Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εμμένει στο αδιανόητο σχέδιό του για εκκένωση της Λωρίδας της Γάζας από τον λαό της Παλαιστίνης. Αυτή τη φορά, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησε να «χρυσώσει το χάπι», λέγοντας πως θα χτιστούν καλύτερα σπίτια για τους Παλαιστίνιους σε άλλη περιοχή, «λίγο πιο μακριά». 

Σε απόσπασμα συνέντευξης στο Fox News (ολόκληρη η συνέντευξη θα μεταδοθεί αργότερα, σήμερα), ο Τραμπ ρωτήθηκε αν οι Παλαιστίνιοι θα διατηρούσαν «το δικαίωμα της επιστροφής» στον κατεστραμμένο από τον πόλεμο, θύλακα. Και απάντησε: «Όχι, δεν θα το είχαν, επειδή θα έχουν πολύ καλύτερα καταλύματα»

«Με άλλα λόγια, λέω να τους κατασκευάσω έναν μόνιμο τόπο, επειδή εάν πρέπει να επιστρέψουν τώρα, θα χρειάζονταν χρόνια μέχρι να καταφέρουν να το κάνουν – δεν είναι κατοικήσιμη» (η Λωρίδα της Γάζα), πρόσθεσε.

Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε πως θα κατασκευάσουν «ωραίες κοινότητες» για τα περίπου δύο εκατομμύρια κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας. «Θα μπορούσαν να είναι πέντε, έξι ή δύο. Αλλά θα κατασκευάσουμε ασφαλείς κοινότητες, λίγο μακρύτερα από το μέρος όπου βρίσκονται, εκεί όπου υπάρχει όλος αυτός ο κίνδυνος. Πρέπει να το δούμε σαν ανάπτυξη ακινήτων για το μέλλον. Θα ήταν ένα υπέροχο οικόπεδο. Δεν θα υπήρχαν σημαντικές δαπάνες», πρόσθεσε. 

Την περασμένη εβδομάδα, υποδεχόμενος στον Λευκό Οίκο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ θα θέσουν υπό τον έλεγχό τους τον θύλακα και «θα ξεφορτωθούν τα κατεστραμμένα κτίρια» για να τον αναπτύξουν οικονομικά. Το σχέδιο αυτό απορρίφθηκε σχεδόν απ’ όλον τον κόσμο. Επανέλαβε επίσης ότι οι κάτοικοι της Γάζας θα πάνε να ζήσουν στην Ιορδανία ή την Αίγυπτο, μολονότι ούτε οι χώρες αυτές, ούτε οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι, δέχονται κάτι τέτοιο.

Στο χάος φαίνεται ότι επενδύει ο Ντόναλντ Τραμπ όσον αφορά στο θέμα της Γάζας, καθώς με ανάρτηση του στα social media, δίνει μια πιο συγκεκριμένη οπτική σχετικά με το σχέδιο για το «άδειασμα» της Γάζας από τους Παλαιστινίους και την μετατροπή της σε… «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής». Σύμφωνα με όσα ανέφερε στο Truth Social, ο Τραμπ «η Λωρίδα της Γάζας θα παραδοθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής από το Ισραήλ μετά την λήξη των μαχών».

Επιπλέον έγραψε: «Οι Παλαιστίνιοι, άνθρωποι όπως ο Τσακ Σούμερ, θα είχαν ήδη μετεγκατασταθεί σε πολύ πιο ασφαλείς και όμορφες κοινότητες, με νέα και σύγχρονα σπίτια, στην περιοχή. Θα είχαν πραγματικά την ευκαιρία να είναι ευτυχισμένοι, ασφαλείς και ελεύθεροι.

Οι ΗΠΑ, σε συνεργασία με μεγάλες ομάδες ανάπτυξης και σχεδιασμού από όλο τον Κόσμο, θα μπορούσαν να ξεκινήσουν αργά και προσεκτικά την κατασκευή αυτού που θα μπορούσε να γίνει μια από τις μεγαλύτερες και πιο θεαματικές αναπτύξεις του είδους της στη Γη. Δεν θα χρειάζονταν στρατιώτες από τις ΗΠΑ! Θα μπορούσε να επικρατήσει η σταθερότητα για την περιοχή!»

Σημειώνεται ότι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Τραμπ δήλωσε, σε μια ανακοίνωση-σοκ, ότι οι ΗΠΑ θα «αναλάβουν» και θα «αποκτήσουν» τη Λωρίδα της Γάζας. Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι οραματίζεται μια «μακροπρόθεσμη κατοχή (ownership)» των ΗΠΑ στην περιοχή, αφού όλοι οι Παλαιστίνιοι μετακινηθούν αλλού. Δεν εξήγησε πώς και με ποια εξουσία οι ΗΠΑ μπορούν να καταλάβουν το έδαφος της Γάζας. Την απάντηση σε αυτό έδωσε ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ίσραελ Κατς, ο οποίος ξεκαθάρισε με δηλώσεις του πως: «Καλωσορίζω το δυναμικό σχέδιο του προέδρου Τραμπ, να επιτραπεί στους κατοίκους της Γάζας να έχουν την ελευθερία να φύγουν και να μεταναστεύσουν, όπως είναι η νόρμα σε όλο τον κόσμο». Ο υπουργός Άμυνας έδωσε διαταγή στις στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας να ετοιμαστούν για την επιχείρηση που θα επιτρέψει την… «εθελούσια έξοδο» των Παλαιστινίων από την Γάζα.

Όταν ερωτήθηκε ο Ίσραελ Κατς για το ποιες χώρες θα πάρουν τους παλαιστίνιους από την Γάζα ο Κατς απάντησε: «Χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Νορβηγία και άλλες, που έχουν εκτοξεύσει κατηγορίες και ψευδείς κατηγορίες εναντίον του Ισραήλ για τις πράξεις του στην Γάζα, είναι νομικά υποχρεωμένες να επιτρέψουν σε οποιονδήποτε κάτοικο της Γάζας να εισέλθει στα εδάφη τους. Η υποκρισία τους θα γίνει ξεκάθαρη σε όλους αν αρνηθούν να το κάνουν αυτό. Υπάρχουν χώρες όπως ο Καναδάς, που έχουν ένα δομημένο πρόγραμμα μετανάστευσης και κατά το παρελθόν έχουν εκφράσει προθυμία να υποδεχτούν κατοίκους της Γάζας στα εδάφη τους»

Την απομάκρυνση 2.500 παιδιών από τη Γάζα για ιατρική περίθαλψη ζήτησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, μετά από συνάντηση με Αμερικανούς γιατρούς που προειδοποίησαν ότι τα παιδιά αυτά βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο θανάτου μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Οι τέσσερις γιατροί, οι οποίοι προσέφεραν εθελοντικά ιατρικές υπηρεσίες στη Γάζα κατά τη διάρκεια του 15μηνου πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, περιέγραψαν την καταστροφή του συστήματος υγείας στον παλαιστινιακό θύλακα και την αδυναμία περίθαλψης των τραυματισμένων παιδιών.

