Τάσος Παππάς

Όταν οι πολιτικές σου αν είσαι επικεφαλής κυβέρνησης ή οι επιλογές σου αν είσαι επιχειρηματίας είναι αντιδημοφιλείς και ξέρεις ότι θα συναντήσουν αντιδράσεις, ωστόσο κρίνεις ότι πρέπει να περάσουν και να καθιερωθούν με το μικρότερο για σένα κόστος, ενδεχομένως και με μεγάλο για σένα και για τα συμφέροντα που υπηρετείς όφελος, πρέπει να κατασκευάσεις ελαφρυντικά για να δικαιολογηθείς, να επινοήσεις επιχειρήματα για να απαντήσεις στους επικριτές σου και να προωθήσεις ένα εύπεπτο αφήγημα που θα περιλαμβάνει και γενικές υποσχέσεις για βελτίωση της κατάστασης (στο μακρινό μέλλον) και απειλές (για την τρέχουσα περίοδο) για να μην μπουν κάποιοι στον πειρασμό να αντιδράσουν δυναμικά. Πρέπει να δείξεις στο ακροατήριό σου (ψηφοφόροι, μέτοχοι) ότι εξάντλησες όλα τα περιθώρια, έψαξες πολύ και με φλογερό ζήλο, αλλά η ηρωική προσπάθειά σου δεν έβγαλε αποτέλεσμα. Δεν βρήκες εναλλακτική λύση, όχι γιατί δεν ήθελες αλλά γιατί δεν υπήρχε. Η πρότασή σου είναι μονόδρομος, είναι αυτή που θα θεραπεύσει τις δυσκολίες, θα αποκαταστήσει τις ισορροπίες και όσοι εισηγούνται κάτι διαφορετικό είτε είναι εκτός τόπου και χρόνου (δηλαδή γραφικοί και κολλημένοι σε παλιομοδίτικες αντιλήψεις) είτε επικίνδυνοι λαϊκιστές (η ρετσινιά που εισπράττουν όσοι αμφισβητούν τον κυρίαρχο λόγο) είτε ιδιοτελείς με περίεργους σκοπούς (οι φήμες να κυκλοφορούν και να δηλητηριάζουν κι ας μη γίνονται ποτέ αποδείξεις).

Η εξαπάτηση διά της προπαγάνδας είναι μια κλασική μέθοδος που χρησιμοποιούν το πολιτικό προσωπικό του κατεστημένου και οι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες. Το εργαλείο είναι η γλώσσα. Με βαριές λέξεις για να κρύβουν τις σκοτεινές προθέσεις τους, με ευφημισμούς για να αποπροσανατολίζουν τα θύματά τους, με μισές αλήθειες για να συσκοτίζουν την πραγματικότητα, με αποκλεισμό από τη δημόσια συζήτηση… κακόφημων όρων, οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ επιχειρούν να πετύχουν τη μονόδρομη σκέψη, όπως επισημαίνει ο Ζαν Πολ Φιτουσί στο βιβλίο του «Τι μας κρύβουν οι λέξεις. Πώς η νεο-γλώσσα επηρεάζει την κοινωνία μας» (εκδόσεις Πόλις). Η λιτότητα βαφτίζεται δημοσιονομική σταθερότητα, οι απολύσεις αναδιάρθρωση της επιχείρησης, η μερική απασχόληση ευελιξία της εργασίας, η καθήλωση των μισθών συνετή διαχείριση, τα προκλητικά κέρδη σε περιόδους κρίσης θρίαμβος της ελεύθερης αγοράς, οι ανισότητες και η φτώχεια φυσική τάξη, οι φορολογικοί παράδεισοι επενδυτικοί προορισμοί, ενώ η λέξη μεταρρύθμιση στα χείλη των ισχυρών έχει κακοποιηθεί βάναυσα: είναι μεταρρύθμιση ό,τι βοηθάει την κερδοφορία των επιχειρήσεων και ό,τι εμποδίζει τους εργαζομένους να διεκδικήσουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και καλύτερες αμοιβές.

