Ανδρέας Παπασταματίου: Απαντήσεις που δεν ήθελα να δώσω
"Αγαπητέ συνάδελφε...", ένα κείμενο για τις απόπειρες κατα-γραφής ένα χρόνο μετά το «μαύρο» στην ΕΡΤ:
Αγαπητέ συνάδελφε, είχα αποφασίσει να στοχαστώ, πάνω σ’ αυτόν τον ένα χρόνο από το Μαύρο, που απλώθηκε ξαφνικά στον δημόσιο χώρο της ενημέρωσης, τηρώντας μια αιδήμονα σιωπή. Ίσως επειδή, όλον αυτόν τον χρόνο, μιλάω καθημερινά στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ. Ίσως επειδή η σιωπή βοηθάει την σκέψη, αφήνοντάς την ανεπηρέαστη από τον θόρυβο. Δυστυχώς όμως δεν τα κατάφερα. Γιατί δεν με άφησες…
Αγαπητέ συνάδελφε, βιάστηκες να ασβεστώσεις την ιστορία και να ασπρίσεις το μαύρο. Πριν καν ολοκληρωθεί ένας χρόνος…Αν σε αφήσω λοιπόν ανενόχλητο, να βάφεις με την μπατανόβουρτσα της επικοινωνίας, όπως θέλεις πάνω στο μαύρο, μπορεί του χρόνου να ισχυριστείς, ότι «παρά τις ηρωικές προσπάθειες του κου Κεδίκογλου και μεγάλου μέρους εργαζομένων να μείνει ανοιχτή η ΕΡΤ, μια ομάδα προβοκάτορες, έριξαν μαύρο στην δημόσια ραδιοτηλεόραση και κράτησαν έξω δεκάδες χιλιάδες λαού, που πήγαν να τους εμποδίσουν». Απίθανο; Ίσως…Πολύ νωρίς όμως άρχισες το άσπρισμα του μαύρου…
Γι’ αυτό λοιπόν: Αγαπητέ συνάδελφε, που έγραψες το «κομμάτι» «οι «φυλές» της ερτ μετά το μαύρο» στο σάιτ, που εργάζεσαι. Δεν ξέρω αν διάλεξες εσύ τον τίτλο, ο «υλατζής» (αν έχετε), ή ο αρχισυντάκτης. Ο τίτλος δεν αρκεί να είναι πιασιάρικος. Προετοιμάζει ψυχολογικά και πνευματικά τον αναγνώστη και δίνει ένα στίγμα, που μπορεί να καπελώσει ότι ακολουθεί.
Το μοναδικό στα χρονικά «μαύρο» στην Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, ίσως να είναι κάτι διαφορετικό από τον ενδυματολογικό κώδικα αυτών που κυκλοφορούν στα νυχτερινά μπαράκια ή από το ποιες κομμώσεις επικρατούν στους fans κάθε μουσικού ρεύματος. Ίσως να έχει διαφορετικό υπόβαθρο από τα στέκια της θύρας α και της θύρας β των οπαδών κάποιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Ίσως να πρόκειται για μια ακραία πολιτική και θεσμική εκτροπή, αποκαλυπτική για την πραγματική αντίληψη μέρους του πολιτικού συστήματος σε σχέση με την δημοκρατία. Πόσο lifestyle χρειάζεται για να πουλήσει το θέμα;
Αγαπητέ συνάδελφε, της νεριτ, που θέλεις να διατηρήσεις την ανωνυμία σου και σχολιάζεις στο ίδιο θέμα, για τις «φυλές».