Ο Γκουτέρες δήλωσε ότι ήταν «βαθιά συγκλονισμένος» από τη συνάντηση με τους γιατρούς και τόνισε μέσω ανάρτησής του ότι «2.500 παιδιά πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα, με την εγγύηση ότι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στις οικογένειες και τις κοινότητές τους».

Λίγες ημέρες πριν από την κατάπαυση του πυρός στις 19 Ιανουαρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε προειδοποιήσει ότι πάνω από 12.000 ασθενείς περίμεναν να διακομιστούν εκτός Γάζας για επείγουσα ιατρική φροντίδα.

«Κάποια από αυτά τα παιδιά πεθαίνουν τώρα. Κάποια θα πεθάνουν αύριο. Κάποια θα πεθάνουν τις επόμενες ημέρες», δήλωσε ο Φερόζ Σίντγουα, τραυματιολόγος από την Καλιφόρνια, ο οποίος εργάστηκε στη Γάζα από τις 25 Μαρτίου έως τις 8 Απριλίου του περασμένου έτους.

Ο Σίντγουα ανέφερε ως παράδειγμα ένα αγόρι 3 ετών με εγκαύματα στο χέρι, το οποίο κινδυνεύει να υποστεί ακρωτηριασμό, καθώς οι ουλές έχουν προκαλέσει σταδιακή διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος. «Η πλειονότητα αυτών των παιδιών χρειάζεται πολύ απλές ιατρικές παρεμβάσεις», τόνισε.

Χιλιάδες ακρωτηριασμένα παιδιά χωρίς πρόσβαση σε περίθαλψη – Δραματικές μαρτυρίες γιατρών

Η Ayesha Khan, γιατρός επειγόντων περιστατικών στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Στάνφορντ, εργάστηκε στη Γάζα από τα τέλη Νοεμβρίου έως την 1η Ιανουαρίου. Όπως περιγράφει, πολλά παιδιά με ακρωτηριασμούς δεν έχουν πρόσβαση σε προσθετικά μέλη ή αποκατάσταση, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή και το μέλλον τους.

Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης, παρουσίασε μια φωτογραφία δύο μικρών αδελφών, οι οποίες έχουν υποστεί ακρωτηριασμό και αναγκάζονται να μοιράζονται ένα αναπηρικό αμαξίδιο. Τα δύο κορίτσια έμειναν ορφανά από την επίθεση που τις τραυμάτισε και, σύμφωνα με την Khan, «η μοναδική τους ευκαιρία να επιβιώσουν είναι να απομακρυνθούν για ιατρική περίθαλψη».

Ωστόσο, τα περιοριστικά μέτρα ασφαλείας δεν επιτρέπουν στα παιδιά να ταξιδεύουν με περισσότερα από ένα συνοδό πρόσωπο. Στην περίπτωσή τους, η θεία τους έχει αναλάβει τη φροντίδα τους, όμως θηλάζει ένα βρέφος, με αποτέλεσμα να βρίσκεται μπροστά σε ένα τραγικό δίλημμα.

«Παρότι με μεγάλη δυσκολία εξασφαλίσαμε τη μεταφορά τους, οι αρχές δεν επιτρέπουν στη θεία να πάρει μαζί της το βρέφος. Έτσι, πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στο μωρό που θηλάζει και στη ζωή των δύο ανιψιών της», δήλωσε η Khan.

Χωρίς απάντηση το αίτημα για την απομάκρυνση των 2.500 παιδιών

Η Cogat, η ισραηλινή στρατιωτική υπηρεσία που συντονίζει τις επαφές με τους Παλαιστινίους, δεν απάντησε στο αίτημα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, και των γιατρών για την άμεση ιατρική απομάκρυνση 2.500 παιδιών από τη Γάζα. Το ίδιο ισχύει και για την ισραηλινή αποστολή στον ΟΗΕ, η οποία επίσης δεν τοποθετήθηκε επί του ζητήματος.

Οι γιατροί ζητούν τη δημιουργία ενός κεντρικού μηχανισμού για τις ιατρικές εκκενώσεις με σαφείς διαδικασίες και πρωτόκολλα.

«Στο πλαίσιο της κατάπαυσης του πυρός, θα έπρεπε να έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός για την απομάκρυνση των ασθενών. Μέχρι στιγμής, όμως, δεν έχουμε δει κάποια διαδικασία να εφαρμόζεται», δήλωσε ο Thaer Ahmad, γιατρός επειγόντων περιστατικών από το Σικάγο, που εργάστηκε στη Γάζα τον Ιανουάριο του 2024.

Η Khan τόνισε πως «δεν υπάρχει καμία διαδικασία σε εφαρμογή για την απομάκρυνση των παιδιών», ενώ εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με το αν θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν: «Υπάρχουν συζητήσεις για το άνοιγμα του περάσματος της Ράφα μόνο για έξοδο, αλλά χωρίς δικαίωμα επιστροφής».

Πριν από την εκεχειρία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι 5.383 ασθενείς είχαν απομακρυνθεί από τη Γάζα με τη στήριξή του από την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023, με την πλειονότητα των εκκενώσεων να γίνονται τους πρώτους επτά μήνες, πριν κλείσει το πέρασμα της Ράφα μεταξύ Αιγύπτου και Γάζας.

Το Ισραήλ διακόπτει από αύριο, Πέμπτη 30 Ιανουαρίου, κάθε επαφή με την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA) και με «οιονδήποτε ενεργεί για λογαριασμό της», σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε σήμερα ο Ισραηλινός πρέσβης στον ΟΗΕ, απαιτώντας από τα μέλη της υπηρεσίας να φύγουν από τη χώρα μέχρι τότε.

«Αυτή η απόφαση δεν πάρθηκε επιπόλαια, ούτε γρήγορα. Αυτή δεν είναι μια πολιτική απόφαση. Είναι μια αναγκαία απόφαση», δήλωσε ο Ισραηλινός πρέσβης Ντάνι Ντάνον σε εκπροσώπους του Τύπου. Συγκεκριμένα, το Ισραήλ πρόκειται να θέσει σε ισχύ νόμο που ψηφίστηκε από την Κνεσέτ τον περασμένο Οκτώβριο, ο οποίος απαγορεύει τη δραστηριότητα της υπηρεσίας του ΟΗΕ, καθώς και τη συνεργασία Ισραηλινών αξιωματούχων με αυτή.

Ο επικεφαλής της υπηρεσίας Φιλίπ Λαζαρινί έκανε λόγο για «καταστροφική» απόφαση, που θέτει σε κίνδυνο «τις ζωές και το μέλλον των Παλαιστινίων», καταγγέλλοντας το Ισραήλ πως «εμπαίζει το διεθνές δίκαιο». Τόνισε ότι τα μέλη της UNRWA είναι αποφασισμένα να «παραμείνουν στις θέσεις τους και να φέρουν εις πέρας το έργο τους μέχρι το σημείο που δεν θα είναι πλέον εφικτό».

