Βαγγέλης Πρατικάκης

Ένας βασικός κανόνας της Βιοχημείας δείχνει να καταρρίπτεται μετά την ανακάλυψη μορίων RNA που διατηρούνται για μια ζωή στον εγκέφαλο του ποντικού, πιθανότατα και του ανθρώπου.

Το «αθάνατο» RNA, λένε οι ερευνητές που το ανακάλυψαν, φαίνεται πως φρενάρει τη γήρανση των νευρώνων και ίσως προσφέρει νέα δεδομένα για την αντιμετώπιση εκφυλιστικών νόσων όπως η Αλτσχάιμερ.

Στο ανθρώπινο σώμα, λίγα πράγματα μένουν σταθερά στην πορεία του χρόνου. Βιομόρια αποδομούνται και ανακυκλώνονται, τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται και οι ιστοί ανανεώνονται συνεχώς.

Η τεχνητή μείωση των μορίων αυτών οδήγησε σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες και γονιδιωματική αστάθεια

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις, όπως τα περισσότερα κύτταρα της καρδιάς, του παγκρέατος και του νευρικού συστήματος, τα οποία διατηρούνται κυριολεκτικά για μια ζωή.

Η ανθεκτικότητα αυτών των κυττάρων στη γήρανση δεν έχει μόνο ακαδημαϊκό ενδιαφέρον, καθώς τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα όπως οι νόσοι του Πάρκινσον και του Αλτσχάιμερ δεν αποκλείονται να συνδέονται με αστοχίες αυτού του μηχανισμού άμυνας.

Νευρώνας από τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου. Σε αντίθεση με άλλα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος, τα περισσότερα νευρικά κύτταρα δεν διαιρούνται (Wikimedia Commons)

Εφ’ όρου ζωής

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Science, υποδεικνύει ότι κάποια μόρια RNA που εντοπίζονται στον πυρήνα των κυττάρων επιζούν στους νευρώνες και ορισμένα βλαστοκύτταρα του εγκεφάλου από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο.

Αυτό είναι γνωστό ότι συμβαίνει με το DNA των νευρικών κυττάρων, το οποίο μπορεί να διατηρείται σταθερό επί δεκαετίες. Το RNA, αντίθετα, ένας χημικός ξάδελφος του DNA που επιτελεί μια πληθώρα διαφορετικών λειτουργιών στα κύτταρα, θεωρείται ασταθές και βραχύβιο μόριο, το οποίο διασπάται και ανακυκλώνεται αφότου επιτελέσει το έργο του.

Όπως φαίνεται, αυτό δεν ισχύει πάντα. Διεθνής ερευνητική ομάδα εξέτασε τα μόρια RNA στον εγκέφαλο ποντικών σημαδεύοντάς τα με φθορίζουσες χρωστικές. Τα περισσότερα διαπιστώθηκε πως ήταν βραχύβια όπως αναμενόταν. Υπήρχαν όμως και μόρια εντός του πυρήνα που διατηρήθηκαν σε περίπου σταθερά επίπεδα από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των δύο ετών, περίπου όσο το προσδόκιμο ζωής του ποντικού.

Σε αντίθεση με το λεγόμενο αγγελιαφόρο RNA (mRNA), το οποίο μεταφέρει πληροφορίες από το DNA στα κυτταρικά εργοστάσια που παράγουν πρωτεΐνες, τα μόρια RNA της μελέτης δεν φαίνεται να συμμετέχουν άμεσα στην έκφραση γονιδίων.

Βρίσκονται συγκεντρωμένα πάνω στη λεγόμενη «ετεροχρωματίνη», περιοχές του DNA που δεν χρησιμοποιούνται από τους συγκεκριμένους τύπους κυττάρων και μένουν σφιχτά τυλιγμένες γύρω από προστατευτικές πρωτεΐνες.

