Παλαιστίνη : Ποδόσφαιρο για την απελευθέρωση, του Assaf Gavron
Παλαιστίνη : Ποδόσφαιρο για την απελευθέρωση του Assaf Gavron
Σε μια τηλεοπτική διαφήμιση του 2009 της ισραηλινής εταιρείας κινητής τηλεφωνίας Cellcom ένα τζιπ προχωράει κατά μήκος ενός γκρίζου τσιμεντένιου τοίχου, προφανώς του τείχους διαχωρισμού Ισραήλ - Δυτικής Όχθης.
Ξαφνικά κάτι πέφτει στην οροφή του αυτοκινήτου. Οι στρατιώτες βγαίνουν σε κατάσταση συναγερμού από το τζιπ. Ένας στρατιώτης όμως διαβεβαιώνει τους άλλους ότι «δεν είναι παρά μόνο μια μπάλα ποδοσφαίρου». Ο αξιωματικός διατάσσει ένα στρατιώτη να την επιστρέψει, και αυτός την κλωτσάει πάνω από τον τοίχο των 10 μέτρων. Λίγα δευτερόλεπτα μετά η μπάλα επιστρέφει. Οι στρατιώτες ξανά κλωτσάνε την μπάλα πάνω από τον τοίχο και η διαδικασία επαναλαμβάνεται. Είναι ένα παιχνίδι. Στο τέλος ακούγεται μια γλυκιά φωνή που λέει, «τι επιθυμεί ο καθένας μας στο κάτω κάτω; Μονάχα λίγη πλάκα».
Λίγες μέρες μετά από την προβολή αυτού του διαφημιστικού οι παλαιστίνιοι απάντησαν με το δικό τους τηλεοπτικό βίντεο. Η αρχή είναι πανομοιότυπη, η μουσική υπόκρουση είναι το ίδιο γλυκιά και καθησυχαστική. Η συνέχεια όμως είναι εντελώς διαφορετική. Αντί να επιστρέψουν την μπάλα οι ισραηλινοί στρατιώτες πετάνε πάνω από τον τοίχο χημικά και καπνογόνα.
Αναρωτιέται κανείς πώς μια μεγάλη εταιρεία σαν τηνCellcomβρίσκεται τόσο έξω από τα πράγματα. Η εταιρεία προφανώς τόλμησε διαφημιστικά να περάσει το ναρκοπέδιο του παλαιστινιακού προβλήματος, πιστεύοντας ότι το ποδόσφαιρο εξουδετερώνει τις νάρκες, γιατί ο καθένας αγαπάει το ποδοσφαιρικό ματς . Το ποδόσφαιρο είναι καθαρή έκφραση της ελευθερίας, της χαράς και της κοινότητας, το πιο δημοφιλές άθλημα στον πλανήτη, ο καθένας το αγαπάει άσχετα από την φυλή του ή το θρήσκευμα του. Όμως οι παλαιστίνιοι στο βίντεο μας ωθούν να αντικρύσουμε μια διαφορετική πλευρά της ιστορίας : ο καθένας αγαπάει να παίζει ποδόσφαιρο αλλά δεν μπορούνε όλοι.
ΟShameh Marabah, ανερχόμενο αστέρι του παλαιστινιακού ποδοσφαίρου, που οδήγησε την ομάδα του δεύτερη στο πρωτάθλημα της Δυτικής Όχθης πέρυσι, κατάλαβε πόσο δύσκολο είναι να ασκείς μια δραστηριότητα που κάποτε την θεωρούσε ένα «άθλημα». Στις 28 Απριλίου 2014 πέρασε τα σύνορα Ιορδανίας και Δυτικής Όχθης ερχόμενος από ένα προπονητικό χώρο μαζί με άλλους ποδοσφαιριστές, συνελήφθηκε από τις ισραηλινές αρχές. Σύμφωνα με τηνShabah, την ισραηλινή μυστική υπηρεσία, όταν ο Μarabahήταν στο Κατάρ, εκεί όπου έκαναν τις προπονήσεις τους, συνάντησε ένα πρώην μέλος της Χαμάς που μόλις είχε βγει από τις φυλακές, «πήρε χρήματα , ένα κινητό και γραπτά μηνύματα» για να τα παραδώσει σε ένα «ανώτερο στέλεχος της Χαμάς». Ο υπουργός αθλητισμού του Ισραήλ κατάγγειλε τον αθλητή στηνFIFA, αποδοκιμάζοντας την εκμετάλλευση του ποδοσφαίρου από την τρομοκρατία και ο αθλητής φυλακίστηκε στην Ναμπλούς για 8 μήνες.
