«Από σήμερα, όλες οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε λειτουργία», εξήγησε ο ιταλός πρεσβευτής κατά την διάρκεια οργανωμένης για τους δημοσιογράφους επίσκεψης: το κέντρο καταγραφής που βρίσκεται στο λιμάνι του Σέντζιν και το κέντρο στέγασης των ανδρών που συνελήφθησαν στην θάλασσα στην παλιά στρατιωτική βάση του Τζάντερ, σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το λιμάνι.

Τα δύο αυτά κέντρα, τα οποία επρόκειτο αρχικά να τεθούν σε λειτουργία από τον Αύγουστο, θα υποδεχθούν άνδρες -τα ευάλωτα άτομα όπως γυναίκες και παιδιά δεν περιλαμβάνονται στο σχήμα - που έχουν συλληφθεί στην θάλασσα ενώ προσπαθούσαν να φθάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές.

Σε πρώτη φάση θα περνούν από το λιμάνι, όπου έχουν εγκατασταθεί προκατασκευασμένα κτίρια γραφείων πίσω από ψηλούς συρμάτινους φράκτες, για να καταγραφούν. Στην συνέχεια, θα μεταφέρονται στο Τζάντερ, όπου θα περιμένουν να πληροφορηθούν αν η αίτησή τους για την χορήγηση ασύλου έγινε δεκτή ή απορρίφθηκε.

Σε προκατασκευασμένα σπίτια 12 τετραγωνικών μέτρων, πίσω από ψηλούς τοίχους και υπό αστυνομική επιτήρηση, θα τίθενται υπό κράτηση κατ' εφαρμογήν μέτρου διοικητικής κράτησης που αποφασίσθηκε από τον νομάρχη της Ρώμης. Αλλωστε, ό,τι θα συμβαίνει εντός της περιμέτρου του κέντρου αυτού τελεί υπό ιταλική αρμοδιότητα.

Περισσότεροι από 300 ιταλοί στρατιώτες, γιατροί και δικαστές θα απασχολούνται στην επιχείρηση αυτή, σύμφωνα με τον ιταλό πρεσβευτή.

Η συμφωνία ανάμεσα στην Ιταλία και την Αλβανία, που επικρίθηκε σφοδρά από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, υπεγράφη τον Νοέμβριο 2023 ανάμεσα στην ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και τον αλβανό ομόλογό της Εντι Ράμα.

Η Ιταλία μαζί με την Ουγγαρία έχουν προτείνει την εφαρμογή του σχήματος αυτού σε ευρωπαϊκή κλίμακα με την δημιουργία «κόμβων επιστροφής», κέντρων όπου θα στέλνονται οι παράνομοι μετανάστες σε χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μία πρόταση που είναι πιθανόν να συζητηθεί κατά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις 17 και 18 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες.

ΠΑΝΟΣ ΚΩΔΩΝΑΣ

Η Έρημος Σαχάρα, αυτή η αχανής έρημος, έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό των ανθρώπων για αιώνες. Καλύπτοντας ήδη το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αφρικής, η Σαχάρα είναι γνωστή για τις ακραίες της συνθήκες, αλλά και το εντυπωσιακό τοπίο.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια ανησυχητική τάση που τραβάει την προσοχή των επιστημόνων και των ειδικών: η Σαχάρα επεκτείνεται ασταμάτητα.

Πρόσφατες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σύνορά της επεκτείνονται, με οικονομικές, οικολογικές, πολιτικές και πολιτιστικές επιπτώσεις να συνοδεύσουν αυτές τις αλλαγές.

Πώς και γιατί συμβαίνει αυτό; Και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για την Αφρική και τον υπόλοιπο κόσμο;

Έρημος Σαχάρα istockphoto

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΣΑΧΑΡΑ;

Διασχίζει την Αφρική από τον Ατλαντικό ωκεανό έως την Κοιλάδα του Νείλου, και συνεχίζεται στα ανατολικά του με την Αραβική Έρημο στην Αίγυπτο και στη Νουβική Έρημο στο Σουδάν μέχρι να φτάσει στην Ερυθρά Θάλασσα και που συνέχεια της Σαχάρας αποτελεί η έρημος της, Αραβικής χερσονήσου. Από τα σύνορα της στον Ατλαντικό έως την κοιλάδα του Νείλου καλύπτει απόσταση 4.000 χλμ., και από το βόρειο μέχρι το νότιο άκρο της 1.500 έως 1.800 χλμ.