Μια πρώτη εικόνα για τη χρησιμότητα αυτών των μορίων RNA προέκυψε από πείραμα με καλλιέργειες νευρικών κυττάρων, το οποίο έδειξε ότι η τεχνητή μείωση των μορίων αυτών οδήγησε σε ανωμαλίες της δομής της χρωματίνης και γονιδιωματική αστάθεια.

Όπως φαίνεται, τα «αθάνατα» μόρια RNA αποτελούν τμήματα ενός αντιγηραντικού μηχανισμού. Περαιτέρω μελέτες μένει να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους στον άνθρωπο και το ρόλο τους σε νευρολογικές ασθένειες που συνδέονται με το γήρας.

Ένα άλλο ερώτημα που χρήζει απάντησης είναι το εάν τέτοια μόρια υπάρχουν και στα μη ανανεώσιμα κύτταρα της καρδιάς και του παγκρέατος.

Πηγή: in.gr

Επιστήμονες από το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βέλγιο πιστεύουν ότι βρήκαν πώς πεθαίνουν τα εγκεφαλικά κύτταρα στη νόσο Αλτσχάιμερ. Πρόκειται για κάτι που αποτελούσε μυστήριο και πηγή επιστημονικής συζήτησης για δεκαετίες.

Αλλά η ομάδα, που γράφει στο περιοδικό Science, συνδέει τις ανώμαλες πρωτεΐνες που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο με τη «νεκρόπτωση» - μια μορφή κυτταρικής αυτοκτονίας. Τα ευρήματα έχουν χαρακτηριστεί ως «συναρπαστικά», καθώς δίνουν νέες ιδέες για τη θεραπεία της νόσου.

Τι προκαλεί απώλεια μνήμης

Η απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων, που ονομάζονται νευρώνες, είναι αυτή που οδηγεί στα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας μνήμης.

Και αν κοιτάξετε μέσα στους εγκεφάλους των ατόμων με τη νόσο θα δείτε τη συσσώρευση μη φυσιολογικών πρωτεϊνών που ονομάζονται αμυλοειδές και tau.

Αλλά οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να συνδέσουν τις τελείες μεταξύ αυτών των βασικών χαρακτηριστικών της νόσου.

Αυτό πιστεύουν τώρα οι ερευνητές - στο βρετανικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Άνοια στο University College του Λονδίνου και στο KU Leuven του Βελγίου - ότι συμβαίνει.

Λένε ότι το ανώμαλο αμυλοειδές αρχίζει να συσσωρεύεται στους χώρους μεταξύ των νευρώνων, οδηγώντας σε φλεγμονή του εγκεφάλου, η οποία δεν αρέσει στους νευρώνες. Αυτό αρχίζει να αλλάζει την εσωτερική τους χημεία.

Πώς πυροδοτείται η νεκρόπτωση

Εμφανίζονται συμπλέγματα tau και τα εγκεφαλικά κύτταρα αρχίζουν να παράγουν ένα συγκεκριμένο μόριο (ονομάζεται MEG3) που πυροδοτεί το θάνατο μέσω νεκρόπτωσης. Η νεκρόπτωση είναι μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιεί συνήθως το σώμα μας για να καθαρίσει τα ανεπιθύμητα κύτταρα καθώς δημιουργούνται νέα.

Τα εγκεφαλικά κύτταρα επιβίωσαν όταν η ομάδα κατάφερε να μπλοκάρει το MEG3.

«Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό και ενδιαφέρον εύρημα», δήλωσε στο BBC ο ερευνητής καθηγητής Bart De Strooper, από το Ινστιτούτο Έρευνας Άνοιας του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Για πρώτη φορά παίρνουμε μια ένδειξη για το πώς και γιατί πεθαίνουν οι νευρώνες στη νόσο Αλτσχάιμερ. Υπήρχαν πολλές εικασίες εδώ και 30-40 χρόνια, αλλά κανείς δεν μπόρεσε να εντοπίσει τους μηχανισμούς. Παρέχει πραγματικά ισχυρές αποδείξεις ότι πρόκειται για αυτό το συγκεκριμένο μονοπάτι αυτοκτονίας».

