Η χώρα, όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ του ο Guardian, διαθέτει υψηλά ποσοστά παιδοκτονιών. Μάλιστα, η παιδοκτονία είναι ο δεύτερος πιο συνηθισμένος λόγος για τον οποίο οι γυναίκες φυλακίζονται. Οι κύριοι λόγοι φαίνεται πως είναι η ντροπή για την εγκυμοσύνη εκτός γάμου, αλλά και η παραδοσιακή έλλειψη υποστήριξης προς τις νέες γυναίκες.

Ο θρησκευτικός συντηρητισμός, οι οικονομικές δυσκολίες, η έλλειψη πρόσβασης στην αντισύλληψη αλλά και στην σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, σημειώνει ο Guardian, έχουν ως αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να αισθάνονται πλήρως απομονωμένες.

Στο παρελθόν, τα κορίτσια μπορούσαν να στραφούν στην «La Badiane», δηλαδή την μεγαλύτερη θεία τους, η οποία τους έδινε συμβουλές για το σεξ και την αντισύλληψη.

Μιλώντας με γυναίκες που φυλακίστηκαν για παιδοκτονία, η δημοσιογράφος Maroussia Mbaye, φωτογράφισε τη δουλειά που κάνουν στη φυλακή μαζί με την ΜΚΟ Tostan, η οποία έχει ως στόχο να εκπαιδεύσει όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες μέσω εργαστηρίων, έτσι ώστε οι κρατούμενες να μπορέσουν μόλις αποφυλακιστούν να μπορούν να βγάλουν κάποια χρήματα. Αυτό που γίνεται φανερά αισθητό, είναι πως η απώλεια των παραδόσεων πλήττει σοβαρά αυτές τις γυναίκες. Ακριβώς όπως η οικογενειακή υποστήριξη έχει υποχωρήσει, έτσι και η ψυχολογική υποστήριξη είναι απούσα. Οι γυναίκες αυτές δεν έχουν κάποιον που να μπορούν να συζητήσουν και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους.

«Εδώ, το να έχεις παιδί εκτός γάμου, είναι κάτι πολύ σοβαρό και γίνεται αντιληπτό ως κάτι πολύ άσχημο από την κοινωνία. Οι γυναίκες που βρίσκονται σε αυτή τη κατάσταση προτιμούν να πνίξουν το μωρό παρά να υποστούν αυτή την πίεση από την κοινωνία», λέει στον Guardian ο Imam Mbaye Niang, βουλευτής της Εθνοσυνέλευσης της Σενεγάλης.

Ένας άγνωστος τόπος φροντίδας

Το Dakar’s Pouponnière ιδρύθηκε το 1955 για να βοηθήσει τα φορτωμένα νοσοκομεία, ενώ παρέχει φροντίδα σε εγκαταλελειμμένα ή ορφανά μωρά. Διοικείται από Ρωμαιοκαθολικές καλόγριες, έχει φροντίσει 4.150 βρέφη, 3.496 εκ των οποίων ήταν ορφανά, 550 υιοθετήθηκαν ή βρίσκονται σε διαδικασία υιοθεσίας και 104 έχουν πεθάνει.

Σήμερα, το Pouponnière, ένα από τα ελάχιστα ορφανοτροφεία της χώρας, φροντίζει περίπου 86 παιδιά ετησίως, αν και λίγες γυναίκες της Σενεγάλης γνωρίζουν πως υπάρχει ένα τέτοιο μέρος.

Ξεθωριασμένες παραδόσεις

Στη χώρα αποτελεί παράδοση κάθε οικογένεια να τη «La Badiane» της, τη μεγαλύτερη θεία δηλαδή, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, παρέχει σεξουαλική εκπαίδευση στα κορίτσια. Είναι επίσης το μόνο άτομο που επιτρέπεται να παρακολουθήσει την «μύηση» του κοριτσιού στο «άγιο ξύλο».

Αλλά η παράδοση έχει ξεθωριάσει, υποβαθμίζοντας τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία και με σοβαρές συνέπειες για τα κορίτσια και τις σεξουαλικές τους επιλογές. Η παλαιότερη γενιά γνωρίζει τις παραδοσιακές μεθόδους αντισύλληψης και άμβλωσης. Αντίθετα, πολλές γυναίκες που ρωτήθηκαν, δήλωσαν πως ένιωθαν εγκαταλελειμμένες από τους μεγαλύτερους, επειδή οι μητέρες και οι γιαγιάδες τους έχουν σταματήσει να τους μεταδίδουν αυτές τις πληροφορίες. Στη Σενεγάλη άλλωστε, όπως σημειώνει ο Guardian, η άμβλωση επιτρέπεται μόνο αν η ζωή της γυναίκας βρίσκεται σε κίνδυνο, ενώ η αντισύλληψη είναι ιδιαίτερα δαπανηρή.

