Ομιλία Αλ. Αλαβάνου σε συγκέντρωση ναυτεργατών στον Πειραιά:

Πρώτο, θα ήθελα να πω μια κουβέντα ενθάρρυνσης και εμψύχωσης προς τους ναυτεργάτες που οργανώνουν τη σημερινή συγκέντρωση για το λιμάνι του Πειραιά. Ο τομέας των λιμανιών είναι εκείνος που η παθιασμένη, δυναμική και συντονισμένη εργατική και ευρύτερη κοινωνική αντίσταση έχει μέχρι τώρα ακυρώσει την επιθετική υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κύριοι του λιμανιού είναι το δημόσιο και η αυτοδιοίκηση στο 90% των λιμανιών της Βόρειας Ευρώπης (4% ιδιωτικά), στο 83% των λιμανιών των μεσογειακών χωρών (11% ιδιωτικά), στο 47% της Μεγάλης Βρετανίας (9% ιδιωτικά). Δύο φορές οδηγήθηκε σε ναυάγιο το εγχείρημα της Επιτροπής να φέρει κανονιστικές διατάξεις που προωθούν την παράδοση των λιμανιών σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, μια το 2001 και μια το 2004. Τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη η τρίτη απόπειρα, με την νέα Πρόταση Κανονισμού για την Διείσδυση της Αγοράς στις Λιμενικές Υπηρεσίες και την Οικονομική Διαφάνεια στα Λιμάνια, από όπου προέρχονται και τα στοιχεία που σας ανάφερα. Με αυτή την έννοια ναι, έχετε απόλυτο δίκιο που δεν παραιτείστε από τη μάχη, ο πόλεμος μπορεί να κερδηθεί. Και κάτι άλλο. Την ιδιωτικοποίηση του Πειραιά τη θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, νομικά όμως σήμερα δεν μπορεί να την επιβάλλει με κανένα τρόπο, απλούστατα γιατί δεν διαθέτει τα νομικά μέσα, της τα έχει στερήσει προς το παρόν τουλάχιστον το εργατικό κίνημα των ευρωπαϊκών λιμανιών. Η ευθύνη, η αποκλειστική ευθύνη, η ευθύνη 100% ανήκει στον Τσίπρα και την παρέα του.

Δεύτερο, το πολιτικό και επικοινωνιακό κατεστημένο επιχειρεί να εμφανίσει τον αγώνα σας ως ιδιοτελή, υπερβολικό, προκατειλημμένο, παλαιολιθικό, αντιδραστικό στην πρόοδο, ακραίο, ανυπόληπτο. Την ίδια λάσπη, καχυποψία και ανυποληψία καλλιεργεί κι απέναντι σε κάθε συνηγορία της αριστεράς στην υπόθεσή σας, όπως τώρα η δική μου. Ωραία λοιπόν, ούτε θα αναμασήσω όσα είπε ο φίλος πρόεδρός σας στην εισαγωγή του, ούτε θα πω τη δική μου εκτίμηση. Ας ακούσουμε, σε εισαγωγικά τις εκτιμήσεις του γερμανικού Spiegel, σε άρθρο του για τον Πειραιά: «Η Cosco δεν υποχρεούται να πληρώσει τους μισθούς των συλλογικών συμβάσεων, δεν υπάρχει πια επιχειρησιακή εκπαίδευση και το προσωπικό για τους γερανούς έχει μειωθεί… Τις θέσεις εργασίας τις προμηθεύει ένα ιδιωτικό πρακτορείο πια κι όχι το συνδικάτο. Ένας λιμενεργάτης παίρνει το ένα τρίτο από αυτά που κέρδιζε… Υπάρχουν απολύσεις, άλυτες εργατικές διαφορές, καταγγελίες των εργαζομένων ότι η εταιρία δεν τους αφήνει χρόνο για την τουαλέτα…Όσο περισσότερο επενδύει η Κίνα, τόσο πιο ενδεχόμενο είναι ότι οι κοινωνικές κατακτήσεις της Ελλάδας θα καταρρέουν». Αυτά σε ένα άρθρο πριν ένα μήνα περίπου, τις μέρες του ξεπουλήματος του ΟΛΠ.