Οι απαντήσεις προέκυψαν από πειράματα όπου ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα μεταμοσχεύθηκαν στους εγκεφάλους γενετικά τροποποιημένων ποντικών. Τα ζώα προγραμματίστηκαν να παράγουν μεγάλες ποσότητες ανώμαλου αμυλοειδούς.

Υπήρξε πρόσφατη επιτυχία στην ανάπτυξη φαρμάκων που απομακρύνουν το αμυλοειδές από τον εγκέφαλο και σηματοδοτούν τις πρώτες θεραπείες για την επιβράδυνση της καταστροφής των εγκεφαλικών κυττάρων.

Ο καθηγητής De Strooper λέει ότι η ανακάλυψη ότι ο αποκλεισμός του μορίου MEG3 μπορεί να αναστείλει τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια «εντελώς νέα γραμμή ανάπτυξης φαρμάκων». Ωστόσο, αυτό θα απαιτήσει χρόνια έρευνας.

Η καθηγήτρια Tara Spires-Jones, από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και πρόεδρος της Βρετανικής Ένωσης Νευροεπιστήμης, μου είπε ότι «είναι μια ωραία εργασία».

Είπε ότι «αντιμετωπίζει ένα από τα θεμελιώδη κενά στην έρευνα για τη νόσο Αλτσχάιμερ... αυτά είναι συναρπαστικά αποτελέσματα και θα είναι σημαντικά για τον τομέα που κινείται προς τα εμπρός».

Ωστόσο, τόνισε ότι «απαιτούνται πολλά βήματα» προτού γνωρίζουμε αν θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η Δρ Susan Kohlhaas, από το Alzheimer's Research UK, δήλωσε ότι τα ευρήματα είναι «συναρπαστικά» αλλά βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.

«Η ανακάλυψη αυτή είναι σημαντική επειδή υποδεικνύει νέους μηχανισμούς κυτταρικού θανάτου στη νόσο Αλτσχάιμερ που δεν είχαμε κατανοήσει προηγουμένως και θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για νέες θεραπείες που θα επιβραδύνουν ή ακόμη και θα σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου στο μέλλον».

Κάθε φορά που παθαίνουμε déjà vu, ο εγκέφαλός μας διορθώνει τα ίδια του τα λάθη.

Déjà vu. Όταν μας συμβαίνει, για κλάσματα του δευτερολέπτου μας κατακλύζει ένα κάπως απόκοσμο συναίσθημα. Μοιάζει με μια στιγμή φευγαλέας διορατικότητας, μια λαμπρή στιγμή απόλυτης εγκεφαλικής διαύγειας που, όμως, ευθύς αμέσως ακολουθείται από την απόλυτη σύγχυση. Ας δούμε ένα παράδειγμα: μπαίνεις κάπου για πρώτη φορά, ένα καφέ, το σπίτι μιας συναδέλφου, κάπου που, τέλος πάντων, δεν έχεις ξαναβρεθεί, αλλά ξαφνικά σε κατακλύζει μια αίσθηση οικειότητας – κάτι σαν ανάμνηση. Και παρόλο που εκείνη ακριβώς τη στιγμή ορκίζεται ότι αυτό που συμβαίνει το έχεις ξαναζήσει και το θυμάσαι καθαρότερα κι από το πρόσωπο της μάνας σου, σου είναι απολύτως αδύνατο να φέρεις οποιαδήποτε άλλη πληροφορία επ’ αυτού στον συνειδητό σου.