Μετά από την αποφυλάκιση του τον Ιανουάριο του 2015 οMarabahέφευγε με την Εθνική Παλαιστίνης για να συμμετάσχουν στο Κύπελλο Ασίας που αγώνες του διεξάγονταν στην Αυστραλία. Συνελήφθηκε πάλι στα σύνορα με την Ιορδανία, απαγορεύτηκε η έξοδός του, η Εθνική Παλαιστίνης έχασε και στους τρεις αγώνες που συμμετείχε.
Το επόμενο ταξίδι τουMarabahήταν για την Μαλαισία τον Ιούνιο του 2015 για τους προκριματικούς του παγκοσμίου κυπέλλου. Σαν να ήταν υπόθεση ρουτίνας, ανακοινώθηκε από τις ισραηλινές αρχές η απαγόρευση εξόδου του. Αυτή την φορά όμως οι συμπαίκτες του αρνήθηκαν να περάσουν τα σύνορα, έκαναν καθιστική διαμαρτυρία και δήλωσαν ότι δεν θα προχωρήσουν μέχρι να έρθει μαζί τους ο συνάδελφός τους. Ταυτόχρονα η Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έκανε διάβημα στη FIFA. Το Ισραήλ έδωσε μια προσωρινή άδεια και ο Marabah έβαλε δύο γκολ στην νίκη 6-0 της Εθνικής του απέναντι στην Κουάλα Λουμπούρ.
Ο Marabah δεν είναι η μόνη τέτοια περίπτωση. Η ιστορία του αθλητισμού στην Δυτ. Όχθη είναι γεμάτη από τέτοιες περιπτώσεις. Συλλήψεις ποδοσφαιριστών στην Παλαιστίνη είναι τόσο συχνές ώστε ούτε καν θεωρούνται ειδήσεις. Η συνήθης κατηγορία είναι ο λιθοβολισμός ενάντια σε ισραηλινούς στόχους. Και η συνήθης ποινή οχτώ μήνες. ΟHusam Karakre, δεκαεξάχρονος από την Αl-Birehσυνελήφθηκε, δικάστηκε μετά από ένα χρόνο και έφαγε 17 μήνες φυλακή. Έξι ποδοσφαιριστές της ομάδαςBeit Umarσυνελήφθηκαν πέρυσι και η ομάδα τους υποβιβάστηκε. Τρεις ποδοσφαιριστές τηςHilal Gazaσυνελήφθηκαν και φυλακίστηκαν με την κατηγορία ότι μετέφεραν έναν ύποπτο υπολογιστή (στον οποίο δεν βρήκαν τίποτα ύποπτο τελικά) από την Γάζα στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Ο Μahmoud Sarzak, παίκτης από την Γάζα ο οποίος υπέγραψε συμβόλαιο με μια ομάδα της Δυτικής Όχθης συνελήφθηκε από τις ισραηλινές αρχές πριν καν φτάσει στα γραφεία της ομάδας του. Παρέμεινε στις φυλακές τρία χρόνια αλλά δεν δικάστηκε ποτέ. Μόνο μια απεργία πείνας 101 ημερών και η παρέμβαση φιλάθλων και ποδοσφαιριστών από όλο τον κόσμο (πρωταγωνίστησαν οι φίλαθλοι της Σέλτικ Σκωτίας και οι παλαίμαχοι γάλλοι διεθνείς Ερίκ Καντονά και Λιλιάν Τουράν), των επικεφαλής τηςFIFA και της Διεθνούς Αμνηστίας αφέθηκε ελεύθερος . Τι κάνει τώρα; Πουλάει φαλάφελ στο Λονδίνο.
Ας μη ρωτήσει κανείς για τον μύθο του Παλαιστινιακού ποδοσφαίρουAhid Zakut, τον σταρ της δεκαετίας του 80 και του 90, τον πρωταγωνιστή της πρώτης Εθνικής Παλαιστίνης, τον προπονητή της ομάδας Ριάντι στη Γάζα, όταν κέρδισε το πρωτάθλημα. Σκοτώθηκε στο σπίτι του από την στοχευμένη βόμβα ενός ισραηλινού μαχητικού τζετ το 2014.
Το Ισραήλ ελέγχει τις αφηγήσεις που παρουσιάζουν τα εγχώρια μέσα μαζικής ενημέρωσης με στόχο την περιθωριοποίηση του παλαιστινιακού ποδοσφαίρου. Κάποιος παλαιστίνιος συναντάει κάποιον άλλο παλαιστίνιο στο Κατάρ. Κάποιος παλαιστίνιος συζητάει με ένα πρώην μέλος της Χαμάς, κάποιος παλαιστίνιος μεταφέρει υπολογιστή με τρομοκρατικά μυστικά. Αυτή είναι α αφήγηση χωρίς καμία όμως απόδειξη.
