Από εχθές το βράδυ που είδα αυτό το βίντεο (https://youtu.be/oOGYe6ZaGTs), δεν μπορώ να το ξεχάσω. Χιλιάδες άνθρωποι τρέχουν στους δρόμους της φτωχότερης συνοικίας (Ελ Άλτο) της πρωτεύουσας της Βολιβίας, Λα Παζ, φωνάζοντας: «τώρα ναι, εμφύλιος πόλεμος!» (ahora si, guerra civil!).

Όταν το είδα την πρώτη φορά ανατρίχιασα. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι και γιατί ζητούν κάτι τέτοιο για τη χώρα τους;

Είναι οι φτωχοί, καθημερινοί άνθρωποι της χώρας, ανάμεσά τους πολλοί ιθαγενείς Βολιβιάνοι που αποτελούν τουλάχιστον το 20% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ας δούμε γιατί τρελάθηκαν όλοι αυτοί…

Στη Βολιβία, ο επί μια 15ετία εκλεγμένος πρόεδρος, Έβο Μοράλες, ανατράπηκε από στρατιωτικό πραξικόπημα παρά την πρόσφατη καθαρή νίκη του στις εκλογές. Στη θέση του αυτοανακυρήχθηκε πρόεδρος, σε ένα άδειο κοινοβούλιο, η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης (φωτογραφία πάνω).

Πριν τον ερχομό του Μοράλες στην εξουσία, το 2005, η Βολιβία ήταν η φτωχότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Όχι ολόκληρη η χώρα βέβαια. Το πλουσιότερο 10% της Βολιβίας έβγαζε ετησίως 128 φορές περισσότερα χρήματα από το φτωχότερο 10%. Πρωταθλήτρια στην ανισότητα η Βολιβία, λοιπόν. Επί Μοράλες αυτή η σχέση 128/1 έγινε 38/1. Μιλάμε πάλι για τεράστια ανισότητα αλλά οι φτωχοί είδαν την ψαλίδα να κλείνει κάπως.

Πώς έγινε αυτό; Η Βολιβία είναι η χώρα με τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στη Λατινική Αμερική. Προ του 2005 όμως, αυτά κατανέμονταν κατά 18% στο κράτος και κατά 82% στις ιδιωτικές εξορυκτικές εταιρείες (κατά βάση αμερικάνικες). Ο Μοράλες αντέστρεψε τη σχέση. Πέρασε νόμο και είπε: 82% στο κράτος, 18% στις εταιρείες. Τα χρήματα δόθηκαν για να ενισχυθούν οι φτωχοί, να μειωθεί ο αναλφαβητισμός, να φτιαχτούν δομές κοινωνικού κράτους και πρόνοιας. Δεν έκανε επανάσταση, δεν απείλησε να αλλάξει τις παραγωγικές σχέσεις, δεν κατήργησε καν την ύπαρξη ιδιωτών σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Άλλαξε απλά την κατανομή των κερδών και έπειτα τη διανομή. Όπως θα φανεί, ούτε αυτό δε γίνεται ανεκτό πλέον.

Τρίτον. Οι ιθαγενείς της χώρας (κατ’ άλλους το 20%, κατ’ άλλους έως και το 60% του πληθυσμού) ήταν ως το 2005 πολίτες β’ κατηγορίας. Βλέπετε στη Λατινική Αμερική, στη μοιρασιά του πλούτου, η εντοπιότητα μετράει αρνητικά και κατά τρομερή σύμπτωση, οι Λευκοί απόγονοι των Ευρωπαίων κατακτητών βρίσκονται πάλι στην κορυφή της πυραμίδας. Οι ιθαγενείς της Βολιβίας, δεν ήταν απλά οι φτωχότεροι των φτωχών, ήταν γενικά περιθωριοποιημένοι. Παρατούσαν το σχολείο (λόγω φτώχειας αλλά κι επειδή η γλώσσα τους δεν ήταν τα ισπανικά και δυσκολεύονταν), απουσίαζαν από διοικητικές θέσεις, δεν έπαιζαν κανένα ρόλο στην πολιτική ζωή του τόπου. Το 2005, όμως, εξέλεξαν έναν δικό τους άνθρωπο για πρώτη φορά ως πρόεδρο. Ο Έβο Μοράλες ήταν ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος της Βολιβίας και ο πρώτος πρόεδρος που είχε εκλεγεί με πάνω από 50% από τον πρώτο γύρω τα τελευταία σαράντα χρόνια. Τί μέτρα πήρε;

Είπε: «Στις περιοχές των ιθαγενών, οι υπάλληλοι στις δημόσιες υπηρεσίες, θα πρέπει εντός δύο ετών να μάθουν μία απ’ τις τρεις κυρίαρχες διαλέκτους των ιθαγενών». Επιπλέον, έγινε σημαντική προσπάθεια οι ιθαγενείς να βγουν από το περιθώριο. Εκλέχτηκαν δήμαρχοι ιθαγενείς και η πρώτη γυναίκα ιθαγενής πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας. Οι ιθαγενείς εξακολουθούν να είναι οι φτωχότεροι και πιο αγράμματοι της Βολιβίας. Είδαν όμως λίγο φως στον ορίζοντα.

