Δάκρυα ανακούφισης από την ομόφωνη καταδίκη για τον θάνατο του Ζακ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ

Με συνθήματα και δάκρυα στο ακροατήριο έγινε δεκτή η ομόφωνη απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου που καταδίκασε σε έξι χρόνια κάθειρξη τον μεσίτη Αθανάσιο Χορταριά και σε πέντε χρόνια κάθειρξη τον κοσμηματοπώλη Σπυρίδωνα Δημόπουλο για το φονικό λιντσάρισμα του ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου.

Οταν η πρόεδρος της έδρας Αλεξάνδρα Βασιλακάκου ανακοίνωσε τη λήξη της χθεσινής συνεδρίασης, της 21ης κατά σειρά, ύστερα από σχεδόν επτά ολόκληρους μήνες μετά την έναρξη της δίκης στις 15 Δεκεμβρίου 2023, το ακροατήριο άρχισε να φωνάζει ρυθμικά «δολοφόνοι – δολοφόνοι», καθώς η αστυνομία περνούσε χειροπέδες στους καταδικασθέντες και τους οδηγούσε εκτός της δικαστικής αίθουσας από τις πλαϊνές πόρτες. Αποχωρώντας ο μεσίτης σήκωσε προκλητικά τα χέρια με τις χειροπέδες σε μια εμφανή επίδειξη έλλειψης μεταμέλειας. Πλήθος κουίρ ατόμων, μελών ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεων, φεμινιστικών συλλογικοτήτων και άλλων αλληλέγγυων είχαν γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα, όπως και τους διαδρόμους έξω από την αίθουσα αλλά και την είσοδο του δικαστικού μεγάρου, σε μια διαρκή ζωντανή υπόμνηση του αιτήματος για δικαιοσύνη.

Με τα ίδια συνθήματα συνόδευσαν και την αποχώρηση των συγγενών και φίλων του κ. Χορταριά (ο κ. Δημόπουλος δεν φάνηκε να συνοδεύεται από συγγενικό ή άλλο πρόσωπο), που φυγαδεύτηκαν με αστυνομική συνοδεία από τις πλαϊνές εξόδους για να αποφευχθούν πιθανές εντάσεις. Ιδιαίτερα φορτισμένη ήταν η στιγμή που η μητέρα του Ζακ, Ελένη Κωστοπούλου, φώναξε «Ζαχαρία μου», απευθυνόμενη στον νεκρό γιο της, πέφτοντας με λυγμούς στην αγκαλιά του αδελφού του Ζακ, Νίκου Κωστόπουλου, υπό το συγκινημένο βλέμμα του πατέρα του Ζακ, Ευθύμιου.

Συγκέντρωση στον τόπο της δολοφονίας του Ζακ πραγματοποίησαν εκατοντάδες άτομα που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των συλλογικοτήτων «Κιουρί-at», «Συνέλευση 8 Μάρτη» και «Μαχητικές και Ελεύθερες», «για να δείξουμε ότι η μνήμη της Zackie παραμένει ζωντανή και ότι η πραγματική δικαιοσύνη θα έρθει μέσα από τον καθημερινό μας αγώνα για απελευθέρωση»

Το δικαστήριο δέχτηκε ομόφωνα την ενοχή και των δύο κατηγορουμένων για θανατηφόρα σωματική βλάβη, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Αναγνώρισε επίσης και στους δύο καταδικασθέντες το ελαφρυντικό του σύννομου πρότερου βίου, ενώ στον κ. Δημόπουλο αναγνώρισε επιπλέον το ελαφρυντικό του άρθρου 84 παρ. 2 εδάφιο γ του Ποινικού Κώδικα, ότι δηλαδή η πράξη του «ωθήθηκε από ανάρμοστη συμπεριφορά του παθόντος ή παρασύρθηκε από οργή ή βίαιη θλίψη από άδικη εναντίον του πράξη». Το δικαστήριο επέβαλε και στους δύο τη μέγιστη ποινή μετά την αναγνώριση των ελαφρυντικών, μειωμένη ωστόσο αισθητά από την πρωτόδικη ποινή των δέκα ετών κάθειρξη στον καθένα. Επέβαλε επίσης 2.000 ευρώ δικαστικά έξοδα στον καθένα.