Μπορεί οι υποψίες του Ισραήλ να είναι κατανοητές και ίσως εν μέρει δικαιολογημένες. Αλλά η χώρα αυτή να σηκώνει ψηλά τα χέρια της και να ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει τρόπος να βρούμε την αλήθεια είναι και ηττοπαθές και λάθος. Μια ολόκληρη ζωή με αυτή την σύγκρουση στην Μέση Ανατολή με έχει διδάξει ότι η ισραηλινή πλευρά έχει πάντα το χέρι της στην σκανδάλη, η δύναμή της την τυφλώνει και στο όνομα της ασφάλειας αυτό το έθνος συχνά χάνει τον δρόμο του.
Το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο δεν είναι χωρίς ανταγωνισμούς. Όπως σε όλο τον κόσμο τα ντέρμπι είναι εκρηκτικά, ακόμη και ανάμεσα σε ομάδες από διαφορετικά στρατόπεδα προσφύγων. Η κύρια όμως οργή των φιλάθλων εκφράζεται ενάντια στην κατοχή. Για παράδειγμα τα ματς ανάμεσα στην Αl–Thahriueh, πρωταθλήτρια το 2015 και τηνAl-Khalil, πρωταθλήτρια το 2016. Και οι δύο ομάδες προέρχονται από την περιοχή της Εβρόν, πρωτεύουσας του παλαιστινιακού ποδοσφαίρου. Τα ντέρμπι ανάμεσα στις δύο αυτές ο κόσμος τα αποκαλεί «παλαιστινιακό El Classico», όπως τα ματς ανάμεσα στους τιτάνες Barcelona και Real.
Το El Classico της 30 Οκτώβρη 2015 έγινε όταν ένα κύμα βίας ήδη συγκλόνιζε όλη την περιοχή. Ήταν οι μέρες της νεανικής «ιντιφάντα των μαχαιριών» που πήρε απάντηση από μια άγρια θανατηφόρα εφόρμηση των ισραηλινών εθνικιστών και των δυνάμεων ασφαλείας. Στην Εβρόν είχαν σκοτωθεί 16 ντόπιοι από τους Ισραηλινούς ανάμεσα τους και οBasi lSidirπου ήταν ο εμβληματικός αρχηγός των φιλάθλων της μιας ομάδας.
Πριν τον αγώνα και οι δύο ομάδες ζήτησαν από τους φιλάθλους να φορούν μαύρα σε ένδειξη αλληλεγγύης και πένθους για τους νεκρούς. Ζητήθηκε από τους φιλάθλους αντί για τα συνθήματα υπέρ της ομάδας τους να τραγουδήσουν όλοι μαζί παλαιστινιακά τραγούδια. Και αυτοί ανταποκριθήκαν. Όταν οι φίλοι της Al-Khalilτραγουδούσαν, «Θα δώσουμε την ψυχή και το αίμα μας για το Αλ –Ακσά» (το ιερό τζαμί στην Ιερουσαλήμ), οι φίλοι της Αl-Thahriuehαπαντούσαν «Θα δώσουμε την ψυχή και το αίμα μας για την Παλαιστίνη». Κέρδισε η πρώτη 2-1. Κρίσιμο αποτέλεσμα για τον τίτλο, αλλά οι πανηγυρισμοί ήταν ελάχιστοι.
Η δύναμη του ποδοσφαίρου να ενώνει, να προβάλει την εθνική υπερηφάνεια και ενότητα ακόμη και σε σχέση με έθνη που δεν υπάρχουν στον παγκόσμιο χάρτη είναι ένα παλιό φαινόμενο. Στην Σοβιετική Ένωση οι πιο σπουδαίες ομάδες ήταν η ομάδα του λαού Σπάρτακ, η ομάδα του Στράτου CSKA και η ομάδα των υπηρεσιών ασφαλείαςDynamoκαι μέχρι σήμερα οι φίλαθλοι κρατάνε αυτές τις ταυτότητες, παρότι πολλά έχουν αλλάξει στον τόπο τους. Στην Γιουγκοσλαβία το 1990 η βία ανάμεσα στους φιλάθλους του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου και της Dynamo Ζάγκρεμπ, Σερβίας και Κροατίας αντίστοιχα, ήταν ένας από τους λόγους που πυροδότησαν τον εμφύλιο πόλεμο των επόμενων χρόνων.Στίφη φανατικών οπαδών μεταβλήθηκαν σε ένοπλες συμμορίες στις αιματηρές συγκρούσεις για εθνική κάθαρση.