Εκτός της αμμώδους έκτασης, διαθέτει πετρώδεις εκτάσεις και αρκετά βραχώδη όρη, στα οποία περιλαμβάνονται το όρος Αχαγκάρ ή Χογκάρ που έχει ύψος 2.918 μέτρα, το Τιμπέστι, με ύψος 3.415 μ. και τα όρη Αΐρ με ύψος 2.022 μέτρα. Σε άλλες περιοχές της Σαχάρας, σχηματίζονται κοιλώματα με μεγάλο και απότομο βάθος εξαιτίας της διαβρωτικής επίδρασης του ανέμου.

Έρημος Σαχάρα istockphoto

Η γεωγραφία της Σαχάρας

Η Σαχάρα αποτελείται από ποικίλα γεωγραφικά τοπία, αποτελούμενα κυρίως από αμμόλοφους, πεδιάδες με χαλίκι, πετρώδη οροπέδια και ακόμη και μερικές οροσειρές, όπως οι οροσειρές Ahaggar (με κορυφές που φτάνουν πάνω από τα 9.500 πόδια) και Tibesti (που περιλαμβάνουν το όρος Emi Koussi, μια κορυφή που φτάνει τα 11.204 πόδια). Οι εμβληματικοί αμμόλοφοί της, ιδιαίτερα στην Αλγερία και τη Λιβύη, μπορούν να φτάσουν ύψη έως και 180 μέτρα.

Ακόμη και με την επιφανειακά άγονη εμφάνισή της, η Σαχάρα περιέχει μια ποικιλία οικοσυστημάτων και υποστηρίζει μια ποικιλία φυτών και ζώων που είναι προσαρμοσμένα στις ακραίες συνθήκες της. Η αραιή βλάστηση, όπως τα δέντρα ακακίας και οι ανθεκτικοί στην ξηρασία θάμνοι, διασκορπίζονται στο τοπίο, ενώ η άγρια ζωή περιλαμβάνει είδη όπως η αλεπού Φενέκ, οι Αραβικές καμήλες (δρομάδες) και διάφορα ερπετά και έντομα.

Ανθρώπινοι οικισμοί και ιστορική σημασία

Οι ανθρώπινοι οικισμοί στη Σαχάρα είναι περιορισμένοι αλλά ιστορικά σημαντικοί. Οι νομαδικές φυλές, όπως οι Τουαρέγκ και οι Βέρβεροι, ταξιδεύουν στην έρημο για αιώνες, περνώντας μέσα από αυτήν κυρίως για εμπόριο, ενώ άλλες ομάδες ανθρώπων δεν τολμούν να το προσπαθήσουν. Υπάρχουν μερικές οάσεις, οι οποίες παρέχουν ζωτικής σημασίας πηγές νερού και λειτουργούν ως κέντρα για μικρές έως μεσαίες πόλεις και χωριά, όπως η Γκαρντάια στην Αλγερία και το Τιμπουκτού στο Μάλι.

Στους σύγχρονους καιρούς, οι φυσικοί πόροι της Σαχάρας, όπως το πετρέλαιο και τα ορυκτά, έχουν αποκτήσει μεγάλη σημασία και είναι οι κύριες οικονομικές κινητήριες δυνάμεις της περιοχής, πέραν του τουρισμού.

Επεκτείνεται η Σαχάρα;

Η σύντομη απάντηση είναι ναι. Αλλά πώς το γνωρίζουμε αυτό; Ένας αριθμός μελετών, συμπεριλαμβανομένης μιας που διήρκεσε 93 χρόνια από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Σαχάρα επεκτείνεται κυρίως προς τα νότια, στην περιοχή του Σαχέλ.

Σαχάρα - Σαχέλ istockphoto

Σύμφωνα με το worldatlas, η Σαχάρα έχει αυξηθεί κατά περίπου 10% από το 1920, κι αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, με την επέκταση συχνά να γίνεται ταχύτερη κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, όταν η ήδη ξηρή έρημος γίνεται ακόμα πιο άνυδρη.

Το νερό είναι ένας εξαιρετικά πολύτιμος πόρος σε αυτή την ερημική περιοχή, ένας πόρος που, σε μεγαλύτερες ποσότητες, θα επέτρεπε την ανάπτυξη περισσότερων φυτών και, κατά συνέπεια, θα σταματούσε την ανάπτυξη της Σαχάρας. Αλλά αυτό δεν ισχύει και με τις αυξανόμενες αλλαγές στο κλίμα, μπορεί να δούμε αυτή τη διαδικασία να επιταχύνεται τα επόμενα χρόνια.