Ο κ. Δημόπουλος θα εκτίσει την ποινή του σε κατ’ οίκον περιορισμό, όπως εξάλλου είχε αποφασίσει και το πρωτόδικο δικαστήριο εκτιμώντας ότι έχει περάσει την ηλικία των 75 ετών. Ο κ. Χορταριάς θα οδηγούνταν από το δικαστήριο στη φυλακή, όπως και μετά την πρωτόδικη καταδίκη του, αν και έπειτα από μόλις δύο μήνες είχε ζητήσει και πετύχει αναστολή της εκτέλεσης της ποινής, κερδίζοντας τότε την απελευθέρωσή του.

Ο εισαγγελέας

Νωρίτερα, ο εισαγγελέας της έδρας Στυλιανός Κωσταρέλος είχε προτείνει να απορριφθούν όλα τα ελαφρυντικά που είχε ζητήσει η υπεράσπιση, πρόταση που έγινε δεκτή με παρατεταμένο χειροκρότημα από το ακροατήριο. Ο κ. Κωσταρέλος σημείωσε ότι για την αναγνώριση του πρότερου σύννομου βίου λαμβάνονται υπόψη οι περιστάσεις αλλά και το γεγονός ότι μετά την αναγνώριση των ελαφρυντικών η ποινή δεν πρέπει να βρίσκεται σε δυσαναλογία με τη βαρύτητα της πράξης. Επισήμανε ότι ο κ. Δημόπουλος, αν και μπορούσε, δεν άνοιξε την πόρτα του κοσμηματοπωλείου να φύγει ο Ζακ, ενώ του κατάφερε το πιο καίριο χτύπημα, κλοτσώντας τον στο κεφάλι με τρόπο που να χτυπήσει στο έδαφος.

Για τον κ. Χορταριά, σημείωσε ότι στην πρωτόδικη απολογία του είχε πει πως «ενήργησε ενστικτωδώς» και παρατήρησε ότι δεν ισχύει σε καμία περίπτωση ο ισχυρισμός του στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο ότι άρχισε τις κλοτσιές από αλτρουιστικά αισθήματα. Σημείωσε επίσης ότι το θύμα δεν είχε επιδείξει καμία ανάρμοστη συμπεριφορά προς τους δράστες, όπως και ότι δεν προέκυψε μεταμέλεια των δραστών μετά την πράξη.

Από την πλευρά της υπεράσπισης, ο συνήγορος του κ. Χορταριά, Ιωάννης Γλύκας, επισήμανε την αντίφαση στους ισχυρισμούς του εισαγγελέα, καθώς ο κ. Κωσταρέλος ήταν ο εισαγγελέας Εφετών που το καλοκαίρι του 2022 είχε προτείνει στους δικαστές του Β’ Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου να κάνουν δεκτό το αίτημα αναστολής της ποινής του, όπως και έγινε (βλ. «Εισαγγελέας-έκπληξη στη δίκη για το λιντσάρισμα του Ζακ», «Εφ.Συν.», 14/1/24).

Ο συνήγορος του κ. Δημόπουλου, Χάρης Αναγνωστόπουλος, ισχυρίστηκε ότι ο εντολέας του, αντικρίζοντας κόσμο συγκεντρωμένο έξω από το κατάστημα και βλέποντας τον Ζακ Κωστόπουλο μέσα, «υπολαμβάνοντας εύλογα ως αιτία αυτής τον βανδαλισμό, αισθανόμενος συναισθήματα απόγνωσης, παρωθήθηκε σε αυτή την άτυχη προσπάθεια αναχαίτισής του».

Ελένη Κωστοπούλου, στην «Εφ.Συν.»: «Είμαι σίγουρη πως είδα γκλίτερ να πέφτει από τον ουρανό»

Κάθομαι στην αίθουσα εν αναμονή της τελικής απόφασης για τη δολοφονία του παιδιού μου, του Ζακ. Με την άκρη του ματιού μου βλέπω τους κατηγορούμενους. Ο κοσμηματοπώλης κάθεται στη θέση του. Σκέφτεται το μαγαζί του που έκλεισε, τα κέρδη που έχασε, το βραχιολάκι στο πόδι του και τον κατ’ οίκον περιορισμό που εκτίει από την πρωτόδικη απόφαση. Τότε, όπως και τώρα, κανένας δεν του μιλά, ούτε του συμπαραστέκεται. Το πρωί τον είδα να περπατά μόνος πηγαίνοντας προς το Εφετείο. Δεν θα έπρεπε να συνοδεύεται από αστυνομικούς;

Ο μεσίτης περιφέρεται και μιλάει με τους συγγενείς και τους φίλους που ήρθαν να τον υποστηρίξουν. Στην πρώτη δίκη κανένας από αυτούς δεν εμφανίστηκε. Φαίνεται ήρεμος και ευδιάθετος. Στο πρόσωπο του Ζακ σκότωσε ό,τι μισεί. Μας είπε ότι νιώθει ήρωας, ότι προσπάθησε να βοηθήσει, ότι είναι άνθρωπος του καθήκοντος.