Το 1958 η Αλγερία κατά τη διάρκεια του αντιαποικιακού πολέμου επί γαλλικής αποικιοκρατίας δημιούργησε την Εθνική της ποδοσφαίρου. Σε μια μυστική επιχείρηση τον Απρίλη εννέα παίκτες αλγερινής καταγωγής που παίζανε σε γαλλικές ομάδες πρώτης κατηγορίας (δύο από αυτούς παίζανε και στην εθνική Γαλλίας) δραπέτευσαν από το γαλλικό έδαφος για να συμπεριληφθούν στην Εθνική Αλγερίας. Παρά την άρνηση τηςFIFAνα την αναγνωρίσει, η νεοφερμένη Εθνική Αλγερίας έπαιξε 80 διεθνή παιχνίδια μέχρι το τέλος του πόλεμος. Οι παίκτες της ήταν ήρωες, όχι μόνο για τους αλγερινούς αλλά για όλο τον κόσμο που απελευθερώνονταν από την αποικιοκρατία. Ο Χο Τσι Μινχ τους συνάντησε στο Βιετνάμ και ο Τσου Εν Λάι στην Κίνα. Έγιναν ένα διαρκές σύμβολο της δύναμης του αθλητισμού να αντιστέκεται ενάντια στην πολιτική αδικία. Μέχρι και σήμερα νεαροί γάλλοι ποδοσφαιριστές με διπλή ιθαγένεια, και αλγερινή, προβληματίζονται σε ποια Εθνική να συμμετάσχουν παρότι μία από αυτές είναι μία από τις πιο ισχυρές παγκοσμίως. Κι όμως η Αλγερία είναι πιο κοντά στην καρδιά τους.
Σημαντικό ρόλο για το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο έχει παίξει οJibril Rasoub: μαχητικό στέλεχος της Αλ Φατάχ, συμμέτοχος σε πολλές από τις μεγάλες επιχειρήσεις της, καταδικασμένος σε ισόβια από το Ισραήλ, φυλακισμένος για 15 χρόνια, στενός φίλος του Αραφάτ, δυναμικός στο εσωτερικό συμφιλιωτικός στο εξωτερικό, τέλειος γνώστης της εβραϊκής και της αγγλικής γλώσσας, ίδρυσε την Παλαιστινιακή Ένωση Ποδοσφαίρου. Επέτυχε τη συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς το 1996. Έκανε την Παλαιστίνη μέλος της FIFA το 1998. Βοηθήθηκε πολύ από την Ειδική Επιτροπή της FIFA την Παλαιστίνη, μετά τις καταγγελίες για τη στάση του Ισραήλ, που επικεφαλής είχε τον Mosima Gabriel “Tokyo”Sexwale, φίλο του Μαντέλα, παλιό ηγετικό στέλεχος του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου.
Στα προκριματικά για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2018 η Παλαιστίνη ήρθε τρίτη στον όμιλό της, μετά τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, πριν τη Μαλαισία και το Ανατολικό Τιμόρ. Στην αξιολόγηση τηςFIFA ανέβηκε κατά 30 θέσεις, από την 140ηστην 110η.
Το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο έχει υποφέρει πολύ από τα εγκλήματα της κατοχής, αλλά έχει την δύναμη να δημιουργεί αυτό προσδοκούν όλοι μετά την κατοχή. Είναι μια εθνική ομάδα που αντιπροσωπεύει ένα κράτος που δεν υπάρχει. Δεν έχει αεροδρόμιο, δεν ελέγχει την ελεύθερη διακίνηση των ποδοσφαιριστών του, δεν είναι ποτέ βέβαιο πού θα γίνει το παιχνίδι, ποιοί παίκτες θα έχουν την ελευθερία να συμμετάσχουν και ποιοί όχι. Την ίδια όμως στιγμή είναι μια ομάδα που συμμετέχει στις περιφερειακές και παγκόσμιες διοργανώσεις, πετυχαίνει όλο και μεγαλύτερα αποτελέσματα, εμφανίζει τον εαυτό της και τον λαό της ως μιας εθνική οντότητα που υπάρχει στην διεθνή σκηνή.
Ο δρόμος για το τέλος της ισραηλινής κατοχής είναι μακρύς και αβέβαιος. Είμαστε κατεχόμενοι εδώ και 50 χρόνια και δεν είμαι πεισμένος ότι δεν θα χρειαστούν άλλα πενήντα. Αλλά η κατοχή θα λήξει. Και μέχρι εκείνη την ημέρα συμβουλεύω τον οποιοδήποτε θέλει να γνωρίζει πως πάνε τα πράγματα στην περιοχή μας να παρακολουθεί το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο. Το ποδόσφαιρό χρησιμοποιώντας τη δύναμη του παιχνιδιού σέρνει το βαγόνι, αργά, έξω από την λάσπη.
Απόσπασμα άρθρου του παλαιστίνιου λογοτέχνη που ζει στο ΛονδίνοAssafGavron, δημοσιευμένου στοTheTimes Literary Supplement, 31 Μαΐου 2017.