Λέγεται επίσης ότι η επίθεση ενάντια στην Cosco, μια επιχείρηση που συνεχώς γιγαντώνεται, είναι η συνηθισμένη επίθεση της αριστεράς ενάντια σε κάθε τι σύγχρονο και τεχνολογικά ανεπτυγμένο, υποστήριξη κάθε παλιού και διεφθαρμένου. Ωραία, ας μη μιλήσουμε εμείς, ας μιλήσουν τα ίδια τα πεπραγμένα της εταιρίας που ιδρύθηκε το 1961, τα χρόνια του Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός του Μάο για την υποχρεωτική κολεκτιβοποίηση, την σοσιαλιστική εκβιομηχάνιση, και την εξόντωση των αντεπαναστατών κι έχει εξελιχθεί με τον στόλο της σε κεντρική δύναμη της επιχειρηματικής επέκτασης του οικονομικού καπιταλισμού παγκοσμίως. Τα μέτρα αμοιβών, απασχόλησης, ασφάλειας της εργασίας, σεβασμού του περιβάλλοντος είναι τα κινέζικα μέτρα, εντελώς απαράδεκτα. Αναφέρω χαρακτηριστικά δύο μόνο εγγραφές από το ποινικό μητρώο της Cosco. Στις 31 Ιουλίου 2009 το πλοίο της FullCityέχει ένα πρόβλημα στη μηχανή και αδειάζει 200 τόνους βαρύ μαζούτ στην περιοχή Langesund της Νορβηγιάς, προστατευμένο βιότοπο για τα θαλασσοπούλια και περιοχή προστασίας της άγριας φύσης. Ο καπετάνιος του τιμωρείται με 6 μήνες φυλάκιση. Στις 9 Απριλίου 2010 το πλοίο MVShenNeng 1 παραβιάζει για συντόμευση και οικονομία το νόμιμο δομολόγιο, μπαίνει στην απαγορευμένη θαλάσσια ζώνη του Great Keppel Island στην Αυστραλία και διαρρέει 975 τόννους βαρειού μαζουτ στην προστατευόμένη, μεγαλύτερη περιοχή κοραλλιογενών υφάλων στον κόσμο. Οι ποινές που προβλέπονται: 1.000.000 δολλάρια για την ιδιοκτησία, 220.000 για τον καπετάνιο.

Και κάτι ακόμα με την ευκαιρία. Οι κινεζικές επενδύσεις, εκτός από τον αποδομητικό ρόλο που έχουν για τα εργασιακά δικαιώματα στον τόπο μας, έχουν και οργανικό στοιχείο της στρατηγικής τους την παρουσία της Ελλάδας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί ο Πειραιάς είναι η πύλη στα κινέζικα προϊόντα για την μεγάλη αγορά της. Αυτό, για να σημειώσω ότι το θέμα μιας ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής είναι πιο περίπλοκο από το να λέμε εύκολα «εμείς θα έχουμε στήριγμα την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν».

Όσα είπα πριν δεν αποτελούν συχωροχάρτι για τα συνδικάτα και την αριστερά, δεν σημαίνουν ότι όλα πηγαίνουν ρολόι από την πλευρά μας. Υπάρχουν και ελλείψεις και λάθη και ουσιαστικές διορθώσεις που πρέπει να γίνουν: πλήρης δημοκρατία στη βάση, άνοιγμα στην κοινωνία, αποκομματικοποίηση, φροντίδα για τη λειτουργία της επιχείρησης όταν μάλιστα είναι δημόσια, συγκροτημένο σχέδιο για μια σύγχρονη και τεχνολογικά ανανεωμένη λειτουργία του δημόσιου λιμανιού.

