Εκτενές ρεπορτάζ σχετικά με τους 18 πρόσφυγες που κάηκαν στον Έβρο τον περασμένο Αύγουστο, στο δάσος της Δαδιάς, δημοσίευσαν οι New York Times.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι πρόσφυγες από τη Συρία, βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: Να ακολουθήσουν μια ασφαλέστερη διαδρομή μέσω χωριών και αυτοκινητοδρόμων, αλλά να πιαστούν από τις ελληνικές αρχές, ή να ταξιδέψουν μέσα από τα δάση και τα χωράφια που καταστρέφονταν από τη μεγαλύτερη καταγεγραμμένη πυρκαγιά της Ευρώπης.
Παρότι η ταυτότητά τους παρέμενε άγνωστη, οι New York Times, επισημαίνουν πως συγκέντρωσαν άγνωστες λεπτομέρειες σχετικά με τη διαδρομή τους, ενώ σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τουλάχιστον 12 από αυτούς είχαν συλληφθεί από Έλληνες συνοριοφύλακες και επαναπροωθηθεί στην Τουρκία.
Μόνο ένα πτώμα έχει ταυτοποιηθεί οριστικά μέσω τεστ DNA, επειδή οι περισσότεροι από τους στενούς συγγενείς των υπολοίπων ζουν στη Συρία και δεν μπορούν να ταξιδέψουν για να προχωρήσουν σε παρόμοιες εξετάσεις. Όμως, συνεντεύξεις με Έλληνες αξιωματούχους, εργαζόμενους σε οργανώσεις αρωγής, περισσότερους από 20 συγγενείς των θυμάτων και τον διακινητή που τους έβαλε να κάνουν αυτή τη διαδρομή, παρείχαν εκτενή στοιχεία για την ταυτότητα των υπολοίπων.
Οι αγωνιώδεις προσπάθειες να ξεφύγουν
Οι Times εξέτασαν επίσης φωνητικά μηνύματα, βίντεο, δεδομένα σχετικά με τη θέση και εικόνες που στάλθηκαν σε μέλη της οικογένειας. Τουλάχιστον πέντε από τα θύματα ήταν παιδιά ή έφηβοι, όπως έδειξαν οι συνεντεύξεις και τα βίντεο.
Τα βίντεο και τα φωνητικά μηνύματα που παρείχαν οι συγγενείς στο μέσο αποκάλυψαν τον αυξανόμενο τρόμο της ομάδας, στην προσπάθεια να ξεφύγει από τη φωτιά.
Συγκεκριμένα, καθώς η πυρκαγιά σκαρφάλωνε στους λόφους και βρισκόταν πίσω τους, οι άνδρες και τα αγόρια έτρεχαν μέσα από τα δέντρα και κάτω από ένα βραχώδες μονοπάτι.
Τρεις από αυτούς κρύφτηκαν μέσα σε μια μικροσκοπική, εγκαταλελειμμένη καλύβα βοσκού, νομίζοντας μάλλον ότι οι τέσσερις τσιμεντένιοι τοίχοι της θα τους προστάτευαν. Διακόσια μέτρα πιο πέρα, σε μια πλαγιά ενός λόφου, εννέα άνθρωποι συνωστίζονταν, ανάμεσά τους τουλάχιστον δύο παιδιά. Πέθαναν τελικά εκεί όλοι μαζί. Ένας άλλος άνδρας κατάφερε να φτάσει πιο μακριά, κάτω από έναν λόφο, αλλά και αυτός δεν ήταν αρκετά γρήγορος, σημειώνει το δημοσίευμα.
Ορισμένοι είχαν σταλεί πίσω στην Τουρκία στο παρελθόν
Σχετικά με τον Έβρο, οι Times υπογραμμίζουν πως εδώ και δεκαετίες, άνθρωποι που διαφεύγουν από συγκρούσεις και ακραία φτώχεια διασχίζουν το σκληρό έδαφος της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του επικίνδυνου ποταμού, αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ευρώπη. Πρόκειται για μία από τις παλαιότερες και πιο πολυσύχναστες διαδρομές μεταναστών στην ήπειρο, με την Ελλάδα να αποτελεί τον πρώτο σταθμό – και για ορισμένους τον τελευταίο.
Ένας από τους μετανάστες, σύμφωνα με τους NYT, ο Basel, πήγε από τη Συρία στην Τουρκία και στις 11 Αυγούστου, με τη βοήθεια ενός διακινητή, πέρασε τα σύνορα με την Ελλάδα μαζί με άλλους 11. Αλλά τρεις ημέρες αργότερα, η ομάδα συνελήφθη από συνοριοφύλακες και στάλθηκε πίσω στην Τουρκία, σύμφωνα με τα μηνύματα WhatsApp που εστάλησαν στον αδελφό του Basel και εξετάστηκαν από τους Times.
Σε μια δεύτερη προσπάθεια με την ίδια ομάδα, ο Basel πέρασε τα σύνορα με την Ελλάδα στις 17 Αυγούστου, δύο ημέρες πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά στο δάσος που προσπαθούσε να διασχίσει.
Τα μηνύματα προς τον αδελφό του δείχνουν ότι ο Basel και η ομάδα του, για να μείνουν μακριά από τα μάτια της αστυνομίας και του στρατού, έπρεπε να συνεχίσουν να τρέχουν σε δασώδη μονοπάτια, ελπίζοντας ότι η φωτιά θα έμενε πίσω τους.
Στις 20 Αυγούστου, ο Basel έστειλε ένα φωνητικό μήνυμα στον Qusai: Ένας οδηγός επρόκειτο να παραλάβει την ομάδα από ένα σημείο έξω από το χωριό Avas, αλλά η φωτιά μαινόταν σε κοντινή απόσταση.
Στις 4 το απόγευμα της επόμενης ημέρας, ο Basel έστειλε στον Qusai ένα βίντεο με ένα ελικόπτερο να ρίχνει νερό στη φωτιά, πολύ κοντά στην ομάδα.
Ένα άλλο βίντεο, που εστάλη στις 8:12 μ.μ., έδειχνε ένα μέρος της ομάδας, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον πέντε ανηλίκων, να απομακρύνονται βιαστικά από τα σύννεφα καπνού.
«Η φωτιά μας έφτασε!» είπε ένας άνδρας σε έναν συγγενή του. «Δεν μπορούμε πλέον να δούμε το φως της ημέρας».
Η τελευταία γνωστή τοποθεσία της ομάδας ήταν κοντά στην Avas.
14 Αυγούστου: Η ομάδα συλλαμβάνεται από τις ελληνικές αρχές και στέλνεται πίσω στην Τουρκία.
20 Αυγoύστου: Διανυκτερεύουν κοντά στον Άβας περιμένοντας να τους παραλάβουν την επόμενη μέρα οι συνεργοί του λαθρέμπορου.
21 Αυγούστου: Η τοποθεσία από όπου θα τους παραλάμβαναν
21 Αυγούστου: Η τοποθεσία όπου βρέθηκαν καμένοι μέχρι θανάτου οι 18 αιτούντες άσυλο.
Τι ανέφερε ο διακινητής
Ο διακινητής είπε στις οικογένειες ότι είχε πληροφορίες ότι όλοι οι μετανάστες είχαν κρατηθεί σε στρατόπεδο στην Ελλάδα. Οι αιτούντες άσυλο και οι οικογένειές τους είχαν καταβάλει 5.000 ευρώ ανά άτομο -περισσότερα από 5.200 δολάρια- τα οποία ο διακινητής μπορούσε να εισπράξει μόνο όταν η ομάδα έφτανε στη Σερβία, επομένως ήταν αναγκασμένος να παρέχει κάποια ενημέρωση.
Σε τηλεφωνική συνέντευξη, ο κ. al-Hamwi προσπάθησε να υπερασπιστεί το μητρώο του ως διακινητή και δήλωσε ότι οι ελληνικές αρχές είχαν συλλάβει τρεις οδηγούς τους οποίους είχε στείλει για να διασώσουν την ομάδα. Είπε ότι είχε συμβουλεύσει τους αιτούντες άσυλο να παραδοθούν στις αρχές αντί να παραμείνουν στα δάση.
Η ομάδα των 18 ατόμων, είπε ο διακινητής στις οικογένειες, περιλάμβανε την ομάδα των 12 Σύρων, στην οποία ανήκε και ο Basel, καθώς και άλλους έξι που είχαν συναντήσει καθ’ οδόν στην Ελλάδα. Τα μηνύματα και τα βίντεο που έστειλαν ορισμένοι από αυτούς στους συγγενείς τους το επιβεβαιώνουν.
Υπενθυμίζεται ότι οι διακινητές ενημερώνουν τις οικογένειες για την πρόοδο του ταξιδιού, επειδή πληρώνονται μόνο όταν οι μετανάστες φτάσουν στον συμφωνημένο προορισμό. Ορισμένοι δημοσιεύουν αισιόδοξες ενημερώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίσουν τις υπηρεσίες τους και αποσιωπούν τα κακά νέα.
Το μέγα σκάνδαλο της CambridgeAnalytica και τι συνέβη με την εκλογή Τραμπ και το Brexit
Τι λένε στους DataJournalists ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος, πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ο Γιώργος Ρουσόπουλος, Ειδικός επιστήμονας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα
Γιώργος Κυρίτσης, επιστήμων στην «Μηχανική Μάθηση: «Η Cambridge Analytica αξιοποίησε τα προσωπικά δεδομένα απ’ το Facebook με σκοπό την δημιουργία ψυχολογικών προφίλ των χρηστών».
Θωμάς Σιώμος, Πολιτικός επιστήμονας: «Να ρυθμιστούν τα όρια αυτών των πρακτικών, ώστε να μην στρεβλώσουμε την ελευθερία της βούλησης, της ψήφου. Αυτή είναι η «κόκκινη γραμμή».
Τι έγινε στην Ελλάδα με την αμφιλεγόμενη Palandir
Γράφουν Πάνος Κατσαχνιάς, Βασίλης Γαλούπης
Πριν από δέκα χρόνια μια άγνωστη τότε εταιρεία τεχνολογίας άνοιγε ησύχως κι απαρατήρητη τα γραφεία της στο Westferry Circus. Μια πενταετία μετά έβαζε λουκέτο διωκόμενη από το νόμο.
Η βρετανική Cambridge Analytica γινόταν η συμπρωταγωνίστρια, μαζί με το Facebook, στο μεγαλύτερο σκάνδαλο «βρώμικων» data της εποχής μας. Τον Ιούλιο του 2019 ανακοινωνόταν ότι στο Facebook επιβαλλόταν πρόστιμο 5 δισ. δολ. από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ λόγω παραβιάσεων των προσωπικών δεδομένων.
Από τότε σηματοδοτήθηκε η έναρξη μιας νέας εποχής. Τα δεδομένα κάθε χρήστη στο διαδίκτυο «έχασαν» ξαφνικά την αθωότητά τους. Όλοι συνειδητοποίησαν ότι στα λάθος χέρια, όπως τα πυρηνικά, μπορούν να γίνουν ένα επικίνδυνο υπερόπλο. Και «χρυσάφι» για τον αθέμιτο επηρεασμό της κοινής γνώμης.
Οι Data Journalists ερευνούν τι συμβαίνει με τα Big Data όταν αυτά αξιοποιούνται πέρα από το ακόμα ανεπαρκές θεσμικό πλαίσιο στην ΕΕ. Με αφορμή το σκάνδαλο της Cambridge Analytica ερευνούμε και την ελληνική πραγματικότητα, συνομιλώντας με θεσμικούς φορείς και ειδικούς.
Ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος, πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, ο Γιώργος Ρουσόπουλος, Ειδικός επιστήμονας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, ο Θωμάς Σιώμος, Πολιτικός επιστήμονας και ο Γιώργος Κυρίτσης, επιστήμων στην «Μηχανική Μάθηση» (Machine Learning Engineer), απαντούν σε μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων για τις προκλήσεις στην εποχή των «δεδομένων».