Μετάφραση Μ.Λ.
πηγή sxedio-b.gr
Σε μια τηλεοπτική διαφήμιση του 2009 της ισραηλινής εταιρείας κινητής τηλεφωνίας Cellcom ένα τζιπ προχωράει κατά μήκος ενός γκρίζου τσιμεντένιου τοίχου, προφανώς του τείχους διαχωρισμού Ισραήλ - Δυτικής Όχθης.
Ξαφνικά κάτι πέφτει στην οροφή του αυτοκινήτου. Οι στρατιώτες βγαίνουν σε κατάσταση συναγερμού από το τζιπ. Ένας στρατιώτης όμως διαβεβαιώνει τους άλλους ότι «δεν είναι παρά μόνο μια μπάλα ποδοσφαίρου». Ο αξιωματικός διατάσσει ένα στρατιώτη να την επιστρέψει, και αυτός την κλωτσάει πάνω από τον τοίχο των 10 μέτρων. Λίγα δευτερόλεπτα μετά η μπάλα επιστρέφει. Οι στρατιώτες ξανά κλωτσάνε την μπάλα πάνω από τον τοίχο και η διαδικασία επαναλαμβάνεται. Είναι ένα παιχνίδι. Στο τέλος ακούγεται μια γλυκιά φωνή που λέει, «τι επιθυμεί ο καθένας μας στο κάτω κάτω; Μονάχα λίγη πλάκα».
Λίγες μέρες μετά από την προβολή αυτού του διαφημιστικού οι παλαιστίνιοι απάντησαν με το δικό τους τηλεοπτικό βίντεο. Η αρχή είναι πανομοιότυπη, η μουσική υπόκρουση είναι το ίδιο γλυκιά και καθησυχαστική. Η συνέχεια όμως είναι εντελώς διαφορετική. Αντί να επιστρέψουν την μπάλα οι ισραηλινοί στρατιώτες πετάνε πάνω από τον τοίχο χημικά και καπνογόνα.
Αναρωτιέται κανείς πώς μια μεγάλη εταιρεία σαν τηνCellcomβρίσκεται τόσο έξω από τα πράγματα. Η εταιρεία προφανώς τόλμησε διαφημιστικά να περάσει το ναρκοπέδιο του παλαιστινιακού προβλήματος, πιστεύοντας ότι το ποδόσφαιρο εξουδετερώνει τις νάρκες, γιατί ο καθένας αγαπάει το ποδοσφαιρικό ματς . Το ποδόσφαιρο είναι καθαρή έκφραση της ελευθερίας, της χαράς και της κοινότητας, το πιο δημοφιλές άθλημα στον πλανήτη, ο καθένας το αγαπάει άσχετα από την φυλή του ή το θρήσκευμα του. Όμως οι παλαιστίνιοι στο βίντεο μας ωθούν να αντικρύσουμε μια διαφορετική πλευρά της ιστορίας : ο καθένας αγαπάει να παίζει ποδόσφαιρο αλλά δεν μπορούνε όλοι.
ΟShameh Marabah, ανερχόμενο αστέρι του παλαιστινιακού ποδοσφαίρου, που οδήγησε την ομάδα του δεύτερη στο πρωτάθλημα της Δυτικής Όχθης πέρυσι, κατάλαβε πόσο δύσκολο είναι να ασκείς μια δραστηριότητα που κάποτε την θεωρούσε ένα «άθλημα». Στις 28 Απριλίου 2014 πέρασε τα σύνορα Ιορδανίας και Δυτικής Όχθης ερχόμενος από ένα προπονητικό χώρο μαζί με άλλους ποδοσφαιριστές, συνελήφθηκε από τις ισραηλινές αρχές. Σύμφωνα με τηνShabah, την ισραηλινή μυστική υπηρεσία, όταν ο Μarabahήταν στο Κατάρ, εκεί όπου έκαναν τις προπονήσεις τους, συνάντησε ένα πρώην μέλος της Χαμάς που μόλις είχε βγει από τις φυλακές, «πήρε χρήματα , ένα κινητό και γραπτά μηνύματα» για να τα παραδώσει σε ένα «ανώτερο στέλεχος της Χαμάς». Ο υπουργός αθλητισμού του Ισραήλ κατάγγειλε τον αθλητή στηνFIFA, αποδοκιμάζοντας την εκμετάλλευση του ποδοσφαίρου από την τρομοκρατία και ο αθλητής φυλακίστηκε στην Ναμπλούς για 8 μήνες.