Επιπλέον προειδοποίησε πως η απαγόρευση της UNRWA θα «αυξήσει την αστάθεια και θα μεγαλώσει την απόγνωση στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη σε μια κρίσιμη στιγμή», γεγονός που θα υπονομεύσει την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και θα υπομονεύσει την ανάκαμψη του θύλακα και την πολιτική μετάβαση».

Εντωμεταξύ, παρά τη διεθνή κατακραυγή, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την απόφαση του Ισραήλ, με την απεσταλμένη των ΗΠΑ στον ΟΗΕ να δηλώνει ότι ότι υποστηρίζει την «κυρίαρχη απόφαση» του Ισραήλ να κλείσει την UNRWA στην Ιερουσαλήμ και ότι ο οργανισμός «υπερβάλλει» ως προς τις επιπτώσεις της απαγόρευσης. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν αυτή την απόφαση», δήλωσε η απεσταλμένη Ντόροθι Σάε.

Ο πόλεμος στη Γάζα ήταν καταστροφικός για τα παιδιά: Σύμφωνα με τις υπηρεσίες του ΟΗΕ, περισσότερα από 13.000 έχουν σκοτωθεί, περίπου 25.000 έχουν τραυματιστεί και τουλάχιστον 25.000 έχουν νοσηλευτεί για υποσιτισμό.

Όπως δήλωσε πρόσφατα στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Βρετανίας στον ΟΗΕ, Τζέιμς Καριούκι, «η Γάζα έχει γίνει το πιο θανατηφόρο μέρος στον κόσμο για να είσαι παιδί». «Τα παιδιά της Γάζας δεν επέλεξαν αυτόν τον πόλεμο», αλλά έχουν πληρώσει το υπέρτατο τίμημα” τόνισε.

Το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ ανέφερε ότι από τις 40.717 παλαιστινιακές σορούς που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής στη Γάζα, το ένα τρίτο – 13.319 – ήταν παιδιά. Το Γραφείο σημείωσε ότι τα στοιχεία προέρχονται από το Υπουργείο Υγείας της Γάζας.

Ο ΟΗΕ αναφέρει επίσης ότι χιλιάδες παιδιά έχουν μείνει ορφανά ή χωρισμένα από τους γονείς τους κατά τη διάρκεια του 15μηνου πολέμου. Ο αριθμός αυτός προήλθε και από τη UNICEF, η οποία δήλωσε ότι προέρχεται από στοιχεία που συνέλεξε το προσωπικό του ΟΗΕ στη Γάζα με επίκεντρο τη διατροφή, σε συντονισμό με όλες τις σχετικές υπηρεσίες του ΟΗΕ.

Η αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του ΟΗΕ Αμίνα Μοχάμεντ δήλωσε ότι σχεδόν 19.000 παιδιά είχαν νοσηλευτεί για οξύ υποσιτισμό τους τέσσερις μήνες πριν από τον Δεκέμβριο.

Η Γιασμίν Σερίφ, εκτελεστική διευθύντρια του παγκόσμιου ταμείου του ΟΗΕ “Education Cannot Wait”, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι 650.000 παιδιά σχολικής ηλικίας δεν έχουν παρακολουθήσει μαθήματα και ότι ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να ανοικοδομηθεί εκ νέου λόγω της εκτεταμένης καταστροφής στη Γάζα.

Διπλωμάτες από τη Βρετανία, τη Γαλλία και άλλες χώρες αναφέρθηκαν επίσης στον απολογισμό των ισραηλινών παιδιών που σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν και απήχθησαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 – με ορισμένα να εξακολουθούν να κρατούνται όμηροι.

Ο πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη Ντάνι Ντάνον ρώτησε το Συμβούλιο Ασφαλείας εάν είχε ποτέ εξετάσει την κατάσταση των ισραηλινών παιδιών που «ακρωτηριάστηκαν, βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν» στις 7 Οκτωβρίου, των 30 που απήχθησαν και των δεκάδων χιλιάδων που εκτοπίστηκαν.

«Το τραύμα που έχουν υποστεί είναι πέρα από κάθε φαντασία» και χαρακτήρισε τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Πέμπτης για τα παιδιά στη Γάζα «προσβολή της κοινής λογικής», κατηγορώντας τη Χαμάς ότι έχει μετατρέψει τη Γάζα «σε μεγαλύτερη βάση τρομοκρατίας στον κόσμο» και ότι χρησιμοποιεί τα παιδιά ως ανθρώπινες ασπίδες.

«Τα παιδιά της Γάζας θα μπορούσαν να έχουν ένα μέλλον γεμάτο ευκαιρίες», είπε o Ντάνον και τονισε: «Αντ’ αυτού, είναι παγιδευμένα σε έναν κύκλο βίας και απελπισίας, και όλα αυτά εξαιτίας της Χαμάς, όχι εξαιτίας του Ισραήλ».

Πηγή: ATSH

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι επιστρέφουν στη βόρεια Γάζα, αφού το Ισραήλ και η Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία για την απελευθέρωση έξι ομήρων αυτή την εβδομάδα.

Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι άρχισαν να μετακινούνται κατά μήκος των βασικών αρτηριών που οδηγούν στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας σήμερα καθώς το Ισραήλ απέσυρε οδοφράγματα μετά τη συμφωνία της Χαμάς να παραδώσει την Ισραηλινή όμηρο Αρμπέλ Γεχούντ και άλλους δύο ομήρους.

Τηλεοπτικά πλάνα δείχνουν πλήθη να μετακινούνται και αυτόπτες μάρτυρες δηλώνουν ότι οι πρώτοι κάτοικοι έφτασαν στην Πόλη της Γάζας νωρίς σήμερα το πρωί μετά το άνοιγμα του πρώτου σημείου διέλευσης στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας στις 07:00 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδος), ενώ κι άλλο ένα σημείο διέλευσης προβλεπόταν να ανοίξει στις 09:00.

Όταν ανακοινώθηκε η είδηση ότι θα ανοίξουν τα σημεία διέλευσης, χιλιάδες εκτοπισμένες οικογένειες ξέσπασαν σε επευφημίες σε καταυλισμούς με σκηνές και άλλα προσωρινά καταλύματα.

“Δεν πρόκειται να κοιμηθώ, τα έχω όλα πακετάρει και είμαι έτοιμη να φύγω με το πρώτο φως της μέρας”, δήλωσε η Γάντα, μητέρα πέντε παιδιών.

“Τουλάχιστον επιστρέφουμε στο σπίτι μας, τώρα μπορώ να πω ότι τελείωσε ο πόλεμος και ελπίζω ότι θα συνεχίσει να υπάρχει ηρεμία”, είπε στο Reuters μέσω εφαρμογής συνομιλίας.

Βάσει των όρων της συμφωνίας εκεχειρίας, οι κάτοικοι της βόρειας Γάζας αναμενόταν να επιστρέψουν το σαββατοκύριακο, αλλά το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι η Χαμάς αθέτησε τη συμφωνία, καθώς δεν απελευθέρωσε την άμαχη Ισραηλινή όμηρο Γεχούντ, και διατήρησε κλειστά τα σημεία διέλευσης.

