Πολλαπλώς και καταφανώς αντισυνταγματική κρίνει το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ διάταξη που προστέθηκε στον δεύτερο κατά σειρά νόμο για την τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών και παράνομων χρήσεων (Ν. 4178/2013) και στους ακάλυπτους χώρους των πολυκατοικιών με απλή πλειοψηφία των συνιδιοκτητών. Όμως για την τελική απόφαση παραπέμπει στην Ολομέλεια του ανώτατου δικαστηρίου διότι το «ζήτημα της συνταγματικότητας» της παραπάνω ρύθμισης «δεν έχει κριθεί από την Ολομέλεια».

Το Ε΄ Τμήμα στην ομόφωνη απόφαση του 91/2024 καθιστά σαφές ότι η τακτοποίηση αυθαιρεσιών «κατά το μέρος που αφορά κοινόχρηστους χώρους στον υποχρεωτικά ακάλυπτο χώρο του ακινήτου ο οποίος κατά τις σχετικές πολεοδομικές διατάξεις παραμένει αδόμητος, λόγω εφαρμογής του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου προκειμένου να μην υπάρχει υπέρβαση της επιτρεπόμενης κάλυψης της περιοχής» προσκρούει πρωτίστως στο άρθρο 24 του συντάγματος για την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Και αυτό διότι ανατρέπεται και νοθεύεται ο ορθολογικός πολεοδομικός σχεδιασμός, με αποτέλεσμα «να επέρχεται αλλοίωση της λειτουργικότητας των οικισμών και επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων, δεδομένου ότι αυτή η αναστολή επέρχεται με μόνη την υποβολή αιτήσεως του ενδιαφερομένου και των σχετικών δικαιολογητικών και την καταβολή του οριζομένου στον νόμο ποσού ειδικού προστίμου, χωρίς ειδική για κάθε αυθαίρετο κρίση αρμόδιου οργάνου της διοικήσεως, ύστερα από εκτίμηση πολεοδομικών και κτιριολογικών κριτηρίων, που σχετίζονται με το μέγεθος, τη χρήση, το είδος και τη σημασία της αυθαίρετης κατασκευής, καθώς και με τις επιπτώσεις της στον χώρο που την περιβάλλει, τη συνολική δηλαδή επιβάρυνση της περιοχής».

Οπως επισημαίνεται στην απόφαση, η ρύθμιση έρχεται σε αντίθεση και με τις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου (άρθρο 25 παράγραφος 1 του Συντάγματος) του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παράγραφος 1) και της ισότητας (άρθρο 4 παράγραφος 1). Μεταξύ άλλων, σημειώνει ότι θεμελιώδης επιδίωξη του Κράτους Δικαίου είναι η πραγμάτωση του Δικαίου στην Πολιτεία, που επιτυγχάνεται με τη διαφύλαξη του κύρους του νόμου, ενώ το κράτος υποχρεούται να εγγυάται υπέρ των πολιτών την πιστή εφαρμογή των νόμων, να προασπίζει τα νομίμως και όχι τα παρανόμως κτηθέντα από τους πολίτες αγαθά κ.ο.κ. Για την παραβίαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι νομοταγείς πολίτες που έχουν ιδιοκτησία στην ίδια περιοχή με τους αυθαιρετούντες βρίσκονται συγκριτικά σε «μειονεκτική μοίρα», γιατί «θα υφίστανται του λοιπού εις το διηνεκές τις δυσμενείς πολεοδομικές συνέπειες των αυθαίρετων κατασκευών των γειτόνων τους, οι οποίες, αν και επιβαρύνουν τους όρους διαβιώσεως, διαφεύγουν την κατεδάφισή τους». Η διάταξη που επιτρέπει τακτοποιήσεις αυθαιρέτων είναι αυτή του άρθρου 11 παράγραφος 1, περίπτωση δ, υποπερίπτωση ι, του Νόμου 4178/2013.

Σε μια πολύ σοβαρή καταγγελία, η οποία συνοδεύεται από χάρτη και φωτογραφίες, έκανε η διευθύντρια περιβαλλοντικής πολιτικής του WWF Ελλάδας. Στην περιοχή του Σχοινιά, στη Ζώνη Προστασίας Α3, έχουν χτιστεί και λειτουργούν αυθαίρετα τουριστικά καταλύματα.

Η Θεοδότα Νάντσου, του WWF Ελλάδας, με ανάρτησή της στο Facebook, σημειώνει ότι μέσα στο εθνικό πάρκο, «σε τόπο δηλαδή φοβερής οικολογικής αξίας που προστατεύεται με ξεκάθαρο προεδρικό διάταγμα, κάποιος χτίζει και νοικιάζει καραπαράνομα τουριστικά». 

