Με αφορμή την παράσταση της Μαρίας Γοργία "Το Ψέμα" που παρουσιάζεται στον Χώρο Αμάλγαμα γράφει η μεταφράστρια Έφη Γιαννοπούλου.

"Το ψέμα ως ένα διεστραμμένο «καθεστώς αληθείας»

Ζούμε άραγε στην εποχή του απόλυτου ψεύδους όπως δήλωνε (προφητικά;) η Χάνα Άρεντ, ισχυριζόμενη ότι το σύγχρονο ψεύδος έχει φτάσει στον ύψιστο, πλήρη και οριστικό βαθμό του και προειδοποιώντας για τους κινδύνους που απορρέουν από τη χειραγώγηση των γεγονότων; Απατούμε, εξαπατούμε και αυταπατώμεθα σε έναν κόσμο στον οποίο κυριαρχεί το ψέμα προς τους άλλους και προς τον εαυτό μας ως βασικό υλικό για την κατασκευή εικόνων, εικόνων του κόσμου, της πραγματικότητας, του εαυτού και της ζωής μας; Είναι το ψέμα στην ουσία του μια άρνηση της επικοινωνίας και του σχετίζεσθαι με τον εαυτό και με τους άλλους; Μια τέτοια οπτική μοιάζει να υιοθετεί η Μαρία Γοργία στο έργο της Το ψέμα, διερευνώντας και συμπλέκοντας πολλαπλές εκδοχές του ψέματος τόσο της ιδιωτικής όσο και της δημόσιας ζωής.

Το ψέμα παρουσιάζεται εδώ ως αρρώστια και ακρωτηριασμός. Εκκινεί από την πολιτική, κατεξοχήν επικράτεια του ψεύδους και της εξαπάτησης, υπερβαίνει όμως την παραδοσιακή χρήση του πολιτικού ψέματος, των ψεύτικων υποσχέσεων και της ψηφοθηρίας για να οδηγηθεί σε μια άλλη επικράτεια, στην κατασκευή μιας εικονικής πραγματικότητας, ενός απατηλού κοσμοειδώλου. Το ψέμα της πολιτικής, όπως και το ψέμα των μήντια, δεν βρίσκεται στον αντίποδα της αλήθειας· αντιθέτως, επαναλαμβανόμενο, συντονισμένο κι ενορχηστρωμένο, μετατρέπεται σε ένα διεστραμμένο «καθεστώς αληθείας», για να μας επιβάλει τρόπους να βλέπουμε, να αντιλαμβανόμαστε, να ονομάζουμε τα πράγματα.

Το ψέμα δεν είναι μονής κατεύθυνσης, στην εξαπάτηση δεν είναι σαφείς οι ρόλοι μεταξύ δράστη και θύματος: όλοι ψεύδονται, ακόμη και στις πιο ιδιωτικές στιγμές της ζωής, ακόμη και στις πιο προσωπικές σχέσεις. Ακόμη κι όταν προσπαθούν να στραφούν προς τα βάθη του ασυνείδητου αναζητώντας απαντήσεις όπως συμβαίνει στη σκηνή της ομαδικής ψυχοθεραπείας.

Το ψέμα ακρωτηριάζει κι ευνουχίζει, γίνεται ένας μηχανισμός αυτοπεριορισμού και ελέγχου· οι περφόρμερ μεταμορφώνονται σε ρομπότ, η κινησιολογία τους «φτωχαίνει», περιορίζεται σε μηχανιστικές κινήσεις, εγκλωβίζεται σε στερεότυπα και κοινωνικές επιταγές. Ή με τα λόγια της ποιήτριας και φεμινίστριας Άντριεν Ριτς: «Οι δυνατότητες που υπάρχουν ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, ή σε μια ομάδα ανθρώπων, είναι ένα είδος αλχημείας. Είναι το πιο ενδιαφέρον πράγμα στη ζωή. Ο ψεύτης είναι κάποιος που επιμένει να αποκλείει από το οπτικό του πεδίο αυτές τις δυνατότητες».