Λοιπόν, οι περισσότεροι από εμάς το έχουμε πάθει έστω και μια φορά, έχουμε βιώσει αυτή την αίσθηση, γνωστή ως déjà vu, κάποια στιγμή στη ζωή μας. Αυτή η αίσθηση, όμως, αν και έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών μελετητών κατά καιρούς, είναι πολύ δύσκολο να διερευνηθεί, λένε οι επιστήμονες. Η κατ’ εντολή αναδημιουργία του σε ένα εργαστήριο είναι δύσκολη υπόθεση.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το déjà vu προσφέρει στην πραγματικότητα μια ματιά στο πώς λειτουργεί η μνήμη όταν αυτή παρεκκλίνει λίγο. Το déjà vu μπορεί να προκύψει όταν τμήματα του εγκεφάλου μας που δουλειά τους είναι να αναγνωρίζουν οικείες καταστάσεις ενεργοποιούνται απρόσμενα, σύμφωνα με τον Ακίρα Ρόμπερτ Ο’Κόνορ, γνωστικό ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους στη Σκωτία, ο οποίος ερευνά το déjà vu. Όταν συμβαίνει αυτό, μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου ελέγχει αυτό το αίσθημα οικειότητας ανακαλώντας προηγούμενες εμπειρίες. Όταν δεν βρεθούν πραγματικές αντιστοιχίες, το αποτέλεσμα είναι μια αλλόκοτη αίσθηση ότι κάτι το έχουμε ξαναδει ή ξαναζήσει και, την ίδια στιγμή, ένα αίσθημα ατσάλινης σιγουριά πως τίποτα από όλα αυτά δεν έχει συμβεί στην πραγματικότητα. Αυτό δίνει στον εγκέφαλό μας να καταλάβει πως αυτή η αίσθηση έχει προκύψει από λάθος.

Για κάποιους ασθενείς με άνοια, όμως, αυτό το αίσθημα εμφανίζεται χωρίς την αναγνώριση του λάθους, που το συνοδεύει στους υπόλοιπους ανθρώπους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρκετοί άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να παραπονιούνται, για παράδειγμα, ότι η τηλεόραση παίζει μόνο επαναλήψεις ή να αρχίσουν να αρνιούνται να πάνε στον γιατρό επειδή είναι σίγουροι ότι το έχουν ήδη κάνει.

Ο όρος déjà vu πιθανώς επινοήθηκε από τον Γάλλο φιλόσοφο Émile Boirac σε μια επιστολή προς τον εκδότη της Revue Philosophique de la France et de l’Étranger το 1876. Ο Boirac υπέθεσε ότι ίσως υπολείμματα από προ πολλού ξεχασμένες αντιλήψεις προκαλούσαν αυτή την παράξενη αίσθηση. Υπάρχουν τώρα κάποιες εργαστηριακές αποδείξεις ότι οι αόριστες ομοιότητες μεταξύ μιας σκηνής και μιας άλλης μπορούν πράγματι να οδηγήσουν σε déjà vu. Η γνωσιακή ψυχολόγος Anne Cleary του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κολοράντο και οι συνεργάτες της ανέπτυξαν έναν τρόπο να το προκαλέσουν στο εργαστήριο, προβάλοντας στους συμμετέχοντες σκηνές που έχουν κάποιες ανεπαίσθητες ομοιότητες μεταξύ τους. Σε μια μελέτη του 2009, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η προβολή αυτών των ύπουλα όμοιων σκηνών ήταν πιο πιθανό να προκαλέσει déjà vu από ό,τι η προβολή ανόμοιων σκηνών – υποδηλώνοντας ότι ίσως υπάρχει κάποιο ερέθισμα το οποίο σχετίζεται με το περιβάλλον και το οποίο προκαλεί στον εγκέφαλο αυτή την ψευδαίσθηση ότι μια σκηνή είναι γνώριμη, ακόμη και όταν δεν την έχει ξαναδεί.