Όπως επισημαίνει, «το δασαρχείο κινητοποιήθηκε μόνο αφού έγινε φασαρία / η μονάδα διαχείρισης του εθνικού πάρκου δεν μπορεί να κάνει και πολλά / οι επιθεωρητές περιβάλλοντος στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πια / τα εθνικά πάρκα δεν έχουν κανένα αποτελεσματικό σύστημα φύλαξης από παρανομίες / ο εισαγγελέας υποτίθεται πως διέταξε διακοπή εργασιών και συλλήψεις». 

Επισημαίνεται ότι στην Ζώνη Προστασίας Α3, επιτρέπονται μόνο η επιστημονική έρευνα και η περιβαλλοντική εκπαίδευση, όχι η εμπορική χρήση και εκμετάλλευση.

Στην ανάρτησή της στο Facebook, η Θεοδότα Νάντσου γράφει τα εξής:

«Στην Ελλάδα, το περιβαλλοντικό έγκλημα δεν είναι σαν τα άλλα: δεν παρεμβαίνει καμία αρχή όταν αυτό συμβαίνει, δεν γίνονται συλλήψεις, δεν παίζει αυτόφωρο. Γενικά, οι νόμοι είναι χαλαροί, οι υπηρεσίες ακόμα και όταν κάνουν τη δουλειά τους έχουν λειψές αρμοδιότητες και δεν μπορούν ούτε καν πρόστιμα να επιβάλουν επί τόπου (πρέπει να εισηγηθούν, να περάσουν από εγκρίσεις, να δεχθούν προσφυγές και στο τέλος να πάρουν έγκριση από κάποι@ περιφερειάρχη ή υπουργό και αν). 

Εδώ το Εθνικό Πάρκο Σχοινιά - Μαραθώνα.

Μέσα σε εθνικό πάρκο, σε τόπο δηλαδή φοβερής οικολογικής αξίας που προστατεύεται με ξεκάθαρο προεδρικό διάταγμα, κάποιος χτίζει και νοικιάζει καραπαράνομα τουριστικά. το δασαρχείο κινητοποιήθηκε μόνο αφού έγινε φασαρία / η μονάδα διαχείρισης του εθνικού πάρκου δεν μπορεί να κάνει και πολλά / οι επιθεωρητές περιβάλλοντος στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πια / τα εθνικά πάρκα δεν έχουν κανένα αποτελεσματικό σύστημα φύλαξης από παρανομίες / ο εισαγγελέας υποτίθεται πως διέταξε διακοπή εργασιών και συλλήψεις. 

Εδώ το αποτέλεσμα: όπως φαίνεται σε σημερινή φωτογραφία, τα σπιτάκια τελείωσαν, επιπλώθηκαν και θα νοικιάζονται μέχρι σε (καμιά δεκαριά χρόνια ίσως;) να πάνε δικαστικά, να τελεσιδικήσουν, να καταδικαστούν και ίσως να γκρεμιστούν. Μέχρι τότε, χρυσωρυχείο σε βάρος ενός πολύ σπάνιου οικοσυστήματος (δάσος κουκουναριάς σε αμμοθίνες) και προς γελοιοποίηση κάθε έννοιας περιβαλλοντικής νομιμότητας στην Ελλάδα. 

Αλλά.... αυτοί είμαστε».

Eντολή κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών beach bar στην Ψαρού στη Μύκονο, δόθηκε χθες.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει η «Καθημερινή», το πρωτόκολλο εκδόθηκε σε συνέχεια ελέγχων και αυτοψιών που πραγματοποίησαν οι επιθεωρητές περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος από τις 4 έως τις 11 Απριλίου, με τον ιδιοκτήτη να έχει δικαίωμα προσφυγής εντός δέκα ημερών κατά της απόφασης κατεδάφισης.

Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, οι επιφάνειες που κατά τους επιθεωρητές πρέπει να κατεδαφιστούν ξεπερνούν τα 500 τετραγωνικά, ενώ παράλληλα, πρόστιμα επιβλήθηκαν χθες σε beach bar στον Πάνορμο, για πολεοδομικές παραβάσεις, με το ύψος των προστίμων να ξεπερνά τα 14 εκατ. ευρώ.

Στη συνολική αντιμετώπιση της εκτός σχεδίου αυθαίρετης δόμησης προχωρά το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου.