Γιώργος Αρχοντόπουλος


αναδημοσίευση από ergasianet.gr

Τι σημαίνει η ένταξη μιας ΔΕΚΟ στο νέο υπερταμείο για 99 χρόνια; Οι εταιρείες που εντάσσονται στο υπερταμείο θα μπορούν να πωληθούν σε ιδιώτες ή εξ ολοκλήρου ή ένα σημαντικό ποσοστό τους το οποίο συνήθως συνοδεύεται με το management της εταιρείας.

Πώς επη­ρε­ά­ζει την ΕΥΑΘ η έντα­ξη της στο νέο Υπερ­τα­μείο; Με την ει­σα­γω­γή της ΕΥΑΘ στο Υπερ­τα­μείο ου­σια­στι­κά αλ­λά­ζει ο σκο­πός και ο ρόλος της εται­ρεί­ας. Σή­με­ρα σκο­πός της ΕΥΑΘ είναι να πα­ρέ­χει κα­θα­ρό και ποιο­τι­κό νερό, καθώς και ασφα­λείς συν­θή­κες υγιει­νής στους Θεσ­σα­λο­νι­κείς. Πλέον ο σκο­πός της ΕΥΑΘ στο Υπερ­τα­μείο θα είναι η απο­πλη­ρω­μή του Χρέ­ους, κάτι που συ­νε­πά­γε­ται ανα­γκαία αύ­ξη­ση κερ­δών για το σκοπό αυτό, η οποία ανα­πό­φευ­κτα θα επι­διω­χθεί με αύ­ξη­ση της τιμής του νερού. Το νερό, λοι­πόν, με­τα­τρέ­πε­ται σε είδος προς κερ­δο­σκο­πία, ένα ΕΜΠΟ­ΡΕΥ­ΣΙ­ΜΟ είδος, όπως π.χ. ένα ανα­ψυ­κτι­κό ή μια μπύρα! Εκ των πραγ­μά­των δεν υπάρ­χει πλέον χώρος για δια­φά­νεια, συμ­με­το­χή των πο­λι­τών, οι­κο­λο­γι­κές και βιώ­σι­μες πρα­κτι­κές και άλλες μη χρη­μα­το­θη­ρι­κές πα­ρα­μέ­τρους.

Είναι η πώ­λη­ση του 23% της ΕΥΑΘ ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση; Σή­με­ρα το 74% της ΕΥΑΘ ανή­κει στο Δη­μό­σιο μέσω του ΤΑΙ­ΠΕΔ. Το επι­χεί­ρη­μα της κυ­βέρ­νη­σης είναι ότι που­λώ­ντας το 23% σε ιδιώ­τη, το δη­μό­σιο θα συ­νε­χί­σει να έχει τον έλεγ­χο αφού θα κα­τέ­χει το 51%. Αυτό δεν ισχύ­ει: ο πρω­θυ­πουρ­γός ανα­κοί­νω­σε στη ΔΕΘ ότι θα μπει στρα­τη­γι­κός επεν­δυ­τής (και) στην ΕΥΑΘ, δη­λα­δή ο ιδιώ­της -πέρα από το 23%- θα έχει λόγο ΚΑΙ στη διοί­κη­ση της εται­ρεί­ας. Πρό­κει­ται λοι­πόν για μια έμ­με­ση ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση, για ένα ΣΔΙΤ (Σύ­μπρα­ξη Δη­μό­σιου και Ιδιω­τι­κού Τομέα). Εκ­θέ­σεις της ίδιας της Πα­γκό­σμιας Τρά­πε­ζας προ­τρέ­πουν πλέον τις πο­λυ­ε­θνι­κές να στα­μα­τή­σουν τις πλή­ρεις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και να στρα­φούν στα ΣΔΙΤ, ως πιο επι­κερ­δείς και χα­μη­λό­τε­ρου ρί­σκου επεν­δύ­σεις.

Αφού το Δη­μό­σιο θα ελέγ­χει το 51% πώς είναι ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση; Το ίδιο μο­ντέ­λο ακο­λου­θή­θη­κε στο Πα­ρί­σι και στο Βε­ρο­λί­νο. Η εται­ρεία ύδρευ­σης τε­λι­κά επέ­στρε­ψε στον δήμο. Τα απο­τε­λέ­σμα­τα του ΣΔΙΤ ήταν:

• Αύ­ξη­ση της τιμής του νερού.
  
  
• Υπο­βάθ­μι­ση της ποιό­τη­τάς του, λόγω των επεν­δύ­σε­ων που ΔΕΝ έκανε (για λό­γους οι­κο­νο­μί­ας) η ιδιω­τι­κή εται­ρεία.
  