Το «ιερό ξύλο»

Το «Le Bois Sacre», ή αλλιώς το «ιερό ξύλο», βρισκόταν στο επίκεντρο των τελετουργιών τόσο για αγόρια όσο και για κορίτσια που έφθαναν στην εφηβεία. Ωστόσο, εξαιτίας του γρήγορου εκσυγχρονισμού και της αστικοποίησης, αυτή η παράδοση έχει σχεδόν εξαφανιστεί.

Τα κορίτσια, υπό την καθοδήγηση της La Badiane, θα πήγαιναν στο ιερό δάσος για έως και τρεις μήνες, όπου θα συμμετείχαν σε τελετές για να μάθουν για την έμμηνο ρύση και τη σεξουαλικότητα, αλλά και για εναλλακτικές μεθόδους αντισύλληψης. Η απουσία αυτής της τελετής αποτελεί για πολλούς έναν σημαντικότατο λόγο για τον οποίο οι γυναίκες έχουν μικρότερο έλεγχο στη γονιμότητά τους.

Ιστορίες γυναικών

Η Fatima είναι γύρω στα 40. Πέρασε πέντε χρόνια στη φυλακή για τη δολοφονία της νεογέννητης κόρης της, και η ιστορία της έχει γίνει γενικά γνωστή. Στην μικρή θρησκευτική της κοινότητα, σε ένα νησί στα νότια της χώρας, ερωτεύτηκε, με αποτέλεσμα στα 18 της να μείνει έγκυος, ενώ δεν είχε παντρευθεί. Παρά την εξωτερική πίεση και το στίγμα, αποφάσισε να κρατήσει το παιδί. Ο πατέρα του γιου της, ένας ναυτικός, ξαφνικά εξαφανίστηκε. Υποστηρίζει πως τόσο η ίδια όσο και ο γιος της ήταν καθημερινά θύματα κακοποίησης στην κοινότητά της. Αφού την πίεσαν να παντρευτεί έναν πολύ μεγαλύτερο άνδρα, η ίδια απέκτησα 4 ακόμη παιδιά. Τότε, αποφάσισε να ζητήσει διαζύγιο, κάτι που θεωρούνταν «ταμπού» στην οικογένειά της. Τελικά, την έδιωξαν από το σπίτι και της πήραν τα παιδιά. Η ίδια κατευθύνθηκε προς την πρωτεύουσα, το Ντακάρ, και βρήκε δουλειά ως υπηρέτρια.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ζήτησε τη βοήθεια ενός Marabout (τοπικός θρησκευτικός ηγέτης) για να προσπαθήσει να κερδίσει τη συγχώρεση της οικογένειάς της, ωστόσο εκείνος τη βίασε, με αποτέλεσμα να μείνει ξανά έγκυος. Επειδή δεν ήθελε το παιδί της να υποφέρει μια ζωή ως παρίας, έψαχνε μια εναλλακτική, αλλά μάταια. Η άμβλωση δεν βρισκόταν μεταξύ των επιλογών, καθώς δεν είχε ούτε τα μέσα ούτε τις συνδέσεις. Γέννησε τελικά σε ένα σοκάκι γεμάτο σκουπίδια. Για μέρες έκρυβε το κοριτσάκι από τους εργοδότες της, ώσπου το έπνιξε. Σήμερα ζει μακριά από την κοινωνία, σε ένα δάσος.

Μια άλλη γυναίκα, η Mariama, περίπου στην ίδια ηλικία, είναι μητέρα επτά παιδιών. Αποφυλακίστηκε πριν ένα χρόνο, αφού πέρασε 5 χρόνια στη φυλακή για τη δολοφονία της κόρης της. Εκείνη την εποχή ήταν χήρα, μια εργαζόμενη γυναίκα μεσαίας τάξης, ενώ βρισκόταν με κάποιον με τον οποίο δεν ήταν παντρεμένη. Έκρυψε την εγκυμοσύνη της από την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους της. Ισχυρίζεται ότι το παιδί της γεννήθηκε νεκρό, ωστόσο παραδέχεται ότι το θήλασε μια ώρα μετά τον τοκετό. Οι αναφορές από την αυτοψία όμως αποκάλυψαν πως το είχε στραγγαλίσει, πριν το θάψει στον κήπο με τη βοήθεια του συντρόφου της. Οι γείτονες κάλεσαν την αστυνομία και την επόμενη μέρα συνελήφθη. Τώρα παντρεύτηκε ξανά, λυπάται για τις πράξεις της και προειδοποιεί τις κόρες της για τους άνδρες και τις «λανθασμένες επιλογές» τους.

*Φωτογραφίες και πληροφορίες από Guardian