Στον κόσμο του ψέματος όλοι συγχαίρουν και αυτοσυγχαίρονται, την ίδια στιγμή που τους πλημμυρίζει ο τρόμος μήπως το οικοδόμημά τους καταρρεύσει, μήπως γίνουν ορατές οι ρωγμές που το διατρέχουν, μήπως έρθουν αντιμέτωποι με τις αδυσώπητες αλήθειες τους. Πώς να μη σκεφτούμε εδώ τη μείζονα αποσιώπηση των ημερών μας, την εξαφάνιση σχεδόν από τον δημόσιο λόγο μας των καθημερινών θανάτων της πανδημίας, την άρνηση ενός οφειλόμενου πένθους;

Στο Ψέμα η Μαρία Γοργία παίρνει το ρίσκο να μιλήσει με όρους επικαιρότητας, να μιλήσει για το σήμερα και την αρρώστια του, αρρώστια του ψέματος, της πολιτικής, της πανδημίας, της ανάπτυξης ως ξεπουλήματος, αλλά και αρρώστια του ναρκισσισμού, της καχυποψίας, του ελέγχου, του ιδιοτελούς υπολογισμού.

Αφηγητής της ιστορίας του ψέματος είναι ένας θηλυκός Όμηρος, τυφλός κατά βούληση, που μας επαναφέρει στη μόνη επικράτεια όπου το ψέμα μπορεί να γίνει μια οδός προς την αλήθεια, στην τέχνη δηλαδή. Εκεί όπου το ψέμα δεν είναι εξαπάτηση αλλά επινόηση, ενεργοποίηση της φαντασίας και του ασυνειδήτου που αναζητούν ψηλαφίζοντας την αλήθεια, μετουσιώνοντας ακόμη και τον χυδαίο ψεύτη σε τραγικό ήρωα που μοιάζει σαν να βγήκε από κάποιο έργο του Σαίξπηρ."

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Χώρος Αμάλγαμα

Μενάνδρου 47, 5^ος όροφος, Αθήνα

Παραστάσεις:

Πρεμιέρα

Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022

Κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή

‘Ώρα έναρξης

9.15 μ.μ.

Διάρκεια: 85 λεπτά

Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά

Ελάχιστη προτεινόμενη συνεισφορά: 7 ευρώ

Απαραίτητη τηλεφωνική κράτηση στο 6944686991 και στο 6947444627

Ο χώρος Αμάλγαμα αερίζεται καθόλη τη διάρκεια της παράστασης διαθέτοντας ειδικούς καθαριστές αέρα.

Ο χώρος υποδέχεται αυστηρά έως 25 άτομα, καθώς έχουμε επιλέξει να υποδεχόμαστε το 50% της χωρητικότητας λόγω κορονοϊού.

Είσοδος με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή πιστοποιητικό νόσησης εντός 3 μηνών.

Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σύλληψη-Ιδέα/Χορογραφία/Σκηνοθεσία/Σκηνογραφία/Δραματουργία: Μαρία Γοργία

Φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλλης

Σκηνικά και Κοστούμια: Γιώργος Λιντζέρης

Κείμενα: Μαρία Γοργία και ερμηνευτές

Μουσική Επιμέλεια: Σταύρος Αποστολάτος

Ερμηνεύουν: Θέμις Ανδρεουλάκη, Μαρία Γοργία, Αριάννα Ζαρμακούπη, Βασίλης Σκαρμούτσος Γιάννης Σταυρόπουλος.

Υποκριτική λόγου: Αγγελική Καριστινού

Βοηθός Παραγωγής: Βαγγέλης Βογιατζής

Βοηθός Σκηνογράφου: Ανθή Παρασκευή Βελουδογιάννη

Φωτογραφίες: Έλενα Κανάκη.

Το έργο  «Το Ψέμα» επιχορηγήθηκε για τις 15 πρώτες παραστάσεις του από ΥΠΠΟΑ