Τώρα, πηγαίνετε λίγο παραπάνω και κοιτάξτε την κάτω εικόνα. Αυτή η γυναίκα είναι εκλεγμένη δήμαρχος σε μια πόλη της Βολιβίας. Είναι ιθαγενής και ανήκει στο κόμμα του Μοράλες. Κατά το πραξικόπημα, η αντιπολίτευση την απήγαγε, την κούρεψε, την έλουσε με κόκκινη μπογιά και την περιέφερε ως τρόπαιο στους δρόμους της πόλης. Αυτές είναι οι δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς και του φιλελευθερισμού όταν χάνουν, όχι την εξουσία συνολικά, αλλά μια κυβέρνηση. Λυσσασμένα σκυλιά που δε δέχονται να βρίσκονται εκτός εξουσίας. Αυτή είναι κι η κυρίαρχη τάση της αστικής δημοκρατίας στον 21ο αιώνα. Βαρβαρότητα.

Δείτε την αντίθεση ανάμεσα στις δύο αυτές εικόνες. Δείτε το πρόσωπο του πλουσιότερου 10% που θριαμβεύει πάνω σε ο,τι εκπροσωπεί τον απλό, φτωχό λαό. Και μετά ξαναδείτε το αρχικό βίντεο. Κανένας απλός άνθρωπος δε θέλει να πάει να σκοτωθεί σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Αλλά προσέξτε και μια λεπτομέρεια. Οι ιθαγενείς και οι φτωχοδιάβολοι της Βολιβίας όταν πήραν την κυβέρνηση στα χέρια τους, δεν περιέφεραν καμία και κανένα πλούσιο κάθαρμα στους δρόμους της πόλης, βασανίζοντάς το σε δημόσια θέα. Αν και μετά από την ατελείωτη ληστεία και εκμετάλλευση που είχαν δεχτεί θα είχαν κάθε τέτοιο δικαίωμα. Και όμως δεν το έκαναν. Μεγαλόψυχοι και φιλήσυχοι όσοι δεν έχουν τίποτα σ’ αυτόν τον κόσμο απέναντι σε όσους μαζεύουν-μαζεύουν-μαζεύουν και δε χορταίνουν. Το μόνο που ζητούν οι πρώτοι είναι ίσες ευκαιρίες, δικαιοσύνη, μια αξιοβίωτη ζωή. Αυτό όμως δεν το αντέχουν οι δεύτεροι. Ελπίζω να ξεκαθαρίζει κάτι τέτοιες στιγμές ότι αυτοί είναι οι υποκινητές της βίας, αυτοί διαθέτουν και καλλιεργούν τα κτηνώδη ένστικτα. Τί είπε η πρώτη κυρία όταν αυτο-χρίστηκε Πρόεδρος της χώρας; «Οι ιθαγενείς δεν έχουν καμία θέση στην πρωτεύουσα. Να γυρίσουν στα βουνά τους». Κι έπειτα είπε ότι έχουν τον Θεό μαζί τους γιατί είναι ένα κόμμα χριστιανικό σε αντίθεση με τους άθεους και πιστούς των ψεύτικων θεών που κυβερνούσαν πριν. Ρατσιστικό, θρησκευτικό και ταξικό μίσος μαζί.

Από την άλλη ο λαός της Βολιβίας προσπάθησε ειρηνικά. Χρησιμοποίησε τις εκλογές. Τώρα μπροστά στις ακροδεξιές συμμορίες, εξοπλισμένες από τους ολιγάρχες του πλούτου και τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που σπάνε πόρτες σπιτιών και σέρνουν έξω τον κόσμο, βασανίζουν, λεηλατούν και δολοφονούν, ξεπηδάει αυθόρμητα το σύνθημα: «τώρα ναι, εμφύλιος πόλεμος!». Ο Μοράλες κατέφυγε στο Μεξικό ως πολιτικός πρόσφυγας. Οι δυνάμεις του συστήματος της εκμετάλλευσης δεν θα σταματήσουν, μέχρι την πλήρη υποταγή της άλλης πλευράς. Το έχει ξαναδεί η ανθρωπότητα πολλές φορές το έργο. Ας ελπίσουμε να μην είναι αργά για τους Βολιβιάνους και η εκδίκηση να είναι όλη δική τους. Όπως ακριβώς είχε περιγράψει κι ο ποιητής μας Κώστας Βάρναλης.

Ο Γδικιωμός που χύνεται
Μαζί φωτιά και μπόρα
Ο καταλύτης Καθαρμός
Της Πλερωμής η Ώρα
Είμαστε εμείς που κόψαμε
Τα που μας δένανε σχοινιά
Και την καρδιά ατσαλώσαμε
Με τη δικιά σου
Οχτρέ
…απονιά!

Υ.Γ. 1

Εμείς εδώ ας ξεκαθαρίσουμε ποιοι είναι οι παράνομοι, οι ληστές, οι αχόρταγοι ολιγάρχες του πλούτου και πάντοτε μα πάντοτε οι υποκινητές και πραγματικοί λάτρεις της βίας.

Υ.Γ. 2

Δείτε κι αυτό, επειδή ακούγεται και κριτική για την κυβέρνηση Μοράλες και καλό θα ήταν να βλέπουμε δίκαια τα πράγματα. Η ίδια η κυβέρνηση Μοράλες είχε υπογράψει πέρυσι συμφωνία με μεγάλη γερμανική εταιρεία εξόρυξης λιθίου. Το προϊόν προοριζόταν για μπαταρίες σύγχρονων αυτοκινήτων. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μοράλες υπό την πίεση των κατοίκων στην περιοχή που θα γινόταν η εξόρυξη έκανε πίσω και ακύρωσε τη συμφωνία προωθώντας μια επαναδιαπραγμάτευση που θα άφηνε περισσότερα κέρδη στην τοπική κοινωνία ή θα εθνικοποιούσε το σύνολο της βιομηχανίας λιθίου: https://www.commondreams.org/…/bolivian-coup-comes-less…

Πηγή: Το Περιοδικό