Μετά από την αποφυλάκιση του τον Ιανουάριο του 2015 οMarabahέφευγε με την Εθνική Παλαιστίνης για να συμμετάσχουν στο Κύπελλο Ασίας που αγώνες του διεξάγονταν στην Αυστραλία. Συνελήφθηκε πάλι στα σύνορα με την Ιορδανία, απαγορεύτηκε η έξοδός του, η Εθνική Παλαιστίνης έχασε και στους τρεις αγώνες που συμμετείχε.
Το επόμενο ταξίδι τουMarabahήταν για την Μαλαισία τον Ιούνιο του 2015 για τους προκριματικούς του παγκοσμίου κυπέλλου. Σαν να ήταν υπόθεση ρουτίνας, ανακοινώθηκε από τις ισραηλινές αρχές η απαγόρευση εξόδου του. Αυτή την φορά όμως οι συμπαίκτες του αρνήθηκαν να περάσουν τα σύνορα, έκαναν καθιστική διαμαρτυρία και δήλωσαν ότι δεν θα προχωρήσουν μέχρι να έρθει μαζί τους ο συνάδελφός τους. Ταυτόχρονα η Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έκανε διάβημα στη FIFA. Το Ισραήλ έδωσε μια προσωρινή άδεια και ο Marabah έβαλε δύο γκολ στην νίκη 6-0 της Εθνικής του απέναντι στην Κουάλα Λουμπούρ.
Ο Marabah δεν είναι η μόνη τέτοια περίπτωση. Η ιστορία του αθλητισμού στην Δυτ. Όχθη είναι γεμάτη από τέτοιες περιπτώσεις. Συλλήψεις ποδοσφαιριστών στην Παλαιστίνη είναι τόσο συχνές ώστε ούτε καν θεωρούνται ειδήσεις. Η συνήθης κατηγορία είναι ο λιθοβολισμός ενάντια σε ισραηλινούς στόχους. Και η συνήθης ποινή οχτώ μήνες. ΟHusam Karakre, δεκαεξάχρονος από την Αl-Birehσυνελήφθηκε, δικάστηκε μετά από ένα χρόνο και έφαγε 17 μήνες φυλακή. Έξι ποδοσφαιριστές της ομάδαςBeit Umarσυνελήφθηκαν πέρυσι και η ομάδα τους υποβιβάστηκε. Τρεις ποδοσφαιριστές τηςHilal Gazaσυνελήφθηκαν και φυλακίστηκαν με την κατηγορία ότι μετέφεραν έναν ύποπτο υπολογιστή (στον οποίο δεν βρήκαν τίποτα ύποπτο τελικά) από την Γάζα στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Ο Μahmoud Sarzak, παίκτης από την Γάζα ο οποίος υπέγραψε συμβόλαιο με μια ομάδα της Δυτικής Όχθης συνελήφθηκε από τις ισραηλινές αρχές πριν καν φτάσει στα γραφεία της ομάδας του. Παρέμεινε στις φυλακές τρία χρόνια αλλά δεν δικάστηκε ποτέ. Μόνο μια απεργία πείνας 101 ημερών και η παρέμβαση φιλάθλων και ποδοσφαιριστών από όλο τον κόσμο (πρωταγωνίστησαν οι φίλαθλοι της Σέλτικ Σκωτίας και οι παλαίμαχοι γάλλοι διεθνείς Ερίκ Καντονά και Λιλιάν Τουράν), των επικεφαλής τηςFIFA και της Διεθνούς Αμνηστίας αφέθηκε ελεύθερος . Τι κάνει τώρα; Πουλάει φαλάφελ στο Λονδίνο.
Ας μη ρωτήσει κανείς για τον μύθο του Παλαιστινιακού ποδοσφαίρουAhid Zakut, τον σταρ της δεκαετίας του 80 και του 90, τον πρωταγωνιστή της πρώτης Εθνικής Παλαιστίνης, τον προπονητή της ομάδας Ριάντι στη Γάζα, όταν κέρδισε το πρωτάθλημα. Σκοτώθηκε στο σπίτι του από την στοχευμένη βόμβα ενός ισραηλινού μαχητικού τζετ το 2014.
Το Ισραήλ ελέγχει τις αφηγήσεις που παρουσιάζουν τα εγχώρια μέσα μαζικής ενημέρωσης με στόχο την περιθωριοποίηση του παλαιστινιακού ποδοσφαίρου. Κάποιος παλαιστίνιος συναντάει κάποιον άλλο παλαιστίνιο στο Κατάρ. Κάποιος παλαιστίνιος συζητάει με ένα πρώην μέλος της Χαμάς, κάποιος παλαιστίνιος μεταφέρει υπολογιστή με τρομοκρατικά μυστικά. Αυτή είναι α αφήγηση χωρίς καμία όμως απόδειξη.
