Τηλεσκόπιο Webb: Ένα εκατομμύριο μίλια μακριά από τη Γη

Τετάρτη, 26/01/2022 - 13:57

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA έφτασε στον τελικό του προορισμό, 1 εκατομμύριο μίλια μακριά από τη Γη. Οι ελεγκτές πτήσης στη Βαλτιμόρη είναι ενθουσιασμένοι αφού το τηλεσκόπιο έφτασε ασφαλές στον προορισμό του. Η απόστασή του από τη Γη είναι τέσσερις φορές η απόσταση της Σελήνης από τον πλανήτη μας. «Είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην αποκάλυψη των μυστηρίων του σύμπαντος. Ανυπομονώ να δω τις πρώτες νέες εικόνες του Webb αυτό το καλοκαίρι!» δήλωσε ο διευθυντής της NASA, Μπιλ Νέλσον.

Το τηλεσκόπιο, αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκτοξεύθηκε την ημέρα των Χριστουγέννων από τη Γαλλική Γουιάνα σε μια προσπάθεια των επιστημόνων να ερευνήσουν τη γέννηση του σύμπαντος. Λόγω του τεράστιου μεγέθους του, το Webb έπρεπε να εκτοξευθεί διπλωμένο μέσα στον ευρωπαϊκό πύραυλο Ariane 5. Οι καθρέφτες του τηλεσκοπίου πρέπει ακόμη να ευθυγραμμιστούν και οι ανιχνευτές υπερύθρων να είναι επαρκώς ψυχροί προτού αρχίσουν οι επιστημονικές παρατηρήσεις τον Ιούνιο.

Η απόστασή του από τη Γη είναι τέσσερις φορές η απόσταση της Σελήνης από τον πλανήτη μας.

Η «μηχανή του χρόνου»

Το τηλεσκόπιο έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες «μηχανή του χρόνου», καθώς θα επιτρέψει στους αστρονόμους να κοιτάξουν πίσω στον χρόνο, όταν σχηματίστηκαν τα πρώτα αστέρια και οι γαλαξίες, πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Το χρονικό διάστημα που θα μελετήσουν είναι μόλις 100 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Εκρηξη, όταν δημιουργήθηκε το σύμπαν. Το Webb θα αναζητήσει επίσης σημάδια εξωγήινης ζωής.

Στις 8 Ιανουαρίου, οι μηχανικοί της NASA ολοκλήρωσαν το ξεδίπλωμα του τηλεσκοπίου, το οποίο περιλαμβάνει έναν τεράστιο επιχρυσωμένο καθρέφτη 6,5 μέτρων και μία ασπίδα ηλιοπροστασίας μεγέθους ενός γηπέδου τένις. Η διαδικασία απαιτούσε μια σειρά από εξαιρετικά λεπτούς και περίπλοκους ελιγμούς που δεν έχουν πραγματοποιηθεί από κανένα άλλο διαστημόπλοιο στην ιστορία της αστρονομίας. Το τηλεσκόπιο Webb έχει σχεδιαστεί για να αντικαταστήσει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο παραμένει σε λειτουργία μετά την εκτόξευσή του το 1990. Σε αντίθεση με το Hubble, το Webb δεν θα μελετήσει την ορατή πτυχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος αλλά μόνο την υπέρυθρη ακτινοβολία.

 

Aποστολή ΝΑSΑ για να αλλάξει πορεία αστεροειδούς

Πέμπτη, 25/11/2021 - 18:04
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Τεχνολογία ικανή να αλλάξει την πορεία αστεροειδούς, ο οποίος θα απειλεί να συντριβεί στη Γη, δοκιμάζει η NASA με την αποστολή DART.
 

Το διαστημόπλοιο της αμερικανικής υπηρεσίας Διαστήματος θα συντριβεί στην επιφάνεια του μικρού αστεροειδούς Δίμορφος, προκειμένου η επιστημονική ομάδα να διαπιστώσει εάν η ταχύτητα και η πορεία του μπορούν να επηρεασθούν. Εάν ένα κομμάτι διαστημικού βράχου, πλάτους μερικών εκατοντάδων μέτρων, συγκρουσθεί με τον πλανήτη μας, η καταστροφή θα μπορούσε να επηρεάσει μια ολόκληρη ήπειρο, σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Πύραυλος Falcon 9 εκτοξεύθηκε χθες από την αεροπορική βάση Βάντερμπεργκ της Καλιφόρνιας, μεταφέροντας το διαστημόπλοιο DART στην αποστολή «αυτοκτονίας» του. Πρόκειται για την πρώτη αποστολή με στόχο τη μεταβολή της τροχιάς αστεροειδούς για την προστασία της Γης, παρότι ο συγκεκριμένος αστεροειδής δεν απειλεί τον πλανήτη μας.

apostoli-nasa-gia-na-allaxei-poreia-asteroeidoys0«Το διαστημόπλοιο DART θα επηρεάσει ελάχιστα την τροχιά του Διμόρφου. Ακόμη και μια ελάχιστη μεταβολή είναι αρκετή για την τροποποίηση της τροχιάς αστεροειδούς, εφόσον αυτός έχει εντοπιστεί εγκαίρως», λέει η Κέλι Φαστ, του γραφείου πλανητικής άμυνας της NASA. «Η αποστολή βρίσκεται στο αρχικό της στάδιο. Πρέπει πρώτα να φθάσουμε στον Δίμορφο», λέει η Φαστ.