Το σκάνδαλο που σόκαρε ΗΠΑ και Βρετανία
Όλα ξεκίνησαν όταν οι New York Times και ο βρετανικός Observer ξεκίνησαν το 2018 μια σειρά δημοσιευμάτων με ντοκουμέντα για την Cambridge Analytica. Συνέδεσαν άμεσα την εταιρεία με την προεκλογική καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ το 2016, αποκαλύπτοντας ότι η εταιρεία απέκτησε παράνομα τα δεδομένα 50 εκατομμυρίων χρηστών του Facebook.
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, που οδήγησαν στην πτώχευση της Cambridge Analytica, ένας ερευνητής του Πανεπιστημίου του Cambridge, ονόματι Αλεξάντρ Κόργκαν, δελέασε 270.000 ανθρώπους για να πάρουν μέρος σε έρευνα με αντάλλαγμα μια μικρή αμοιβή.
Όταν αυτοί οι 270.000 χρήστες εγκατέστησαν την εφαρμογή (app) της έρευνας κοινοποίησαν κάθε είδους λεπτομέρειες για τους ίδιους, αλλά όχι μόνο. Ουσιαστικά, όμως, «παγιδεύτηκαν» και τα δεδομένα των «φίλων» τους με αποτέλεσμα ο αρχικός αριθμός (270.000) να φτάσει στα 50 εκατομμύρια χρήστες του Facebook. Έπειτα ο Κόργκαν πάσαρε τα δεδομένα αυτών των 50 εκατομμυρίων χρηστών στην Cambridge Analytica.
Πριν το 2015 οι κανονισμοί του Facebook επέτρεπαν ακόμα την συλλογή όλων των κοινωνικών συνδέσεων (“φίλων”, ακολούθων, κάθε σύνδεση στο δίκτυο) χωρίς την συγκατάθεση του κάθε χρήστη.
Στις πρώτες 48 ώρες από το ξέσπασμα του σκανδάλου, το Facebook έχασε 65 δις δολάρια κεφαλαιοποίησης. Μεταξύ 16 – 21 Μαρτίου 2018 η αξία της μετοχής έπεσε κατά 9%. Το Κογκρέσο απαίτησε από τον Ζάκεμπεργκ να καταθέσει επισήμως.
Από την διαδικασία αποδείχθηκε ότι το Facebook γνώριζε από το 2015 για την συλλογή δεδομένων από την Cambridge Analytica, όμως δεν ειδοποίησε ποτέ τους χρήστες του. Τα δεδομένα των χρηστών χρησιμοποιήθηκαν από την Cambridge Analytica για στοχευμένη καμπάνια που βοήθησε τον Ντόναλντ Τραμπ τα 2016. Τον Σεπτέμβριο του 2018 έγινε γνωστό ότι το Κρεμλίνο είχε προωθήσει αναρτήσεις (free posts) σε 150 εκατομμύρια χρήστες του Facebook.
Η Cambridge Analytica τέθηκε άμεσα υπό λεπτομερείς επίσημους ελέγχους σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Στην Βρετανία έγινε αντικείμενο έρευνας για τον ρόλο που έπαιξε στο δημοψήφισμα για το Brexit και για το πώς ακριβώς συνδέεται με την Aggregate IQ, την εταιρία που χρησιμοποίησε η καμπάνια υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού συμπεριλήφθηκε επισήμως στην έρευνα του ειδικού συμβούλου Ρόμπερτ Μιούλερ για πιθανή συμπαιγνία Ρωσίας – Τραμπ.
Η Cambridge Analytica ήταν μια εταιρία «πολιτικών ερευνών και ερευνών δεδομένων» με βάση στην Βρετανία. Ένας εκ των ιδιοκτητών της ήταν ο δισεκατομμυριούχος Ρόμπερτ Μέρσερ που τάχθηκε ενεργά υπέρ της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Στηβ Μπάνον, πρώην κορυφαίος σύμβουλος του Τραμπ, υπήρξε στο παρελθόν στέλεχος της Cambridge Analytica.
Μία ημέρα μετά την νίκη Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, ο Αλεξάντρ Νιξ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας, είχε δηλώσει: «Είμαστε ενθουσιασμένοι που η επαναστατική μας προσέγγιση στην επικοινωνία με βάση τα δεδομένα έπαιξε τόσο αναπόσπαστο ρόλο στην εκπληκτική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ».
Όπως αποκάλυψε ο Economist, άτομα που ήταν παρόντα στις παρουσιάσεις της Cambridge Analytica, ανέφεραν ότι τα στελέχη της εταιρείας παρουσίαζαν στους πιθανούς πελάτες χάρτες διαφόρων περιοχών του κόσμου, γεμάτους από τελίτσες, δείχνοντάς τους πώς τα ογκώδη δεδομένα στα οποία είχε πρόσβαση η εταιρεία θα χρησιμοποιούνταν για να ανιχνεύσουν τις τάσεις των καταναλωτών ή ψηφοφόρων. Το team της εταιρίας αυτοαποκαλούνταν ως «οι ανθρωπολόγοι της ψηφιακής εποχής».
Τα δεδομένα της Cambridge Analytica χρησιμοποιήθηκαν στοχευμένα για να επηρεαστεί υπέρ Τραμπ ένα κρίσιμο ψηφοφορικό σώμα 10-20 εκατ. ψηφοφόρων. Βάσει αυτών των data αποφασίστηκε ποιες πόλεις θα έπρεπε να επισκεφτεί ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών.
Στις ΗΠΑ, το περιοδικό Newsweek εντόπισε ένα θύμα της κλοπής data από την Cambridge Analytica. Επρόκειτο για έναν συνταξιούχο του Ναυτικού ονόματι Τζέφρι Ρούεστ. Όταν του έδειξαν τα ευρήματα που είχε συλλέξει από τον ίδιο εν αγνοία του η εταιρεία, εκείνος πάγωσε. «Είχαν όλο το ψυχολογικό μου προφίλ και τις γεωγραφικές συντεταγμένες του σπιτιού μου. Τις έβαλα στο GPS locator και έδειξε την πόρτα στο σπίτι μου».
Ο Ρούεστ δήλωσε κατάπληκτος από τον όγκο των πληροφοριών που είχαν συγκεντρώσει για εκείνον οι αναλυτές. Όπως είπε στους δημοσιογράφους του Newsweek η μόνη ενασχόλησή του στο διαδίκτυο ήταν που γράφτηκε στο Facebook για να βλέπει φωτογραφίες των εγγονιών του!
Γιώργος Κυρίτσης: Μας έδειξαν πως μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση μια εκλογικής διαδικασίας
«Το σκάνδαλο Cambridge Analytica μάς δίδαξε σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων την αναγκαιότητα προσοχής των χρηστών αναφορικά με την εκχώρηση δεδομένων και τη δύναμη των social media να επηρεάσουν την έκβαση μια εκλογικής διαδικασίας», δηλώνει στους Data Journalists ο Γιώργος Κυρίτσης, επιστήμων στην «Μηχανική Μάθηση» (Machine Learning Engineer):
«Το σκάνδαλο τόνισε την ανάγκη ύπαρξης ισχυρότερης και αποτελεσματικότερης νομοθεσίας και πρακτικών προστασίας των προσωπικών δεδομένων, όπως το GDPR στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι χρήστες οφείλουν να είναι πιο «υποψιασμένοι» για τους κινδύνους που συνδέονται με το μοίρασμα προσωπικών δεδομένων στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το σκάνδαλο αυτό μας έδειξε ότι τα προσωπικά δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις ίδιες τις πλατφόρμες ή από τρίτες εταιρίες για στοχευμένη και πιο αποτελεσματική διαφήμιση. Μας έδειξε τη δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πόσο επηρεάζουν την κοινή γνώμη. Η CambridgeAnalytica αξιοποίησε τα προσωπικά δεδομένα απ’ το Facebook με σκοπό την δημιουργία ψυχολογικών προφίλ των χρηστών. Ο στόχος ήταν η στοχευμένη πολιτική διαφήμιση».
Ο Γιώργος Κυρίτσης, με ειδίκευση στην Επιστήμη Δεδομένων (Data Science) και στην Χρηματοοικονομική Μηχανική (Financial Engineering), λέει πως «τα δεδομένα είναι το νέο «πετρέλαιο» και οι εταιρίες προσπαθούν να καταγράψουν όσο γίνεται μεγαλύτερο όγκο δεδομένων», ενώ τονίζει ακόμα πως «η καλύτερη νομοθεσία μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή τέτοιων φαινομένων στο μέλλον».
Προσθέτει επίσης ότι «με το ψυχολογικό προφίλ μπορείς στην ουσία να αποκωδικοποιήσεις τον χρήστη, να κατανοήσεις τις πολιτικές του απόψεις και προτιμήσεις. Συνεπώς με αυτή την πληροφορία μπορείς να κάνεις αποτελεσματική και στοχευμένη πολιτική διαφήμιση. Το πόσο εφικτό είναι αυτό εξαρτάται από το πόσο οι πλατφόρμες μοιράζονται αυτές τις πληροφορίες. Θέλω να πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε καλύτερο επίπεδο απ’ ό,τι ήμασταν στο παρελθόν».
Για να καταλήξει: «Αυτή η υποτιθέμενη κατοχή των ψηφιακών δεδομένων δίνει στον κάτοχο μια μορφή εξουσίας, καθώς έρχεται σε επαφή με τις προτιμήσεις, τις απόψεις και την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων. Ο κάτοχος θα μπορούσε να επηρεάσει πολιτικά μέσω στοχευμένων πολιτικών διαφημίσεων, να εκμεταλλευτεί οικονομικά προωθώντας προϊόντα η υπηρεσίες που είναι κοντά με τα γούστα και τις προτιμήσεις και να παραβιάσει την ιδιωτική ζωή, καθώς διαθέτει πληροφορίες για τις δραστηριότητες και τις συνήθειές τους».
……
Θωμάς Σιώμος: Να ρυθμιστούν τα όρια – Υπάρχει «κόκκινη γραμμή»
Σύμφωνα με πολιτικούς επιστήμονες, αναλυτές, ειδικούς της επικοινωνίας και επαγγελματίες των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (SocialMedia), σε μια «μετακρισιακή» εποχή όπως είναι αυτή που διανύει η Ελλάδα, μετά τα μνημόνια και την πανδημία του κορονοϊού, είναι δεδομένο ότι η πρόσφατη εκλογική επιτυχία της ΝΔ οφείλεται στην οικονομική (ωφελιμιστική) ψήφο, δηλαδή στα οικονομικά της προτάγματα και την επιλογή της συντριπτικής πλειοψηφίας να ψηφίσει βάση των συμφερόντων της και όχι βάση της ιδεολογίας της. Στον αντίποδα βρίσκεται η λεγόμενη ιδεολογική ψήφος, που προτάσσει την ιδεολογία ακόμη κι όταν αυτή δεν εξυπηρετεί το στενό προσωπικό συμφέρον.
Σε τι ποσοστό ίσχυσε αυτό στις εκλογές της 21ης Μαΐου και στο αποτέλεσμα που έβγαλε η κάλπη και σε τι ποσοστό αυτό οφείλεται στην αξιοποίηση -ή μη- από τα πολιτικά κόμματα, των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγουν, μέσα από τις «φούσκες» και τους «χώρους αντήχησης» που δημιουργούν οι χρήστες δραστηριοποιούμενοι σ’ αυτά, παραμένει ζητούμενο προς συζήτηση.
