ΤΑΣΟΥΛΑ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

19 Αυγούστου 2023. Φωτιά ξεσπά από κεραυνό στην περιοχή Μελία, βόρεια της Αλεξανδρούπολης. Για την κατάσβεσή της φθάνουν στο σημείο δώδεκα οχήματα της Πυροσβεστικής με 44 άνδρες, ενώ ρίψεις νερού πραγματοποιούν τρία αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο.

20 Αυγούστου 2023. Η φωτιά προχωράει πολύ γρήγορα. Φθάνει νότια, στο Αετοχώρι. Καίει σπίτια και την ιστορική εκκλησία του χωριού. Η Εγνατία Οδός, στην κατεύθυνση προς το βόρειο τμήμα του Νομού Εβρου, κλείνει.

21 Αυγούστου 2023. Νέα εστία φωτιάς στη θέση Γκίμπρενα, εντός του δάσους της Δαδιάς. Απειλεί σπίτια και περιουσίες. Εκκενώνεται το χωριό Αβαντας. Καθώς η φωτιά πλησιάζει την Αλεξανδρούπολη, μηνύματα από το «112» στέλνονται προς τους κατοίκους με την οδηγία να παραμείνουν στα σπίτια τους έχοντας τα παράθυρα κλειστά. Αργά το βράδυ αρχίζει μια τιτάνια, πρωτοφανής επιχείρηση για την εκκένωση του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της πόλης.

Ο φωτογράφος Σάκης Γιούμπασης, που ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη, φθάνει στην Αλεξανδρούπολη εκείνη τη νύχτα. Οταν είχε μάθει για το ξέσπασμα της πυρκαγιάς πριν από τρεις ημέρες, είχε υποτιμήσει τη δυναμική της. Βλέποντάς την όμως να φουντώνει ολοένα και περισσότερο και να απειλεί την πόλη όπου διαμένουν οι γονείς του, σπεύδει στο πλευρό τους. Φωτογραφίζει αρχικά από εδάφους. Στις 27 Αυγούστου, όταν οι φλόγες φθάνουν στη Λευκίμμη, συνειδητοποιεί, όπως και πολλοί ντόπιοι, ότι η φωτιά είναι ασταμάτητη. Ο Εβρος είναι η γενέτειρά του και η Λευκίμμη το χωριό του παππού και της γιαγιάς του, των παιδικών αναμνήσεών του. Το μυαλό του κατακλύζεται από εικόνες: χαρούμενες στιγμές, βόλτες με τα ποδήλατα, εκδρομές και παιχνίδια στο δάσος. Στο δάσος που πια δεν υπάρχει και πιθανότατα δεν θα υπάρξει ξανά.

Αποφασίζει να καταγράψει με drone την καταστροφή, ξεκινώντας από τις περιοχές όπου η πύρινη λαίλαπα έχει ήδη περάσει. Μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου, όταν η φωτιά τίθεται πια υπό έλεγχο μην έχοντας τίποτα άλλο να «καταπιεί», έχει συγκεντρώσει ένα συγκλονιστικό υλικό από την καμένη γη, η οποία έχει έκταση μεγαλύτερη των 935.000 στρεμμάτων. Τόσα κάηκαν μέσα σε δεκαεπτά ημέρες και ακριβώς αυτός είναι ο τίτλος του ντοκιμαντέρ του, «Εβρος 17 μέρες μετά», διάρκειας 17 λεπτών, που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του 26oυ Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (έχει ενταχθεί στις προβολές του «Πλατφόρμα+»).

«Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα αφήναμε ως χώρα να χαθεί αυτός ο παράδεισος», λέει ο φωτογράφος Σάκης Γιούμπασης.

Τι τον έκανε να δημιουργήσει αυτό το «χειροποίητο» φιλμ; «Ο θυμός. Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα αφήναμε ως χώρα να χαθεί αυτός ο παράδεισος», μας λέει και εξηγεί γιατί επέλεξε να χρησιμοποιήσει μόνο εικόνες από ψηλά. «Για να αποτυπώσω καλύτερα το μέγεθος της καταστροφής και να ευαισθητοποιήσω όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Αν και δεν είμαι αισιόδοξος, για να είμαι ειλικρινής. Το μεγαλύτερο ποσοστό των συμπολιτών μας ξεχνά πολύ εύκολα. Τα πάντα…» σημειώνει. Στο ντοκιμαντέρ του, τα πλάνα δεν συνοδεύονται από τη φωνή ενός αφηγητή, αλλά μόνο από κείμενα που περιγράφουν τα δραματικά γεγονότα.

«Είναι τόσο “εύγλωττες” οι εικόνες που μια φωνή δεν θα πρόσθετε τίποτα», σημειώνει. Αυτό που θυμάται πιο έντονα από τις ημέρες της κινηματογράφησης είναι η όξινη μυρωδιά του καμένου. Τον ρωτάμε πώς είναι σήμερα η γη του Εβρου. «Τώρα που πλησιάζει η άνοιξη, η καμένη γη θα αρχίσει σιγά σιγά να πρασινίζει. Τα καμένα δέντρα, όμως, είναι ακόμη εκεί, βλέπεις τα κουφάρια τους και ξέρεις πως ποτέ δεν πρόκειται να “αναστηθούν”. Οσο για τους κατοίκους; Μετά το αρχικό σοκ και την πίκρα που τους έχει αφήσει η αναποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής να προστατέψει τον τόπο τους, είναι αποφασισμένοι να μείνουν στον Εβρο και να προσπαθήσουν να ξαναφτιάξουν όσα έχασαν», καταλήγει.

Πηγή: kathimerini.gr