Δήλωσες: «Τα γεγονότα που ακολούθησαν έδειξαν ότι πέρα από το σχέδιο του κλεισίματος, δεν υπήρχε κανένα άλλο σχέδιο για την επαναλειτουργία της Δημόσιας Τηλεόρασης. Η λειτουργία της Δ.Τ. στηρίχτηκε σε κάποιες ηρωϊκές προσπάθειες εργαζομένων σε συνθήκες απόλυτης τηλεοπτικής ένδειας…..».Λυπάμαι που θυσιάστηκες και δεν στο αναγνωρίζουν κιόλας, αλλά έχεις περίεργη αντίληψη για τους ήρωες και τον ηρωισμό. Η υπέρβαση των δυνάμεων κάποιου δεν αρκεί για να χαρακτηρίσει ηρωική την προσπάθειά του. Ο ηρωισμός έχει ενσωματωμένο θετικό πρόσημο και αυτό προκύπτει από τον σκοπό. Να λειτουργήσει ένα μόρφωμα, για να ολοκληρώσει την προηγηθείσα αυθαιρεσία, ίσως να μην είναι ακριβώς ο στόχος που προσδίδει ηρωικό χαρακτήρα σε μια προσπάθεια. Επειδή μπορεί να δυσκολεύεσαι να το καταλάβεις, αναφέρω ένα ακραίο παράδειγμα (ακραίο το τονίζω), ώστε να γίνει πιο εμφανής η σχέση: «ομάδες στρατιωτών με ελάχιστο ύπνο και φαγητό, κατέσφαζαν νυχθημερόν τον τοπικό πληθυσμό, ολοκληρώνοντας το σχέδιο γενοκτονίας….».Έτρωγαν και κοιμόντουσαν ελάχιστα για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Λες να ήταν ηρωική η προσπάθειά τους; Ίσως…
Αγαπητή συνάδελφε και αγαπητή συνάδελφε και αγαπητέ συνάδελφε και αγαπητές συνάδελφοι, που στην συνέχεια του ίδιου θέματος στο site, εξηγείτε την στάση σας. Κάθε άνθρωπος, όταν κρατάει μία στάση έχει κάποιο λόγο. Όταν η στάση του έρχεται σε σύγκρουση με αυτά που υποστήριζε πριν, φτιάχνει μια «νέα αιτία», ένα άλλοθι, για να στηριχτεί μέσα του και να μην τον καταβάλει η αντίφαση. Σύνηθες και θεμιτό μέχρι ένα σημείο. Άλλο αυτό όμως και άλλο να ζητάς και τα ρέστα. Να μουτζουρώνεις, όσους δεν τα γύρισαν εν μία νυκτί. Αν, όπως λες, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση είναι Υπόθεση Δημοκρατίας, δεν πας με αυτόν, που την κατέλυσε, να φτιάξεις τον «νέο φορέα με πιστοποιητικά αξιοπιστίας», «απαλλαγμένο από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος». Ίσως να μην είναι η καλύτερη ιδέα, να φωνάξεις τον κλέφτη να σου βάλει το νέο «με πιστοποιητικά αξιοπιστίας» σύστημα συναγερμού σπίτι σου.
Κι όσο για την προσπάθεια, να καταδείξεις από «μέσα», ότι δεν ήμασταν ένοχοι και ανεπαρκείς και να σπάσεις τη σιωπή, πως θα το κάνεις αυτό; Τι θα κάνεις στο ελεγχόμενο μαγαζί, των συγκρουόμενων φατριών της πολιτικής εξουσίας (ή μήπως δεν αντελήφθης τίποτα;), που δεν μπορούσες να κάνεις πριν; Άσε που άμα παραπροσπαθήσεις μπορεί να σε ξανακλείσουν. Ίσως η αποδοχή ενός συμβιβασμού (όλοι κάνουμε άλλωστε) και η προσπάθεια να κρατηθεί η αξιοπρέπεια μέσα σ’ αυτόν, να ήταν πιο τίμια προσέγγιση και να μην έθιγε, όσους παλεύουν σκληρά από τότε κάθε μέρα να επιβιώσουν και να στηρίξουν αυτό, που ΟΛΟΙ διατυμπανίσαμε τις πρώτες ημέρες.