 
 Αστρικά σώματα στο μέγεθος του Διμόρφου είναι ικανά να προκαλέσουν καταστροφές ανάλογες με αυτές ισχυρού πυρηνικού όπλου.

Οι αστεροειδείς είναι τα απομεινάρια της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος. Υπάρχουν απειροελάχιστες πιθανότητες κάποιος από τους αστεροειδείς αυτούς να βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη. Παρότι κάτι τέτοιο θεωρείται ουσιαστικά απίθανο, η NASA επιθυμεί να είναι προετοιμασμένη για το ενδεχόμενο αυτό.

Η αποστολή DART, κόστους 325 εκατ. δολαρίων, έχει βάλει στο στόχαστρο ζεύγος αστεροειδών οι οποίοι περιστρέφονται ο ένας γύρω από τον άλλον, γνωστοί ως δίδυμοι αστεροειδείς. Το μεγαλύτερο από τα δύο αστρικά αντικείμενα, ονομαζόμενο Δίδυμος, έχει πλάτος 780 μέτρων, ενώ ο μικρότερος «σύντροφός» του, ο Δίμορφος, έχει διάμετρο περίπου 160 μέτρων.

Εάν συγκρουστούν με τη Γη αστρικά σώματα στο μέγεθος του Διμόρφου είναι ικανά να προκαλέσουν καταστροφές ανάλογες με αυτές ισχυρού πυρηνικού όπλου, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Αστεροειδείς διαμέτρου 300 μέτρων και άνω μπορούν να καταστρέψουν ολοσχερώς ολόκληρες ηπείρους, ενώ όσοι έχουν διάμετρο ενός χιλιομέτρου είναι ικανοί να καταστρέψουν όλο τον πλανήτη μας. Αφού ξεφύγει από τη βαρυτική έλξη της Γης, το διαστημόπλοιο DART θα ακολουθήσει ανεξάρτητη τροχιά γύρω από τον Ηλιο, προτού «αναχαιτίσει» τους δίδυμους αστεροειδείς, καθώς αυτοί θα πλησιάσουν τη Γη σε απόσταση 11 εκατ. χλμ., τον Σεπτέμβριο του 2022. Το DART θα συντριβεί στην επιφάνεια της μικροσελήνης Δίμορφος με ταχύτητα 6,6 χλμ. το δευτερόλεπτο.

ΦΩΤΟ: O πύραυλος Falcon 9 εκτοξεύθηκε χθες από την αεροπορική βάση Βάντερμπεργκ στην Καλιφόρνια, μεταφέροντας το διαστημόπλοιο DART στην αποστολή «αυτοκτονίας» του. Πρόκειται για την πρώτη αποστολή με στόχο τη μεταβολή της τροχιάς αστεροειδούς για την προστασία της Γης, παρότι ο συγκεκριμένος αστεροειδής δεν απειλεί τον πλανήτη μας (φωτ. Bill Ingalls / NASA via A.P.).

Πηγή: kathimerini.gr

NASA: Ο καπνός από τις δασικές πυρκαγιές στη Σιβηρία φτάνει στον Βόρειο Πόλο! (video)

Παρασκευή, 27/08/2021 - 13:29
Οι οικολόγοι ρίχνουν ευθύνες σε κυβερνητικό διάταγμα του 2015, που επιτρέπει στις τοπικές αρχές να αγνοούν τις πυρκαγιές, αν το κόστος για την κατάσβεσή τους υπερβαίνει τις ζημιές που εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν
facebook sharing button 

Συνεχώς επιδεινώνονται, σύμφωνα με τις αρχές, οι δασικές πυρκαγιές που πλήττουν εδώ και μήνες τη Σιβηρία και, μάλιστα, έχουν τέτοια έκταση, ώστε ο καπνός τους, όπως αναφέρει η NASA, έχει φθάσει μέχρι το Βόρειο Πόλο!

Συγκεκριμένα, η αμερικανική διαστημική υπηρεσία ανέφερε σε πρόσφατη ανακοίνωσή της πως ο καπνός που οφείλεται στις πυρκαγιές στη Γιακουτία είχε «διασχίσει πάνω από 3.000 χιλιόμετρα για να φθάσει στον Βόρειο Πόλο, κάτι που φαίνεται πως συμβαίνει για πρώτη φορά στην τεκμηριωμένη ιστορία». Σύμφωνα με τη NASA, ένας «πυκνός καπνός από τις πυρκαγιές είχε καλύψει στις 6 Αυγούστου το μεγαλύτερο μέρος της Ρωσίας», όπως φαίνεται από τις δορυφορικές φωτογραφίες.

Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι επιστήμονες αναφέρουν πως οι πυρκαγιές που βρίσκονται σε εξέλιξη, συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, αποτελώντας συνέπεια της παγκόσμιας αύξησης των θερμοκρασιών. Η Γιακουτία, μια από τις περιφέρειες που έχουν πληγεί περισσότερο, είναι ένα απέραντο και αραιοκατοικημένο έδαφος του βορρά της Σιβηρίας, όπου η κατάσταση «εξακολουθεί να επιδεινώνεται με τάση αύξησης του αριθμού και της έκτασης των δασικών πυρκαγιών», ανέφερε σήμερα στον ιστότοπό της η ρωσική μετεωρολογική υπηρεσία Rosguidromet.

Ελλείψεις σε έμψυχο υλικό, εξοπλισμούς και άλλους πόρους

Σύμφωνα με τη Rosguidromet, περισσότερα από 34 εκατομμύρια στρέμματα δάσους καίγονται εκεί αυτή τη στιγμή, μεταξύ άλλων και σε περιοχές «που είναι απομακρυσμένες και η πρόσβαση σε αυτές είναι πολύ δύσκολη». Στη διάρκεια μιας επίσκεψης στα τέλη Ιουλίου στη Γιακουτία, οι πυροσβέστες και οι τοπικές αρχές είχαν εξηγήσει στο Γαλλικό Πρακτορείο πως έχουν ελλείψεις σε έμψυχο υλικό, εξοπλισμούς και άλλους πόρους, για να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν την έκταση των πυρκαγιών.

Οι οικολόγοι από την πλευρά τους ρίχνουν ευθύνες για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στη ρωσική πολιτική και ιδίως σε ένα κυβερνητικό διάταγμα του 2015, που επιτρέπει στις τοπικές αρχές να αγνοούν τις πυρκαγιές αν το κόστος για την κατάσβεσή τους υπερβαίνει τις ζημιές που εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν. Σύμφωνα με τον Αλεξέι Γιαροσένκο, ειδικό της οργάνωσης Greenpeace στη Ρωσία, από την 1η Ιανουαρίου του 2021 οι πυρκαγιές έχουν καταστρέψει 149,6 εκατομμύρια στρέμματα στη χώρα, ενώ πρόκειται για τη χειρότερη χρονιά μετά το 2012.

  • Δείτε σχετικό ρεπορτάζ:

facebook sharing button

Συνεχίζεται το ιστορικό ταξίδι στο διάστημα της NASA - SpaceX – Στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό η κάψουλα Dragon

Κυριακή, 31/05/2020 - 22:30

Γράφουν ιστορία η Spacex του Έλον Μάσκ και η ΝΑSA μετά την απόλυτα επιτυχημένη εκτόξευση το Σάββατο 30/5/2020 στις 22:22, από το Κέιπ Κανάβεραλ, που παρακολουθείτε απευθείας από το ert.gr, μέσω της τηλεόρασης της NASA.

Η διαστημική κάψουλα Dragon Crew με τους δύο Αμερικανούς αστροναύτες, έφτασε στις 17:16 στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο ύψος των συνόρων Κίνας και Ιαπωνίας.







Η αποστολή αυτή, στην οποία συμμετέχουν οι αστροναύτες της NASA Νταγκ Χάρλεϊ και Μπομπ Μπένκεν είναι ιστορική, καθώς είναι η πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση που εκτοξεύεται από αμερικανικό έδαφος, από το 2011.




Aξίζει να σημειωθεί ότι η SpaceX, είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία στην οποία εμπιστεύθηκε η Nasa μία τόσο πολύτιμη αποστολή.

Αναλυτικά

Μέσα σε εκκωφαντικό θόρυβο που έφθασε χιλιόμετρα μακριά στις ακτές της Φλόριντα, ένας πύραυλος Falcon 9 της εταιρείας SpaceX του Ελον Μασκ απογειώθηκε στις 15.22 τοπική ώρα (22.22 ώρα Ελλάδος) και τα πρώτα λεπτά της πτήσης εκτυλίχθηκαν χωρίς προβλήματα, σύμφωνα με την απευθείας αναμετάδοση της αποστολής της NASA.

Ο πρώτος όροφος του πυραύλου αποκολλήθηκε όπως ήταν προγραμματισμένο έπειτα από πτήση δύο λεπτών, καθώς ο πύραυλος πετούσε με ταχύτητα 4000χλμ/ώρα, ενώ ο δεύτερος όροφος εξακολουθούσε να προωθεί την κάψουλα Crew Dragon προς τον προορισμό της, τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Με επιτυχία στέφθηκε και η αποκόλληση της κάψουλας, που αναμένεται να φτάσει το απόγευμα της Κυριακής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.













To CNN αναφέρει ότι οι δημοσιογράφοι που κάλυπταν το γεγονός εργάστηκαν κάτω από αυστηρές πολιτικές και οδηγίες κοινωνικής απόστασης σχετικά με τη χρήση μάσκας.


Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς παρακολούθησαν την εκτόξευση αναφέρει το CBS, ενώ «η εκτόξευση ξεκίνησε σε μια νέα εποχή στα εμπορικά διαστημικά ταξίδια και επαναφέροντας τις Ηνωμένες Πολιτείες στην επιχείρηση εκτόξευσης αστροναυτών σε τροχιά από το έδαφος των ΗΠΑ για πρώτη φορά σε σχεδόν μια δεκαετία».





Όπως τονίζει η New York Times: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες άνοιξαν μια νέα εποχή διαστημικών ταξιδιών στον άνθρωπο το Σάββατο, καθώς μια ιδιωτική εταιρεία ξεκίνησε για πρώτη φορά τους αστροναύτες σε τροχιά, σχεδόν μια δεκαετία μετά την αποχώρηση της κυβέρνησης από το πρόγραμμα διαστημικών λεωφορείων»..


Πηγή: ΕΡΤ με στοιχεία από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters
Φωτογραφίες: NASA TV

Επιβεβαιώθηκε ότι το «Voyager 2» της NASA εισήλθε πια στο μεσοαστρικό διάστημα

Τρίτη, 05/11/2019 - 12:00

Το σκάφος Voyager 2 (Ταξιδευτής) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) έχει γίνει πλέον το δεύτερο ανθρώπινο κατασκεύασμα που ταξιδεύει στην αχανή περιοχή του γαλαξία ανάμεσα στα άστρα, στο μεσοαστρικό διάστημα, όπως επιβεβαίωσαν οι επιστήμονες. Είχε προηγηθεί το Voyager 1, που είχε «δραπετεύσει» από την ηλιακή επικράτεια στις 25 Αυγούστου 2012.