Σε συνέχεια της προηγούμενης έρευνας εξετάζουμε με τη βοήθεια ειδικών, καθώς και του επικεφαλής της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων), πως τα προσωπικά δεδομένα είναι αξιοποιήσιμα σ’ ένα ευρύτερο εκλογικό αποτέλεσμα.
Υπάρχουν παραδείγματα εκλογικών διαδικασιών όπως είναι η πρώτη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ για την Προεδρεία των ΗΠΑ και το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016, που έγιναν με βασικό εργαλείο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης και κατ’ επέκτασης της ψήφου τμήματος του εκλογικού σώματος, την ανάλυση προσωπικών δεδομένων που ήταν παραχωρημένα, ή αποκτημένα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Ειδικοί όπως της εταιρίας Cambridge Analytica είχαν τη δυνατότητα να δουν ποιες ομάδες πολιτών αμφιταλαντεύονται ή έχουν συγκεκριμένα μοτίβα συμπεριφοράς και άρα θα ήταν πρόθυμα «αυτιά» προς το ένα ή το άλλο επιχείρημα. «Στοχοποιήθηκαν» -με την έννοια του targeting- οι ομάδες αυτές και οι συγκεκριμένοι χρήστες των SocialMedia, ώστε να τροφοδοτηθούν στη συνέχεια με το ανάλογο υλικό, ώστε να κλίνουν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Προς τον Τραμπ στην πρώτη περίπτωση και προς το Brexit στη δεύτερη. Η σχετική συζήτηση για την CambridgeAnalytica ξεκίνησε στους κόλπους της Ακαδημαϊκής κοινότητας για να περάσει στη συνέχεια και στο ευρύτερο κοινό, μέσα από δημοσιευμένες έρευνες του Guardian και των New York Times, αλλά και ντοκιμαντέρ στην πλατφόρμα του Netflix.
Ο Δρ. Θωμάς Σιώμος, Πολιτικός επιστήμονας ξεκαθαρίζει από την αρχή της συζήτησης ότι: «Δεν μπορούμε ν’ αποτρέψουμε εταιρίες που ασχολούνται, είτε με τη διαχείριση κρίσεων, είτε επικοινωνιακές να μην υπάρχουν. Όπως εταιρίες που κάνουν datamining, ή μελετούν και αναλύουν μοτίβα. Δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε τις εταιρίες που ασχολούνται με τα BigData, με πρακτικές αξιοποίησης των δεδομένων που δίνει ο κόσμος μέσα από το κινητό του. Αυτή είναι μια «τεχνοφοβική» προσέγγιση. Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Οι πρακτικές αυτές μειώνουν την «τυφλότητά» μας για το πως λειτουργούν οι κοινωνίες μας και είναι επιστημονικά αναγκαίες. Αυτό που χρειάζεται είναι να ρυθμιστούν τα όρια αυτών των πρακτικών, ώστε να μην στρεβλώσουμε την ελευθερία της βούλησης, της ψήφου. Αυτή είναι η «κόκκινη γραμμή». Αλλιώς, τα BigData θεωρούνται ο χρυσός του 21ου αιώνα».
Αν κάποιος είναι για πολλά χρόνια χρήστης λοιπόν, των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, οι εταιρίες που τα διαχειρίζονται έχουν συλλέξει πάρα πολλά στοιχεία και πληροφορίες για τον ίδιο και την προσωπικότητά του. Ποιες ώρες τα χρησιμοποιεί, τι ακολουθεί, τι του αρέσει, με τι συμφωνεί και με τι όχι, σε τι είναι επιρρεπής. Ακόμη χειρότερα, αν είναι αναποφάσιστος για κάτι, ομαδοποιώντας τον με όμοιούς του, να τους κατευθύνει προς τη μια ή την άλλη επιλογή.Τα πάρα πολλά πλέον προσωπικά δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζουν να συγκεντρώνονται για τους χρήστες ξεχωριστά, από τα SocialMedia και την συμπεριφορά τους μέσα σ’ αυτά, καθώς και τις αναζητήσεις τους από τις αντίστοιχες ψηφιακές μηχανές, σε συνδυασμό πλέον με την τεχνητή Νοημοσύνη, μπορούν να στρεβλώσουν την ελεύθερη τους βούληση.
«Οι ψηφοφόροι δεν αποφασίζουν πια ανεξάρτητα»
Και η ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και οι επαγγελματίες που ασχολούνται με την πολιτική επικοινωνία κατέληξαν στο συμπέρασμα από τα γεγονότα της περιόδου εκείνης, ότι αν συνεχίσουν να εφαρμόζονται ανεξέλεγκτα παρόμοιες πρακτικές, τότε μολύνεται το αίσθημα της αντιπροσωπευτικότητας της ψήφου. Δηλαδή, οι ψηφοφόροι δεν αποφασίζουν πια ανεξάρτητα, δεν αποφασίζουν δηλαδή, μ’ έναν τρόπο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ελεύθερος, αλλά αποφασίζουν μ’ ένα τρόπο επιτακτικό, όπου κάποιος ή κάτι τους υποδεικνύει με τον τρόπο του (με την εμφάνιση συγκεκριμένων ειδήσεων, ή άλλων θεμάτων στο newsfeed) τι θα μπορούσαν να ψηφίσουν. Αυτό μολύνει ουσιαστικά τον πυρήνα της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας δυτικού τύπου που είναι και το μοναδικό δημοκρατικό πολίτευμα παγκοσμίως. Της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας όπου ο κόσμος αποφασίζει με καθολική ψήφο και ελεύθερη βούληση. Αφού δεν υπάρχει άλλο σύστημα που να ρυθμίζει τις δημόσιες υποθέσεις, είναι το μοναδικό σύστημα που εφαρμόζεται σήμερα, άλλοτε με ορθές πρακτικές κι άλλοτε με λάθη τα οποία συζητά η κοινότητα προκειμένου να διορθωθούν.
Αν μολυνθεί αυτός ο μοναδικός τρόπος που έχουμε στο πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης και του πολιτικού ανταγωνισμού, αν δηλαδή η δημοκρατία γίνει λιγότερο αντιπροσωπευτική ή λιγότερο ελεύθερη η ψήφος, τότε αρχίζει και μεταλλάσσεται σε κάτι άλλο… Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό το «καμπανάκι» που χτύπησε με τα γεγονότα του 2016 σε ΗΠΑ και Βρετανία.
Επόμενα βήματα
Όταν οι νέες τεχνολογίες έρχονται να ρυθμίσουν πολύ σημαντικά πεδία της ζωής μας, ακολουθούν από μεριάς κοινωνιών τα επόμενα βήματα προκειμένου να καθοριστεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτές θα το κάνουν. Από το 1990 οπότε και άρχισε να διευρύνεται η χρήση των νέων τεχνολογιών σε ότι αφορά το ίντερνετ, τους Η/Υ και την επικοινωνία, όπου η διαδικτύωση άρχισε ν’ αφορά ολοένα και περισσότερους, για να φτάσει στο σημείο σήμερα ν’ αφορά σχεδόν το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού. Αφού το λεγόμενο «ψηφιακό χάσμα», ακόμα και σε υπανάπτυξη χώρες, όπως της Αφρικής για παράδειγμα, που δεν υπάρχει διαδεδομένο δίκτυο γρήγορου ίντερνετ ADSL όπως στην Ευρώπη και την Αμερική, είναι διαδεδομένη η χρήση smartphones κινητών και επικοινωνίας τους με το διαδίκτυο μέσω 4G ή 5G δικτύων.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Σιώμος προσθέτει: «Προκειμένου να συζητάμε τη χρήση των προσωπικών μας Avatar (Προφίλ/Δεδομένα) για εκλογικούς σκοπούς, πρέπει να γνωρίζουμε σε ποια φάση βρισκόμαστε ως προς την Πολιτική Επικοινωνία. Από τη δεκαετία του ’50 και μετά ένα πολύ μεγάλο μέρος των πολιτικών υποθέσεων έχουν μετατραπεί σε επικοινωνιακές υποθέσεις. Ακαδημαϊκά αυτό ονομάζεται η «4η Εποχή» της Πολιτικής Επικοινωνίας. Είμαστε σε μια εποχή που τα προεκλογικά πολιτικά γεγονότα δεν είναι πραγματικά πολιτικά γεγονότα, αλλά γεγονότα που γίνονται με γνώμονα το πως θα μπορούν να καλυφθούν μηντιακά, πως θα ανέβουν στα SocialMedia, πως θα γίνουν βιντεάκια κλπ. Αρχικά με τα παραδοσιακά μέσα -κυρίως τηλεόραση- και από το 2000 και με τη εισδοχή των νέων μέσων (NewMedia), καθιστώντας τον πολιτικό ανταγωνισμό μια επικοινωνιακή μάχη».
»Τα Social Media (Facebook, Twitter, Instagram, TikTok κλπ.) έχουν ακριβέστερη παραμετροποίηση, καλύτερο fine-tuning στα μηνύματα, είναι πιο φθηνά, αφού για παράδειγμα, δεν χρειάζονται πλέον οι μεγάλες φυσικές συγκεντρώσεις με τα εκατοντάδες πούλμαν κόσμου απ’ όλη τη χώρα και τις σκηνοθετικές ικανότητες ενός Τάσου Μπιρσίμ. Σήμερα, αρκούν 100 άνθρωποι, αφού η προεκλογική ομιλία δεν γίνεται για τους κατοίκους της συγκεκριμένης πόλης ή γειτονιάς, αλλά για τα Social Media με την Πανελλαδική/Παγκόσμια εμβέλειά τους. Γι’ αυτό και μόνοι αυτοί αρκούν, ώστε να γυριστεί – μονταριστεί επαγγελματικά το βίντεο που θ’ ανέβει π.χ. στο TikTok. Έτσι, με τους πόρους που εξοικονομούνται δημιουργούνται περισσότερα και καλύτερα βίντεο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, πραγματοποιώντας για το λόγο αυτό, την κεντρική προεκλογική ομιλία στο Θησείο κι όχι στο Σύνταγμα. Επιπλέον, τα Social Media δεν αξιοποιούνται μόνο κατά τις προεκλογικές περιόδους, αλλά και στο ενδιάμεσο αυτών».
»Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της πρώτης περιόδου της «4ης Εποχής» της Πολιτικής Επικοινωνίας θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που τηλεοπτικοποίησε τον προεκλογικό ανταγωνισμό, ενώ της δεύτερης ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλτ Τραμπ, που χρησιμοποιώντας δύο λογαριασμούς στο Twitter (εκείνον του Προέδρου και τον προσωπικό του), επικοινωνούσε καθημερινά με 20 “τιτιβίσματα” κατά μέσο όρο την ημέρα. Πρακτική που έδινε στους ακόλουθους/οπαδούς του την ψευδαίσθηση της αμεσότητας στην επικοινωνία τους μαζί τους. Άλλωστε και σε αυτές τις εκλογές παρατηρήθηκε το φαινόμενο, πρόσωπα που είναι γνωστά λόγο της ιδιότητας τους μέσω της τηλεόρασης (ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, παρουσιαστές, μοντέλα, αθλητές) να έρχονται πολύ ψηλά σε σταυρούς, ακόμη και στην πρώτη τους εκλογική κάθοδο. Κι αυτό γιατί στην Ελλάδα -αν και δεν την εμπιστευόμαστε- βλέπουμε ακόμη πολύ τηλεόραση».
Από τη δεκαετία του ’90 έως τώρα, που διανύουμε την 4η δεκαετία, της συμβίωσης μας με τον «ωκεανό» της πληροφορίας που μας δίνει το διαδίκτυο, πάντα οι κακές πρακτικές προηγούνται κατά την αρχική εμφάνιση των νέων τεχνολογιών. Τέτοια παραδείγματα ήταν οι λεγόμενες «φάρμες παραπληροφόρησης» -όπως αυτές που είχε στήσει ο Τραμπ στη Βόρεια Μακεδονία- το «hacking» και η εμπορία προσωπικών δεδομένων. Μετά έρχεται ο νομοθέτης «αγχωμένος» και «λαχανιασμένος», είτε σε εθνικό, είτε σε υπερεθνικό επίπεδο και ρυθμίζει το πλαίσιο. Σήμερα αυτό το βιώνουμε στην περίπτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ).