Όσο για την βεβαιότητα του συναδέλφου, ότι όλα αυτά (κλείσιμο δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, χιλιάδες κόσμου σε διαμαρτυρίες, θόρυβος και αντιδράσεις στην Ευρώπη), είχαν να κάνουν αποκλειστικά με την απώλεια της εργασίας του και τώρα, που εργάζεται εκεί, κατάλαβε ότι πήρε την «καλύτερη απόφαση», που του δίνει δύναμη και αισιοδοξία, του εύχομαι κάθε προσωπική και οικογενειακή ευτυχία. Ίσως αν δήλωνε και ιδιωτικογράφος αντί δημοσιογράφος, όλα να γινόντουσαν ακόμα καλύτερα.
Χαίρομαι τέλος, που για δύο αγαπητές συναδέλφους, η επιλογή μας να μην ενδώσουμε είναι σεβαστή. Χρειαζόμουν αυτή την ηθική στήριξη, που τους προκάλεσα τόσα προβλήματα. Ίσως τώρα μπορώ να …πεινάσω ήσυχος.
Αγαπητέ συνάδελφε, στο neaellada.gr, που ανήρτησες την ανακοίνωση των εργαζομένων στη νεριτ, ως ανακοίνωση των εργαζομένων της ΕΡΤ, με σχετικό λογότυπο.
Από την πρώτη στιγμή, που το είδα, δεν πίστεψα στα μάτια μου. Δεν πίστεψα επίσης, ότι υπήρχε σκοπιμότητα, πίσω απ’ αυτό. Η εξαφάνιση της ανάρτησης δικαίωσε την άδολη σκέψη μου. Όλοι έχουμε κάνει πατάτες σ’ αυτή τη δουλειά, μικρές ή μεγάλες. Ίσως αυτό δίδαξε σ’ εσένα και σε μένα, ότι, όση ταχύτητα κι αν προσφέρει ο διαδικτυακός χρόνος, εμείς πρέπει να λειτουργούμε με την ταχύτητα, που επιβάλλει ο δημοσιογραφικός χρόνος αποκωδικοποίησης μιας πληροφορίας.
Αγαπητέ συνάδελφε, που συνέταξες την ανακοίνωση των εργαζομένων της νεριτ, για την συμπλήρωση του ενός χρόνου από το «μαύρο».
Δύο σύντομες παρατηρήσεις, μια που η δουλειά μας έχει ως βασικό εργαλείο το λόγο.
«Η 11η Ιουνίου του 2013 δεν ροσφέρεται για μνημόσυνα, αποτελεί σταθμό ιστορικής μνήμης και συνείδησης». Το μνημό-συνο, έχει ακριβώς αυτό το ρόλο, να συντηρήσει την μνήμη ζωντανή. Όχι να την αφήσει γραμμένη σε κάποιο ιστορικό κείμενο ή αρχείο, αλλά να την μοιράσει ξανά στην φυσική παρουσία του συλλογικού. Ίσως να διάλεγες ποιά μνήμη σε βολεύει, πριν γράψεις.
«Για όλους αυτούς τους λόγους επιμένουμε ότι την 11η Ιουνίου, μία ημέρα - σταθμός για το δημόσιο αγαθό της ενημέρωσης…». Όσο απασχολημένοι και να είμαστε στην πλειοδοσία αγωνιστικών κινητοποιήσεων, ίσως δεν πρέπει να ξεχνάμε την συντακτική συνάφεια, γιατί θα μας κατηγορήσουν, ότι δεν ξέραμε να γράψουμε δυο γραμμές και γι’ αυτό μας έκλεισαν. Την 11η Ιουνίου, μία ημέρα-σταθμό, ή την 11η Ιουνίου, που ήταν μια μέρα-σταθμός. Το ανάμεσα που διάλεξες, είναι λάθος.
Επί της ουσίας τώρα.