Τι προκαλεί την επέκταση της Σαχάρας;

Η ανάπτυξη της ερήμου καθοδηγείται κυρίως από τη φυσική κλιματική μεταβλητότητα και την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Φυσικά, μια διαδικασία που ονομάζεται Πολυδεκαετής Ταλάντωση του Ατλαντικού (Atlantic Multidecadal Oscillation, AMO), ένας περιοδικός κλιματικός κύκλος στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, επηρεάζει σημαντικά αυτή την επέκταση, αλλάζοντας τα περιφερειακά μοτίβα βροχοπτώσεων. Στην περίπτωση της Σαχάρας, κατά τη διάρκεια θερμών φάσεων της AMO, αυτή η περιοχή βιώνει πιο ξηρές συνθήκες, προκαλώντας την εξάπλωση του ερημικού τοπίου.

Αυτή η φυσική εξάπλωση, τις τελευταίες δεκαετίες, δεν έχει την τάση να επανέρχεται σε ένα πιο υγρό και πιο φιλόξενο κλίμα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, και αυτό μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στην υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία επιδεινώνει το πρόβλημα.

Αυτό με τη σειρά του οδηγεί την έρημο να προχωράει όλο και πιο νότια στην πιο “πλούσια” περιοχή του Σαχέλ, επιδεινώνοντας τις ξηρασίες και επηρεάζοντας τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων που βασίζονται στη γεωργία (η οποία απαιτεί πολύ νερό και καλλιεργήσιμη γη), προκαλώντας κι άλλα σημαντικά προβλήματα για τους ανθρώπους και την άγρια ζωή της περιοχής.

Σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με αυτήν την αλλαγή

Η επέκταση της ερήμου Σαχάρα προκαλεί σημαντικά περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά προβλήματα. Όπως αναφέρθηκε, η επέκταση της ερήμου προς τα νότια στην περιοχή του Σαχέλ επιδεινώνει τις συνθήκες ξηρασίας, καθιστώντας δύσκολο για τον τοπικό πληθυσμό να διατηρήσει τις γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητές τους. Η απώλεια αυτής της καλλιεργήσιμης γης οδηγεί σε ανασφάλεια τροφής, ωθώντας τις κοινότητες στη φτώχεια και αυξάνοντας τον ανταγωνισμό για πόρους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις και μετακινήσεις πληθυσμών καθώς οι άνθρωποι μεταναστεύουν αναζητώντας πιο βιώσιμες συνθήκες ζωής.

Πολλές κοινότητες στην περιοχή γύρω από τη Σαχάρα βασίζονται αποκλειστικά στη γεωργία και την κτηνοτροφία, δύο τομείς που επηρεάζονται άμεσα από την ανάπτυξη της ερήμου. Καθώς οι μέθοδοι απόκτησης τροφής γίνονται μη βιώσιμες, οι άνθρωποι μπορεί να αναγκαστούν να μετακινηθούν σε αστικές περιοχές, οδηγώντας σε υπερπληθυσμό και πιέζοντας ήδη περιορισμένους πόρους και υποδομές στις γύρω χώρες.

Η επέκταση της Σαχάρας έχει, όμως, κι άλλες συνέπειες. Η απώλεια βιοποικιλότητας, καθώς μειώνονται οι οικοτόποι για διάφορα φυτά και ζώα, έχει ήδη αρχίσει. Τα μεταβαλλόμενα κλιματικά πρότυπα διαταράσσουν τα οικοσυστήματα, οδηγώντας σε μείωση των ειδών που δεν μπορούν να προσαρμοστούν σε πιο δύσκολες συνθήκες.

Αυτή η απώλεια βιοποικιλότητας μπορεί να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στο περιβάλλον, επηρεάζοντας τα πάντα, από την ποιότητα του εδάφους μέχρι τη διαθεσιμότητα του νερού.