Αργά την Κυριακή το βράδυ μεσολαβητές του Κατάρ ανακοίνωσαν ότι η Χαμάς συμφώνησε να απελευθερώσει τη Γεχούντ και άλλους δύο ομήρους πριν από την Παρασκευή και ότι το Ισραήλ θα επιτρέψει σε εκτοπισμένους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας από σήμερα το πρωί.

Πλάνα από το Γουάντι Γάζα, στην ακτή της Λωρίδας της Γάζας, δείχνουν χιλιάδες ανθρώπους να περπατούν με τα πόδια και να κρατούν τα υπάρχοντά τους στα χέρια καθώς κάνουν την επιστροφή τους.

Μεγάλο μέρος της βόρειας Γάζας είναι πλέον ερειπωμένο μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.

Οι Παλαιστίνιοι επρόκειτο να επιστρέψουν μέσα στο Σαββατοκύριακο, αλλά αναβλήθηκαν λόγω μιας διαμάχης για έναν Ισραηλινό όμηρο που κρατούσε η Χαμάς, τον Αρμπέλ Γεχούντ.

Η Χαμάς απελευθέρωσε τέσσερις στρατιώτες το Σάββατο, αλλά όχι τον Γιεχούντ, έναν πολίτη – με αποτέλεσμα το Ισραήλ να κατηγορήσει τη Χαμάς για παραβίαση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα.

Ο Γεχούντ και άλλοι δύο όμηροι αναμένεται τώρα να απελευθερωθούν την Πέμπτη.

Νωρίτερα κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο ισραηλινός στρατός έδωσε αρκετές οδηγίες στους πολίτες να εκκενώσουν τη βόρεια Γάζα, με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.

«Νίκη» λέει η Χαμάς

Η επιστροφή εκτοπισμένων Παλαιστινίων στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας είναι μια “νίκη” κατά “των σχεδίων κατοχής” του θύλακα αυτού και του αναγκαστικού “εκτοπισμού” των Παλαιστινίων, σημειώνει σήμερα το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς σε ανακοίνωσή του, ενώ το Ισραήλ προειδοποιεί κατά οποιασδήποτε παραβίασης της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.

“Η επιστροφή εκτοπισμένων είναι μια νίκη για τον λαό μας και ένδειξη της αποτυχίας και της ήττας των σχεδίων κατοχής και εκτοπισμού”, υπογράμμισε η Χαμάς, καθώς από τις 07:00 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδος) χιλιάδες Παλαιστίνιοι μεταβαίνουν πεζή από τον παραλιακό δρόμο στο ύψος της Νουσεϊράτ προς το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας μετά το άνοιγμα σημείου διέλευσης ανάμεσα στο βόρειο και το νότιο τμήμα από τον στρατό του Ισραήλ.

“Η επιστροφή αυτή είναι μια απάντηση σε όλους όσοι ονειρεύονται να εκτοπίσουν τον λαό μας”, ανακοίνωσε παράλληλα ο Ισλαμικός Τζιχάντ.

Απειλές από το Ισραήλ

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ίσραελ Κατς προειδοποίησε σε μήνυμά του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης X ότι οι συμφωνίες εκεχειρίας θα πρέπει να εφαρμόζονται “με αυστηρό τρόπο” στη Λωρίδα της Γάζας και στον Λίβανο.

“Οποιοσδήποτε παραβιάσει τους κανόνες ή απειλήσει τις δυνάμεις του ισραηλινού στρατού θα πληρώσει υψηλό τίμημα. Δεν θα επιτρέψουμε επιστροφή στην πραγματικότητα της 7ης Οκτωβρίου”, σημείωσε επίσης λίγο μετά την έναρξη της επιστροφής των εκτοπισμένων κατοίκων στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, αναφερόμενος στην πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος την 7η Οκτωβρίου του 2023.

«Ταπεινωτικό» η επιστροφή των Παλαιστινίων λένε οι ακροδεξιοί

Από την πλευρά του, ο ακροδεξιός πρώην υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, σημείωσε σε ανάρτησή του στο X ότι οι εικόνες της επιστροφής Παλαιστινίων στη Γάζα είναι “εικόνες νίκης” για τη Χαμάς και αποτελούν “άλλο ένα ταπεινωτικό τμήμα” της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που συνήφθη, στην οποία ήταν αντίθετος.

Η Χαμάς απελευθέρωσε την Κυριακή (19/1) τρεις Ισραηλινές ομήρους και με τη σειρά του το Τελ Αβίβ  απελευθέρωσε 90 Παλαιστίνιους κρατούμενους, καθώς η κατάπαυση του πυρός τέθηκε σε ισχύ στις 11:15 π.μ. (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) της Κυριακής.

Ωστόσο αίσθηση προκαλούν οι εικόνες που έρχονται στο φως από τις ομήρους που απελευθερώθηκαν χθες καθώς έλαβαν τσάντες με «δώρα» από τη Χαμάς σε μια φρικτή ανάμνηση της αιχμαλωσίας τους.

Η Χαμάς, σε μια προσπάθεια να αξιοποιήσει επικοινωνιακά την απελευθέρωση των τριών γυναικών έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο στο οποίο κουκουλοφόροι μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης δίνουν δώρα στις ομήρους λίγο πριν της παραδώσουν στον Ερυθρό Σταυρό.

Το προπαγανδιστικό βίντεο της Χαμάς

Τι περιείχε η τσάντα

Σε άρθρο της η Jerusalem Post αναφέρει ότι οι τσάντες που έλαβαν οι τρεις όμηροι περιελάβαναν μια φωτογραφία της Γάζας από τους τρομοκράτες της Χαμάς, έναν χάρτη της Λωρίδας της Γάζας, φωτογραφίες από την περίοδο της αιχμαλωσίας τους, καθώς και πιστοποιητικά. Μάλιστα οι τρομοκράτες της Χαμάς υποχρέωσαν τις γυναίκες να ποζάρουν με τα «πιστοποιητικά απελευθέρωσης» και να χαμογελάσουν.

«Διέσχισαν την κόλαση»

Οι τρεις νεαρές Ισραηλινές που αφέθηκαν ελεύθεροι χθες «διέσχισαν την κόλαση» έπειτα από 471 ομηρίας, σχολίασε ο κ. Νετανιάχου αφού έφθασαν στο Ισραήλ. Ο Ντανιέλ Χαγκάρι, εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, δήλωσε πως «τρεις ως τέσσερις απαχθείσες» θα αφήνονται «ελεύθερες κάθε εβδομάδα». Ανώτερο στέλεχος της Χαμάς διευκρίνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η επόμενη απελευθέρωση ομήρων θα γίνει «το επόμενο Σάββατο» 25η Ιανουαρίου.

Οι τρεις νέες, που ξαναβρέθηκαν με τους δικούς τους, μεταφέρθηκαν αρχικά στο νοσοκομείο Σίμπα, κοντά στο Τελ Αβίβ, που ανακοίνωσε πως βρίσκονται «σε σταθερή κατάσταση».