Μπορεί οι υποψίες του Ισραήλ να είναι κατανοητές και ίσως εν μέρει δικαιολογημένες. Αλλά η χώρα αυτή να σηκώνει ψηλά τα χέρια της και να ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει τρόπος να βρούμε την αλήθεια είναι και ηττοπαθές και λάθος. Μια ολόκληρη ζωή με αυτή την σύγκρουση στην Μέση Ανατολή με έχει διδάξει ότι η ισραηλινή πλευρά έχει πάντα το χέρι της στην σκανδάλη, η δύναμή της την τυφλώνει και στο όνομα της ασφάλειας αυτό το έθνος συχνά χάνει τον δρόμο του.
Το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο δεν είναι χωρίς ανταγωνισμούς. Όπως σε όλο τον κόσμο τα ντέρμπι είναι εκρηκτικά, ακόμη και ανάμεσα σε ομάδες από διαφορετικά στρατόπεδα προσφύγων. Η κύρια όμως οργή των φιλάθλων εκφράζεται ενάντια στην κατοχή. Για παράδειγμα τα ματς ανάμεσα στην Αl–Thahriueh, πρωταθλήτρια το 2015 και τηνAl-Khalil, πρωταθλήτρια το 2016. Και οι δύο ομάδες προέρχονται από την περιοχή της Εβρόν, πρωτεύουσας του παλαιστινιακού ποδοσφαίρου. Τα ντέρμπι ανάμεσα στις δύο αυτές ο κόσμος τα αποκαλεί «παλαιστινιακό El Classico», όπως τα ματς ανάμεσα στους τιτάνες Barcelona και Real.
Το El Classico της 30 Οκτώβρη 2015 έγινε όταν ένα κύμα βίας ήδη συγκλόνιζε όλη την περιοχή. Ήταν οι μέρες της νεανικής «ιντιφάντα των μαχαιριών» που πήρε απάντηση από μια άγρια θανατηφόρα εφόρμηση των ισραηλινών εθνικιστών και των δυνάμεων ασφαλείας. Στην Εβρόν είχαν σκοτωθεί 16 ντόπιοι από τους Ισραηλινούς ανάμεσα τους και οBasi lSidirπου ήταν ο εμβληματικός αρχηγός των φιλάθλων της μιας ομάδας.
Πριν τον αγώνα και οι δύο ομάδες ζήτησαν από τους φιλάθλους να φορούν μαύρα σε ένδειξη αλληλεγγύης και πένθους για τους νεκρούς. Ζητήθηκε από τους φιλάθλους αντί για τα συνθήματα υπέρ της ομάδας τους να τραγουδήσουν όλοι μαζί παλαιστινιακά τραγούδια. Και αυτοί ανταποκριθήκαν. Όταν οι φίλοι της Al-Khalilτραγουδούσαν, «Θα δώσουμε την ψυχή και το αίμα μας για το Αλ –Ακσά» (το ιερό τζαμί στην Ιερουσαλήμ), οι φίλοι της Αl-Thahriuehαπαντούσαν «Θα δώσουμε την ψυχή και το αίμα μας για την Παλαιστίνη». Κέρδισε η πρώτη 2-1. Κρίσιμο αποτέλεσμα για τον τίτλο, αλλά οι πανηγυρισμοί ήταν ελάχιστοι.
Η δύναμη του ποδοσφαίρου να ενώνει, να προβάλει την εθνική υπερηφάνεια και ενότητα ακόμη και σε σχέση με έθνη που δεν υπάρχουν στον παγκόσμιο χάρτη είναι ένα παλιό φαινόμενο. Στην Σοβιετική Ένωση οι πιο σπουδαίες ομάδες ήταν η ομάδα του λαού Σπάρτακ, η ομάδα του Στράτου CSKA και η ομάδα των υπηρεσιών ασφαλείαςDynamoκαι μέχρι σήμερα οι φίλαθλοι κρατάνε αυτές τις ταυτότητες, παρότι πολλά έχουν αλλάξει στον τόπο τους. Στην Γιουγκοσλαβία το 1990 η βία ανάμεσα στους φιλάθλους του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου και της Dynamo Ζάγκρεμπ, Σερβίας και Κροατίας αντίστοιχα, ήταν ένας από τους λόγους που πυροδότησαν τον εμφύλιο πόλεμο των επόμενων χρόνων.Στίφη φανατικών οπαδών μεταβλήθηκαν σε ένοπλες συμμορίες στις αιματηρές συγκρούσεις για εθνική κάθαρση.