Η έξοδος του Voyager 2 στο διαστρικό ή μεσοαστρικό χώρο εκτιμάται ότι είχε συμβεί στις 5 Νοεμβρίου 2018. Τώρα οι επιστήμονες -μεταξύ των οποίων και ο Σταμάτης Κριμιζής και ο συνεργάτης του στην Ακαδημία Αθηνών Κωνσταντίνος Διαλυνάς- όχι μόνο επιβεβαίωσαν το ιστορικό γεγονός, αλλά και έδωσαν στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία που έστειλε το σκάφος, καθώς διήλθε την ηλιόπαυση, το εξωτερικό όριο όπου σταματούν τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού «ανέμου», ο οποίος «φυσάει» με πολύ μεγάλη ταχύτητα έως εκεί πού φθάνουν τα σύνορα της λεγόμενης ηλιόσφαιρας (η βαρυτική επίδραση του Ήλιου εκτείνεται αρκετά πέρα από την ηλιόπαυση, έως τουλάχιστον το Νέφος Όορτ).

Τα δύο δίδυμα σκάφη είχαν εκτοξευθεί το 1977 σε διάστημα λίγων εβδομάδων το ένα από το άλλο, ακολουθώντας διαφορετικές τροχιές, γι' αυτό αν και το «Βόγιατζερ 2» είχε ελαφρώς προηγηθεί, βγήκε με καθυστέρηση από το ηλιακό μας σύστημα. Μια βλάβη στον ανιχνευτή πλάσματος του «Βόγιατζερ 1» το 1980 είχε ως συνέπεια να μην καταστεί δυνατό να συλλεχθούν άμεσα ακριβή δεδομένα κατά τη μετάβαση στο μεσοαστρικό διάστημα. Κάτι ευτυχώς που δεν συνέβη στην περίπτωση του «Βόγιατζερ 2», από το οποίο πλέον υπάρχουν τα πρώτα στοιχεία στα χέρια των επιστημόνων για τη διάσχιση της ηλιόπαυσης.

Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ομοιότητες αλλά και διαφορές με όσα στοιχεία είχε στείλει το «Βόγιατζερ 1», μερικές από τις οποίες ίσως οφείλονται στη μεταβαλλόμενη δραστηριότητα του Ήλιου, ενώ άλλες πιθανώς σχετίζονται με τις διαφορετικές τροχιές των δύο σκαφών. Μεταξύ άλλων, τα νέα στοιχεία δείχνουν μια πιο λεπτή και ομαλή συνοριακή περιοχή της ηλιόσφαιρας, με ένα ισχυρότερο μεσοαστρικό μαγνητικό πεδίο πέραν από αυτήν. 

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Ελβετία και την Αργεντινή, έκαναν πέντε σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστρονομίας "Nature Astronomy". Επικεφαλής της μίας από τις πέντε μελέτες του Voyager 2 είναι ο ακαδημαϊκός καθηγητής Σταμάτης Κριμιζής, επικεφαλής του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και εδώ και πολλά χρόνια συνεργάτης του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, ενώ συμμετέχει και ο Κωνσταντίνος Διαλυνάς, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο ίδιο Γραφείο.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν μια χαρακτηριστική αύξηση στην πυκνότητα του πλάσματος, κάτι που επιβεβαιώνει ότι το «Βόγιατζερ 2» βγήκε από το καυτό και χαμηλότερης πυκνότητας πλάσμα του ηλιακού ανέμου και εισήλθε στο ψυχρό και μεγαλύτερης πυκνότητας πλάσμα του μεσοαστρικού/γαλαξιακού χώρου.

Τα δύο είδη πλάσματος -το ηλιακό και το μεσοαστρικό- έχουν διαφορετικές συνθέσεις, πυκνότητες, θερμοκρασίες και μαγνητικά πεδία διαφορετικής προέλευσης, συνεπώς δεν αλληλεπιδρούν ελεύθερα, αλλά διαχωρίζονται από ένα σύνορο. Όπως έγινε αντιληπτό, δεν ισχύει η επικρατούσα έως τώρα θεωρία ότι υπάρχει μια σταδιακή μετάβαση από την ηλιακή επικράτεια στο μεσοαστρικό διάστημα, καθώς φαίνεται ότι υπάρχει ένα διακριτό σύνορο στην άκρη της ηλιόσφαιρας, τη σχήματος φυσαλίδας περιοχή όπου φθάνει ο ηλιακός άνεμος των σωματιδίων.

Σύμφωνα με μια από τις πέντε μελέτες, η μετάβαση μέσω της ηλιόπαυσης έγινε σε λιγότερο από μια μέρα, ενώ μια άλλη μελέτη βρήκε ένα ενδιάμεσο στρώμα ανάμεσα στην ηλιόπαυση και στο μεσοαστρικό διάστημα, δηλαδή στο σύνορο όπου ο ηλιακός άνεμος συναντά τον μεσοαστρικό άνεμο (τα σωματίδια κοσμικής ακτινοβολίας γαλαξιακής προέλευσης), κάτι που δεν είχε ανιχνεύσει το «Βόγιατζερ 1».