Η έδρα ανακοινώνει ότι οι κατηγορούμενοι κηρύσσονται ομόφωνα ένοχοι. Στη διαδικασία των ελαφρυντικών, ο συνήγορος του μεσίτη διαβάζει τις καταθέσεις των φίλων του Χορταριά. «Είναι καλός οικογενειάρχης, βοηθάει κόσμο, έχει σύννομο βίο». Παρόλο που ο εισαγγελέας προτείνει τη μη αναγνώριση των ελαφρυντικών, τελικά κάποια αναγνωρίζονται.

Κατόπιν ακούμε τις ποινές, 5 έτη κάθειρξη για τον κοσμηματοπώλη Δημόπουλο, 6 έτη για τον μεσίτη Χορταριά. Κάνουμε ησυχία και ακούμε τα κλικ των χειροπεδών στους καρπούς τους. Φεύγουν από την πίσω πόρτα της αίθουσας ακολουθούμενοι από τους φίλους και συγγενείς, οι οποίοι βρίζουν και χειρονομούν εναντίον μας. Τέλος.

Θέλω να διαγράψω τα πρόσωπα τα γεμάτα μίσος και απέχθεια, τα γεμάτα αγριάδα και έπαρση. Θέλω να σβήσω από τα αυτιά μου τις συκοφαντίες, τα ψέματα, τα ανήθικα επιχειρήματα των δικηγόρων τους, τον τρόπο που χειραγωγούσαν την έδρα. Θέλω να τινάξω από πάνω μου τη βρόμικη σκόνη της μισαλλοδοξίας, της βαρβαρότητας, της απανθρωπιάς, του ξεπεσμού του ανθρώπινου είδους.

Στα αυτιά μου ηχούν τα συνθήματα υπέρ του Ζακ, η αγκαλιά μου γέμισε με ζεστές καρδιές και τα μάτια μου με πρόσωπα αγάπης και αποδοχής. Οταν βγήκα στον καθαρό αέρα είμαι σίγουρη ότι είδα γκλίτερ να πέφτει από τον ουρανό και χαμογέλασα.

Ναι, η Ζάκι ζει. Και θα ζει για πάντα γιατί γράφτηκε στην Ιστορία.

 

Μια δικαίωση

Κλειώ Παπαπαντολέων, συνήγορος υποστήριξης της κατηγορίας

Μετά από μια μακρά ακροαματική διαδικασία, η απόφαση σφράγισε την ενοχή των κατηγορουμένων, ομόφωνα και με τον ορθότερο τρόπο, αξιολογώντας το ισχυρότατο αποδεικτικό υλικό και ιδίως τις ιατροδικαστικές εκθέσεις και το ψηφιακό υλικό, τον αδιάψευστο μάρτυρα του εγκλήματος αυτού. Η απόφαση αυτή είναι μια δικαίωση για την οικογένεια του Ζακ, η οποία έζησε με αξιοσημείωτη αξιοπρέπεια τα πολλαπλά λιντσαρίσματα σε βάρος του παιδιού της, τόσο πριν όσο και μετά τον θάνατό του. Οσον αφορά την αναγνώριση των ελαφρυντικών, παρά την αντίθετη εισαγγελική πρόταση, και επισημαίνοντας ότι πράγματι στο στάδιο της αναγνώρισης των ελαφρυντικών -στο οποίο η υποστήριξη της κατηγορίας δεν έχει λόγο- σταθμίζονται άλλα στοιχεία που υπερβαίνουν την πράξη, δεν μπορεί να μη διαπιστωθεί μια δυσαρμονία μεταξύ της βαρύτατης ηθικής απαξίας των πράξεων και της ποινής. Το δικαστήριο πήρε απόσταση από την απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου στην υπόθεση Κορκονέα και μπορεί να ελεγχθεί αναιρετικά από το Ανώτατο Δικαστήριο. 