Τρίτο, η παρουσία της China Ocean Shipping Company ενδεχομένως να αυξήσει τον όγκο των εμπορευμάτων και τον τζίρο στο λιμάνι του Πειραιά. Μπορεί, ας πούμε ότι είναι σίγουρο, αφού μεγάλο μέρος των κινέζικων εξαγωγών προς την Ευρώπη θα διακινούνται μέσω αυτής της θαλάσσιας πύλης. Θα είναι μεγάλο λάθος όμως αν τις εισπράξεις της εταιρίας τις θεωρήσουμε ελληνικές εισπράξεις, δεδομένου ότι το οικονομικό όφελος της Ελλάδας από το ιδωτικοποιημένο λιμάνι με τη μορφή μισθώματος παραχώρησης θα είναι υποπολλαπλάσιο των εσόδων που θα είχε αν είχε μείνει σε ελληνικά χέρι, έστω και με πολύ πιο μειωμένη κίνηση. Και θα είναι ακόμα μεγαλύτερο λάθος αν τον εισπρακτικό παράγοντα τον θεωρήσουμε αποκλειστικό κριτήριο για την απόδοση ενός λιμανιού. Το λιμάνι είναι πολυπαραγοντικό, έχει πολλαπλές σημαντικότατες πλευρές. Συνδέεται με τη ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία που στην Ελλάδα καταρρέει. Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας είναι το κέντρο της θαλάσσιας δικτύωσης όλης της χώρας, που στην περίπτωσή μας, με τα τόσα νησιά και τις εκτεταμένες παραλίες αποτελεί το νευρικό και κυκλοφορικό της σύστημα. Βιώνει τον σφυγμό όλης της χώρας, τις αποτυχίες ή τις δυσχέρειές της, τις λύσεις ή τα άλυτα προβλήματα, όπως το βλέπουμε παραστατικά με το προσφυγικό πρόβλημα, που εγκαθίσταται με οξύτητα και δραματικότητα στις προκυμαίες του. Το λιμάνι είναι πηγή απασχόλησης για χιλιάδες ανθρώπους, πηγή εισοδημάτων για μια ολόκληρη στεφάνη συμπληρωματικών δραστηριοτήτων, από τον επισιτισμό μέχρι τα ναυτικά πρακτορεία. Το λιμάνι είναι σημείο συγκέντρωσης και διάχυσης στον περιβάλλοντα χώρο των νέων τεχνολογιών. Το λιμάνι συνδέεται άμεσα με την εθνική άμυνα, αλλά και με την προστασία από το λαθρεμπόριο, την εισαγωγή όπλων ή ναρκωτικών. Το λιμάνι έχει μια ισχυρή πτυχή τουριστικών δραστηριοτήτων, ειδικά σε μια τέτοια περίπτωση που η ιστορία του τραβάει χιλιετίες πίσω και μπορούσε να αποτελεί ένα μοναδικό χώρο αναψυχής και περιπάτου, όπως το λιμάνι της Κπεγχάγης, αν είχε αναδειχθεί η αρχιτεκτονική του κληρονομιά και δεν καταντούσε το έκτρωμα που είναι τώρα. Σε όλα αυτά είναι σαφές ότι η εκποίησή του λειτουργεί απολύτως αρνητικά.

Τέταρτο, η πώληση του Πειραιά, αλλά και σε συνέχεια του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, της Ραφήνας, της Πάτρας, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολής, του Βόλου, της Ελευσίνας, της Ηγουμενίτσας, του Ηρακλείου, της Κέρκυρας, του Λαυρίου, όλων δηλαδή των σημαντικών πυλών της Ελλάδας προς την Ανατολή, τη Δύση και το Νότο δεν είναι μια εξαίρεση. Είναι εφαρμογή από την κυβέρνηση Συριζα – Ανελ μιας συνολικής πολιτικής άρνησης του συλλογικού χώρου, εκποίησης της λαϊκής ιδιοκτησίας, ανισόρροπης ανάπτυξης, παραβίασης της φύσης και του περιβάλλοντος. Αυτά εκφράζονται παντού, στα Ρυθμιστικά σχέδια, στα χωροταξικά για τον τουρισμό, στα αεροδρόμια, παντού. Από τη Γερμανία κι άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, από την Αμερική, τη Ρωσία, την Κίνα «μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά πέσανε πάνω στην εργατιά» και στις σάρκες της Ελλάδας. Πόσο αξιολύπητη και προδομένη νιώθει κανείς την πατρίδα του διαβάζοντας χτες ότι το ΤΑΙΠΕΔ διαφημίζει στονEconomist ότι στο Ποσείδι Χαλκιδικής βγαίνει στο σφυρί μεγάλη έκταση του δημοσίου με εκτεταμένη παραλία στο σφυρί. Αποκορύφωμα όλων η ίδρυση με τον αισχρό νόμο που ψηφίσθηκε χτες της Ελληνικής (τάχα) Εταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας. Η Εταιρία δεν ανήκει στον δημόσιο τομέα, κινείται με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Στόχος η αποπληρωμή του διεθνούς χρέους, 50% των εσόδων της κατευθύνονται εκεί. Η διάρκεια της είναι ένας αιώνας μείον ένα έτος, το ΤΑΙΠΕΔ που ενσωματώνεται είχε διάρκεια 6 ετών. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού κράτους μεταβιβάζονται σε αυτήν. Η Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών που αποτελεί θυγατρική γίνεται ιδιοκτήτρια και εκποιεί τις όλες δημόσιες συμμετοχές σε επιχειρήσεις. Το Επόπτικό Συμβούλιο, το ανώτερο όργανο που διορίζει και το Διοικητικό Συνμβούλιο έχει 3 μέλη προτεινόμενα από την κυβέρνηση εφόσον όμως υπάρχει σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ενώ τα άλλα δύο, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου ορίζονται απευθείας από αυτούς. Οι εργασιακές σχέσεις για το προσωπικό της, οι χειρότερες: δανεισμός από εταιρίες, συμβάσεις έργου, ορισμένου και αόριστου χρόνου, σχέσεις εντολής. Ιερός σκοπός ένας: η εκποίηση της περιουσίας του λαού.