Στην «πλατεία των ομήρων» στο Τελ Αβίβ, χιλιάδες άνθρωποι υποδέχθηκαν την επιστροφή τους με δάκρυα, τραγούδια, πανηγυρισμούς, αγκαλιές.

Αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας

Μερικά λεπτά αφού τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, που προβλέπει επίσης αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχεται στη Λωρίδα της Γάζας, ο ΟΗΕ ανακοίνωνε την άφιξη των πρώτων φορτηγών με βοήθεια.

Σύμφωνα με το Κάιρο, η συμφωνία προβλέπει την είσοδο «600 φορτηγών με βοήθεια την ημέρα». Αιγύπτιος αξιωματούχος δήλωσε ότι «260 φορτηγά με βοήθεια και 16 με καύσιμα» μπήκαν ως το τέλος της ημέρας χθες στον θύλακο.

«Προσπαθούμε να φθάσουμε σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους το συντομότερο δυνατόν», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Καρλ Σκάου, αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (ΠΕΠ) των Ηνωμένων Εθνών.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, θα γίνει διαπραγμάτευση για τη δεύτερη, που αναμένεται να επιτρέψει την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων, και την τρίτη και τελευταία, που αφορά την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας και την παράδοση των πτωμάτων των ομήρων που πέθαναν στην αιχμαλωσία.

Σύμφωνα με τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, στην πρώτη φάση προβλέπεται επίσης η απόσυρση των στρατευμάτων του Ισραήλ από πυκνοκατοικημένες περιοχές στη Λωρίδα της Γάζας.

Η συμφωνία του Ισραήλ με τη Χαμάς για ομήρους και κατάπαυση πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία υπογράφηκε χθες το βράδυ στη Ντόχα και αναμένεται να «περάσει» σήμερα από το υπουργικό συμβούλιο, θα τεθεί κανονικά σε ισχύ την Κυριακή και δεν θα καθυστερήσει λόγω της χρονικής συγκυρίας των συνεδριάσεων της ισραηλινής κυβέρνησης.

Αυτό ξεκαθάρισε σήμερα το γραφείο του Μπενιαμίν Νετανιάχου, τονίζοντας ότι παρά τις καθυστερήσεις στην υπογραφή της συμφωνίας και την έγκρισή της από την κυβέρνηση, οι όμηροι αναμένεται να απελευθερωθούν από τη Γάζα το απόγευμα της Κυριακής (περίπου στις 4), όπως είχε προγραμματιστεί.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, μόλις η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός εγκριθεί τόσο από το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας όσο και από την ολομέλεια του υπουργικού συμβουλίου και τεθεί σε ισχύ, «η απελευθέρωση των ομήρων μπορεί να πραγματοποιηθεί με βάση το προγραμματισμένο περίγραμμα», σύμφωνα με το οποίο τρεις γυναίκες όμηροι θα επιστρέψουν από τη Γάζα.

Το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας συνεδρίασε ήδη το πρωί της Παρασκευής, ενώ το σύνολο του υπουργικού συμβουλίου αναμένεται να συνεδριάσει αργά το μεσημέρι για να εγκρίνει τη συμφωνία. Μετά την έγκριση της κυβέρνησης, το Ανώτατο Δικαστήριο αναμένεται να εκδικάσει αναφορές κατά στοιχείων της συμφωνίας, ωστόσο δεν θα παρέμβει περαιτέρω.

Στη δημοσιότητα τα ονόματα των 33 ομήρων που θα απελευθερωθούν στην πρώτη φάση

Το πρωί της Παρασκευής, κυκλοφόρησε σε ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ο κατάλογος των 33 ομήρων που πρόκειται να απελευθερωθούν στο πρώτο στάδιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς.

Ο κατάλογος δεν προσδιορίζει την κατάσταση των ομήρων, ωστόσο το Ισραήλ πιστεύει ότι οι περισσότεροι από τους 33 είναι ζωντανοί. Κάθε μέρα, μόλις οι όμηροι παραληφθούν από τα στρατεύματα των IDF και οι οικογένειες ενημερωθούν, το γραφείο του πρωθυπουργού θα εκδίδει ανακοίνωση με τα ονόματα των αιχμαλώτων που απελευθερώθηκαν.

«Αγαπώ τον Νετανιάχου, αλλά η συμφωνία είναι καταστροφική»

Στο μεταξύ, ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ επανέλαβε την Παρασκευή ότι το κόμμα του θα αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό εάν εγκριθεί η συμφωνία, κάτι που αναμένεται να συμβεί σήμερα ή αύριο. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, πως με τη σημερινή της σύνθεση - διεύρυνση, μόνο η αποχώρηση του Μπεν Γκβιρ δεν «ρίχνει» την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Εξαίροντας το δικό του έργο για την ενίσχυση της ισραηλινής αστυνομίας, της υπηρεσίας φυλακών και της συνοριακής αστυνομίας ως υπουργός εθνικής ασφάλειας, είπε ότι θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση «με βαριά καρδιά».

«Αγαπώ τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και θα φροντίσω να συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός, αλλά θα φύγω επειδή η συμφωνία που υπογράφηκε είναι καταστροφική - απελευθερώνει εκατοντάδες τρομοκράτες με αίμα στα χέρια τους, οι οποίοι, μετά την απελευθέρωσή τους, θα επιδιώξουν να δολοφονήσουν τον επόμενο Εβραίο, επιτρέπει την επιστροφή χιλιάδων τρομοκρατών στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας με όπλα - ενώ στόχος τους είναι να δολοφονήσουν Εβραίους- βλάπτει την ικανότητα του Ισραήλ να αμυνθεί στον άξονα της Φιλαδέλφειας και σε άλλα σημαντικά σημεία- και αναιρεί όλες τις πολεμικές επιτυχίες που μας κόστισαν τόσο πολύ αίμα», αναφέρει σε μακροσκελή δήλωσή του.

Ο ακροδεξιός υπουργός επαναλαμβάνει επίσης ότι αν οι IDF ξαναρχίσουν να πολεμούν τη Χαμάς μετά από μια παύση για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου 2023, το κόμμα του θα προσφερθεί να επιστρέψει στην κυβέρνηση.

«Δεν θα ανατρέψουμε αυτή την κυβέρνηση και θα την υποστηρίξουμε από έξω, αλλά δεν θα είμαστε εταίροι σε μια ηττοπαθή συμφωνία», σημείωσε.

H Αθηνά Αθανασίου, καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, γράφει στο Eteron για τη συναίνεση στον αφανισμό της Γάζας

• ΑΘΗΝΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

«Η συναίνεση στον αφανισμό της Γάζας έχει προκαλέσει μια τεράστια πληγή στην ηθική τάξη του κόσμου» (σ. 7). Η πρώτη πρόταση του βιβλίου είναι μια παραδοχή συνενοχής που κάνει τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη ακόμη πιο αφόρητη.