Ενώ η έρευνα της Cleary δείχνει ότι μια μικρή εξοικείωση μπορεί να οδηγήσει σε déjà vu, δεν είναι σαφές ότι η πραγματική εξοικείωση είναι απαραίτητη για να πυροδοτηθεί αυτή η αίσθηση.
Στις αυθόρμητες περιπτώσεις déjà vu, λέει η Cleary, είναι πολύ πιθανό το αίσθημα της οικειότητας να προκαλείται τυχαία. Κατά καιρούς, το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την ανίχνευση της οικειότητας – ο μέσος κροταφικός λοβός, ο οποίος βρίσκεται ακριβώς πίσω από τους κροτάφους μας και παίζει μεγάλο ρόλο στην κωδικοποίηση και ανάκληση αναμνήσεων – μπορεί να πυροδοτείται με υπερβολικό ενθουσιασμό χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Την υπόθεση αυτή των τυχαίων λανθασμένων πυροδοτήσεων ενισχύει περαιτέρω και το γεγονός ότι οι νέοι άνθρωποι βιώνουν στην πραγματικότητα περισσότερα déjà vu από ό,τι οι ηλικιωμένοι. Οι νεότεροι εγκέφαλοι είναι λίγο πιο ευερέθιστοι, επιρρεπείς στο να πυροδοτούνται πιο γρήγορα.

Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι μπορεί επίσης να είναι λιγότερο επιδέξιοι στον έλεγχο των γεγονότων όταν δημιουργούνται ψευδή αισθήματα οικειότητας, λέει ο Chris Moulin, γνωστικός νευροψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Grenoble Alpes της Γαλλίας, ο οποίος μελετά το déjà vu. Στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, ο μετωπιαίος φλοιός, η περιοχή αυτή του εγκεφάλου που βρίσκεται πίσω από το μέτωπο και ελέγχει τα γεγονότα, μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να βάλει φρένο σε μια ψευδή αίσθηση οικειότητας.

Οι ηλικιωμένοι ενήλικες εξακολουθούν να αναγνωρίζουν μια τέτοια ψευδή εξοικείωση. Απλώς δεν μπορούν να έχουν, πλέον, τη βεβαιότητα ότι αυτό που βιώνουν είναι ψευδές.
Αυτό είναι ένα φυσιολογικό μέρος της γήρανσης, σε αντίθεση με τη σύγχυση του déjà vu με την πραγματικότητα που μπορεί να βιώνουν τα άτομα με άνοια. Γι’ αυτό απολαύστε τα déjà vu όσο προκύπτουν γιατί είναι δείγμα ότι ακόμα ο εγκέφαλός σας βρίσκεται πάνω στο άνθος της νιότη του!

Με πληροφορίες από το Scientific American.

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν έναν πληθυσμό εγκεφαλικών νευρώνων που ενεργοποιούνται οποτεδήποτε βλέπουμε εικόνες φαγητού και μόνο. Η εικόνα μιας πίτσας, ενός παγωτού ή μιας μπριζόλας δραστηριοποιεί ένα εξειδικευμένο μέρος του οπτικού φλοιού του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια γνωστικής νευροεπιστήμης Νάνσι Κανγουίσερ και την υπολογιστική νευροεπιστήμονα Μινάξι Κόσλα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Current Biology», μελέτησαν τις αντιδράσεις του εγκεφάλου σε 10.000 εικόνες που είχαν προκύψει από λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRI). Εντοπίστηκαν έτσι στον οπτικό φλοιό τέσσερις ξεχωριστές ήδη γνωστές ομάδες νευρώνων που ανταποκρίνονται σε πρόσωπα, τοποθεσίες, σώματα και λέξεις, καθώς επίσης μια πέμπτη άγνωστη έως τώρα ομάδα που αντιδρά επιλεκτικά σε εικόνες φαγητού.

«Αρχικά προβληματιστήκαμε επειδή το φαγητό δεν είναι μια οπτικά ομοιογενής κατηγορία. Πράγματα όπως τα μήλα και τα ζυμαρικά είναι πολύ ανόμοια, παρόλα αυτά βρήκαμε έναν πληθυσμό νευρώνων που ανταποκρίνεται παρόμοια στα πιο διαφορετικά είδη φαγητού», ανέφερε η δρ Κόσλα.