Σε κάθε περίπτωση, παραμένουν ακόμη αναπάντητα ερωτήματα σχετικά τις ιδιότητες του μεσοαστρικού διαστήματος, που ελπίζεται να απαντηθούν όσο το «Βόγιατζερ 2» ταξιδεύει πιο μακριά. 

Η είσοδος του σκάφους Voyager 2 στο μεσοαστρικό χώρο συνέβη σε απόσταση 119,7 αστρονομικών μονάδων από τον πλανήτη μας, δηλαδή σχεδόν 120 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου, πιο κοντά από ό,τι είχε συμβεί με το «Voyager 1» (σε απόσταση 122,6 αστρονομικών μονάδων), το οποίο πλέον έχει φθάσει σε απόσταση περίπου 146 αστρονομικών μονάδων.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα δύο «Βόγιατζερ» θα ζήσουν περισσότερο και από τη Γη, ταξιδεύοντας στον γαλαξία μας για τουλάχιστον πέντε δισεκατομμύρια χρόνια. Βέβαια πολύ νωρίτερα, ίσως μετά από μια δεκαετία, θα πάψουν να στέλνουν στοιχεία. Προς το παρόν, είναι αβέβαιο πότε θα υπάρξει μια νέα διαστημική αποστολή που θα ακολουθήσει τα χνάρια των «Ταξιδευτών» στο αχανές μεσοαστρικό διάστημα.

Σύνδεσμοι για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις:

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0928-3

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0929-2

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0918-5

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0920-y

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0927-4 (με ελληνική συμμετοχή)




ΑΠΕ

Πενήντα χρόνια από το πρώτο «μικρό βήμα για τον άνθρωπο»

Σάββατο, 20/07/2019 - 23:30

Πριν από ακριβώς 50 χρόνια οι Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν πάτησαν στη Σελήνη, ένα επίτευγμα που παρακολούθησαν από τις τηλεοράσεις τους σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Το ιστορικό γεγονός γιορτάζεται σήμερα στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο, σε μια περίοδο που η NASA προσπαθεί να εντείνει τις προετοιμασίες της για να επιστρέψει και πάλι στον δορυφόρο της Γης.

Η ακριβής στιγμή της προσσελήνωσης της σεληνιακής ακάτου Eagle ήταν η 20.17 ή 20.18 ώρα Γκρίνουιτς -όπως αναφέρεται σε έγγραφα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας- της 20ής Ιουλίου 1969.

Περίπου έξι ώρες αργότερα, στις 02.56 ώρα Γκρίνουιτς (ξημερώματα της Δευτέρας για την Ελλάδα), αφού φόρεσε τη διαστημική στολή του και έκανε αμέτρητες προετοιμασίες, ο κυβερνήτης της αποστολής, ο Νιλ Άρμστρονγκ, πάτησε με το αριστερό πόδι του στη Σελήνη λέγοντας την ιστορική πλέον φράση: "Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα".

Εδώ και πολλές εβδομάδες η NASA προετοιμάζεται πυρετωδώς για την επέτειο, την οποία θα τιμήσει με εκατοντάδες εκθέσεις και εκδηλώσεις, ιδίως στα διαστημικά κέντρα της Φλόριντας (Κένεντι) και του Χιούστον (Τζόνσον).

Η επέτειος αυτή αναζωπύρωσε και τη συζήτηση για τα τρέχοντα σχέδια της υπηρεσίας να επιστρέψει στη Σελήνη, δηλαδή το πρόγραμμα "Άρτεμις". Πολλοί ειδικοί, ακόμη και στελέχη της NASA, θεωρούν ότι είναι μη ρεαλιστικό να το υλοποιήσουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία που τους έχει θέσει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το 2024.

Στη συζήτηση αυτή δεν έμειναν αμέτοχοι τα δύο εν ζωή μέλη του πληρώματος του Apollo 11, ο Μπαζ Όλντρι και ο Μάικλ Κόλινς -ο οποίος δεν πάτησε στη Σελήνη, καθώς είχε παραμείνει σε τροχιά γύρω της. Σε πολλές πρόσφατες δημόσιες εμφανίσεις τους μάλιστα επέκριναν τη NASA, ρίχνοντας νερό στον μύλο του Τραμπ ο οποίος πνέει μένεα με τη διαστημική υπηρεσία.

Ο "Μπαζ" μίλησε την Παρασκευή στο κανάλι Fox News. "Δεν αναπτύξαμε πυραύλους και ακάτους υψηλής απόδοσης, τους οποίους χρειαζόμαστε", τόνισε ο 89χρονος αστροναύτης, τον οποίο κανείς δεν τολμά να αντικρούσει.

Την προηγουμένη, στο Οβάλ Γραφείο, ο διευθυντής της NASA Τζιμ Μπριντενστάιν δέχτηκε ευθέως και δημοσίως επίθεση. Ο Μάικλ Κόλινς πρότεινε να ματαιωθεί το σεληνιακό πρόγραμμα για να προετοιμαστεί στη θέση του μια αποστολή για τον Άρη, ενώ ο Μπαζ Όλντριν συνέχισε να δίνει τεχνικές συμβουλές.

"Ακούτε τον Μπαζ και τους άλλους; Σύμφωνοι;" είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, απευθυνόμενος στον Μπριντενστάιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε άλλωστε πρόσφατα ότι ο πραγματικός στόχος είναι να υψωθεί η αμερικανική σημαία στον Άρη (η NASA σκοπεύει να πραγματοποιήσει μια αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη τη δεκαετία του 2030).

"Η κυβέρνησή μου έχει δεσμευτεί να αποκαταστήσει την κυριαρχία και την ηγεσία της χώρας μας στο διάστημα για τους επόμενους αιώνες", ανέφερε σήμερα σε μια ανάρτησή του.

Αργότερα σήμερα, ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα εκφωνήσει ομιλία από το διαστημικό κέντρο Κένεντι, απ' όπου είχε γίνει η εκτόξευση της αποστολής Apollo 11. Η τελευταία ομιλία του Πενς με θέμα το διάστημα -ο Λευκός Οίκος έχει αναθέσει στον αντιπρόεδρο αυτήν την αρμοδιότητα- προκάλεσε σοκ στη NASA: τον Μάρτιο, ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι το πρόγραμμα επιστροφής των αστροναυτών στη Σελήνη επιταχύνεται και αντί για το 2028, όπως σχεδιαζόταν, θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2024.

Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι έχουν ανακοινώσει παρόμοια σχέδια, που όμως δεν κατέληξαν πουθενά. Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, στην επέτειο των 20 ετών από την προσσελήνωση, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος δήλωνε ότι επρόκειτο να δημιουργηθεί μια σεληνιακή βάση και να εκτοξευτεί μια επανδρωμένη αποστολή για τον Άρη. Και τον Ιανουάριο του 2004 ο συνονόματος γιος του όριζε ως στόχο του "να επιστρέψουμε στη Σελήνη μέχρι το 2020".

Όμως το χάσμα μεταξύ των προθέσεων και της οικονομικής πραγματικότητας καταδίκασε αυτά τα σχέδια. Το μέλλον του προγράμματος Άρτεμις θα εξαρτηθεί επομένως από τη βούληση του Κογκρέσου να αυξήσει σημαντικά τον προϋπολογισμό της NASA, πολύ πάνω από τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κάτι που δεν φαίνεται πρόθυμο να κάνει μέχρι τώρα. Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τις προεδρικές εκλογές του 2020. Στην περίπτωση που ηττηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, κάποιος άλλος πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει προς τα πού θα στραφούν οι ΗΠΑ, στο ηλιακό μας σύστημα.



ΑΠΕ

Μυστηριώδης λάμψη σε άλλη μια φωτογραφία του Curiosity από τον Άρη

Σάββατο, 22/06/2019 - 19:00

Το ρόβερ Curiosity της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) τράβηξε μια φωτογραφία στον 'Αρη, όπου φαίνεται μια μυστηριώδης λάμψη σε ένα μακρινό λόφο. Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, μπροστά από ένα βραχώδες τοπίο, μια μακριά και ακανόνιστη λευκή λάμψη φαίνεται να περνάει από πάνω.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κάμερες του ρόβερ έχουν τραβήξει φωτογραφίες με ανωμαλίες, οι οποίες δεν είναι εύκολο να εξηγηθούν, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση μια φωτογραφία του 2014. Η ανωμαλία αυτή τη φορά ήταν μάλλον αστραπιαία, καθώς οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν ένα λεπτό πριν και ένα λεπτό μετά την επίμαχη φωτογραφία, δεν δείχνουν καμία λάμψη.

Οι συνωμοσιολόγοι και οι μονίμως καχύποπτοι για μια ακόμη φορά πιστεύουν ότι πρόκειται για εξωγήινους, αλλά η NASA θεωρεί σαφώς πιθανότερο ότι η λάμψη προέρχεται από κάποια ηλιακή αντανάκλαση στους βράχους ή από την κοσμική ακτινοβολία ή από μια αναλαμπή στον ίδιο το φακό της κάμερας.

Το Curiosity έφθασε στον γειτονικό πλανήτη το 2012 και διαθέτει 17 κάμερες. Όλα αυτά τα χρόνια περιδιαβαίνει αργά τον Άρη και έχει στείλει στη Γη ένα μεγάλο όγκο δεδομένων και φωτογραφιών.

«Σε χιλιάδες εικόνες που έχουμε πάρει από το Curiosity, βλέπουμε σχεδόν κάθε εβδομάδα μερικές με φωτεινά σημεία. Οι πιο πιθανές εξηγήσεις είναι ότι προκαλούνται από κοσμικές ακτίνες ή από το φως του Ήλιου που αντανακλάται από τις επιφάνειες των βράχων», δήλωσε ο Τζάστιν Μάκι, μέλος της επιστημονικής ομάδας του ρόβερ, σύμφωνα με τις βρετανικές «Ιντιπέντεντ» και «Ντέιλι Μέιλ».




ΑΠΕ

Εκτοξεύθηκε για πρώτη φορά το σκάφος Crew Dragon της Space X

Σάββατο, 02/03/2019 - 12:00

Ένας πύραυλος Falcon 9 έστειλε στο διάστημα το σκάφος Crew Dragon της εταιρείας Space X, στην θεωρούμενη -τουλάχιστον από τους Αμερικανούς- ιστορική πρώτη του δοκιμαστική πτήση. Το Crew Dragon, που προορίζεται να μεταφέρει Αμερικανούς αστροναύτες, ήταν αυτή τη φορά «επανδρωμένο» με μια μεγάλου μεγέθους κούκλα με διαστημική στολή, τη «Ρίπλεϊ».