Δεν υπάρχουν λόγια γι’ αυτή τη μαζική σφαγή που εκτυλίσσεται με απόλυτη ατιμωρησία. Τίποτα απ’ όσα έχουμε πει ή κάνει δεν φτάνει για να αποδώσει τη φρίκη που επιτρέπει να αξίζουν οι ζωές των άμαχων Παλαιστινίων χιλιάδες φορές λιγότερο από τις ζωές των άμαχων Ισραηλινών. Γι’ αυτό πρέπει να αποκαταστήσουμε τις λέξεις. Ειδικά όταν η στρατιωτική επιχείρηση φυσικής και πολιτισμικής εξόντωσης ενός λαού επισείει υποκριτικά τη συκοφαντική κατηγορία του αντισημιτισμού ταυτίζοντάς την με την κριτική στο Ισραήλ.

Στην πραγματικότητα, η απώθηση κάθε κριτικής στο εθνοφυλετικό κράτος του Ισραήλ εξυπηρετεί μια ατζέντα: αυτήν της ακροδεξιάς που έχει ως ταυτοτικά της συστατικά τον αντισημιτισμό, την ισλαμοφοβία και την απο-ανθρωποποίηση της άλλης εθνοτικής ομάδας.

Έτσι εξηγείται η στενή σχέση ανάμεσα στον αντισημίτη Ούγγρο πρωθυπουργό και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ή η συμμετοχή της Λεπέν σε πορεία κατά του αντισημιτισμού στο Παρίσι.  Αυτοί που ανακρίνοντας την πρυτάνισσα του Κολούμπια ρωτούσαν αν θέλει το πανεπιστήμιο να είναι «καταραμένο από το Θεό», καταγγέλλουν τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό της Χαμάς. Σήμερα, που η ακροδεξιά επιζητεί να γράφει την ιστορία, τις έννοιες, τα προγράμματα σπουδών, είναι στιγμή να υπερασπιστούμε την κριτική σκέψη και στάση από τον εκφοβισμό. Η υπεράσπιση του παλαιστινιακού λαού περνάει μέσα από τη συλλογική αντίσταση σ’ αυτόν τον εκφοβισμό.

Γραμμένο από κάποιον που βρέθηκε ο ίδιος στο στόχαστρο κακόβουλων επιθέσεων, το βιβλίο είναι μια πράξη αντίστασης στην κανονικότητα της λογοκρισίας και της αυτολογοκρισίας, είναι μια πράξη άρνησης συναίνεσης στον αφανισμό της Γάζας. Προσθέτει μια ακόμη φωνή στην παγκόσμια κοινότητα όλων εκείνων που τολμούν να υπερασπίζονται το δικαίωμα των Παλαιστινίων σε μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη, παρά τον εκφοβισμό ιδρυμάτων και κυβερνήσεων, την αστυνομική και νομική καταστολή, το καθεστώς λογοκρισίας και παραπληροφόρησης.

Παλαιστίνιοι θρηνούν τους νεκρούς τους στη Γάζα AP Photo

Όταν δυτικές κυβερνήσεις αμφισβητούν τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης εναντίον του πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, και όταν το διεθνές δίκαιο που δημιουργήθηκε από τις στάχτες του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου καταστρατηγείται τόσο κραυγαλέα, το βιβλίο του Didier Fassin απαντά σ’ αυτό το καθεστώς συνενοχής, χαρτογραφώντας πώς οι δυτικές κυβερνήσεις και ελίτ έχουν συναινέσει ή και υποστηρίξει ενεργά τη συντριβή της Γάζας, φιμώνοντας το δίκιο των Παλαιστίνιων αλλά και τις φωνές αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό.

Η αναπαραγωγή του ισραηλινού αφηγήματος από τις δυτικές κυβερνήσεις απαιτεί την αποτροπή και την ποινικοποίηση κάθε κριτικής. Η έκκληση για κατάπαυση του πυρός ή μια δήλωση αλληλεγγύης στον άμαχο παλαιστινιακό λαό είναι αρκετή για να εγείρει την αποστομωτική κατηγορία του αντισημιτισμού.(Τόσο ειρωνικό: λες και ήταν ο αραβικός κόσμος και όχι η δυτική ευρωπαϊκή λευκή νεωτερικότητα που διέπραξε το ιστορικό έγκλημα του Ολοκαυτώματος).

Μαζί με τον αποδεκατισμό των όρων επιβίωσης στην Παλαιστίνη, καταστρέφονται οι λέξεις και οι έννοιες. Στενεύει ασφυκτικά ο χώρος του κριτικού λόγου. Επιβάλλεται μια γραμματική των γεγονότων που αποκρύπτει τον σταδιακό βίαιο αφανισμό των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών και απωθεί τη μνήμη της αποικιακής βίας που υφίσταται ο παλαιστινιακός λαός επί δεκαετίες, από τη Nakba του 1948.

Η ανιστορική γραμματική της “αυτοάμυνας”

Για το δυτικό μιντιακό μέινστριμ, η ιστορία ξεκινά με την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023. Η μακρά ιστορία ισραηλινής κατοχής, καταπίεσης, καταστολής και εκτοπισμού διαγράφεται. Αυτή η ανιστορική γραμματική αποκρύπτει ότι το μέτρο της αβίωτης συνθήκης που προϋπήρχε της 7ης Οκτωβρίου είναι ακριβώς το ότι οι ειρηνικές διαμαρτυρίες είχαν αποδειχθεί ανήμπορες να αναχαιτίσουν τη φονική ισραηλινή καταστολή και απαλλοτρίωση, όταν ο παλαιστινιακός λαός έχει εγκαταλειφθεί από τους πάντες και όταν καμιά ευθύνη δεν αναλαμβάνεται για την παράνομη επέκταση των εποικισμών στη Δυτική Όχθη και τον ασφυκτικό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας.

Παλαιστίνιοι στα ερείπια της Γάζας  (AP Photo/Adel Hana)

Αλλά το δικαίωμα της αυτοάμυνας αναγνωρίζεται μονομερώς παρέχοντας στο Ισραήλ το προνόμιο να εξοντώνει με ασυλία. Σε μια αντιστροφή των θέσεων θύτη και θύματος, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση ονομάζεται «τρομοκρατία», ενώ η εποικιστική αποικιοκρατική βία αποκαλείται «δικαίωμα αυτοάμυνας». Παρά την επιχείρηση παραχάραξης, οι προθέσεις του Ισραήλ και του στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος που το στηρίζει είναι πέρα για πέρα διαυγείς.

Όπως μας θυμίζει ο συγγραφέας, ο πρόεδρος της Βουλής του Ισραήλ ανήγγειλε ότι κοινός στόχος είναι «να αφανίσουμε τη Λωρίδα της Γάζας από προσώπου Γης»· και ένας απόστρατος επιτελάρχης εξήγησε ότι πρέπει να «κάνουμε τη Γάζα ένα μέρος όπου θα είναι αδύνατον να ζεις». Και το έκαναν, αφαιρώντας όχι απλώς το ιστορικό βάθος της αδικίας κατά των Παλαιστινίων αλλά και την ανθρώπινη υπόστασή τους.