Μελλοντικές μελέτες θα διερευνήσουν κατά πόσο οι αντιδράσεις του εγκεφάλου των ανθρώπων διαφέρουν ανάλογα με τις διατροφικές προτιμήσεις τους. Ήδη, με βάση τις πρώτες ενδείξεις, ο εγκέφαλος πολλών ανθρώπων αντιδρά ελαφρώς περισσότερο σε μαγειρεμένα φαγητά όπως η πίτσα από ό,τι στα φρούτα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακάλυψαν για πρώτη φορά στον ανθρώπινο εγκέφαλο νευρώνες που φαίνεται να ασχολούνται αποκλειστικά με την επεξεργασία του τραγουδιού.

Στο παρελθόν είχαν βρεθεί νευρώνες εξειδικευμένοι για την ομιλία και τη μουσική, ενώ τώρα ήλθαν στο φως και νευρώνες ειδικά για το τραγούδι.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον νευροεπιστήμονα δρα Sam Norman-Haignere του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ της Νέας Υόρκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Βιολογίας «Current Biology», σύμφωνα με το New Scientist και τη βρετανική «Γκάρντιαν», κατέγραψαν την ηλεκτρική δραστηριότητα στον ακουστικό φλοιό του εγκεφάλου 15 ανθρώπων που άκουγαν 165 διαφορετικούς ήχους (τραγούδια, μουσική, ομιλία, φωνές ζώων, καζανάκι τουαλέτας, γαύγισμα σκύλου κ.ά.). Οι συμμετέχοντες είχαν ήδη ηλεκτρόδια στο κεφάλι τους, επειδή έκαναν στο νοσοκομείο θεραπεία για επιληψία.

Με αυτόν τον τρόπο, με τη βοήθεια ενός ειδικού υπολογιστικού αλγόριθμου, οι επιστήμονες εντόπισαν εγκεφαλικά κύτταρα που ανταποκρίνονται σχεδόν αποκλειστικά στο τραγούδι. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι νευρώνες του τραγουδιού έχουν, επίσης, μία πολύ μικρή απόκριση στην ομιλία και τη μουσική.

Προηγουμένως, οι επιστήμονες είχαν μελετήσει, με λειτουργική μαγνητική απεικόνιση, τους εγκεφάλους 30 άλλων ανθρώπων που άκουγαν επίσης διάφορους ήχους, κάτι που τους βοήθησε στη «χαρτογράφηση» των νευρώνων του τραγουδιού στον ακουστικό φλοιό, σε μία περιοχή περίπου ανάμεσα στους νευρώνες που ανταποκρίνονται στην ομιλία και σε εκείνους της μουσικής.

Δεν είναι σαφές γιατί εξελίχθηκαν στον άνθρωπο νευρώνες ειδικά για το τραγούδι. Μία πιθανή εξήγηση είναι ότι το τραγούδι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της μουσικής. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι πιθανότατα σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν τέτοιους νευρώνες του τραγουδιού και όχι μόνο όσοι εκτίθενται συχνά λόγω εκπαίδευσης στη μουσική και τα τραγούδια.

Οι ηλικιωμένοι που κοιμούνται μια ωρίτσα τα μεσημέρια, τονώνουν τον εγκέφαλό τους, έχοντας καλύτερη μνήμη και πιο καθαρή σκέψη, σαν να είναι έως πέντε χρόνια νεότεροι, σύμφωνα με μια νέα αμερικανο-κινεζική επιστημονική έρευνα. Η μελέτη επιβεβαιώνει τα οφέλη του μεσημεριανού υπνάκου, αρκεί αυτός να μην διαρκεί υπερβολικά λίγο ούτε υπερβολικά πολύ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την κινεζικής καταγωγής Τζουνσίν Λι του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια στη Φιλαδέλφεια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Αμερικανικής Γηριατρικής Εταιρείας (Journal of the American Geriatrics Society), μελέτησαν περίπου 3.000 άτομα άνω των 65 ετών, από τους οποίους το 60% κοιμούνταν συχνά μετά το φαγητό από μισή έως μιάμιση ώρα.

Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε διάφορα νοητικά τεστ. Διαπιστώθηκε ότι όσοι κοιμούνταν περίπου μια ώρα μετά το φαγητό, είχαν καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με όσους δεν είχαν καθόλου τη συνήθεια του μεσημεριανού υπνάκου. Επίσης όσοι κοιμούνταν μια ώρα, τα πήγαν καλύτερα στα τεστ σε σχέση με όσους κοιμούνταν λιγότερο ή περισσότερο από μια ώρα.

Όσοι κοιμούνταν καθόλου ή ελάχιστα, καθώς και όσοι κοιμούνταν επί ώρες, είχαν στην τρίτη ηλικία έως έξι φορές μεγαλύτερη έκπτωση των νοητικών και μνημονικών λειτουργιών τους σε σχέση με όσους έπαιρναν έναν τακτικό ωριαίο υπνάκο.




ΑΠΕ

Ένα παιδί που από την αρχή μεγαλώνει μέσα στη φτώχεια, μπορεί να υποστεί μακρόχρονες αρνητικές συνέπειες και σε βιολογικό επίπεδο, καθώς η φτώχεια στην πρώιμη παιδική ηλικία φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένο όγκο του εγκεφάλου του παιδιού στην εφηβεία, πράγμα που επιδρά αρνητικά στην εγκεφαλική και νοητική ανάπτυξή του, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

 

Η νέα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενα επιστημονικά ευρήματα που δείχνουν ότι η φτώχεια αυξάνει τον κίνδυνο για μειωμένες νοητικές επιδόσεις και, κατά συνέπεια, για μειωμένη απόδοση στο σχολείο. Από την άλλη, η έρευνα δείχνει ότι η σωστή ανατροφή και η συναισθηματική υποστήριξη από τους γονείς μπορεί να αποτελέσει ένα αντίβαρο και να αντισταθμίσει εν μέρει την αρνητική επίδραση της φτώχειας. Τα φτωχά παιδιά όμως, που δεν έχουν ούτε γονείς με τις κατάλληλες ικανότητες ανατροφής, βρίσκονται στην πιο μειονεκτική θέση.

 

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την παιδοψυχίατρο Τζόαν Λούμπι της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ουάσιγκτον και του Νοσοκομείου Παίδων του Σεν Λιούις, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο παιδιατρικό περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου "JAMA Pediatrics", μελέτησαν μέσω μαγνητικής τομογραφίας την επίπτωση της φτώχειας στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, εξετάζοντας τον όγκο της λευκής και της φαιάς ουσίας, καθώς και άλλων ζωτικών εγκεφαλικών περιοχών (ιπποκάμπου, αμυγδαλής) σε παιδιά ηλικίας έξι έως 12 ετών. Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι τα πιο φτωχά παιδιά είχαν γενικά μικρότερο όγκο όλων των παραπάνων εγκεφαλικών δομών.

Πηγή ΑΜΠΕ

 

Αυτή η συρρίκνωση του εγκεφάλου μπορεί συχνά να οδηγήσει σε χρόνια προβλήματα, όπως κατάθλιψη, μαθησιακές και μνημονικές δυσκολίες, και μειωμένη αντοχή στο στρες.

 

Σε σχετικό σχόλιο στο ίδιο ιατρικό περιοδικό, ο Τσαρλς Νέλσον της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Παίδων της Βοστώνης τονίζει ότι, όπως δείχνει η νέα μελέτη, «οι πρώιμες εμπειρίες έχουν επιπτώσεις στις νευρωνικές και βιολογικές υποδομές του παιδιού με τέτοιο τρόπο που επηρεάζουν την πορεία της ανάπτυξής του και των κατοπινών επιδόσεών του».

 

«Η έκθεση σε πρώιμες αντιξοότητες της ζωής (σ.σ. λόγω της φτώχειας) πρέπει να θεωρείται εξίσου τοξική με την έκθεση στον μόλυβδο, το αλκοόλ ή την κοκαΐνη και, ως τέτοια, πρέπει να τύχει της ανάλογης προσοχής από τις αρχές της δημόσιας υγείας», πρόσθεσε.