Ιδού ένα παράδειγμα από το διεθνές οικονομικό στερέωμα: «Περιορισμό κόστους» και «στρατηγική αναδιοργάνωση» βάφτισε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Disney την κατάργηση επτά χιλιάδων θέσεων εργασίας στον κολοσσό της ψυχαγωγίας που ανακοίνωσε όμως αύξηση εσόδων για το 2022. Υποστήριξε, μάλιστα, ότι πήρε την απόφαση αυτή με... βαριά καρδιά. Μιλάμε για το 3% του εργατικού δυναμικού παγκοσμίως, με την εταιρεία να αναφέρει ότι οι μειώσεις θέσεων εργασίας αποτελούν μέρος των αποφάσεων για την εξοικονόμηση 5,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Την Τετάρτη η εταιρεία, που έχει στην κατοχή της, ανάμεσα σε άλλα, τη Marvel, το Star Wars, αλλά και την Pixar, ανακοίνωσε αύξηση εσόδων κατά 8%, κέρδος μικρότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις, ενώ και οι πωλήσεις σε άλλες υπηρεσίες της αυξήθηκαν κατά 21%.

Ο κυνισμός στην κορυφαία στιγμή του. Με βαριά καρδιά, λέει, αποφάσισε τις απολύσεις. Συμπάσχουμε. Μήπως του πέρασε από το μυαλό να προτείνει μείωση του μισθού του (θα είναι προφανώς θηριώδης), των μπόνους που παίρνει για τις… επιτυχίες του, αλλά και των μισθών και των μπόνους των διευθυντικών στελεχών που μαζί του καθορίζουν την πορεία της μεγάλης αυτής επιχείρησης; Βέβηλη σκέψη. Μήπως του πέρασε από το μυαλό να προτείνει αντί για απολύσεις εργαζομένων μείωση των κερδών για τους μετόχους; Ανίερη ερώτηση. Την ίδια ώρα ανακοίνωσε αύξηση εσόδων (ποιοι θα επωφεληθούν το καταλαβαίνετε) και αύξηση των πωλήσεων σε θυγατρικές εταιρείες. Θα αναρωτηθείτε γιατί τότε οι μαζικές απολύσεις; Οχι γιατί καταγράφονται ζημιές, αλλά γιατί τα κέρδη είναι λιγότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις. Ποιοι έκαναν τις λανθασμένες προβλέψεις; Ποιοι έπεσαν έξω; Αυτός και η ομάδα του. Θα τιμωρηθούν; Αστειεύεστε. Το πιθανότερο είναι ότι θα επιβραβευτούν είτε με αύξηση μισθών είτε με γενναιόδωρα μπόνους. Και αν την πληρώσει κάποιος απ’ αυτούς σίγουρα θα πάρει τεράστια αποζημίωση για να συνεχίσει να ζει… φτωχικά και στερημένα.

ΥΓ.: Και για να μην αφήσουμε έξω την πολιτική, να πούμε ότι η κυβέρνησή μας έχει πλούσιες επιδόσεις στον καλλωπισμό των πρακτικών της με λέξεις και όρους. Οι υποκλοπές; Επισυνδέσεις. Το σκάνδαλο; Υπόθεση. Το ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας; Επικερδής συμφωνία. Οι απευθείας αναθέσεις; Ταχύτατη παρέμβαση. Η αναξιοπρέπεια; Υπερήφανη στάση. Η δειλία; Γενναιότητα. Η υποκρισία; Ευφυής ελιγμός. Το ψέμα; Αναδίπλωση της αλήθειας. Η υπέρβαρη διαφθορά; Καπατσοσύνη των ικανών. Το κουκούλωμα; Απλετο φως. Το σουρωτήρι; Απόρρητο. Το παρακράτος; Επιτελικό κράτος. Η παραβίαση του Συντάγματος; Νόμιμη ερμηνεία. Η ντροπή; Αγνωστη λέξη.

Πηγή: efsyn.gr