Λαμπρινή Λαδά  

Στις μέρες μας μιλάμε για την κακοποίηση περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο. Ποια είναι τα σημάδια κακοποίησης στη δουλειά που μπορεί να είναι ύπουλα και να μην φαίνονται σε μια πρώτη ανάγνωση; Ποιες είναι οι κόκκινες σημαίες στην συμπεριφορά του εργοδότη σου και δεν πρέπει να παραβλέψεις με το που τα δεις; Η κακοποίηση έχει πάρα πολλές μορφές… λεκτική, σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική και είναι όλες τους μορφές βίας. Άνθρωποι δεν αισθάνονται άνετα και ασφαλείς σε τέτοια περιβάλλοντα.

Τα σημάδια κακοποίησης στη δουλειά από τον τοξικό εργοδότη

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Πας πρώτη μέρα σε μια δουλειά και όλα μοιάζουν ιδανικά. Οι συνάδελφοι, ο εργοδότης, οι συνθήκες, το κλίμα. Με τον καιρό, βλέπεις συμπεριφορές οι οποίες σε κάνουν να έχεις σκέψεις, να αξιολογείς γιατί άλλαξε έτσι η συμπεριφορά και το καλό κλίμα και αν αυτό το μικρό λάθος που συνέβη αξίζει όλη αυτή την ένταση, τα μούτρα τις φωνές. Σε ποιον άνθρωπο αξίζει να του φέρονται δίχως σεβασμό επειδή έκανε ένα λάθος; Σε ποιον άνθρωπο αξίζει να νιώθει σκουπίδι από εκείνον που θεωρεί ότι έχει πάνω του εξουσία;

Καμία εξουσία δεν έχει κανένας πάνω σε κανέναν άλλον άνθρωπο εκτός από τον εαυτό του. Οι άνθρωποι είμαστε ελεύθεροι και αν κάποιος δεν μπορεί να εκφράσει τη δυσαρέσκεια, τον θυμό του, την απογοήτευσή του με πολιτισμό, αυτό είναι δικό του πρόβλημα και κανενός άλλου. Τα 15 σημάδια που μαρτυρούν ότι βρίσκεσαι σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον και όλα αυτά συνθέτουν κακοποιητικές συμπεριφορές.

