Αρκεί το θάρρος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας;
Εδώ και καιρό ο Σαλμάν Ρούσντι και ο Μισέλ Ουελμπέκ ακούγονταν ως τα μεγάλα φαβορί για το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022. Τελικά το βραβείο απονεμήθηκε στην Ανί Ερνό «για το θάρρος και την κλινική οξύνοια με την οποία αποκαλύπτει τις ρίζες, τις αποξενώσεις και τους συλλογικούς περιορισμούς της προσωπικής μνήμης».
Θεωρείται από τις εξέχουσες σύγχρονες συγγραφείς της Γαλλίας και έχει αποσπάσει πολλές και σημαντικές διακρίσεις μεταξύ των οποίων το βραβείο Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, ενώ πριν από τρία χρόνια ήταν υποψήφια για το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ. Οι μνήμες της από τα πρώτα χρόνια της ζωής της τη δεκαετία του 1940 σε ένα μικρό χωριό της Νορμανδίας, οι προσπάθειες των γονιών της για κοινωνική ανέλιξη αλλά και οι μετέπειτα εμπειρίες της ζωής της είναι τα θέματα των συχνά ολιγοσέλιδων βιβλίων της στα οποία κατά βάση εστιάζει στις ανισότητες σε κάθε έκφανση της ζωής. Η ίδια θεωρεί ότι είναι περισσότερο εθνολόγος του εαυτού της παρά συγγραφέας μυθοπλασίας, ενώ επιρροές της είναι ο Μαρσέλ Προυστ και ο κοινωνιολόγος Πιερ Μπουρντιέ.
Σημαντικότερο έργο της είναι τα «Χρόνια», το οποίο αποτελεί καταγραφή της ζωής της από τα χρόνια του πολέμου μέχρι σήμερα (κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gallimard το 2008), ενώ το «Γεγονός» στο οποίο αφηγείται την εμπειρία μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης που είχε το 1963 θεωρείται για πολλούς βιβλίο-σταθμός του φεμινιστικού κινήματος (σε αυτό βασίστηκε η ομώνυμη ταινία της Οντρέ Ντιγουάν που διακρίθηκε με τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας 2021). Στο «Μια γυναίκα» αφηγείται την ιστορία της μητέρας της και της μεταξύ τους σχέσης, ενώ στον «Τόπο» καταγράφει την ιστορία του πατέρα της. Οι μελετητές του έργου της αναφέρουν ότι στη γραφή της αναδεικνύεται πάντα μια αίσθηση ενοχής διότι νιώθει τον εαυτό της κοινωνική αποστάτρια.
Είναι το έργο της Ερνό άξιο να του απονεμηθεί το Νόμπελ; Αποπνέει στο σύνολό του μια βαθιά αίσθηση ότι πρόκειται για σπουδαία λογοτεχνία; Μάλλον όχι. Η σπουδαιότητα ενός συγγραφικού έργου δεν έχει σχέση μόνο με την επιλογή της θεματολογίας ούτε με την καταγραφή της συλλογικής ιστορίας ή του συλλογικού τραύματος. Την πραγματικά μεγάλη λογοτεχνία την καθορίζει κατά βάση ο τρόπος αφήγησης. Στην περίπτωση της Ερνό έχουμε μια στρωτή γραφή και μια ευαίσθητη ματιά σε δύσκολα θέματα, χωρίς όμως τα στοιχεία εκείνα που θα την έκαναν αριστοτεχνική. Πειράζει; Όχι, αρκεί να ξέρουμε τι διαβάζουμε.
Τα βιβλία της Ανί Ερνό κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο
Πηγή: documentonews.gr