«Το 2016 οι παρεμβάσεις στα Social Media γινόντουσαν “χειροκίνητα”, από 16χρονους στο Τέτοβο της Βόρειας Μακεδονίας ή στην Νότια Κορέα που παρήγαγαν fake news ή εφαρμογές παραπληροφόρησης. Σήμερα, με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης τα ίδια πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ πιο εύκολα» υπογραμμίζει ο κ. Σιώμος.
Γιατί αν συνδυάσουμε την Κοινωνία της Πληροφορίας, την εκτεταμένη κοινωνική διασύνδεση, τα δίκτυα πληροφόρησης, την Τεχνητή Νοημοσύνη (νοήμονα οντότητα που στοχοποιεί τη βούληση του χρήστη, στρέφοντας τον προς συγκεκριμένη κατεύθυνση), αμέσως έχουμε μια «μόλυνση» σε εκτεταμένο βαθμό της ελεύθερης βούλησης ομάδων ψηφοφόρων. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί -γνωρίζοντας τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών ακόμη και σε βάθος δεκαετιών- να προβάλει ή να αποκρύψει λόγους, ώστε αυτοί να καθοδηγηθούν στην ψήφο τους.
Όλο αυτό όμως σύμφωνα με τους Πολιτικούς επιστήμονες δημιουργεί μια μονομέρεια. Μέχρι πρότινος μια τέτοια κατάσταση ήταν προϊόν ελεύθερης βούλησης, αφού ο χρήστης επίλεγε με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει και δεν θεωρούνταν στρεβλωτικό. Με τα σημερινά δεδομένα όμως και την πρόσθεση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εξίσωση, η οποία τεχνικά μπορεί να έχει πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα του καθενός -φτάνοντας σε όχι τόσο ακριβή συμπεράσματα σήμερα, αλλά που ολοένα θα βελτιώνονται- οδηγούμαστε στο σημείο εκείνο που θα μπορεί δυνητικά να κατευθύνει έναν αναποφάσιστο ψηφοφόρο.
Ακόμα και η τηλεοπτικοποιημένη προεκλογική περίοδος δεν στρεβλώνει την πραγματικότητα. Απλώς δίνει ένα ακόμη στοιχείο, ώστε κάποιος ν’ αποφασίσει. Η έλευση όμως της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε συνδυασμό με την προσωποποιημένη πληροφόρηση των SocialMedia για τον κάθε ένα χρήστη τους ατομικά, δημιουργεί στρεβλωτικές συνθήκες.
«Στις εκλογές της 21ης Μαΐου, η ΝΔ ξόδεψε πολλαπλάσια από τον ΣΥΡΙΖΑ»
Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο: «Ακόμα είμαστε στο αρχικό στάδιο, όπου τα πράγματα ακόμη δρουν ανεξέλεγκτα γι’ αυτό και βλέπουμε πολύ παράξενες εκλογικές συμπεριφορές, όπως φανερώνει και το πρόσφατο αποτέλεσμα στην Ελλάδα, με τις 20 μονάδες διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα στις εκλογές της 21ης Μαΐου, που είχε να συμβεί από το 1974. Γεγονός που ως ένα βαθμό οφείλεται σε επικοινωνιακή δεινότητα. Όχι απαραίτητα στη χρήση νέων τεχνολογιών, ούτε σε χρήση στρεβλωτικών πρακτικών. Αλλά σε μια πολύ καλή και πιστή εφαρμογή τεχνολογικών δυνατοτήτων, καθόλα νόμιμων, που όταν εφαρμόζονται με τον σωστό τρόπο, φέρνουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Όπως για παράδειγμα, τη δυνατότητα χρήσης του TikTok, που την είχαν όλα τα πολιτικά κόμματα. Η ΝΔ όμως αξιοποίησε το συγκεκριμένο μέσο επαγγελματικά, με στοχευμένη απεύθυνση στην αισθητική του κοινού που το ακολουθεί. Ένα θέμα που φαίνεται ότι δεν τηρήθηκε, είναι το οικονομικό πλαφόν που υπάρχει και αφορά τα ποσά που μπορεί ένα κόμμα να ξοδέψει στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης κατά την προεκλογική περίοδο. Έτσι όταν ένα κόμμα εξαντλούσε το πλαφόν αυτό στο ΑΦΜ του, συνέχιζε μ’ εκείνα στελεχών του. Κι έτσι συνέχιζε η καμπάνια μέσα από προσωπικούς λογαριασμούς π.χ. του υπεύθυνου προεκλογικού σχεδιασμού του κόμματος. Εκεί ο Νόμος θα έπρεπε να έχει πρόβλεψη για κάτι τέτοιο, αλλά είμαστε στο αρχικό στάδιο ακόμα. Είναι λοιπόν κι αυτό αντικείμενο έρευνας: Το πως συνδέεται το αποτέλεσμα, με τα χρήματα που ξόδεψε ένα κόμμα για την προβολή του στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης κατά την προεκλογική του καμπάνια. Στην περίπτωση των εκλογών της 21ης Μαΐου, η ΝΔ ξόδεψε πολλαπλάσια από τον ΣΥΡΙΖΑ».
Νομοθετικό πλαίσιο
Εδώ να τονίσουμε ότι δεν υπάρχουν εθνικές πολιτικές. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα ομάδες εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διερευνούν το πεδίο, καταλήγουν σε προτάσεις, αυτές αρχικά συζητιούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ψηφίζεται μια Οδηγία, πηγαίνει πίσω στην Ομάδα Εργασίας, συγκεκριμενοποιούνται οι άξονές της και διοχετεύεται στα εθνικά Κοινοβούλια τα οποία και πρέπει να την ενσωματώσουν στις εθνικές τους Νομοθεσίες. Στις ΗΠΑ υπάρχουν Επιτροπές της Γερουσίας, όπου με βάση κοινωνικές ομάδες, ή πρωτοβουλίες των κομμάτων, καλούν σε αυτές τους ειδικούς, ενημερώνονται για το πεδίο και στη συνέχεια παίρνουν πρωτοβουλίες, τις οποίες προωθούν στο Κογκρέσο, ώστε να γίνουν Ομοσπονδιακοί Νόμοι. ΗΠΑ και ΕΕ εναρμονίζουν τις πολιτικές τους για ν’ ακολουθήσει το ίδιο και με τις υπόλοιπες χώρες του πλανήτη, όπως για παράδειγμα η Κίνα, η Αυστραλία και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, μετά από διαβουλεύσεις.
Έτσι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2023 ενέκρινε ένα πλαίσιο λειτουργίας, ώστε να ρυθμιστούν τέτοιες υποθέσεις. Άνθρωποι με εμπλοκή στη δημιουργία, ανάπτυξη και χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, με παρεμβάσεις τους και προς την Γερουσία των ΗΠΑ ζητούν τη δημιουργία νομοθετικού πλαισίου, καθώς και την υπογραφή διεθνών συμφωνιών, παρομοιάζοντας την ως «πυρηνικό όπλο» για το οποίο αν δεν καθοριστεί άμεσα η χρήση και λειτουργία του, θα καταστεί αναπόφευκτα μοιραίο για την ανθρωπότητα.
Στοίχημα να μην μετατραπεί σε «ζούγκλα» η κοινωνία
Αν η νέα τεχνολογία μπορεί -όπως έχει αποδειχθεί με την πρώτη εκλογή Τραμπ και το Brexit- και κάποιος το επιθυμεί, να μολύνει την πολιτική -και όχι μόνο- βούληση των ψηφοφόρων, δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο σήμερα να συμβεί ξανά με τη χρήση και των δυνατοτήτων που μας προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη. Έχοντας δηλαδή πλέον την εμπειρία ως ανθρωπότητα, δεν θα πρέπει να το αφήσουμε να εξελιχθεί ως πρακτική, ώστε να έρθουμε στη συνέχεια να το αντιμετωπίσουμε, όταν η ζημιά όμως θα έχει ήδη γίνει. Όταν οι δημοκρατικές κοινωνίες θα μπορούν να καθοριστούν από πρόσωπα που έχουν την οικονομική δύναμη και πρόσβαση, ώστε να χρησιμοποιούν τέτοια εργαλεία προς όφελός τους, ενώ δεν είναι άξιοι για τεθούν επικεφαλής τους, ή δεν εκφράζουν το συλλογικό καλό.
Η δημόσια συζήτηση έχει ανοίξει κι αυτό είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η χρήση της πρωτοπόρας τεχνολογίας πάντα τρέχει πιο γρήγορα από τις ίδιες τις κοινωνίες. Κι αυτό γιατί ως συλλογικότητες, οι διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου να παρθεί μια απόφαση και να χαραχθεί μια στρατηγική είναι χρονοβόρες. Ενώ συνήθως, πρώτα μαθαίνουν από τα λάθη τους και μετά πράττουν (Try&Errormethod). Έτσι, όπως παραδείγματος χάρη συνέβη και στις περιπτώσεις των κρυπτονομισμάτων και της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αρχικά καταγράφεται ένας μεγάλος βαθμός ελευθερίας και αστάθειας, όταν παραβατικές και στρεβλωτικές πρακτικές μπορούν να είναι πολύ διευρυμένες, για να ακολουθήσει στην συνέχεια, από διεθνής οργανισμούς και κράτη, η νομοθέτηση του πλαισίου λειτουργίας.
Οι Ανεξάρτητες Αρχές έχουν έναν ελεγκτικό χαρακτήρα. Η Εκτελεστική (Νομοθετική) εξουσία είναι που μπορεί να καθορίσει τις εξελίξεις. Γι’ αυτό και το πολιτικό προσωπικό πρέπει να είναι ενήμερο πάνω σε τέτοια θέματα, συνομιλώντας για το λόγο αυτό με την επιστημονική ακαδημαϊκή κοινότητα και δρώντας προνοητικά. Όχι απαγορευτικά, ή ως «Μεγάλος Αδερφός». Η τεχνολογία ήρθε για να μείνει. Άρα και με Social Media θα πορευτούμε και με datamining και προσωπικά δεδομένα θα παραχωρήσουμε. Το στοίχημα είναι η ανθρώπινη κοινωνία να μην μετατραπεί σε «ζούγκλα».
Προσωπικά δεδομένα και προστασία
Ο έλεγχος, η εφαρμογή, αλλά και η προσαρμογή του Νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας είναι μια συνεχής διαδικασία σε ότι αφορά τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και τα προσωπικά δεδομένα.
