Κόσμος

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος εξωπλανήτης σαν γιγάντια μπάλα ράγκμπι λόγω παραμόρφωσής του

Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν για πρώτη φορά έναν παραμορφωμένο εξωπλανήτη που έχει σχήμα μάλλον μπάλας ράγκμπι παρά σφαίρας. Ο γιγάντιος πλανήτης είναι ο WASP-103b που βρίσκεται στον αστερισμό του Ηρακλή και έχει μέγεθος σχεδόν διπλάσιο του Δία και μάζα μιάμιση φορά μεγαλύτερη, ενώ βρίσκεται περίπου 50 φορές πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι η Γη στον Ήλιο.

Ο εξωπλανήτης είχε ήδη ανακαλυφθεί από τα αμερικανικά διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer, αλλά οι ερευνητές των ελβετικών πανεπιστημίων της Βέρνης και της Γενεύης, καθώς και άλλων ευρωπαϊκών ιδρυμάτων, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιαν Αλιμπέρ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής «Astronomy & Astrophysics», πραγματοποίησαν τις νέες παρατηρήσεις τους με το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο CHEOPS.

 Η παραμόρφωση οφείλεται στις ισχυρές «παλιρροϊκές» δυνάμεις που ασκεί πάνω στον εξωπλανήτη το μητρικό άστρο του, με ανάλογο -αλλά πολύ πιο έντονο- τρόπο με αυτόν που συμβαίνει στις παλίρροιες της Γης. Στον πλανήτη μας οι παλίρροιες προκαλούνται κυρίως από τη βαρυτική έλξη της Σελήνης, η οποία προκαλεί περιοδική συσσώρευση νερού σε μια περιοχή της θάλασσας, με αποτέλεσμα το νερό να αποσύρεται από τις γειτονικές περιοχές και έτσι να παρατηρείται το εναλλασσόμενο φαινόμενο της άμπωτης και της πλημμυρίδας. Αυτή όμως η παραμόρφωση του ωκεανού δύσκολα γίνεται αντιληπτή από το Διάστημα.

Στο Διάστημα όμως και ειδικά στην περίπτωση του συγκεκριμένου εξωπλανήτη, οι ασκούμενες ελκτικές δυνάμεις είναι πολύ ακραίες, με συνέπεια ο WASP-103b, που βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο του και χρειάζεται μόνο μια μέρα για την πλήρη περιφορά του (αυτή είναι και η διάρκεια του έτους του), να παραμορφώνεται δραματικά προς τη μία πλευρά του.

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΕΞΩΠΛΑΝΗΤΗΣ