Εκτενές ρεπορτάζ σχετικά με τους 18 πρόσφυγες που κάηκαν στον Έβρο τον περασμένο Αύγουστο, στο δάσος της Δαδιάς, δημοσίευσαν οι New York Times.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι πρόσφυγες από τη Συρία, βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: Να ακολουθήσουν μια ασφαλέστερη διαδρομή μέσω χωριών και αυτοκινητοδρόμων, αλλά να πιαστούν από τις ελληνικές αρχές, ή να ταξιδέψουν μέσα από τα δάση και τα χωράφια που καταστρέφονταν από τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη πυρκαγιά της Ευρώπης.

Παρότι η ταυτότητά τους παρέμενε άγνωστη, οι New York Times, επισημαίνουν πως συγκέντρωσαν άγνωστες λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδρομή τους, ενώ σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τουλάχιστον 12 από αυτούς είχαν συλληφθεί από Έλληνες συνοριοφύλακες και επαναπροωθηθεί στην Τουρκία.

Μόνο ένα πτώμα έχει ταυτοποιηθεί οριστικά μέσω τεστ DNA, επειδή οι περισσότεροι από τους στενούς συγγενείς των υπολοίπων ζουν στη Συρία και δεν μπορούν να ταξιδέψουν για να προχωρήσουν σε παρόμοιες εξετάσεις. Όμως, συνεντεύξεις με Έλληνες αξιωματούχους, εργαζόμενους σε οργανώσεις αρωγής, περισσότερους από 20 συγγενείς των θυμάτων και τον διακινητή που τους έβαλε να κάνουν αυτή τη διαδρομή, παρείχαν εκτενή στοιχεία για την ταυτότητα των υπολοίπων.

Οι αγωνιώδεις προσπάθειες να ξεφύγουν

Οι Times εξέτασαν επίσης φωνητικά μηνύματα, βίντεο, δεδομένα σχετικά με τη θέση και εικόνες που στάλθηκαν σε μέλη της οικογένειας. Τουλάχιστον πέντε από τα θύματα ήταν παιδιά ή έφηβοι, όπως έδειξαν οι συνεντεύξεις και τα βίντεο.

Τα βίντεο και τα φωνητικά μηνύματα που παρείχαν οι συγγενείς στο μέσο αποκάλυψαν τον αυξανόμενο τρόμο της ομάδας, στην προσπάθεια να ξεφύγει από τη φωτιά.

Συγκεκριμένα, καθώς η πυρκαγιά σκαρφάλωνε στους λόφους και βρισκόταν πίσω τους, οι άνδρες και τα αγόρια έτρεχαν μέσα από τα δέντρα και κάτω από ένα βραχώδες μονοπάτι.

Τρεις από αυτούς κρύφτηκαν μέσα σε μια μικροσκοπική, εγκαταλελειμμένη καλύβα βοσκού, νομίζοντας μάλλον ότι οι τέσσερις τσιμεντένιοι τοίχοι της θα τους προστάτευαν. Διακόσια μέτρα πιο πέρα, σε μια πλαγιά ενός λόφου, εννέα άνθρωποι συνωστίζονταν, ανάμεσά τους τουλάχιστον δύο παιδιά. Πέθαναν τελικά εκεί όλοι μαζί. Ένας άλλος άνδρας κατάφερε να φτάσει πιο μακριά, κάτω από έναν λόφο, αλλά και αυτός δεν ήταν αρκετά γρήγορος, σημειώνει το δημοσίευμα.

Ορισμένοι είχαν σταλεί πίσω στην Τουρκία στο παρελθόν

Σχετικά με τον Έβρο, οι Times υπογραμμίζουν πως εδώ και δεκαετίες, άνθρωποι που διαφεύγουν από συγκρούσεις και ακραία φτώχεια διασχίζουν το σκληρό έδαφος της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του επικίνδυνου ποταμού, αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ευρώπη. Πρόκειται για μία από τις παλαιότερες και πιο πολυσύχναστες διαδρομές μεταναστών στην ήπειρο, με την Ελλάδα να αποτελεί τον πρώτο σταθμό – και για ορισμένους τον τελευταίο.

Ένας από τους μετανάστες, σύμφωνα με τους NYT, ο Basel, πήγε από τη Συρία στην Τουρκία και στις 11 Αυγούστου, με τη βοήθεια ενός διακινητή, πέρασε τα σύνορα με την Ελλάδα μαζί με άλλους 11. Αλλά τρεις ημέρες αργότερα, η ομάδα συνελήφθη από συνοριοφύλακες και στάλθηκε πίσω στην Τουρκία, σύμφωνα με τα μηνύματα WhatsApp που εστάλησαν στον αδελφό του Basel και εξετάστηκαν από τους Times.