  

Κα­τό­πιν αυτών ο δήμος ανα­γκά­στη­κε να σπά­σει τη σύμ­βα­ση με τον ιδιώ­τη, γε­γο­νός που οδή­γη­σε σε απο­ζη­μί­ω­ση ύψους σχε­δόν 1 δισ. ευρώ από την πλευ­ρά του δήμου. Να το­νί­σου­με ότι στη σύμ­βα­ση πα­ρα­χώ­ρη­σης της ΕΥΑΘ το 2014 είχε επί­σης προ­βλε­φθεί ανά­λο­γος όρος απο­ζη­μί­ω­σης του ιδιώ­τη, ακόμη και των πι­θα­νών μελ­λο­ντι­κών του κερ­δών σε πε­ρί­πτω­ση που το Δη­μό­σιο τον έδιω­χνε!

Όπως σε όλα τα μο­ντέ­λα ΣΔΙΤ, το κρά­τος ή η κοι­νό­τη­τα αφή­νει τη δια­χεί­ρι­ση στον ιδιω­τι­κό τομέα, υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι το Δη­μό­σιο εξα­κο­λου­θεί να κα­τέ­χει το 51% ή πα­ρα­πά­νω. Αυτό δεν είναι τί­πο­τα πε­ρισ­σό­τε­ρο από ένα επι­κοι­νω­νια­κό κόλπο, για να νο­μί­ζουν οι πο­λί­τες ότι εξα­κο­λου­θεί να είναι υπό δη­μό­σιο έλεγ­χο.

Δε θα αυ­ξη­θούν οι θέ­σεις ερ­γα­σί­ας λόγω των επεν­δύ­σε­ων των ιδιω­τών; Στο Βε­ρο­λί­νο ΧΑ­ΘΗ­ΚΑΝ 7.000 θέ­σεις ερ­γα­σί­ας από μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις που συ­νερ­γά­ζο­νταν με την εται­ρεία ύδρευ­σης, λόγω των απο­ε­πεν­δύ­σε­ων που έγι­ναν στο όνομα της οι­κο­νο­μί­ας και της κερ­δο­σκο­πί­ας των ιδιω­τών.

Δεν θα ωφε­λη­θεί η ΕΥΑΘ από την τε­χνο­γνω­σία του ιδιώ­τη με τον οποίο θα συ­νερ­γα­στεί; Όχι. Τα πα­ρα­δείγ­μα­τα διε­θνώς έχουν δεί­ξει ότι οι ιδιω­τι­κές εται­ρεί­ες δη­μιουρ­γούν μι­κρό­τε­ρες θυ­γα­τρι­κές οι οποί­ες στη συ­νέ­χεια «που­λά­νε» εξει­δι­κευ­μέ­νες υπη­ρε­σί­ες στην εται­ρεία ύδρευ­σης, οδη­γώ­ντας σε μια πλήρη εξάρ­τη­σή της από αυτές. Η απο­χώ­ρη­ση έμπει­ρων στε­λε­χών λόγω συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης και η μη ανα­νέ­ω­ση του προ­σω­πι­κού της εται­ρεί­ας δη­μιουρ­γούν ένα «έλ­λειμ­μα γνώ­σης» και οδη­γούν σε μια κα­τά­στα­ση ομη­ρί­ας της από τις συ­νερ­γα­ζό­με­νες θυ­γα­τρι­κές, που έχουν τε­λι­κά και όλη την τε­χνο­γνω­σία. Ακόμη κι αν επα­να­κρα­τι­κο­ποι­η­θεί η ΕΥΑΘ, θα πα­ρα­μεί­νει όμη­ρος των θυ­γα­τρι­κών αυτών.

Το Δη­μό­σιο θα έχει τον έλεγ­χο, πως μπο­ρεί να αλ­λά­ξει η δομή της ΕΥΑΘ; Ακόμη κι αν η ΕΥΑΘ τε­λι­κά επα­να­κρα­τι­κο­ποι­η­θεί, η εται­ρεία ύδρευ­σης δε θα είναι ποτέ ίδια με πριν. Η όλη δομή της εται­ρεί­ας θα έχει αλ­λά­ξει. Ακόμη κι αν το κρά­τος ή ο δήμος είναι ο μο­να­δι­κός ιδιο­κτή­της, θα εξα­κο­λου­θεί να εξαρ­τά­ται από τις θυ­γα­τρι­κές εται­ρεί­ες των πο­λυ­ε­θνι­κών και θα ανα­γκα­στεί να αγο­ρά­σει τη γνώση που είχε κλα­πεί από αυτήν. Το πα­ρά­δειγ­μα του Βε­ρο­λί­νου (όπως και άλλες πε­ρι­πτώ­σεις) δεί­χνει ότι, από τη στιγ­μή που αυτή η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη δομή εγκα­θι­δρυ­θεί σε μια εται­ρεία ύδρευ­σης, στη συ­νέ­χεια και παρά την επα­να­κρα­τι­κο­ποί­η­ση, η λο­γι­κή του κέρ­δους πα­ρα­μέ­νει.