Πέμπτο, όλα αυτά, από το λιμάνι του Πειραιά μέχρι την Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας δεν συνιστούν δεξιά, αντιδραστική πολιτική. Συνιστούν εθνική προδοσία από την κυβέρνηση Συριζα – Ανελ. Συνιστούν έγκλημα κατά του λαού. Και οι εγκληματίες θα καθίσουν στο σκαμνί.

Ο Τσίπρας, ο Καμμένος, ο Δρίτσας, ο Δραγασάκης, ο Σταθάκης δεν έχουν να δώσουν πολιτικό λόγο μόνο για τις άθλιες πράξεις τους, αλλά είναι υπόλογοι στη δικαιοσύνη για ιδιοτελή παραβίαση του ίδιου του Συντάγματος. Το άρθρο 106 του Συντάγματος που αναφέρεται στα της δημόσιας περιουσίας στην παράγραφο 1 αναφέρει ως στόχους της οικονομικής δραστηριότητας του Κράτους την «εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης και την προστασία του γενικού συμφέροντος» - του «γενικού» κι όχι του «ιδιωτικού» ώστε έτσι, άρθρο 2, το Kράτος προγραμματίζει και συντονίζει την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα». Οι παράγραφοι 3, 4 και 5 αναφέρονται στην εξαγορά από το κράτος ιδιωτικών επιχειρήσεων. Το αντίθετό της, η αγορά κρατικής περιουσίας από ιδιώτες, στην έκταση μάλιστα που γίνεται, δεν έχει καμία μνεία στο Σύνταγμα. Απολύτως καμία. Ελπίζω ότι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι της χώρας θα κινηθούν άμεσα δικαστικά σε βάρος του πρωθυπουργού και των αρμοδίων υπουργών.

Υπάρχει βέβαια και το «Λιμάνι της Αγωνίας», δημοτική παράταξη του Πειραιά με επικεφαλής τον Δρίτσα και μέλος την άλλη βουλευτή του Συριζα εδώ, τη Σταματάκη. Ονομάσθηκε έτσι η παράταξη για να εκφράσει την αγωνία της και την απόλυτη αντίθεσή της στην ιδιωτικοποίηση του Πειραιά. Ο τίτλος της είναι παρμένος από την ομώνυμη ταινία του Καζάν που αναφέρεται στη συμμορία των μαφιόζων και δολοφόνων, εργατοπατέρων προδοτών των συμφερόντων των λιμενεργατών. Αν επιμένουν λοιπόν να την κρατήσουν, αν δεν έχουν την αξιοπρέπεια να πάνε σπίτι τους, ας την ονομάσουν «Λιμάνι της Προδοσίας» ή «Λιμάνι της Μαφίας» που ξεπούλησε τον Πειραιά.

Και τέλος: Οι φυλές και λαοί που κατοίκησαν αυτόν τον τόπο είναι «λαοί της θάλασσας». Ζούσαν και ζουν στα παράλια, στα νησιά, σε λοφώδεις και ορεινούς τόπους, οι περισσότεροι όχι απρόσιτα μακρινοί από τη θάλασσα. Μέσα, δίπλα, κοντά στη θάλασσα είναι οι περισσότερες σκέψεις, δραστηριότητες, πόνοι και χαρές τους. Τα πλοία, οι βάρκες, τα αγκυροβόλια, οι θαλασσινοί διατρέχουν τη σκέψη και την τέχνη τους εδώ και χιλιετίες. Η πρώτη φορά που συναντάται σε κείμενο η λέξη «λιμήν» είναι στην Ιλιάδα, ραψωδία Α, στίχος 432: «ότε δη πολυβανθέος λιμένος ίκοντο…». Όταν ο Οδυσσέας και οι ναύτες του «έφτασαν στο βαθύ λιμάνι» της Θήβης στην Τρώαδα Στη συνέχεια ο Όμηρος περιγράφει αναλυτικά τις διαδικασίες ελλιμενισμού της εποχής: κατεβάζουν τα πανιά, χαλαρώνουν τα ξάρτια, επιστρέφουν το κατάρτι στη θέση του, με τα κουπιά φέρουν το πλοίο στο αραξοβόλι, ρίχνουν στη θάλασσα τις αγκυρόπετρες,, δένουν τις πρυμάτσες, βγαίνουν στην ακρογιαλιά. Η Οδύσσεια πάλι τραγουδάει τα δεκαετή πάθη του Οδυσσέα από το λιμάνι της εκστρατείας τον νόστο στο λιμάνι της πατρίδας. Τα λιμάνια, η θάλασσα, τα πλοία, οι αέρηδες σαλπάραν στην ελληνική ποίηση και μουσική από τον Όμηρο ταξιδεύουν μέχρι σήμερα. Στην πρώτη συλλογή του, στο πρώτο ποιήμα της, στην πρώτη στροφή της ο Οδυσσέας Ελύτης γράφει για σας, τους ναυτεργάτες: «Ο έρωτας/ Το Αρχιπέλαγος/ Κι η πρώρα των αφρών του/ Κι οι γλάροι των ονείρων του/ Στο πιο ψηλό κατάρτι ο ναύτης ανεμίζει/ Ένα τραγούδι».