Η μεγάλη αλλαγή για τα προσωπικά δεδομένα συντελέστηκε την 25η Μαΐου του 2018, με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων της ΕΕ (GeneralDataProtectionRegulation – GDPR), που είναι το αποτέλεσμα εργασίας τεσσάρων ετών της ΕΕ για την προσαρμογή της ευρωπαϊκής Νομοθεσίας ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Μια από της μεγάλες αλλαγές που έφερε ήταν και ο «Μηχανισμός Συνεργασίας & Συνεκτικότητας». Κατανοώντας η ΕΕ ότι προκειμένου ν’ αντιμετωπίσει μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες -ανεξαρτήτως αντικειμένου- οι όποιοι κανόνες θα πρέπει να είναι κοινοί και να εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο από τις Ανεξάρτητες Αρχές κάθε Κράτους-Μέλους της προκειμένου να έχουν αποτέλεσμα. Αυτό επιτρέπει στην ΕΕ να ασκεί έλεγχο τόσο στις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στα SocialMedia, όσο και γενικότερα στις εταιρίες που παρέχουν ψηφιακά τις υπηρεσίες τους, όπως είναι η Google, η Amazon, η Apple κ.α. Μιας και όλες αυτές διαχειρίζονται ένα τεράστιο όγκο δεδομένων που συλλέγουν από τους χρήστες/φυσικά πρόσωπα που διαβιούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο έλεγχος για την τήρηση ή μη των κανόνων αυτών γίνεται από την Ανεξάρτητη Αρχή του Κράτους-Μέλους στο οποίο ασκεί την κύρια δραστηριότητα της η εκάστοτε εταιρία, μιας και αναφερόμαστε σε μεγάλες πολυεθνικές. Όπως π.χ. η Meta (Facebook, Instagram), η Microsoft (LinkedIn) και το Twitterπου βρίσκονται στην Ιρλανδία, ή όπως η Amazonπου βρίσκεται στο Λουξεμβούργο, για φορολογικούς και νομικούς κυρίως λόγους. Οπότε και ο έλεγχος γίνεται μέσω της Επικεφαλής Εποπτικής Αρχής -όπως ονομάζονται- της Ιρλανδίας στην συγκεκριμένη περίπτωση, με βάση όμως τις κεντρικές οδηγίες – κανόνες, που έχουν συμφωνηθεί μαζί με τα υπόλοιπα 26 Κράτη-Μέλη, καθώς και τρεις ακόμη χώρες του λεγόμενου «Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου» (Νορβηγία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν).
Το «Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων» (EuropeanDataProtectionBoard – EDPB), είναι ένα ανεξάρτητο όργανο της ΕΕ που καθοδηγεί τις Ανεξάρτητες Αρχές Προστασίας Δεδομένων των 27+3 χωρών. Ο Δρ. Γιώργος Ρουσόπουλος, Ειδικός επιστήμονας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αναφερόμενος στα SocialMedia τονίζει ότι: «Ήταν ένα από τα πρώτα ζητήματα που απασχόλησε τον συγκεκριμένο φορέα. Το με ποιόν τρόπο δηλαδή, μπορεί μια εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης να επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα. Και γι’ αυτό εξέδωσε και συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Γεγονός που επιπλέον, χρησιμεύει ως καθοδήγηση και για τις εταιρίες, σχετικά με το πως να ερμηνεύουν τον Γενικό Κανονισμό της ΕΕ» («Guidelines 8/2020 onthetargetingofsocialmediausers»). PDF «Guidelines 8/2020 onthetargetingofsocialmediausers»
Από τα πρώτα επίσης κείμενα που βγάζει η ΕΕ σύμφωνα με τον κ. Ρουσόπουλο είναι και εκείνο για την αντιμετώπιση των λεγόμενων «Deceptivepatterns» ή «Darkpatterns» («Σκοτεινά πρότυπα»), τους τρόπους δηλαδή, που χρησιμοποιούν οι εταιρίες για να υφαρπάξουν τη συγκατάθεση των χρηστών («Guidelines 03/2022 ondeceptivedesignpatternsinsocialmediaplatforminterfaces: howtorecogniseandavoidthem»). PDF «Guidelines 03/2022 ondeceptivedesignpatternsinsocialmediaplatforminterfaces: howtorecogniseandavoidthem»
Ο κ. Κωνσταντίνος Μενουδάκος, πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αναφορικά με τις καταγγελίες ξεκαθαρίζει ότι: «Υπεύθυνη Αρχή είναι εκείνη της χώρας στην οποία έχει την έδρα της η εταιρία.
Στην περίπτωση όμως που η καταγγελία γίνεται από πολίτη άλλου Κράτους-Μέλους της ΕΕ, τότε εμπλέκεται και η αντίστοιχη Αρχή. Τέλος, ζητά ως προς το τελικό πόρισμα της, τη σύμφωνη γνώμη και των υπολοίπων Εποπτικών Αρχών. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, τότε η υπόθεση παραπέμπεται προς επίλυση στο “Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων”, όπου τα μέλη ψηφίζουν».
Συμπληρώνοντας ο κ. Ρουσόπουλος, αναφέρει ένα από τα βασικά πρώτα ζητήματα του Facebook, που ήταν ο ισχυρισμός της εταιρίας, ότι όταν κάποιος εγγραφόταν ως χρήστης του, στην πράξη συμβάλλεται. Άρα οποιαδήποτε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων γίνεται μετά, είναι επειδή ο χρήστης έχει συμβληθεί. Με τις εμπλεκόμενες με το ζήτημα Εποπτικές Αρχές να διαφωνούν, ήρθε το «Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων» ν’ αποφανθεί ότι κάτι τέτοιο δεν είναι αποδεκτό. Το Facebook θα περιορίζεται μόνο στα προσωπικά δεδομένα για την εκτέλεση της σύμβασης. Άρα, π.χ. η στοχευμένη διαφήμιση δεν μπορεί να είναι κομμάτι της σύμβασης.
Τι έγινε στην Ελλάδα με την αμφιλεγόμενη Palandir
Στις 16 Δεκεμβρίου 2020 το Vouliwatch έφερνε στην ελληνική επικαιρότητα το θέμα της Palandir και υπέβαλλε αίτηση κατάθεσης εγγράφων στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής ζητώντας τη σύμβαση συνεργασίας της αμερικανικής εταιρίας με το Ελληνικό Δημόσιο για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Λίγες ημέρες πριν, στις 7 Δεκεμβρίου, είχε δημοσιευθεί Δελτίο Τύπου της εταιρίας Palantir στην ιστοσελίδα businesswire στο οποίο ανακοινωνόταν ότι πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη του Πρωθυπουργού και του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τον συνιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της αμερικανικής εταιρίας, Alex Karp και το στέλεχος της Palantir, Josh Harris.
Η τηλεδιάσκεψη είχε ως θέμα την επέκταση της συνεργασίας της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Palantir στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Σύμφωνα με το Vouliwatch «κατά την έρευνα που πραγματοποιήσαμε στις πλατφόρμες ανάρτησης των δημοσίων συμβάσεων Διαύγεια και Προμηθέας δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε πουθενά σχετική σύμβαση ή συμβάσεις».
Η Palantir Technologies είναι μια αμερικάνικη εταιρία που ασχολείται με την ανάλυση, επεξεργασία, αποθήκευση και «εξόρυξη» (data-mining) δεδομένων σε όλο τον κόσμο, με βασικά τους προϊόντα τα λογισμικά Gotham και το Foundry.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της ίδιας της εταιρίας και σχετικά δημοσιεύματα σε διεθνή site (Bloomberg, NYTimes) o τεχνολογικός γίγαντας βοηθά κυβερνήσεις και τις Αρχές να διαχειρίζονται τεράστια όγκο δεδομένων.
Το Vouliwatch ανέφερε πως «περισσότερες από δώδεκα χώρες – συμπεριλαμβανομένης όπως φαίνεται και της Ελλάδας – χρησιμοποιούν το λογισμικό τους Foundry για διασύνδεση δεδομένων (data integration) στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την πανδημία του Covid-19».
Με το θέμα ασχολήθηκε και η Deutsche Welle παρουσιάζοντας εκτενές ρεπορτάζ του γερμανικού Der Spiegel στις 3 Απριλίου 2021, χαρακτηρίζοντας την εταιρεία ως «μια από τις πιο αμφιλεγόμενες στον κόσμο»:
«Το λογισμικό της εταιρείας θα βοηθούσε τους Ευρωπαίους να καταγράφουν την εξάπλωση του ιού και να εντοπίζουν ελλείψεις σε νοσοκομεία (…) Ορισμένες χώρες δέχτηκαν με χαρά την προσφορά, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας και της Ελλάδας. Ο ελληνικός πληθυσμός είναι γηραιότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και το σύστημα υγείας δεν είναι πολύ στιβαρό. Η προσφορά της Palantir ήταν χρήσιμη για την κυβέρνηση. Η Αθήνα και η αμερικανική εταιρεία συμφώνησαν εν κρυπτώ σχετικά με τους τρόπους συνεργασίας. Η σύμβαση δεν υποβλήθηκε σε διαγωνισμό και δεν ελέγχθηκε βάσει του νόμου περί προστασίας δεδομένων, κάτι που θα ήταν φυσιολογικό για αντίστοιχες διαδικασίες. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας έγιναν γνωστές μόνο οκτώ μήνες αργότερα, έπειτα από σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση».
Όπως σημείωνε το ρεπορτάζ αναφορικά με τη δράση της στην ΕΕ «η Palantir εστίασε στην αντιμετώπιση μιας αδυναμίας πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων: το έλλειμμα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών τους». Και κατέληγε: «Ως αντάλλαγμα για την υπόσχεση περιορισμού της πανδημίας με τη βοήθεια λογισμικού, η εταιρεία έλαβε, όπως φαίνεται, εκτεταμένη πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα από την ελληνική κυβέρνηση (…) Η ελληνική κυβέρνηση αρνείται ότι κοινοποίησε δεδομένα ασθενών στην Palantir. Στο μεταξύ τερματίσθηκε κάθε συνεργασία με την εταιρεία και διαγράφηκαν όλα τα δεδομένα που είχαν συλλεχθεί. Η Palantir ανακοίνωσε ότι σε καμία περίπτωση δεν αφαίρεσε δεδομένα».
Πλήρη και ανεξάρτητη διερεύνηση του περιστατικού που αποκάλυψαν μέσω βίντεο οι New York Times με αιτούντες άσυλο να εγκαταλείπονται σε μια σχεδία από την ελληνική ακτοφυλακή, ζητά από τη Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρει σε ανάρτησή της στο Twitter η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, εστάλη στην ελληνική κυβέρνηση επιστολή με την οποία ζητείται η διερεύνηση του περιστατικού στο οποίο αναφέρονται οι NYT«για φερόμενη παράνομη απέλαση».
«Πριν από ένα χρόνο συναντήθηκα με την ελληνική κυβέρνηση για να συζητήσουμε τη διαχείριση των συνόρων και ξεκαθάρισα ότι δεν υπάρχει χώρος για παράνομες απελάσεις. Την περασμένη Παρασκευή, 19 Μαΐου, οι New York Times παρουσίασαν ρεπορτάζ για φερόμενη παράνομη απέλαση, τον Απρίλιο αυτή τη χρονιά», αναφέρει η κυρία Γιόχανσον και προσθέτει ότι «οι υπηρεσίες μου απέστειλαν επίσημο αίτημα στις ελληνικές αρχές να διερευνηθεί πλήρως και ανεξάρτητα αυτό το περιστατικό».
«Είναι απαραίτητο να δοθεί η κατάλληλη συνέχεια από τις ελληνικές αρχές, με βάση επίσης τον νέο ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να λάβει επίσημα μέτρα, εφόσον απαιτείται», τονίζει με νόημα η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων.
Νέο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ-φωτιά των New York Times αφήνει εκθέτει την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις πολιτικές διαχείρισης που υιοθετεί για το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Βίντεο-ντοκουμέντο που φέρνει στο φως της δημοσιότητας το αμερικανικό μέσο, κατέγραψε παράνομες επαναπροωθήσεις. Το ρεπορτάζ ενδέχεται να είναι η πιο καταδικαστική απόδειξη μέχρι στιγμής, για την παραβίαση των διεθνών νόμων και των κανόνων της Ε.Ε. που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται οι αιτούντες άσυλο.
Το βίντεο-φωτιά καταγράφει αιτούντες άσυλο, ανάμεσά τους και παιδιά να περισυλλέγονται, να μεταφέρονται στη θάλασσα και να εγκαταλείπονται σε μια σχεδία από την ελληνική ακτοφυλακή. «Η Ελλάδα λέει ότι δεν παρατάει τους μετανάστες στη θάλασσα. Πιάστηκε επ’ αυτοφώρω». Έτσι ξεκινάει το ρεπορτάζ των New York Times που δημοσιεύτηκε σήμερα.