Σε μια δεύτερη προσπάθεια με την ίδια ομάδα, ο Basel πέρασε τα σύνορα με την Ελλάδα στις 17 Αυγούστου, δύο ημέρες πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά στο δάσος που προσπαθούσε να διασχίσει.

Τα μηνύματα προς τον αδελφό του δείχνουν ότι ο Basel και η ομάδα του, για να μείνουν μακριά από τα μάτια της αστυνομίας και του στρατού, έπρεπε να συνεχίσουν να τρέχουν σε δασώδη μονοπάτια, ελπίζοντας ότι η φωτιά θα έμενε πίσω τους.

Στις 20 Αυγούστου, ο Basel έστειλε ένα φωνητικό μήνυμα στον Qusai: Ένας οδηγός επρόκειτο να παραλάβει την ομάδα από ένα σημείο έξω από το χωριό Avas, αλλά η φωτιά μαινόταν σε κοντινή απόσταση.

Στις 4 το απόγευμα της επόμενης ημέρας, ο Basel έστειλε στον Qusai ένα βίντεο με ένα ελικόπτερο να ρίχνει νερό στη φωτιά, πολύ κοντά στην ομάδα.

Ένα άλλο βίντεο, που εστάλη στις 8:12 μ.μ., έδειχνε ένα μέρος της ομάδας, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον πέντε ανηλίκων, να απομακρύνονται βιαστικά από τα σύννεφα καπνού.

«Η φωτιά μας έφτασε!» είπε ένας άνδρας σε έναν συγγενή του. «Δεν μπορούμε πλέον να δούμε το φως της ημέρας».

Η τελευταία γνωστή τοποθεσία της ομάδας ήταν κοντά στην Avas.

• 14 Αυγούστου: Η ομάδα συλλαμβάνεται από τις ελληνικές αρχές και στέλνεται πίσω στην Τουρκία.
• 20 Αυγoύστου: Διανυκτερεύουν κοντά στον Άβας περιμένοντας να τους παραλάβουν την επόμενη μέρα οι συνεργοί του λαθρέμπορου.
• 21 Αυγούστου: Η τοποθεσία από όπου θα τους παραλάμβαναν
• 21 Αυγούστου: Η τοποθεσία όπου βρέθηκαν καμένοι μέχρι θανάτου οι 18 αιτούντες άσυλο.

Τι ανέφερε ο διακινητής

Ο διακινητής είπε στις οικογένειες ότι είχε πληροφορίες ότι όλοι οι μετανάστες είχαν κρατηθεί σε στρατόπεδο στην Ελλάδα. Οι αιτούντες άσυλο και οι οικογένειές τους είχαν καταβάλει 5.000 ευρώ ανά άτομο -περισσότερα από 5.200 δολάρια- τα οποία ο διακινητής μπορούσε να εισπράξει μόνο όταν η ομάδα έφτανε στη Σερβία, επομένως ήταν αναγκασμένος να παρέχει κάποια ενημέρωση.

Σε τηλεφωνική συνέντευξη, ο κ. al-Hamwi προσπάθησε να υπερασπιστεί το μητρώο του ως διακινητή και δήλωσε ότι οι ελληνικές αρχές είχαν συλλάβει τρεις οδηγούς τους οποίους είχε στείλει για να διασώσουν την ομάδα. Είπε ότι είχε συμβουλεύσει τους αιτούντες άσυλο να παραδοθούν στις αρχές αντί να παραμείνουν στα δάση.

Η ομάδα των 18 ατόμων, είπε ο διακινητής στις οικογένειες, περιλάμβανε την ομάδα των 12 Σύρων, στην οποία ανήκε και ο Basel, καθώς και άλλους έξι που είχαν συναντήσει καθ’ οδόν στην Ελλάδα. Τα μηνύματα και τα βίντεο που έστειλαν ορισμένοι από αυτούς στους συγγενείς τους το επιβεβαιώνουν.

Υπενθυμίζεται ότι οι διακινητές ενημερώνουν τις οικογένειες για την πρόοδο του ταξιδιού, επειδή πληρώνονται μόνο όταν οι μετανάστες φτάσουν στον συμφωνημένο προορισμό. Ορισμένοι δημοσιεύουν αισιόδοξες ενημερώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίσουν τις υπηρεσίες τους και αποσιωπούν τα κακά νέα.