Αγώνας για το αυτονόητο

Αννυ Παπαρρούσου, συνήγορος υποστήριξης της κατηγορίας

Η σημερινή απόφαση για την υπόθεση της θανατηφόρας σωματικής βλάβης του Ζαχαρία Κωστόπουλου οδήγησε τον έναν κατηγορούμενο στη φυλακή με έξι έτη κάθειρξης και τον άλλον σε πέντε έτη κατ’ οίκον έκτιση της ποινής. Η ομόφωνη αποδοχή της ενοχής των κατηγορουμένων αποτελεί τη μόνη βάσιμη νομικά, ηθικά και πραγματολογικά απόφαση που θα μπορούσε να ληφθεί από το δικαστήριο. Προβληματική σε νομικό επίπεδο κρίνεται η χορήγηση των ελαφρυντικών του πρότερου σύννομου βίου και της προηγούμενης συμπεριφοράς του θύματος, εν όψει των δεδομένων της δικογραφίας που ανέδειξαν ένα ειδεχθές έγκλημα. Εστω και με αυτόν τον τρόπο ένας εξαετής δικαστικός αγώνας για το αυτονόητο κλείνει με μία απόφαση που καταδίκασε τους κατηγορουμένους για το αδίκημα για το οποίο παραπέμφθηκαν.

Ικανοποίηση με αστερίσκους για ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά

Για «ελάχιστη απαιτούμενη δικαίωση για τους γονείς του αδικοχαμένου ακτιβιστή και το πλατύ κίνημα που ζητούσε δικαιοσύνη» κάνει λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του και σημειώνει ότι «προκαλεί προβληματισμό η αποδοχή του ελαφρυντικού περί “ανάρμοστης συμπεριφοράς του θύματος”». Η αξιωματική αντιπολίτευση υπενθυμίζει ότι έχουν βγει εκτός κάδρου «οι τουλάχιστον άστοχοι χειρισμοί των αστυνομικών» και παραθέτουν τη φράση της μητέρας του Ζακ έξω από το δικαστήριο: «Ξέρουμε όμως ότι ζούμε σε μια χώρα όπου οι περισσότεροι από εμάς πρέπει να αρκούμαστε στο λίγο. Λίγη δικαιοσύνη, λίγη υγεία, λίγος μισθός…».

Για «ανεπούλωτο τραύμα» κάνει λόγο σε ανακοίνωσή της η Νέα Αριστερά, σημειώνοντας πως «σε κάποιον βαθμό παραμένει [η αίσθηση] πως κανείς δεν τιμωρήθηκε πραγματικά και αναλογικά για αυτή την άγρια δολοφονία» και υπογραμμίζοντας πως «η δικαίωση του Ζακ Κωστόπουλου / της Zackie Oh είναι ακόμη ένα ανικανοποίητο αίτημα». Η Νέα Αριστερά επαναφέρει την πρόταση να μετονομαστεί η Γλάδστωνος σε οδό Ζακ Κωστόπουλου/Zackie Oh.

Δεν περνάει... από τον δήμο η μετονομασία της οδού Γλάδστωνος

Να μετονομαστεί σε οδό Ζακ/ZackieOh η Γλάδστωνος διεκδικεί στην πράξη το κίνημα αλληλεγγύης

Του Στέργιου Ζιαμπάκα

Το αυτονόητο αίτημα για μετονομασία της οδού Γλάδστωνος σε οδό «Ζακ Κωστόπουλου/Zackie Oh» επανέφερε με ανάρτηση-ανοιχτή επιστολή προς τον Δήμο Αθηναίων ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Νάσος Ηλιόπουλος, με αφορμή την απόφαση του Εφετείου. «Ο Ζακ δεν δολοφονήθηκε μόνο μία φορά. Δολοφονήθηκε η μνήμη του όλο αυτό το διάστημα. Δολοφονήθηκε από ΜΜΕ και όσες και όσους μιλούσαν για “ληστή και τοξικοεξαρτημένο”. Από όσες και όσους αναπαρήγαγαν έναν λόγο μίσους, ρατσιστικό και ομοφοβικό», θύμισε ο βουλευτής, τονίζοντας: «Είναι χρέος μας να μην αφήσουμε να ξεχαστεί αυτή η πληγή, να μην την αφήσουμε να κλείσει με όρους λήθης και σιωπής».

Η (αρνητική) απάντηση από πλευράς δήμου είχε δοθεί λίγο νωρίτερα στη διάρκεια του χθεσινού δημοτικού συμβουλίου: «Η γενικότερη γραμμή είναι να μην αλλάζουμε ονόματα δρόμων. Θα ήταν ευχής έργον, κατά τη γνώμη μου, να βρεθεί κάποιο άλλο κτίριο να πάρει το όνομα του ανθρώπου που αδικοσκοτώθηκε», ανέφερε η αντιδήμαρχος Αστικής Αναζωογόνησης, Μάρω Ευαγγελίδου.

Πηγή: efsyn.gr