Οι NYT επαλήθευσαν και επιβεβαίωσαν το βίντεο και μαζί, τα κυβερνητικά ψέμματα
Όπως εξηγεί το ρεπορτάζ, οι αιτούντες άσυλο είχαν ήδη μετακινηθεί από χώρα σε χώρα για χρόνια για να ξεφύγουν από τον πόλεμο στο Κέρας της Αφρικής. Μόλις είχαν πατήσει το πόδι τους στην Ευρώπη, ελπίζοντας να ξεκινήσουν μια νέα ζωή, όταν μασκοφόροι τους μάζεψαν και τους αφαίρεσαν τα υπάρχοντά τους. Η δοκιμασία τους θα μπορούσε κανονικά να παραμείνει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, όπως και εκείνες τόσων άλλων αιτούντων άσυλο, των οποίων οι μαρτυρίες για κακομεταχείριση απορρίφθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση. Μόνο που αυτή τη φορά, καταγράφηκε ολόκληρη σε βίντεο από έναν ακτιβιστή που το μοιράστηκε με τους New York Times.
Η εφημερίδα New York Times πήρε συνέντευξη από 11 από τους αιτούντες άσυλο από τη Σομαλία, την Ερυθραία και την Αιθιοπία, τους οποίους εντόπισε σε ένα κέντρο κράτησης στη Σμύρνη, στις τουρκικές ακτές. Σε συνεντεύξεις στο κέντρο κράτησης της Σμύρνης, όλοι οι μετανάστες αφηγήθηκαν ότι σπρώχτηκαν σε μια μαύρη φουσκωτή σωσίβια σχεδία και αφέθηκαν στο πέλαγος.
Η χρήση αυτών των μηχανοκίνητων σχεδιών έχει καταγραφεί στο παρελθόν, αλλά οι ελληνικές αρχές έχουν αρνηθεί να αφήνουν τους μετανάστες να επιπλέουν σε αυτές, επειδή είναι ακυβέρνητες και μπορούν να ανατραπούν. Πολλοί φορούσαν ακόμα τα ίδια ρούχα που φορούσαν και στο βίντεο. Έδωσαν λεπτομερείς εξηγήσεις για το τι τους συνέβη, οι οποίες ταυτίζονταν με τα γεγονότα στο βίντεο – πριν οι δημοσιογράφοι των Times τους δείξουν το υλικό. Το κατά προσέγγιση ύψος και το μέγεθος των ενηλίκων και των παιδιών ταίριαζαν επίσης.
Εκτός από τη συνέντευξη που πήραν οι αιτούντες άσυλο στην Τουρκία, οι Times επαλήθευσαν το υλικό κάνοντας ανάλυση καρέ-καρέ για να αναγνωρίσουν τους ανθρώπους στο βίντεο, εντοπίζοντας γεωγραφικά τα βασικά γεγονότα και επιβεβαιώνοντας την ώρα και την ημέρα χρησιμοποιώντας δεδομένα θαλάσσιας κυκλοφορίας, καθώς και μια ανάλυση της θέσης του ήλιου και των ορατών σκιών.
Έδειξαν το βίντεο αυτοπροσώπως σε τρεις ανώτερους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο το επαληθεύσαμε. Αργότερα, σε γραπτά σχόλια, η Επιτροπή δήλωσε ότι “ανησυχεί για το υλικό” και ότι, αν και δεν είχε επαληθεύσει η ίδια το υλικό, θα έθετε το θέμα υπόψη των ελληνικών αρχών.
Η Ελλάδα «πρέπει να σεβαστεί πλήρως τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τους κανόνες της Ε.Ε. για το άσυλο και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης της πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου», δήλωσε η Anitta Hipper, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα μετανάστευσης.
Οι ελληνικές Αρχέςαρνήθηκαν αιτήματα για προσωπική συνάντηση προκειμένου να εξετάσουν το βίντεο και η ελληνική κυβέρνηση δεν απάντησε σε επανειλημμένα αιτήματα για σχολιασμό, αναφέρει το ρεπορτάζ. Όμως σημειώνει πως, κάνοντας προεκλογική εκστρατεία στη Λέσβο την περασμένη εβδομάδα ενόψει των βουλευτικών εκλογών της Κυριακής, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπερασπίστηκε τις «σκληρές αλλά δίκαιες» μεταναστευτικές πολιτικές της κυβέρνησής του και υπερηφανεύτηκε για τη μείωση κατά 90% της άφιξης «παράνομων μεταναστών».
Η κυβέρνηση αρνείται σταθερά ότι κακομεταχειρίζεται τους αιτούντες άσυλο και επισημαίνει το γεγονός ότι επωμίζεται δυσανάλογο βάρος της διαχείρισης των νέων αφίξεων στην Ευρώπη.
Όμως το βίντεο, το οποίο δόθηκε από έναν Αυστριακό εργαζόμενο σε ανθρωπιστική οργάνωση, τον Φαγιάν Μουλά, ο οποίος έχει περάσει μεγάλο μέρος των τελευταίων δυόμισι ετών δουλεύοντας στο νησί και προσπαθώντας να καταγράψει τις καταχρήσεις σε βάρος των μεταναστών, μπορεί να είναι η πιο καταδικαστική απόδειξη μέχρι στιγμής για την παραβίαση των διεθνών νόμων και των κανόνων της Ε.Ε. που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται οι αιτούντες άσυλο από τις ελληνικές αρχές.
Η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση σκλήρυναν τη στάση τους απέναντι στους μετανάστες μετά την άφιξη το 2015 και το 2016 περισσότερων από ένα εκατομμύριο προσφύγων από τη Συρία, το Ιράκ και αλλού. Το κύμα των νεοεισερχομένων αναδιαμόρφωσε την ευρωπαϊκή πολιτική, πυροδοτώντας λαϊκιστικές σκληροδεξιές δυνάμεις που έπαιξαν με την αγωνία των ιθαγενών.
Η Ελλάδα δεν είναι καθόλου μόνη της στην καταστολή των μεταναστών. Η Πολωνία, η Ιταλία και η Λιθουανία άλλαξαν πρόσφατα τους νόμους τους για να διευκολύνουν την απώθηση των μεταναστών και την τιμωρία όσων τους βοηθούν. Αλλά τα νέα βίντεο υποδηλώνουν ότι οι ελληνικές αρχές έχουν προχωρήσει ακόμη παραπέρα, καταφεύγοντας σε κρυφές εξωδικαστικές απελάσεις που σαρώνουν ακόμη και τους πιο ευάλωτους με τη συμμετοχή των ναυτικών της δυνάμεων.
Βίντεο – Η παράνομη επαναπροώθηση όπως καταγράφηκε
Ήταν λίγο μετά το μεσημέρι της 11ης Απριλίου όταν ένα λευκό βαν χωρίς διακριτικά κατέβηκε σε έναν μικρό όρμο με ξύλινη αποβάθρα στο νότιο άκρο της Λέσβου, σύμφωνα με το βίντεο του κ. Mulla.
Καθώς το βαν κατέβαινε στην ακτή, δύο άνδρες που περίμεναν σε ένα ταχύπλοο σκάφος κάλυψαν τα πρόσωπά τους με μάσκες του σκι, όπως φαίνεται. Όταν το βαν σταμάτησε, τρεις άνδρες βγήκαν, ξεκλείδωσαν τις πίσω πόρτες – και βγήκαν 12 άτομα, πολλά από τα οποία ήταν μικρά παιδιά.
Στους επιβάτες περιλαμβάνονταν η κ. Άντεν και το μωρό της, ο Αουάλε, με τον οποίο είχε αρχικά εγκαταλείψει την Τζίλιμπ, μια μικρή πόλη σε μια περιοχή της Σομαλίας που ελέγχεται από την Αλ Σαμπάμπ, μια μαχητική ομάδα που συνδέεται με την Αλ Κάιντα, όπως είπε. Η κ. Aden είπε ότι είχαν αποβιβαστεί στη Λέσβο με μια βάρκα λαθρεμπόρων μια μέρα νωρίτερα και είχαν περάσει μια νύχτα κρυμμένοι στους θάμνους πριν τους μαζέψουν μασκοφόροι άνδρες.
Η Sulekha Abdullahi, 40 ετών, και τα έξι παιδιά της ήταν επίσης στριμωγμένα στο φορτηγάκι.
Το ίδιο και ο Mahdi, 25 ετών, και ο Miliyen, 33 ετών, οι οποίοι δήλωσαν ότι είχαν επίσης φτάσει στη Λέσβο με λέμβο και αναζήτησαν καταφύγιο στους θάμνους. Συνελήφθησαν μετά από μια σύντομη καταδίωξη και οι αστράγαλοι του Miliyen έφεραν ακόμα βαθιές γρατζουνιές όταν του πήρε η εφημερίδα συνέντευξη μέρες αργότερα.
Συμφώνησαν να μοιραστούν τις ιστορίες τους, αλλά ζήτησαν να αναγνωριστούν μόνο με τα μικρά τους ονόματα, φοβούμενοι αντίποινα.
Λίγα λεπτά αφότου η ομάδα συνοδευόταν έξω από το βαν, όλοι βγήκαν στα νερά του Αιγαίου με το ταχύπλοο. Από μακριά έμοιαζε με μια τουριστική βόλτα αναψυχής. Μόνο αυτό δεν ήταν.
Πέρασαν άλλα τρία λεπτά και στη συνέχεια το ταχύπλοο πλησίασε το σκάφος 617 του Λιμενικού Σώματος, το οποίο πληρώθηκε κυρίως με κονδύλια της Ε.Ε., σύμφωνα με αρχειοθετημένους καταλόγους περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος.
Ένας προς έναν, οι μετανάστες ξεφορτώθηκαν από το ταχύπλοο και οδηγήθηκαν στην πρύμνη του σκάφους του Λιμενικού Σώματος, συνοδευόμενοι από έξι μη καλυμμένα άτομα, ορισμένα από τα οποία φαίνεται να φορούσαν την καθιερωμένη σκούρα μπλε στολή.
Στη συνέχεια, το σκάφος του Λιμενικού Σώματος έστριψε ανατολικά προς την Τουρκία και ξεκίνησε. Το σκάφος δεν έστελνε τη θέση του, σύμφωνα με το Marine Traffic, μια πλατφόρμα θαλάσσιων ζωντανών δεδομένων που παρακολουθεί τα σκάφη. Αλλά οι Times μπόρεσαν να προσεγγίσουν τη θέση του χρησιμοποιώντας δεδομένα θέσης από άλλα κοντινά εμπορικά σκάφη που φαίνονται στο υλικό.
Το σκάφος του Λιμενικού Σώματος σταμάτησε όταν πλησίασε στην άκρη των ελληνικών χωρικών υδάτων. Το βίντεο που τράβηξε ο κ. Mulla από την ακτή της Λέσβου είναι θολό λόγω της απόστασης, αλλά αργότερα φαίνεται ένα μαύρο αντικείμενο να επιπλέει δίπλα στο σκάφος του Λιμενικού Σώματος.
Οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν συχνά ένα μήνυμα φαξ για να ειδοποιήσουν τους ομολόγους τους για την παρουσία εγκλωβισμένων μεταναστών στα τουρκικά χωρικά ύδατα, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, και μια ώρα περίπου μετά την εγκατάλειψη των μεταναστών, εμφανίστηκαν δύο σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής.
Οι Times μπόρεσαν να προσεγγίσουν τη θέση της διάσωσης μέσω των συντεταγμένων του MSC Valencia, ενός μεγάλου εμπορικού πλοίου που ήταν αγκυροβολημένο σε κοντινή απόσταση και φαινόταν στο βάθος.