1. Δεν δέχονται αρνητική ανατροφοδότηση. Εκείνοι είναι τα «αφεντικά»! Εκείνοι ξέρουν καλύτερα και τα αρνητικά σχόλια δεν έχουν καμία θέση στο γραφείο τους. Δεν ακούνε οι άνθρωποι αυτοί και αν ακούσουν, θα ρίξουν την ευθύνη στον αμέσως επόμενο που είναι υπεύθυνος. Έλα όμως που στο καράβι κουμάντο κάνει ο καπετάνιος και εκείνος είναι ο υπεύθυνος.
2. Gaslighting: Δεν το κάνουν μόνο οι σύντροφοι αυτό, το κάνουν και οι εργοδότες. Λένε ψέματα, προσπαθούν να υποβαθμίσουν ή να διαστρεβλώσουν μια συγκεκριμένη κατάσταση. Μπορεί να σου έχουν πει να το παραδώσεις μέχρι την Παρασκευή και τελικά να έρθουν 3 μέρες νωρίτερα και να πουν ότι το είχαν ζητήσει τότε. (Τα γραπτά μένουν, μην ξεχνάς να ζητάς γραπτές ημερομηνίες και γενικά να καλύπτεις όσο μπορείς τον εαυτό σου).
3. Αποζητά την προβολή και τον έπαινο: Ένα από τα χειρότερα είδη. Γιατί ξεκάθαρα έχει θεματάκια με την αυτοεκτίμησή του και την αξία του. Ο άνθρωπος που δεν μπορεί να αναγνωρίσει την αξία του, δεν μπορεί γενικά να αναγνωρίσει οτιδήποτε καλό γύρω του στους άλλους, υπερεκτιμά τον εαυτό του, είναι μη λειτουργικός για το σύνολο.
4. Φωνές όταν δεν μπορεί να ελέγξει τα νεύρα του: Δεν μπορεί να ελέγξει τα αρνητικά του συναισθήματα, τις δυσκολίες της ζωής. Αυτό, αν δεν είσαι παιδί, είναι ένας λόγος να δυσκολεύεις την ζωή τη δική σου και των άλλων γύρω σου. Με την ωριμότητα που έρχεται καθώς μεγαλώνουμε υποτίθεται ότι καταφέρνουμε να βρούμε τις μεθόδους να λύνουμε τα προβλήματά μας χωρίς να γινόμαστε έρμαια των συναισθημάτων μας.
5. Ψέματα: Η ειλικρίνεια είναι μια από τις μεγαλύτερες αξίες σε αυτήν την ζωή. Αν δεν μπορείς να πεις την αλήθεια οι σχέσεις σου είναι σαθρές, δεν μπορείς να περιμένεις να έχεις σχέσεις σεβασμού και αλληλοεκτίμησης. Η αλήθεια βγαίνει πάντα από πάνω.
6. Κουτσομπολιό: Αυτά τα πηγαδάκια με την αυλή του εργοδότη είναι το λιγότερο απαίσια. Ο αγαπημένος υποτίθεται υπάλληλος που στην πρώτη ευκαιρία θα σχολιάσει όταν θα είναι κάποιος άλλος μπροστά. Γενικά, όταν ξεκινά κουτσομπολιό να ξέρεις ότι οποιοσδήποτε σου σχολιάζει κάποιον άλλον στην πρώτη ευκαιρία θα σχολιάσει και σένα. Αν έχεις τα κότσια έλα να τα πεις μπροστά μου αυτά που σε ενοχλούν.
7. Θέματα εμπιστοσύνης: Δεν εμπιστεύεται ούτε τη σκιά του. Έχει βάλει παντού κάμερες, παρακολουθεί τα πάντα, δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα. Φοβάται ότι όλοι θα του τη φέρουν και θέλει να δίνει συνεχώς έγκριση πριν από κάθε βήμα. Αυτό φυσικά δυσκολεύει μέχρι ένα βαθμό τη ζωή όλων όσων εργάζονται γι’αυτόν.
8. Δεν εξηγούν σαφώς τι θέλουν: Αυτό μπορεί να μην έχει να κάνει μόνο με την εμπιστοσύνη αλλά και με την ικανότητα του ανθρώπου να δώσει σωστές οδηγίες, να εξηγήσει ακριβώς και με σαφή βήματα τι ακριβώς θέλει να κάνει.
9. Ελεγκτικός σε βαθμό ενοχλητικό: Είναι άλλο να ελέγχει κάποιος τη δουλειά σου, ώστε να προβλεφθούν λάθη ή να πάρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και είναι άλλο να χρειάζεσαι έγκριση για τα πάντα. Να χρειάζεσαι για τα πάντα άδεια. Να μην φαίνεσαι ελεύθερος να πάρεις μια πρωτοβουλία γιατί φοβάσαι τι αποτελέσματα θα φέρει.
10. Δεν γνωρίζουν τι θα πει όριο: Θα σε πάρει στις 22:00 το βράδυ τηλέφωνο να σου πει να ανοίξεις υπολογιστή να κάνεις μια αλλαγή, λες και χάθηκε ο κόσμος να γίνει το πρωί. Θα μπει μέσα στο γραφείο σου και θα καταχραστεί τον προσωπικό σου χώρο, θα απαιτεί να είσαι on call ακόμα και αν αυτό δεν ανήκει στη κατηγορία του επαγγέλματός σου. Ας μη γελιόμαστε, δεν έχουν όλα τα επαγγέλματα θέματα ζωής και θανάτου.
11. Καταχρώνται την πνευματική εργασία σου: Σε κάποια αντικείμενα, η δουλειά του κάθε ανθρώπου έχει την προσωπική του ταυτότητα και είναι δύσκολο να πιστέψουν ότι αυτή η δουλειά έγινε από κάποιον άλλον. Σε πολύ δημιουργικές δουλειές, έχουν βρεθεί εργοδότες που έχουν παρουσιάσει δουλειά υπαλλήλων τους ως δική τους. Απαράδεκτη συμπεριφορά. Όποιος έχει βάλει το μυαλό του να σκεφτεί και να δημιουργήσει οτιδήποτε καταλαβαίνει τι εννοώ.
12. Απειλές: Θα βρεθούν εργοδότες που με την καραμέλα της εξουσίας απειλούν με απόλυση. Οκ, απόλυσέ με λοιπόν, νομίζεις ότι φοβάμαι; Αυτή είναι η μόνη απάντηση που αξίζει σε τέτοια περιβάλλοντα.
13. Εξευτελισμός του ανθρώπου: Καταπάτηση αναφαίρετου δικαιώματος κάθε ανθρώπου. Τελεία. Δεν δέχεται περαιτέρω συζήτηση και έτσι πρέπει να το επικοινωνείς και εσύ αν συμβεί στη δουλειά σου κάτι αντίστοιχο.
14. Πολύ φιλικές σχέσεις: Δεν θα σου βγει σε καλό η φιλική σχέση με τον εργοδότη. Πρέπει να υπάρχουν όρια σε αυτή τη σχέση και φυσικά δεν εννοώ να μην υπάρχει φιλικό και ωραίο κλίμα, αλλά η λέξη φίλος είναι εντελώς διαφορετική. Έχει ανιδιοτέλεια και αυτό είναι το βασικό στοιχείο που λείπει από τις σχέσεις με τον εργοδότη. Ακόμα και τις καλύτερες προθέσεις να έχετε και πάλι, εκείνος σε πληρώνει για το χρόνο σου και τη δουλειά σου και εσύ πρέπει να είσαι οκ με τις υποχρεώσεις σου. Και αυτή η σχέση ξεκίνησε έτσι.
15. Σεξουαλική παρενόχληση: Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά πάνω σε αυτό. Εκτός από την παρενόχληση, υπάρχουν και οι σεξιστικές συμπεριφορές, που έχουν να κάνουν με τα φύλα και τα στερεότυπα που παλεύουμε ακόμα να σπάσουμε.