Η «Ρίπλεϊ» -παραπομπή στην πρωταγωνίστρια Έλεν Ρίπλεϊ των διάσημων ταινιών «Alien», την οποία είχε υποδυθεί η ηθοποιός Σιγκούρνεϊ Γουίβερ- έρχεται να προστεθεί στον «Αστράνθρωπο», ο οποίος το 2018 στάλθηκε στο διάστημα με τον πύραυλο Falcon Heavy μαζί ένα σπορ αυτοκίνητο της Tesla, της άλλης εταιρείας του δισεκατομμυριούχου Ίλον Μασκ. Η «Ρίπλεϊ» θα είναι ζωσμένη με αισθητήρες για να καταγραφούν οι δυνάμεις που θα ασκηθούν πάνω στο μελλοντικό ανθρώπινο πλήρωμα.

Η εκτόξευση της ύψους σχεδόν πέντε μέτρων διαστημικής κάψουλας Crew Dragon έγινε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα το πρωί του Σαββάτου (λίγο πριν τις 10:00 π.μ. ώρα Ελλάδας), μεταφέροντας εφόδια και εξοπλισμό βάρους 180 κιλών με προορισμό το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΣΣ), όπου θα φθάσει το μεσημέρι της Κυριακής και θα παραμείνει εκεί για πέντε μέρες. Μετά θα επιστρέψει στη Γη και θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Ατλαντικό Ωκεανό στα ανοιχτά της Φλόριντα. Αν κάτι δεν πάει καλά και το Crew Dragon συγκρουστεί με τον ΔΣΣ, οι τρεις αστροναύτες που σήμερα ζουν σε αυτόν, θα πρέπει να διαφύγουν με μια ρωσική κάψουλα Σογιούζ που βρίσκεται «παρκαρισμένη» στον διαστημικό σταθμό.

Με τη βοήθεια του Crew Dragon, η NASA φιλοδοξεί να ξεκινήσει ξανά μέσα στο 2019 το πρόγραμμα των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων με δικά της μέσα, χωρίς να εξαρτάται πια από τους ρωσικούς πυραύλους Σογιούζ. Κάτι που κατέστη αναγκαίο όταν -μετά από ένα πρόγραμμα 30 ετών- αποσύρθηκε και το τελευταίο αμερικανικό διαστημικό λεωφορείο «Ατλαντίς» το 2011. Από τότε δεν έχει εκτοξευθεί ξανά Αμερικανός από το έδαφος των ΗΠΑ. Για κάθε μεταφορά αστροναύτη της στον ΔΣΣ, η NASA καταβάλλει στη Ρωσία περίπου 82 εκατ. δολάρια για ένα ταξίδι μετ' επιστροφής.

Η NASA έχει συνάψει από το 2014 συμφωνίες ύψους 6,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη Space X και τη Boeing για να αναπτύξουν δύο ανταγωνιστικές διαστημικές επανδρωμένες κάψουλες, το Crew Dragon η πρώτη και το Starliner η δεύτερη. Το Starliner θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά μάλλον τον Απρίλιο σε μια αποστολή στον ΔΣΣ παρόμοια με αυτή του σκάφους της Space X (θα χρησιμοποιηθεί ο πύραυλος Atlas V της Boeing).

Οι πύραυλοι Falcon 9 της Space X έχουν μέχρι σήμερα εφοδιάσει 15 φορές τον ΔΣΣ μέσα στην τελευταία επταετία, αλλά όλα τα ταξίδια ήσαν μη επανδρωμένα ως τώρα. Το επανδρωμένο Crew Dragon βασίζεται στο μη επανδρωμένο σκάφος Dragon της Space X, με τις κατάλληλες μετατροπές για να υποστηρίξουν τους αστροναύτες.

Παραμένει πάντως αμφίβολο κατά πόσο όντως θα καταστεί εφικτό Αμερικανοί αστροναύτες να πετάξουν φέτος με σκάφος της Space X ή της Boeing. Με βάση τον προγραμματισμό πάντως, αν η πρώτη πτήση του Crew Dragon εκτελεστεί άψογα, τότε δύο Αμερικανοί αστροναύτες θα ταξιδέψουν με αυτήν έως το τέλος του έτους.


ΑΠΕ

Οι επιστήμονες της αποστολής του σκάφους New Horizons της NASA έδωσαν στη δημοσιότητα νέες φωτογραφίες της Έσχατης Θούλης

Πέμπτη, 03/01/2019 - 13:00

Με ... χιονάνθρωπο μοιάζει η Έσχατη Θούλη, το πιο μακρινό διαστημικό σώμα που έχει εξερευνηθεί



Οι επιστήμονες της αποστολής του σκάφους New Horizons (Νέοι Ορίζοντες) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) έδωσαν στη δημοσιότητα νέες καλύτερης ανάλυσης φωτογραφίες της Έσχατης Θούλης, του πιο μακρινού διαστημικού σώματος που έχει ποτέ εξερευνηθεί, οι οποίες αποκαλύπτουν ότι έχει σχήμα χιονάνθρωπου, διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.

Οι νέες φωτογραφίες από απόσταση περίπου 27.000 χιλιομέτρων δείχνουν ότι η Έσχατη Θούλη (επισήμως γνωστή ως «2014 MU69») αποτελείται από δύο ανισομεγέθεις ακανόνιστες σφαίρες κολλημένες μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα ενιαίο σώμα συνολικής διαμέτρου 33 χιλιομέτρων, δηλαδή, όσο το μέγεθος μιας πόλης.