Η διάσωση της 11ης Απριλίου, όπως και πολλές άλλες, αναρτήθηκε σε ιστότοπο που ενημερώνεται τακτικά από τις τουρκικές αρχές.
Η ακτοφυλακή της ανακοίνωσε ότι διέσωσε “12 παράτυπους μετανάστες στη σωσίβια λέμβο που απωθήθηκε στα τουρκικά χωρικά ύδατα από ελληνικά μέσα”, στα ανοικτά των ακτών του Ντικιλί, απέναντι από τη Λέσβο, στις 14:30 τοπική ώρα.
Το βίντεο της τουρκικής ακτοφυλακής, που επαληθεύτηκε ανεξάρτητα από τους Times, δείχνει τους μετανάστες να φτάνουν στο λιμάνι του Ντικιλί μετά τη διάσωσή τους.
Ο Έλον Μασκ άρχισε να κάνει πράξη την απειλή του να αφαιρεί τα σήματα πιστοποιημένων λογαριασμών από τα προφίλ του Twitter που δεν πληρώνουν συνδρομή, όμως πολλοί διάσημοι χρήστες –από τον Λευκό Οίκο μέχρι τους New York Times- αρνούνται να συμμορφωθούν.
Οι συνδρομές είναι βασικό σκέλος της προσπάθειας για αύξηση της κερδοφορίαε της πλατφόρμας, της οποίας τα έσοδα κατέρρευσαν μετά την εξαγορά της από τον Έλον Μασκ, όμως το νέο πλάνο αποδεικνύεται αντιδημοφιλείς σε ορισμένους από τους καλύτερους πελάτες του.
Αφότου η διεύθυνση των New York Times ξεκαθάρισε ότι δεν θα πληρώσει συνδρομή, το Twitter αφαίρεσε το Σαββατοκύριακο το σήμα πιστοποίησης στον κεντρικό λογαριασμό των New York Times, τον οποίο ακολουθούν 55 εκατομμύρια χρήστες.
Μάλιστα ο Μασκ επιτέθηκε στην εφημερίδα με καταιγισμό εκδικητικών προσβολών: «Η πραγματική τραγωδία των @NYTimes είναι ότι η προπαγάνδα τους δεν είναι καν ενδιαφέρουσα» έγραψε στο Twitter ο ιδιοκτήτης του.
«Επίσης, η ροή τους είναι το ισοδύναμο της διάρροιας στο Twitter. Δεν διαβάζεται» συνέχισε.
Η συνδρομή στην υπηρεσία Twitter Blue ξεκινά από τα 7 δολάρια τον μήνα για τους απλούς χρήστες, όμως οι εταιρείες και οι οργανισμοί θα πρέπει να πληρώνουν 1.000 δολάρια τον μήνα, συν 50 δολάρια για το προφίλ κάθε υπαλλήλου τους.
Η συνδρομή προσφέρει σήμα πιστοποίησης που εμφανίζεται χρυσό για τις επιχειρήσεις, γκρίζο για κυβερνητικούς οργανισμούς και μπλε για τους απλούς χρήστες.
Ωστόσο το Twitter όμως δεν πιστοποιεί ότι ο κάτοχος του λογαριασμού είναι αυτός που δηλώνει, κάτι που αφήνει περιθώριο για πλαστά προφίλ και απάτες.
Το παλιό μπλε σήμα θα άρχισε να αφαιρείται την 1η Απριλίου από τους λογαριασμούς που το είχαν αποκτήσει δωρεάν παλαιότερα, όπως είχε προειδοποιήσει ο Μασκ, κάτι που εφαρμόστηκε άμεσα στο κεντρικό προφίλ της εφημερίδας.
«Δεν σκοπεύουμε να πληρώσουμε το μηνιαίο τέλος για τους θεσμικούς λογαριασμούς μας στο Twitter» ανακοίνωσαν την Κυριακή οι New York Times. «Επιπλέον δεν θα αποζημιώνουμε ρεπόρτερ για προσωπικούς λογαριασμούς Twitter Blue, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις που αυτή η ιδιότητα θα είχε ουσιώδη σημασία για το ρεπορτάζ» διευκρίνισαν.
Το ίδιο ανακοίνωσαν το Associated Press, το CNN, οι Los Angeles Times και η Wasahington Post, ανέφερε το BBC. Σύμφωνα με το Axios, ούτε ο Λευκός Οίκος θα πληρώνει για πιστοποίηση των προφίλ των αξιωματούχων του.
Απρόθυμοι να πληρώσουν εμφανίζονται και πολλοί διάσημοι χρήστες, από τον μπασκετμπολίστα ΛεΜπρόν Τζέιμς μέχρι τον ηθοποιό του Star Trek Ουίλιαμ Σάτνερ.
Η είδηση της σύγκρουσης των τρένων στα Τέμπη κάνει τον γύρο του κόσμου με διεθνή μέσα να σχολιάζουν τον κρατικό ξεπεσμό.
Πιο συγκεκριμένα οι New York Times, μεταξύ άλλων σχολιάζει το γεγονός προσεγγίζοντας το ζήτημα πολύπλευρα σε αντίθεση με τα ελληνικά συστημικά ΜΜΕ.
“Η ελληνική κυβέρνηση έπρεπε να εγκαταστήσει ένα σύστημα ασφαλείας πριν από σχεδόν τρία χρόνια, το οποίο είχε σχεδιαστεί για να αποτρέψει το είδος της μετωπικής σύγκρουσης τρένων που οδήγησε αυτή την εβδομάδα στη χειρότερη σιδηροδρομική καταστροφή στην ιστορία της χώρας.” αναφέρει μεταξύ άλλων το NYT, για να προσθέσει:
“Οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι έπρεπε να βασιστούν σε ένα σύστημα που ήταν πολύ λιγότερο εξελιγμένο από εκείνα που χρησιμοποιούνται σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με σιδηροδρομικούς και συνδικαλιστικούς αξιωματούχους και αρχεία.
Αλλά ακόμη και αυτό το πιο υποτυπώδες σύστημα δεν ήταν πλήρως λειτουργικό, με τα φώτα και τα σήματα εκτός λειτουργίας, δήλωσαν την Πέμπτη αξιωματούχοι του συνδικάτου και της ασφάλειας, καθώς οι Έλληνες ερευνητές έψαχναν για περισσότερα πτώματα μέσα στα συντρίμμια […]
Πολλά από τα γεγονότα που οδήγησαν στη συντριβή, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, παραμένουν ασαφή. Αλλά αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες συμφωνούν σε ένα πράγμα: Εάν ένα σύγχρονο σύστημα ασφαλείας είχε τεθεί σε εφαρμογή όπως είχε προγραμματιστεί, θα ήταν σχεδόν αδύνατο για μια εμπορική αμαξοστοιχία να καταλήξει στην ίδια γραμμή με μια επιβατική αμαξοστοιχία γεμάτη κόσμο.”
Στη συνέχεια σημειώνεται: “Το σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας συγκαταλέγεται σταθερά μεταξύ των πιο επικίνδυνων της ηπείρου, παρά το γεγονός ότι έχει λάβει 700 εκατομμύρια δολάρια για εκσυγχρονισμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία δεκαετία. Και η εγκατάσταση του νέου συστήματος ασφαλείας καθυστέρησε τόσο πολύ που ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος παραιτήθηκε πέρυσι για να διαμαρτυρηθεί για αυτό που αποκάλεσε “αδικαιολόγητες καθυστερήσεις.”
Οι NYT επίσης εμφανίζουν όλους τους αγώνες των συνδικάτων και των εργαζόμενων για αλλαγή καθώς και τονίζει τις προειδοποιήσεις που είχαν υπάρξει.
“Διάφορα στελέχη των σιδηροδρομικών συνδικάτων έχουν γράψει οργισμένες επιστολές προς την ελληνική κυβέρνηση εδώ και χρόνια, συμπεριλαμβανομένου και του περασμένου μήνα, προειδοποιώντας για τα προβλήματα ασφαλείας. Η επιστολή αυτή προειδοποιούσε δυσοίωνα για μια τραγωδία και επέκρινε τους Έλληνες αξιωματούχους για τη χρονοτριβή τους.
“Δεν θα περιμένουμε το επερχόμενο ατύχημα για να τους δούμε να κλαίνε κροκοδείλια δάκρυα”, “Τι άλλο περιμένουν να συμβεί για να παρέμβουν;”” σημειώνεται μεταξύ άλλων.
“Δύο εβδομάδες πριν από το δυστύχημα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσέφυγαν στη δικαιοσύνη κατά της Ελλάδας λόγω της άρνησής της να δημοσιοποιήσει τη βασική σύμβαση που καθορίζει τον τρόπο διαχείρισης του σιδηροδρόμου καθώς εκσυγχρονίζεται.” σημειώνεται στο άρθρο.
Η εφημερίδα θα αναμετρηθεί με τους δικηγόρους της ΕΕ στο ανώτατο δικαστήριο του μπλοκ, υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή έχει νομική υποχρέωση να δημοσιοποιήσει τα μηνύματα, τα οποία θα μπορούσαν να περιέχουν πληροφορίες σχετικά με τις συμφωνίες του μπλοκ για την αγορά εμβολίων COVID-19, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η υπόθεση κατατέθηκε στις 25 Ιανουαρίου και δημοσιεύθηκε στο δημόσιο μητρώο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τη Δευτέρα, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομερείς πληροφορίες σύμφωνα με το Politico.
Η αγωγή ακολουθεί έρευνα του Ιανουαρίου 2022 από την Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Έμιλι Ο'Ράιλι που διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν ζήτησε ρητά από το προσωπικό γραφείο της προέδρου να αναζητήσει τα γραπτά μηνύματα.
Η επίτροπος Αξιών και Διαφάνειας, Βέρα Γιούροβα, είχε δηλώσει πάντως ότι τα SMS ίσως έχουν διαγραφεί λόγω της εφήμερης φύσης τους.
Το χρονικό
Τον Απρίλιο του 2021, οι The New York Times αποκάλυψαν ότι η Φον ντερ Λάιεν και ο Μπουρλά αντάλλασσαν μηνύματα και κλήσεις σχετικά με τις προμήθειες εμβολίων για τα κράτη-μέλη.
Δημοσιογράφος ζήτησε στη συνέχεια από την Κομισιόν πρόσβαση σε γραπτά μηνύματα και άλλα έγγραφα, αλλά η Επιτροπή δεν παρείχε κανένα από τα μηνύματα.
Σύμφωνα με την έρευνα της Διαμεσολαβήτριας η Κομισιόν δεν έψαξε τα γραπτά μηνύματα της προέδρου, κάτι που «δεν ανταποκρίνεται στις εύλογες προσδοκίες για διαφάνεια στην Επιτροπή. Οταν πρόκειται για το δικαίωμα δημόσιας πρόσβασης στα έγγραφα της ΕΕ, σημασία έχει το περιεχόμενο και όχι η συσκευή ή η μορφή. Εάν τα μηνύματα αφορούν πολιτικές και αποφάσεις της ΕΕ, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως έγγραφά της».
Η Ο'Ράιλι ζήτησε μάλιστα από το γραφείο της Φον ντερ Λάιεν «περισσότερο εις βάθος έρευνα» για να ανευρεθούν τα μηνύματα αυτά και να δημοσιοποιηθεί το περιεχόμενό τους, σύμφωνα με τους κανόνες διαφάνειας που εφαρμόζονται στα έγγραφα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Πάνω από 1.100 εργαζόμενοι των New York Times αναμένεται να απεργήσουν αύριο Πέμπτη (8/12), σε μια πράξη διαμαρτυρίας που έχει να συμβεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Η ιστορική απεργία πρόκειται να τεθεί σε ισχύ τα μεσάνυχτα της 8ης Δεκεμβρίου και να διαρκέσει ολόκληρο το 24ωρο. Παράλληλα, το μεσημέρι έξω από τα γραφεία της εφημερίδας στη Νέα Υόρκη, υπάρχει κάλεσμα για συγκέντρωση διαμαρτυρίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ορισμένα τμήματα των New York Times, θα φτάσουν ποσοστό ακόμα και 90% σε συμμετοχή στην απεργιακή κινητοποίηση.