Ο καθένας μας όταν σκέφτεται μόνος του την έννοια «πατρίδα» ξεκινάει από κάποια παιδική εικόνα που έκφραζε το χώρο έξω από το σπίτι και τους ανθρώπους έξω από την οικογένεια. Θυμάμαι, στη βεράντα του σπιτιού μας στην Τήνο, καταμεσής του λιμανιού, με τα πόδι σηκωμένα στα δάχτυλα για να έχω ορίζοντα μπροστά μου, να βλέπω τους αχθοφόρους κατά δεκάδες να αδειάζουν τα καίκια με τα τσιμέντα, τα καρπούζια, τα σιδερικά και να τα βάζουν σε τεράστια μακρόστενα καρότσσια χωρλίς μηχανή, του λεμβούχους να αδειάζουν τους προσκυνητές από το «Αιγαίον» του Τυπάλδου και το «’Ερση» του Τόγια, τους ναυτεργάτες να κατεβάζουν με γάντζους αγελάδες στην προκυμαία. Και κάποια απογεύματα να πηγαίνω στο τεβερνάκι των αχθοφόρων δίπλα στη Μαλαματένια, στους οποίους ανήκαν και οι θείοι μου Γιώργης και Κωσταντής, να ακούω «ιστορίες αλλόκοτες ο θρύλος το΄χει ζήσει» για «τρικυμίσμένες θάλασσες, νησιά του αρχιπελάγους», όπως λέει ο Νίκος Καββαδίας.

Τα λέω αυτά, όχι από ρομαντισμό για μια χαμένη εποχή, αλλά για να τονίσω ότι η εκποίηση των λιμανιών είναι κάτι περισσότερο από ένα πολιτικό και οικονομικό έγκλημα. Είναι ένα σοκ πολιτισμού. Μας αποκόπτει από στοιχεία που αποτελούν σταθερές στην παράδοσή και την καθολική μας ταυτότητα. Μας κάνει ξένους με τα λιμάνια, τα ενσωματώνει σε μια εχθρική «ετερότητα», μη φιλική και μη επισκέψιμη.

Στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα, με πρόταση του Περικλή και με σχέδια του ναυάρχου Θεμιστοκλή ολοκληρώνεται το κτίσιμο των Μακρών Τειχών Αθήνας Πειραιά, ακριβώς για να εξασφαλίσουν συνεχώς ρέουσα την ζωτική αρτηρία ενός τόπου με το λιμάνι της. Σήμερα, δυόμιση χιλιάδες χρόνια μετά έρχεται το Μέγα Σινικό Τείχος για να αποκόψει και να κόψει κάθε επαφή ανάμεσα στην πόλη και το λιμάνι.

Ο δημοσιογράφος του Spiegel τελειώνει το άρθρο του γράφοντας ότι εδώ, στην Πειραϊκή και τη Σαλαμίνα, έγινε η ναυμαχία ανάμεσα στους Έλληνες και τους Ασιάτες εισβολείς που έληξε με μεγάλη νίκη των Ελλήνων, ιστορικής σημασίας για όλη την Ευρώπη. Τότε η Ελλάδα, και η Ευρώπη λέει, συνέτριψαν τον επιτιθέμενο. Σήμερα έχουν ηττηθεί.


Εδώ κάνει μεγάλο λάθος. Όχι δεν έχουμε ηττηθεί. Θα νικήσουμε.-