Τι θα γίνει με το κοι­νω­νι­κό τι­μο­λό­γιο της ΕΥΑΘ; Η ΕΥΑΘ σή­με­ρα ως δη­μό­σια εται­ρεία ασκεί κοι­νω­νι­κή πο­λι­τι­κή, είτε με μειω­μέ­νο τι­μο­λό­γιο σε ευ­πα­θείς ομά­δες είτε ακόμη και με την πα­ρο­χή ΔΩ­ΡΕ­ΑΝ νερού σε οι­κο­νο­μι­κά ασθε­νείς οι­κο­γέ­νειες. Ο ιδιώ­της θα έρθει στην ΕΥΑΘ για να κερ­δί­σει, κα­νείς δεν εγ­γυά­ται τη συ­νέ­χι­ση του κοι­νω­νι­κού προ­γράμ­μα­τος.

Αφού το 51% θα ανή­κει στο Δη­μό­σιο τι κερ­δί­ζει ο ιδιώ­της; Οι ιδιω­τι­κές εται­ρεί­ες έχουν εγ­γυ­η­μέ­νο κέρ­δος, που προ­βλέ­πε­ται στη σύμ­βα­ση που υπο­γρά­φουν. Για να εξα­σφα­λι­στεί αυτό, οι συμ­βά­σεις:

• είναι πάντα μα­κρο­πρό­θε­σμες, συχνά για 30 χρό­νια
  
  
• εγ­γυώ­νται κέρ­δος για όλη τη διάρ­κεια της σύμ­βα­σης (η τιμή που η κυ­βέρ­νη­ση του Βε­ρο­λί­νου κα­τέ­βα­λε για τις με­το­χές Veolia και RWE βα­σί­στη­κε στο εγ­γυ­η­μέ­νο κέρ­δος τους μέχρι το 2028!)
  
  
• είναι μυ­στι­κές, επει­δή το αντι­κεί­με­νο της δια­πραγ­μά­τευ­σης υπά­γε­ται στο πλαί­σιο του εμπο­ρι­κού δι­καί­ου
  
  
• όλη η δια­χεί­ρι­ση είναι στα χέρια της ιδιω­τι­κής εται­ρεί­ας (αυτό μπο­ρεί να κα­λύ­πτε­ται από χω­ρι­στές συμ­φω­νί­ες μέσα στη σύμ­βα­ση).
  
  

Τι είναι το fix price; Είναι ένα κόλπο για να πει­στεί η κοινή γνώμη ότι δεν επη­ρε­ά­ζε­ται η τιμή του νερού. Για μια μικρή πε­ρί­ο­δο (π.χ. 5 χρό­νια), η τιμή πα­ρα­μέ­νει στα­θε­ρή σύμ­φω­να με τη σύμ­βα­ση, στη συ­νέ­χεια όμως ο ιδιώ­της ανε­βά­ζει την τιμή σύμ­φω­να με τα συμ­φέ­ρο­ντα του, στο Πα­ρί­σι οι αυ­ξή­σεις έφτα­σαν το 260%.

Η κυ­βέρ­νη­ση ισχυ­ρί­ζε­ται ότι η μπο­ρεί να ελέγ­ξει τον ιδιώ­τη μέσω της Ρυθ­μι­στι­κής Αρχής Υδά­των. Η Ρυθ­μι­στι­κή Αρχή Υδά­των δεν έχει συ­στα­θεί ακόμη, την υπο­κα­θι­στά η ει­δι­κή γραμ­μα­τεία υδά­των. Σε ερώ­τη­ση μας το 2014 πως θα επο­πτεύ­ει τον ιδιώ­τη που θα μπει στην ΕΥΑΘ η απά­ντη­ση ήταν: « με εξω­τε­ρι­κούς συ­νερ­γά­τες», δη­λα­δή θα βά­λουν έναν το­πι­κό ιδιώ­τη συ­νερ­γά­τη να επο­πτεύ­ει τις με­γα­λύ­τε­ρες πο­λυ­ε­θνι­κές του νερού!

Συμ­φέ­ρει η πώ­λη­ση του 23% της ΕΥΑΘ; Πόσα θα ει­σπρά­ξει η κυ­βέρ­νη­ση (η τρόι­κα); Με ση­με­ρι­νή τιμή με­το­χής, η αξία του 23% εκτι­μά­ται γύρω στα 30.000.000 ευρώ. Η ΕΥΑΘ έχει κα­θα­ρά κέρδη 14.000.000 ευρώ το χρόνο, ενώ έχει και 50.000.000 ευρώ στα απο­θε­μα­τι­κά της. Γί­νε­ται εύ­κο­λα κα­τα­νοη­τό ότι σε δύο χρό­νια ο ιδιώ­της θα κάνει από­σβε­ση των χρη­μά­των του.

Η αξία του 23% είναι κυ­ριο­λε­κτι­κά στα­γό­να στον ωκε­α­νό του χρέ­ους!

* Ο Γιώρ­γος Αρ­χο­ντό­που­λος είναι πρό­ε­δρος του Συλ­λό­γου Ερ­γα­ζο­μέ­νων στην ΕΥΑΘ