Δεν είναι όλοι έτσι

Αν τώρα βγαίνεις στον εργασιακό στίβο θέλω να ξέρεις ότι δεν είναι όλοι οι εργοδότες έτσι. Υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που δεν θέλουν να θαμπώσουν τη λάμψη σου για να φανούν πιο λαμπεροί, αλλά αντίθετα βρίσκουν χαρά στο να ανυψώνουν τα θετικά στοιχεία των άλλων.

Υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις στα παραπάνω σημάδια. Τα σημάδια αυτά είναι υπαρκτά και αν βγεις για έναν καφέ με 5 διαφορετικούς ανθρώπους, θα σου πει ο καθένας τους εμπειρίες με καταχρηστικούς εργοδότες με κακοποιητικούς εργοδότες με ανθρώπους που δείχνουν άγγελοι αλλά κρύβουν καλά την ταυτότητά τους.

Προφύλαξε όσο μπορείς την ψυχική σου υγεία και θέσε άμεσα τα όριά σου από το πρώτο δείγμα. Οι άνθρωποι που θέτουν όρια καταφέρνουν να δημιουργήσουν μια ασπίδα προστασίας απέναντι σε αυτές τις συμπεριφορές. Φυσικά οι άνθρωποι θα μας φερθούν όπως τους επιτρέψουμε εμείς να μας φερθούν. Αν εκείνοι χορεύουν έτσι το χορό δεν σημαίνει ότι αυτό είναι κάτι που το δεχόμαστε εμείς. Βρες το δίκιο σου, έχεις δικαιώματα νομικά θεσπισμένα και φυσικά έχεις φωνή.

Πηγή: ipop.gr