει κάποια δημητριακά, αλλά δεν μπορούμε».

Οι κοινότητες αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα βίας στη Zamfara και έχουν πει στις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ότι φοβούνται να μετακινηθούν στην πολιτεία, αναλαμβάνοντας τεράστιους κινδύνους για να φτάσουν σε λειτουργικές δομές υγειονομικής περίθαλψης. Οι υγειονομικές αρχές εκτιμούν ότι από το 2023, μόνο περίπου 200 από τα 700 κέντρα υγειονομικής περίθαλψης στη Zamfara είναι προσβάσιμα και τα υπόλοιπα είναι μη λειτουργικά. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης δυσκολεύονται να τα προσεγγίσουν.

Η Maryam και η Hauwa, νοσηλεύτρια και κοινωνική λειτουργός των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, βλέπουν ασθενείς στο κέντρο θεραπευτικής σίτισης εσωτερικών ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Zurmi, στην πολιτεία Zamfara. © Abba Adamu Musa/MSF

Εν μέσω της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής κρίσης και τα υψηλά επίπεδα ανασφάλειας, οι κοινότητες στα βορειοδυτικά έχουν επί μακρόν αποκλειστεί από τη συντονισμένη ανθρωπιστική ανταπόκριση. Είναι σημαντικό οι υγειονομικές αρχές της περιοχής αυτής, μαζί με τους διεθνείς οργανισμούς και τους δωρητές, να κλιμακώσουν επειγόντως την ανταπόκρισή τους.

Χρειάζεται άμεση επέκταση των υγειονομικών δομών για τη θεραπεία υποσιτισμένων παιδιών, ώστε να διασφαλιστεί ότι περισσότερα νοσοκομεία μπορούν να προσφέρουν το είδος της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης που απαιτείται απεγνωσμένα για να σωθούν ζωές. Επιπλέον, η UNICEF, ως ο κύριος προμηθευτής έτοιμων προς χρήση θεραπευτικών τροφίμων, πρέπει να διασφαλίσει τη συνεπή και επαρκή παράδοση αυτών των βασικών θεραπευτικών τροφίμων για να αποτρέψει να γίνουν περισσότερα παιδιά θύματα αυτής της κρίσης.