Αγαπητέ συνάδελφε, το ζήτημα δεν είναι τι έγραψε ο ποιητής, αλλά αν το καταλάβαμε σε σχέση με το πραγματικό. Ποιος προσπαθεί να σβήσει το παρελθόν; Αυτός που συνεχίζει πάνω στην πραγματικότητα, που διαμόρφωσε με την σταθερή του στάση, ή αυτός, που αλλάζοντας πλεύση, ασβεστώνει τα συνθήματα στον τοίχο, για να ξεχάσει ότι τα έγραψε ο ίδιος;
«Τα Σωματεία κλείνουν πεισματικά και αδιέξοδα τα μάτια σε ένα εργασιακό χώρο, αρνούνται την ύπαρξή του κρατώντας ψηλά το πλακάτ "μόρφωμα"…». Εσύ δεν μίλησες για «μόρφωμα» από την αρχή; Δεν θυμάσαι, όταν έβγαινες στις κάμερες και την οθόνη με δακρυσμένα μάτια, τι έλεγες; Όταν έβγαινες μπροστά στις συνελεύσεις και τις συνεντεύξεις τύπου και χαρακτήριζες την δτ μόρφωμα, απολαμβάνοντας τη σχετική δημοσιότητα, εσύ δεν σήκωνες το πλακάτ; Το πρόβλημα είναι το πλακάτ, ή ότι τώρα το σηκώνουν άλλοι; Ίσως αν το σκεφτόσουν περισσότερο, όταν μιλούσες για μόρφωμα, ή όταν έπαιρνες την απόφαση να «μορφωθείς» να ήταν αλλιώς τα πράγματα.
«Συντηρούν την απαξία στον εργασιακό χώρο του Ραδιομεγάρου, και την θέτουν σε αντιδιαστολή με τον αγώνα για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ». Κι εδώ σου έφυγε λίγο. Μάλλον εννοείς, ότι θέτουν την εργασία (την απαξιωμένη) στο ραδιομέγαρο σε αντιδιαστολή με τον αγώνα. Πρώτ’ απ’ όλα σ’ ευχαριστώ, που αποδέχεσαι ως αγώνα την προσπάθειά μου. Ειλικρινά. Πρέπει να σου πω όμως, ότι την αντιδιαστολή δεν την θέτουν τα σωματεία, αγαπητέ συνάδελφε. Η ζωή την θέτει. Εσύ, εργαζόμενος, πιστοποιείς τον οριστικό θάνατο της ΕΡΤ (όσο κι αν δεν το θέλεις), όσοι αγωνίζονται για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ κάνουν το αντίθετο. Ίσως αντιλαμβάνεσαι την εκ των πραγμάτων αντιδιαστολή…
«Σε αυτές τις συνθήκες, οι εργαζόμενοι της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, δεν αποδέχονται τη λοβοτομή που επιχειρείται. Ήταν στο Ραδιομέγαρο πριν τις 11 Ιουνίου του 2013, ήταν εκεί το βράδυ της 11ης Ιουνίου όταν “κόπηκε” το σήμα της ΕΡΤ, ήταν εκεί μήνες μετά, είναι εδώ ένα χρόνο μετά…»
Εύχομαι και εις τον αιώνα τον άπαντα. Ποιος όμως επιχειρεί την λοβοτομή; Μήπως εσύ;
Αγαπητέ συνάδελφε, μην χρησιμοποιείς μια τόσο παιδαριώδη επικοινωνιακή τεχνική. Κι εμείς της δουλειάς είμαστε, παρότι άνεργοι. Η προσπάθειά σου να δώσεις μια αίσθηση ακλόνητης σταθερότητας στην στάση σου, κάνοντας αναφορά στον τόπο, γίνεται προσβλητική για την νοημοσύνη του αναγνώστη. Και τα ματ βρέθηκαν στον τόπο του ραδιομεγάρου και κάποιοι αστυνομικοί παραμένουν ακόμη, αλλά αυτό δεν τους καθιστά υπερασπιστές του αγαθού της δημόσιας ενημέρωσης. Δεν είναι ο Τόπος, που δείχνει την στάση και τις επιλογές, αλλά ο Τρόπος. Τι συμβολίζει το μέρος και ποιού συμβόλου μέρος γίνεσαι κι εσύ. Άλλο πράγμα ήταν το Ραδιομέγαρο, όταν ήμασταν εκεί μαζί με δεκάδες χιλιάδες κόσμου κι άλλο είναι τώρα, που τα ματ το «απέδωσαν» στον ελληνικό λαό. Το παράδοξο είναι ότι πριν, που εσύ κι εγώ μαζί το «στερούσαμε» από τον ελληνικό λαό, ο λαός ήταν εκεί νυχθημερόν, μέσα, όχι απ’ έξω και ήταν μέρος του προγράμματος. Μόλις του «αποδόθηκε» το ραδιομέγαρο, με την γνωστή επιχείρηση των ματ, εξαφανίστηκε! Εσύ έμεινες όμως. Με γεια σου με χαρά σου, αλλά μην παρουσιάζεσαι σαν Σουλιωτοπούλα.