Οι επιστήμονες εκμεταλλεύθηκαν το διπλό όνομα του σώματος για να βαφτίσουν τη μία σφαίρα Έσχατη (διαμέτρου 19 χιλιομέτρων) και την άλλη Θούλη (14 χιλιομέτρων).

Το όλο σώμα είναι πολύ σκούρο, καθώς η μεγαλύτερη σφαίρα αντανακλά μόνο το 13% του φωτός που πέφτει πάνω της, ενώ η μικρότερη ποσοστό 6%. Οι πρώτες έγχρωμες φωτογραφίες επίσης δείχνουν ότι η Έσχατη Θούλη έχει κοκκινωπή απόχρωση, πιθανώς επειδή η ισχυρή κοσμική ακτινοβολία έχει δώσει μια εξωτική απόχρωση στους επιφανειακούς πάγους της (κάτι ανάλογο συμβαίνει σε τμήματα του Πλούτωνα).

Κατά πάσα πιθανότητα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, οι δύο σφαίρες ενώθηκαν με μη βίαιο τρόπο στην αρχική φάση σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, κινούμενες η μία προς την άλλη με χαμηλή ταχύτητα δύο έως τριών χιλιομέτρων την ώρα.

Ακόμη υψηλότερης ανάλυσης φωτογραφίες και άλλα δεδομένα που έχει συλλέξει με τα όργανά του το σκάφος θα συνεχίσουν να φθάνουν στη Γη τις επόμενες μέρες, εβδομάδες και μήνες έως το 2020, καθώς η Έσχατη Θούλη απέχει 6,5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Μέχρι τώρα ούτε το 1% των δεδομένων αυτών δεν έχει έλθει στη Γη. Η πρώτη καλής ανάλυσης φωτογραφία, από απόσταση μόνο 3.500 χιλιομέτρων, αναμένεται να «κατέβει» μέσα στο Φεβρουάριο.

Και ένα τραγούδι από έναν Queen

Ο Μπράιαν Μέι, αστροφυσικός και κιθαρίστας του θρυλικού συγκροτήματος Queen του Φρεντ Μέρκιουρι, μόλις κυκλοφόρησε ένα νέο σινγκλ με τίτλο «New Horizons».

«Η αποστολή δημιούργησε μουσική μέσα στο κεφάλι μου. Είναι μια αποστολή που έχει να κάνει με την ανθρώπινη περιέργεια, την ανάγκη της ανθρωπότητας να βγει εκεί έξω και να εξερευνήσει», δήλωσε ο Μέι. Όπως είπε, τον κάλεσε ο επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής 'Αλαν Στερν και του ζήτησε να γράψει ένα τραγούδι για την περίσταση.

«Στην αρχή δίστασα γιατί το έβρισκα δύσκολο να σκεφτώ οτιδήποτε που να κάνει ομοιοκαταληξία με την Έσχατη Θούλη», ανέφερε ο βρετανός επιστήμονας και μουσικός. Τελικά, συνεργάστηκε με τον άγγλο στιχουργό Ντον Μπλακ και μπόρεσε να γράψει ένα τραγούδι, το οποίο αρχίζει και τελειώνει με φράσεις του διάσημου αείμνηστου βρετανού κοσμολόγου Στίβεν Χόκινγκ.

Ο Μέι, ο οποίος είχε διακόψει τις σπουδές του στη φυσική για να ασχοληθεί με τους Queen, τελικά πήρε με μεγάλη καθυστέρηση το διδακτορικό του από το Imperial College του Λονδίνου το 2007. Έκτοτε εμπλέκεται με διάφορα επιστημονικά και διαστημικά προγράμματα.






ΑΠΕ

NASA: Πρώτη επίσημη συνεργασία με τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό

Τετάρτη, 28/11/2018 - 17:00
Στο Διεθνές Συνέδριο Αστροναυπηγικής που διοργανώθηκε στη Βρέμη, συμμετείχαν τις προηγούμενες ημέρες εκπρόσωποι του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ). Στο συνέδριο αποφασίστηκε ομόφωνα η συνεργασία διαστημικών οργανισμών από όλον τον κόσμο για την προετοιμασία και υλοποίηση διεθνούς αποστολής στη Σελήνη.

Στη διεθνή αυτή αποστολή, στην οποία έχει τεθεί επικεφαλής η NASA, θα συμμετάσχει και η Ελλάδα μέσω του ΕΛΔΟ, «αποδεικνύοντας πως η χώρα μας αποτελεί ισότιμο εταίρο στα διαστημικά δρώμενα και ότι μπορεί να προωθεί Έλληνες επιστήμονες και ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα σε μεγάλες αποστολές».

H NASA έχει ζητήσει την επίσημη κατάθεση προτάσεων για την εξερεύνηση της Σελήνης και ο ΕΛΔΟ έχει αποστείλει, ήδη, σχετικές προκλήσεις για την υποβολή ιδεών από πανεπιστήμια και άλλους ερευνητές.

Ο Οργανισμός έχει λάβει σχέδια προς υλοποίηση από 10 έγκριτα ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και ανεξάρτητους ερευνητές, τα οποία θα μελετηθούν και θα προωθηθούν στη NASA για περαιτέρω αξιολόγηση και πιθανή αξιοποίηση στην αποστολή, που θα πραγματοποιηθεί το 2020 με το διαστημικό σκάφος «Orion».
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποστείλουν τις προτάσεις τους έως την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2018 στο email του ΕΛΔΟ Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.




ΑΠΕ