Η αποανθρωποποίηση των Παλαιστινίων, βασισμένη στην αίσθηση πολιτισμικής και φυλετικής υπεροχής των αποικιοκρατών, γίνεται μηχανισμός αποποίησης ευθύνης για τον αφανισμό της Γάζας. Στρέφοντας την προσοχή στη συναυτουργία ως κρίσιμη διάσταση της ηθικοπολιτικής ιστορίας του παγκόσμιου παρόντος, ο Fassin εξερευνά τα γεωπολιτικά, οικονομικά και ιδεολογικά διακυβεύματα που διέπουν την ακραία ανισότητα των ζωών και των θανάτων μεταξύ των δύο πλευρών της σύγκρουσης.

Παλαιστίνιοι περιμένουν τη σειρά τους στη διανομή φαγητού στη Γάζα AP Photo/Hatem Ali

Αν και η τραυματική εμπειρία των Ισραηλινών μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου πρέπει να αναγνωριστεί, υποστηρίζει ο Fassin, το στρατιωτικό αποικιακό δόγμα του Ισραήλ αποπολιτικοποιεί την επίθεση της Χαμάς παρουσιάζοντάς την στρατηγικά σαν να στρεφόταν κατά των Εβραίων και όχι κατά των κατακτητών. Από εκεί απορρέει και η αυτονομιμοποίηση της ισραηλινής σφαγής Παλαιστίνιων αμάχων ως «ανθρώπινων ζώων».

Ας αναλογιστούμε την ανατριχιαστική δήλωση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών ότι δεν έχει «καμία εμπιστοσύνη» στην καταμέτρηση των παλαιστινιακών απωλειών. Απαντώντας σ’ αυτή την ύβρη, το υπουργείο Υγείας της Γάζας αναγκάστηκε να δημοσιεύσει το όνομα, την ηλικία και τον αριθμό ταυτότητας όλων των νεκρών της Γάζας που αναγνωρίστηκαν, επιβεβαιώνοντας έτσι τη συστημική ανισότητα στην ίδια την αναγνώριση της θνητότητας.

Στην πραγματικότητα, όμως, ακόμη και αυτοί οι αριθμοί υποεκτιμούν την πραγματική θνησιμότητα των Παλαιστίνιων. Αφενός επειδή το μέγεθος της καταστροφής κάνει αδύνατο να καταμετρηθούν όλα τα σώματα κάτω από τα ερείπια. Αφετέρου επειδή αυτό που διαφεύγει ακόμη και από αμερόληπτες στατιστικές είναι η επίμονη και βασανιστική κατάσταση πολιορκίας που είχε ήδη καταστήσει τη ζωή των Παλαιστίνιων αδύνατη. Είναι το καθεστώς του απαρτχάιντ και του κατακερματισμού των παλαιστινιακών κοινοτήτων, ένας εξαντλητικός πόλεμος χαμηλής έντασης, η οικοκτονία, η λιμοκτονία, και η απαλλοτρίωση γαιών, υποδομών και κοινοτήτων.

Είναι ο αργός θάνατος της βαθμιαίας συρρίκνωσης της παλαιστινιακής ύπαρξης σε αυτό που ο ΟΗΕ έχει αποκαλέσει «τη μεγαλύτερη υπαίθρια φυλακή στον κόσμο».

Συνεχίζεται το σφυροκόπημα στη Γάζα (AP Photo/Abed Khaled)

Αυτός ο ασύμμετρος πόλεμος απηχεί την περιγραφή του Frantz Fanon για το πώς «το ροκάνισμα της ύπαρξης των αποικιοκρατούμενων τείνει να κάνει τη ζωή … έναν ατελή θάνατο»1.Στον πυρήνα της εποικιστικής αποικιοκρατικής νεκροπολιτικής είναι η απο-ανθρωποποίηση των Παλαιστινίων: η μετατροπή τους σε αναλώσιμη ύλη που δεν μετριέται και δεν μετράει.

Μετά την επίθεση του 2014, κατά την οποία έχασε τον αδελφό του και άλλα μέλη της οικογένειάς του, ο Ρεφάτ Αλαρίρ είχε ιδρύσει το “We Are Not Numbers” (Δεν είμαστε αριθμοί), που στόχος του ήταν να διασώσει και να διαδώσει τις μαρτυρίες του αφανισμού της Γάζας έτσι ώστε να μην χαθούν κάτω από την απρόσωπη δημογραφία της γενοκτονίας. Γράφει: «Όταν μιλάμε για τους μάρτυρες, πρέπει να δηλώνουμε ότι τους σκότωσε η ισραηλινή κατοχή. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε να αναφέρουμε τον ένοχο»².

Ήταν ο ποιητής και καθηγητής συγκριτικής λογοτεχνίας στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, που έγραψε το ποίημα «If I must die» λίγο πριν δολοφονηθεί στις 7.12.2024 από στοχευμένο ισραηλινό βομβαρδισμό σε ηλικία 44 χρονών. Με το ποίημα αυτό κλείνει το βιβλίο του ο Didier Fassin. Στο προλογικό σημείωμά του στο Η Γάζα Απαντά ο Ρεφάτ Αλαρίρ έγραφε: η Γάζα αφηγείται ιστορίες γιατί το γράψιμο είναι «ένα καθήκον προς την ανθρωπότητα και μια ηθική ευθύνη» (34). Η τρομακτική αριθμητική ασυμμετρία των ανθρώπινων απωλειών στα δύο στρατόπεδα αλλά και η τρομακτική υποτίμηση του παλαιστινιακού πένθους σε σχέση με το ισραηλινό συνθέτει μια ρατσιστική διακυβέρνηση που δεν καταστρέφει μόνο υποδομές αλλά και την ιστορία των εννοιών.

Εργαλειοποιώντας τον αντισημιτισμό, αποτρέποντας την κριτική

Αναλύοντας κριτικά την οπλοποίηση του αντισημιτισμού [weaponising antisemitism], δηλαδή την εργαλειακή επίκληση της γενοκτονίας των Εβραίων της Ευρώπης και του αντισημιτισμού για να νομιμοποιηθεί η σφαγή του πληθυσμού της Γάζας, ο Fassin παραθέτει τον Έντσο Τραβέρσο: «Ένας γενοκτονικός πόλεμος που διεξάγεται στο όνομα του Ολοκαυτώματος δεν μπορεί παρά να προσβάλλει και να απαξιώνει τη μνήμη αυτή, με αποτέλεσμα να νομιμοποιεί τον αντισημιτισμό».

Σωστά αναφέρει ότι, με βάση την παραχάραξη του αντισημιτισμού από το Ισραήλ, θα θεωρούνταν αντισημίτης ακόμη και ο Πρίμο Λέβι που ασκούσε κριτική στο ισραηλινό σχέδιο κατάκτησης της Παλαιστίνης στη βάση μιας εργαλειοποίησης της γενοκτονίας των Εβραίων της Ευρώπης. Πράγματι σήμερα πολιτικοί ιθύνοντες της Γερμανίας κατηγορούν για αντισημιτισμό τα παιδιά ή τα εγγόνια θυμάτων ή επιζώντων της γενοκτονίας των Εβραίων της Ευρώπης που διαπράχθηκε από τη χώρα τους, ενώ παράλληλα συναινούν στο σχέδιο καταστροφής των Παλαιστινίων της Γάζας.