Αγαπητέ συνάδελφε, εν κατακλείδι:
Ίσως θα ήταν προτιμότερο να έμενες σιωπηλός μερικές μέρες ακόμη. Να αξιολογήσεις μέσα σου με ειλικρίνεια τα πράγματα και να βρεις τον κοινό τόπο, για να με προσκαλέσεις να συναντηθούμε και να κοιταχτούμε στα μάτια. Όχι αυτά που έχουμε για τις κάμερες και τα μικρόφωνα, αλλά αυτά με τα οποία κοιτάζουμε το πρωί, όσα αγαπάμε.
Προτίμησες όμως την παλιά τακτική. Να φωνάξεις πριν φωνάξουν οι άλλοι. Να αγανακτήσεις, ξεχνώντας την αγανάκτηση του άλλου. Να περάσεις ως στέρεο οικοδόμημα μια σαθρή κατασκευή, του αγώνα, λέει, εκ των έσω, για να υπερασπιστείς την αξιοπρέπεια της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Φοβήθηκες μήπως την χάσει και αποδειχτεί τι εξυπηρετούσε το μαύρο; Γιατί θεώρησες αποστολή σου να βοηθήσεις τον εργολάβο που κατεδάφισε θεσμούς και λογική, να καλύψει τα γκρεμίσματα; Να το επιχειρούσε κάποιος άλλος και να βοηθούσες θα το καταλάβαινα.
Αγαπητέ συνάδελφε, όσο και να βοηθάει την ψυχική σου ισορροπία και την δημόσια εικόνα σου αυτό το ιδεολόγημα, δεν ήταν ώρα να το πουλήσεις. Είναι προτιμότερη η απάντηση πολλών συναδέλφων (που δεν βγάζουν ανακοινώσεις): «έπρεπε να δουλέψω», σκέτο. Σεβαστός ο άνθρωπος και η ανάγκη του. Μπορεί να ήμουν κι εγώ μέσα, αν δεν κρατιόμουν στην αποφασιστικότητα, όσων έμειναν σταθεροί σε λόγια και πράξεις. Αν ήμουν μέσα όμως, θα καταψήφιζα όμως μια τέτοια ανακοίνωση, που θέλει να ασπρίσει το μαύρο, τσάτρα-πάτρα.
Αν πιστεύεις λοιπόν, ότι έχουμε ακόμη κάτι κοινό, χαμήλωσε τη φωνή σου και σκέψου, ότι είναι νωρίς να κατοχυρώσεις σύνταξη αντιστασιακού. Για να κλείσει αυτό το θεσμικό τραύμα, που προκάλεσε το μαύρο στην Δημόσια Ενημέρωση, πρέπει να αποκατασταθεί το περί δικαίου αίσθημα και μετά χωρίς πολιτικάντικα τερτίπια να δημιουργήσουμε την Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, που ανακαλύψαμε στην πορεία.
Α, και για να μην το ξεχάσω. Συγγνώμη για την άμυνα.
Ανδρέας Παπασταματίου
«Απολύτως Σχετικό»