«Ελπίζαμε να καταλήξουμε σε μια δίκαιη συμφωνία πριν από τη λήξη της προθεσμίας μας, αλλά περισσότεροι από 1.100 από εμάς είμαστε έτοιμοι. Ο ένας για τον άλλον και για όλους τους δημοσιογράφους», ανέφερε η δημοσιογράφος Τζένη Βρέντα σε δήλωσή της το βράδυ της Τρίτης (6/12).
Η απεργιακή κλιμάκωση έρχεται εν μέσω ανεπιτυχών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην εργοδοσία και τους εργαζόμενους κυρίως για το θέμα των μισθών. Η εργοδοσία ισχυρίζεται ότι έχει προτείνει «σημαντικές αυξήσεις» αλλά το συνδικάτο των δημοσιογράφων απαντά ότι έχουν γίνει «συχνές παραποιήσεις στις προτάσεις του».
Και οι δύο πλευρές συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας με σκοπό την αποτροπή της απεργιακής κλιμάκωσης. Ωστόσο, μια μέρα πριν την προθεσμία δεν έχει ανακοινωθεί κάποια εξέλιξη.
Νέο δημοσίευμα της ιστορικής εφημερίδας για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο επίκεντρο. "Η διαφθορά και οι συγκρούσεις συμφερόντων που δεσμεύτηκε να πατάξει, όχι μόνο εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά φαίνεται πως έχουν ενταθεί".
Στο δεύτερο δημοσίευμά τους μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα (είχε προηγηθεί άρθρο για "Σκάνδαλο που θυμίζει τα χρόνια της χούντας στην Ελλάδα" στις 12 Αυγούστου), εκτός από σχολιασμό των γεγονότων που φαίνεται πως έχουν προκαλέσει αρκετό "θόρυβο" και πέρα από τα σύνορα της χώρας αλλά και της Ευρώπης, μπαίνει στο "κάδρο" και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με έναν απολογισμό των προεκλογικών του εξαγγελιών για "πάταξη της διαφθοράς" και μία σύγκριση με το πραγματικό πρόσωπο της δημοκρατικής Ελλάδας του 2022.
Με τίτλο "Η σήψη στην καρδιά της Ελλάδας είναι πλέον ξεκάθαρη για όλους", ο υπογράφων Alexander Clapp, ξεκινά κάνοντας μία αναδρομή στις προεκλογικές δεσμεύσεις του πρωθυπουργού για "μια κυβέρνηση των πραγματικά καλύτερων ανθρώπων", κάνοντας -αρχικά- ορισμένα θετικά σχόλια σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που είχε τότε υποσχεθεί, αφού, όπως γράφει, "τρία χρόνια αργότερα, πολλοί ξένοι έχουν πειστεί. Η Microsoft, η Pfizer και η JP Morgan Chase έχουν δημιουργήσει γραφεία στη χώρα, ένα βελτιωμένο πρόγραμμα βίζας έχει παρακινήσει χιλιάδες ψηφιακούς νομάδες να μετεγκατασταθούν στην Αθήνα και μια αδιάκοπη τουριστική προώθηση προσέλκυσε αριθμό ρεκόρ Αμερικανών τουριστών στο Αιγαίο αυτό το καλοκαίρι. Ακόμη και η εποπτεία της οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση πλησιάζει στο τέλος της. Μετά από μια δεκαετία δυσκολιών, η χώρα φαίνεται ότι έχει υποστεί μια εκπληκτική μεταμόρφωση.
Η συνέχεια, όμως, δεν ήταν ανάλογη.
"Όμως στην Ελλάδα, μια πιο σκοτεινή πραγματικότητα φουντώνει. Η διαφθορά και οι συγκρούσεις συμφερόντων που δεσμεύτηκε να πατάξει ο κ. Μητσοτάκης, όχι μόνο εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά, από πολλές απόψεις, φαίνεται πως έχουν ενταθεί. Το ελληνικό κράτος όχι μόνο δεν έχει αναδιαμορφωθεί, αλλά έχει λάβει μόνο έναν επιφανειακό καλλωπισμό, ένα διοικητικό στόλισμα βιτρίνας", γράφει ο Alexander Clapp πριν αρχίσει να ξετυλίγει το κουβάρι των γεγονότων γύρω από το "Greece's Watergate", το οποίο, όπως λέει, "έχει αποκαλύψει το επίπεδο παρακολουθήσεων κάτω από την αστραφτερή επιφάνεια. Το « Ελλάδα 2.0 » που υποσχέθηκε ο κ. Μητσοτάκης, όπως αποδεικνύεται, είναι ακριβώς το ίδιο".
Το άρθρο συνεχίζει παραθέτοντας στοιχεία και σχολιάζοντας τις αποκαλύψεις γύρω από τις υποθέσεις, τόσο του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη, όσο και του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, ο οποίος "τον Ιούλιο του περασμένου έτους, έλαβε ένα μήνυμα από άγνωστο αριθμό. «Θανάση, το ξέρεις αυτό;» διάβασε το μήνυμα στα ελληνικά, ακολουθούμενο από έναν σύνδεσμο, στον οποίο έκανε κλικ. Προχώρησε στη μόλυνση του iPhone του με το Predator, ένα κακόβουλο λογισμικό υποκλοπής που μετέφερε τα δεδομένα του σε μια μυστηριώδη εταιρεία, με έδρα την Αθήνα, καταχωρημένη στην Κύπρο, που ονομάζεται Intellexa", γράφει ο δημοσιογράφος και προσθέτει:
"Για δεκαετίες τώρα, οι υποκλοπές τηλεφώνων είναι χαρακτηριστικό του ελληνικού κράτους. Όμως, επί κ. Μητσοτάκη, η εθνική παρακολούθηση έχει επεκταθείσε μια, εν πολλοίς, ανεξέλεγκτη γραφειοκρατία", αναφέρει ο αρθογράφος που συνεχίζει με "μία από τις πρώτες του πράξεις ως πρωθυπουργός", να θέσει τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες υπό τον άμεσο έλεγχο του γραφείου του και στη συνέχεια "να τοποθετήσει —μέσω τροποποίησης- ένα πρώην στέλεχος παγκόσμιας εταιρείας ασφαλείας ως διευθυντή της", κάνοντας αναφορά στον "συγκλονιστικό αριθμό των υποκλοπών που αυξάνεται σταθερά", πριν θέσει ορισμένα ερωτήματα, όπως:
"Θα μπορούσαν οι ελληνικές υπηρεσίες πληροφοριών, που ήδη διεξάγουν τεράστια εκστρατεία παρακολούθησης, να έχουν αναθέσει ακόμη πιο παρεμβατικές υποκλοπές σε μια σκιώδη ιδιωτική εταιρεία; Θα μπορούσε η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη να βρίσκεται πίσω από το χακάρισμα;". Και απαντά: "Δεν ξέρουμε, αλλά μια ένδειξη έρχεται από το γραφείο του πρωθυπουργού", γράφοντας για τον διορισμό του "Γρηγόρη Δημητριάδη -πρώην διευθυντή της προεκλογικής του εκστρατείας και ανιψιό του" και τις αποκαλύψεις από "Έλληνες δημοσιογράφους σχετικά με τον ίδιο, με κυριότερο ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του είχε οικονομικές συναλλαγές με κύκλο επιχειρηματιών που είχε συναλλαγές και με τον ιδιοκτήτη της Intellexa".
Η ομιλία στο Κογκρέσο, οι "σκοτεινές δυνάμεις" και οι αντιφάσεις
Ο αρθογράφος σημειώνει πως "παραμένει αναπόδεικτο κατά πόσο γνώριζε ο κ. Μητσοτάκης για την ανάπτυξη του Predator στην Ελλάδα", ενώ κάνει ειδική αναφορά στην ατάκα του πρωθυπουργού περί "σκοτεινών δυνάμεων", λέγοντας παράλληλα πως "παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα αν η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη αγόρασε δεδομένα που συγκεντρώθηκαν μέσω τέτοιας παρακολούθησης".
Κλείνοντας, ο Alexander Clapp (που έχει συμμετάσχει σε αρκετές δημοσιεύσεις των London Review of Books, Foreign Policy και Economist), παραδέχεται ότι "το πρόβλημα εν προκειμένω δεν είναι ότι η διαφθορά υπό τον κ. Μητσοτάκη είναι αναγκαστικά πιο ενδημική από ό,τι σε προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις, ή σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες", για να συνεχίσει:
"Είναι μάλλον η μη βιώσιμη αντίφαση μεταξύ της χώρας που ο κ. Μητσοτάκης επιμένει να παρουσιάζει -ένα αδιαμφισβήτητο δημοκρατικό κράτος του οποίου ο σεβασμός στο κράτος δικαίου θα πρέπει να ανταμείβεται με εταιρικές επενδύσεις και τουριστικά δολάρια- και εκείνης που πραγματικά προεδρεύει".
Μάλιστα, με αφορμή την πρόσφατη ομιλία του στο Κογκρέσο, καταλήγει:
"Τον Μάιο, καθώς οι βίδες του κατασκοπευτικού σκανδάλου είχαν αρχίσει να γυρίζουν, ο κ. Μητσοτάκης βρέθηκε στην Ουάσιγκτον για να εκφωνήσει μια ομιλία στο Κογκρέσο σχετικά με τη σημασία της διατήρησης των δημοκρατικών αξιών και της καταπολέμησης της αυταρχικής υπερβολής. Για 40 λεπτά τόνισε την αναγκαιότητα της κοινωνικής εμπιστοσύνης και των ισχυρών θεσμών. «Οι αρχαίοι Έλληνες», είπε ανάμεσα σε χειροκροτήματα, «θεωρούσαν την αλαζονεία, τον εξτρεμισμό και την υπερβολή τις χειρότερες απειλές για τη δημοκρατία». Το ερώτημα για τον κ. Μητσοτάκη είναι: Γιατί δεν νιώθει το ίδιο;".
Ένας δημοσιογράφος των New York Times σκοτώθηκε κοντά στο Κίεβο και ακόμη ένας τραυματίστηκε, όπως επιβεβαίωσε πριν λίγο ο αρχηγός της αστυνομίας της περιοχής.
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, το περιστατικό φέρεται να σημειώθηκε στην περιοχή του Ιρπίν στα βόρεια του Κιέβου όταν ρωσικές δυνάμεις άνοιξαν πυρ εναντίον αυτοκινήτου. Ως θύμα ταυτοποιείται ο 51χρονος ανταποκριτής της αμερικανικής εφημερίδας, Μπρεντ Ρενώ.
Παράλληλα, ο άλλος δημοσιογράφος που τραυματίστηκε έχει μεταφερθεί εσπευσμένα σε τοπικό νοσοκομείο.
«Οι εισβολείς σκοτώνουν κυνικά ακόμη και δημοσιογράφους διεθνών μέσων ενημέρωσης που προσπαθούν να δείξουν την αλήθεια για τις θηριωδίες των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Σήμερα, ένας 51χρονος ανταποκριτής των New York Times πυροβολήθηκε στο Ίρπίν. Ένας άλλος δημοσιογράφος τραυματίστηκε. Αυτή τη στιγμή προσπαθούν να βγάλουν το θύμα έξω από το πεδίο της μάχης», έγραψε ο αρχηγός της αστυνομίας της περιοχής στο Facebook.