Ο Fassin εύστοχα αναφέρεται σε σημαντικές ρωγμές στο ομοιογενές αφήγημα που σφετερίζεται την κατηγορία του αντισημιτισμού: η «Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος» έδωσε το 2016 έναν «ορισμό εργασίας» που διευκρινίζει ότι «το να ασκείται κριτική στο Ισραήλ όπως ασκείται κριτική σε οποιοδήποτε άλλο κράτος δεν μπορεί να θεωρηθεί αντισημιτισμός».

Την ίδια στιγμή, σε μια ακόμη απόπειρα ανεστραμμένης οπλοποίησης του τραύματος, το ισραηλινό κράτος προσεταιρίζεται τη ΛΟΑΤΚΙ+απελευθέρωση. Τον περασμένο Νοέμβριο, η κυβέρνηση του Ισραήλ δημοσίευσε δύο εικόνες από τη Γάζα: στη μία, ένας Ισραηλινός στρατιώτης μπροστά σε κτίρια που έχουν ερειπωθεί από ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές κρατάει μια σημαία ουράνιου τόξου που έχει επάνω γραμμένη τη φράση: «Στο όνομα της αγάπης». Στη δεύτερη, ο στρατιώτης ποζάρει χαμογελαστός δίπλα σε ένα τανκ, κρατώντας μια ισραηλινή σημαία με ουράνιο τόξο. «Η πρώτη σημαία υπερηφάνειας που υψώθηκε ποτέ στη Γάζα», αναφέρει η λεζάντα³.

Παλαιστίνιος στη Γάζα AP

Αυτές οι εικόνες αποτελούν μέρος μιας μακροχρόνιας διεθνούς εκστρατείας που έχει ονομαστεί “pinkwashing” και αφορά τον υποκριτικό σφετερισμό των κουίρ διεκδικήσεων με σκοπό την αθωωτική σκιαγράφηση του Ισραήλ ως ανοιχτή φιλελεύθερη δημοκρατία, σε αντιπαράθεση με την υποτιθέμενα «εγγενώς» ομοφοβική παλαιστινιακή κοινωνία. Σ’ αυτή τη διαστρέβλωση, ισραηλινές και παλαιστινιακές ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητες απαντούν: “You can’t pinkwash apartheid”, “No pride in genocide”.

Εδώ και έναν χρόνο, ένα πρωτοφανές κύμα καταστολής, λογοκρισίας και αυτολογοκρισίας σαρώνει πανεπιστήμια, πολιτιστικά ιδρύματα, δημόσιες εκδηλώσεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις απαγορεύονται, διαλέξεις ακυρώνονται, κρατικές επιχορηγήσεις αποσύρονται, φοιτητές/φοιτήτριες διαγράφονται, πρυτάνεις ανακρίνονται δημόσια, κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας καταστέλλονται, διανοούμενοι και ακτιβίστριες διαπομπεύονται και απελαύνονται.

Στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ειρηνικές συγκεντρώσεις αλληλεγγύης με αίτημα την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα γίνονταν από το ξεκίνημα του πολέμου και απαντήθηκαν με πρωτοφανείς επεμβάσεις της αστυνομίας στους χώρους του πανεπιστημίου, συλλήψεις των ειρηνικών διαδηλωτών και μακαρθική καταστολή της ελευθερίας του λόγου. Αυτό το σαρωτικό κύμα λογοκρισίας διαμορφώνει τον ένα πόλο δημόσιου αυταρχισμού που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες -ο άλλος πόλος είναι η εκστρατεία της ακροδεξιάς για την κατάργηση των προγραμμάτων σπουδών φύλου και άλλων κριτικών επιστημολογιών, όπως η κριτική θεωρία της φυλής [critical race theory].

Η Γάζα και το φύλο είναι τα δυο επείγοντα μέτωπα των διαθεματικών αγώνων της εποχής μας για πολιτική ελευθερία και ισότητα.

«Το μέλλον, όμως, δεν έχει γραφτεί ακόμη», όπως γράφει ο Didier Fassin. Ο αγώνας συνεχίζεται για να σταματήσει η γενοκτονία, η κατοχή και η αποσιώπησή τους. Όπως γράφει η Sara Ahmed, “it takes a collective”.Μπροστά στο καθεστώς λογοκρισίας και καταστολής της κριτικής, είναι καθήκον μας να παίρνουμε το λόγο, να αντιμιλάμε, και να το λέμε δυνατά όπου και όπως μπορούμε: Δεν συνιστά αντισημιτισμό η υποστήριξη της απαίτησης του παλαιστινιακού λαού για δικαιοσύνη, ούτε η κριτική σε μια ακροδεξιά κυβέρνηση που καταπατά το διεθνές δίκαιο.

Αντίθετα, η εργαλειακή εκμετάλλευση του ναζιστικού Ολοκαυτώματος ως πρόσχημα για τη ρατσιστική βία και την εθνοφυλετική εξόντωση είναι μια μορφή αντισημιτισμού.

Παλαιστίνιοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους ενώ βρίσκεται σε ισχύ κατάπαυση πυρός EPA/MOHAMMED SABER

Το κράτος του Ισραήλ, με τη συμβολή και τη συνενοχή των δυτικών συμμάχων του, δολοφονεί τη δυνατότητα παλαιστινιακής ζωής, τη γη, το περιβάλλον, την κοινωνική μνήμη, την εκπαίδευση, τη λογοτεχνία, την ανθρωπιστική βοήθεια. Δολοφονεί τους μάρτυρες και την ίδια τη δυνατότητα της μαρτυρίας. Το ερώτημα του Fassin είναι πώς γινόμαστε μάρτυρες του αφανισμού και πώς η μαρτυρία μπορεί να γίνει ανάληψη ευθύνης αντί για συνενοχή.

Όταν κυβερνήσεις και θεσμοί προσπαθούν να μας εμποδίσουν από το να συγκεντρωνόμαστε διεκδικώντας μια ελεύθερη Παλαιστίνη, είναι καθήκον μας να υπερασπιζόμαστε συλλογικά την κριτική γλώσσα. Να μοιραζόμαστε λέξεις, έννοιες, αλληλεγγύη. Και να επιμένουμε να λέμε τις ιστορίες που διαφορετικά θα έμεναν ανείπωτες.

Frantz Fanon, A Dying Colonialism. Boston: Grove Atlantic, 1994, p. 128.

ΡεφάτΑλαρίρ (επιμ). Η Γάζα Απαντά. Μτφρ. Βικτώρια Λέκκα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2024 [2013].

Emma Graham-Harrison, “‘No pride in occupation’: Queer Palestinians on ‘pink-washing’ in Gaza conflict”, The Guardian, 16.06.2024. 

*H Αθηνά Αθανασίου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Διευθύντρια του Εργαστηρίου Ανθρωπολογικής Έρευνας στο ίδιο Τμήμα