Το 1958 η Αλγερία κατά τη διάρκεια του αντιαποικιακού πολέμου επί γαλλικής αποικιοκρατίας δημιούργησε την Εθνική της ποδοσφαίρου. Σε μια μυστική επιχείρηση τον Απρίλη εννέα παίκτες αλγερινής καταγωγής που παίζανε σε γαλλικές ομάδες πρώτης κατηγορίας (δύο από αυτούς παίζανε και στην εθνική Γαλλίας) δραπέτευσαν από το γαλλικό έδαφος για να συμπεριληφθούν στην Εθνική Αλγερίας. Παρά την άρνηση τηςFIFAνα την αναγνωρίσει, η νεοφερμένη Εθνική Αλγερίας έπαιξε 80 διεθνή παιχνίδια μέχρι το τέλος του πόλεμος. Οι παίκτες της ήταν ήρωες, όχι μόνο για τους αλγερινούς αλλά για όλο τον κόσμο που απελευθερώνονταν από την αποικιοκρατία. Ο Χο Τσι Μινχ τους συνάντησε στο Βιετνάμ και ο Τσου Εν Λάι στην Κίνα. Έγιναν ένα διαρκές σύμβολο της δύναμης του αθλητισμού να αντιστέκεται ενάντια στην πολιτική αδικία. Μέχρι και σήμερα νεαροί γάλλοι ποδοσφαιριστές με διπλή ιθαγένεια, και αλγερινή, προβληματίζονται σε ποια Εθνική να συμμετάσχουν παρότι μία από αυτές είναι μία από τις πιο ισχυρές παγκοσμίως. Κι όμως η Αλγερία είναι πιο κοντά στην καρδιά τους.
Σημαντικό ρόλο για το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο έχει παίξει οJibril Rasoub: μαχητικό στέλεχος της Αλ Φατάχ, συμμέτοχος σε πολλές από τις μεγάλες επιχειρήσεις της, καταδικασμένος σε ισόβια από το Ισραήλ, φυλακισμένος για 15 χρόνια, στενός φίλος του Αραφάτ, δυναμικός στο εσωτερικό συμφιλιωτικός στο εξωτερικό, τέλειος γνώστης της εβραϊκής και της αγγλικής γλώσσας, ίδρυσε την Παλαιστινιακή Ένωση Ποδοσφαίρου. Επέτυχε τη συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς το 1996. Έκανε την Παλαιστίνη μέλος της FIFA το 1998. Βοηθήθηκε πολύ από την Ειδική Επιτροπή της FIFA την Παλαιστίνη, μετά τις καταγγελίες για τη στάση του Ισραήλ, που επικεφαλής είχε τον Mosima Gabriel “Tokyo”Sexwale, φίλο του Μαντέλα, παλιό ηγετικό στέλεχος του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου.
Στα προκριματικά για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2018 η Παλαιστίνη ήρθε τρίτη στον όμιλό της, μετά τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, πριν τη Μαλαισία και το Ανατολικό Τιμόρ. Στην αξιολόγηση τηςFIFA ανέβηκε κατά 30 θέσεις, από την 140ηστην 110η.
Το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο έχει υποφέρει πολύ από τα εγκλήματα της κατοχής, αλλά έχει την δύναμη να δημιουργεί αυτό προσδοκούν όλοι μετά την κατοχή. Είναι μια εθνική ομάδα που αντιπροσωπεύει ένα κράτος που δεν υπάρχει. Δεν έχει αεροδρόμιο, δεν ελέγχει την ελεύθερη διακίνηση των ποδοσφαιριστών του, δεν είναι ποτέ βέβαιο πού θα γίνει το παιχνίδι, ποιοί παίκτες θα έχουν την ελευθερία να συμμετάσχουν και ποιοί όχι. Την ίδια όμως στιγμή είναι μια ομάδα που συμμετέχει στις περιφερειακές και παγκόσμιες διοργανώσεις, πετυχαίνει όλο και μεγαλύτερα αποτελέσματα, εμφανίζει τον εαυτό της και τον λαό της ως μιας εθνική οντότητα που υπάρχει στην διεθνή σκηνή.
Ο δρόμος για το τέλος της ισραηλινής κατοχής είναι μακρύς και αβέβαιος. Είμαστε κατεχόμενοι εδώ και 50 χρόνια και δεν είμαι πεισμένος ότι δεν θα χρειαστούν άλλα πενήντα. Αλλά η κατοχή θα λήξει. Και μέχρι εκείνη την ημέρα συμβουλεύω τον οποιοδήποτε θέλει να γνωρίζει πως πάνε τα πράγματα στην περιοχή μας να παρακολουθεί το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο. Το ποδόσφαιρό χρησιμοποιώντας τη δύναμη του παιχνιδιού σέρνει το βαγόνι, αργά, έξω από την λάσπη.
Απόσπασμα άρθρου του παλαιστίνιου λογοτέχνη που ζει στο ΛονδίνοAssafGavron, δημοσιευμένου στοTheTimes Literary Supplement, 31 Μαΐου 2017.
Μετάφραση Μ.Λ.
πηγή sxedio-b.gr