Σαχέλ istockphoto

Στρατηγικές για την καταπολέμηση της ερημοποίησης στη Σαχάρα

Η ανάπτυξη της Σαχάρας οφείλεται στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ φυσικών κύκλων και κλιματικής αλλαγής. Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος απαιτεί κατανόηση αυτών των παραγόντων και εφαρμογή στρατηγικών για τον περιορισμό των επιπτώσεών τους σε ευάλωτες περιοχές. Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης γης είναι μερικά από τα βήματα που μπορούμε να λάβουμε για να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση των αιτιών της ερημοποίησης.

Η συγκράτηση της επέκτασης της Σαχάρας και η εξασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για το Σαχέλ και τους ανθρώπους εντός ή κοντά στην έρημο Σαχάρα είναι, δυστυχώς, μόνο ένα από τα πολλά παζλ που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο κόσμος μας καθώς το κλίμα συνεχίζει να αλλάζει με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό.

Σύμφωνα με το Earth.org, η ερημοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο μαζική μετακίνηση πληθυσμών και σε αύξηση της έντασης των συγκρούσεων σε ήδη ευαίσθητες περιοχές. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων είναι κρίσιμες για την αναστροφή της επέκτασης της Σαχάρας και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τις πληγείσες περιοχές.

Στρατηγικές όπως το «Μεγάλο Πράσινο Τείχος» της Αφρικής (Great Green Wall – GGW), που περιλαμβάνει τη φύτευση δέντρων και τη διατήρηση της βλάστησης σε περιοχές που επηρεάζονται από την ερημοποίηση, έχουν τεθεί σε εφαρμογή με στόχο να αντιστρέψουν αυτήν την τάση. Ωστόσο, απαιτούνται πιο εκτεταμένες και συντονισμένες προσπάθειες για να περιοριστούν οι επιπτώσεις της επέκτασης της Σαχάρας.

Το «Μεγάλο Πράσινο Τείχος» είναι μια αφρικανική πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2007 από συνολικά 11 κράτη του Σαχέλ. Στόχος του, η δημιουργία στην υποσαχάρια Αφρική ενός «Πράσινου Τείχους», έκτασης 8.000 χιλιομέτρων, που θα θέτει φραγμούς στην ερημοποίηση με τη συγκράτηση και διαχείριση των υδάτινων πόρων και αποκατάσταση, όπου είναι ακόμη δυνατό, καλλιεργήσιμων εκτάσεων, βοσκοτόπων και δασών.

Όταν ολοκληρωθεί θα είναι το μεγαλύτερο ζωντανό οικοσύστημα του πλανήτη, τριπλάσιο του Μεγάλου Κοραλλιογενή Υφάλου. Ωστόσο, ουδείς γνωρίζει πότε και εάν θα καταφέρει να ολοκληρωθεί το απαιτητικό και περίπλοκο αυτό πρότζεκτ.

Οι διεθνείς οργανισμοί, όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Αφρικανική Ένωση, συμμετέχουν σε πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ερημοποίησης. Η επέκταση της Σαχάρας αναμένεται να συνεχιστεί αν δεν αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και δεν εφαρμοστούν μακροπρόθεσμες λύσεις για την προστασία των περιοχών γύρω από την έρημο. Η προστασία των ευάλωτων κοινοτήτων, η αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων και η διεθνής συνεργασία είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση αυτού του σύνθετου προβλήματος.

Πηγή: news247.gr

Το Συμβούλιο των Υπουργών υιοθέτησε το σύμφωνο για το μεταναστευτικό και το άσυλο. Το σύμφωνο θεσπίζει ένα σύνολο κανόνων που θα βοηθήσουν στην ομαλή διαχείριση των αφίξεων, στη δημιουργία αποτελεσματικών και ενιαίων διαδικασιών και στη διασφάλιση δίκαιης κατανομής των βαρών μεταξύ των κρατών μελών.

Πλήρης αναθεώρηση του συστήματος ασύλου και μετανάστευσης της ΕΕ

Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα συνολικά 10 νομοθετικές πράξεις που μεταρρυθμίζουν ολόκληρο το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης.

Ο κανονισμός ελέγχου θα επιτρέψει στις εθνικές αρχές να παραπέμπουν παράτυπους μετανάστες και αιτούντες άσυλο στα εξωτερικά σύνορα στη σχετική διαδικασία και θα διασφαλίζει ότι οι έλεγχοι ταυτοποίησης, ασφάλειας και ευπάθειας και η αξιολόγηση της υγείας πραγματοποιούνται με ομοιόμορφο τρόπο.

Οι νέοι κανόνες σχετικά με την ενημερωμένη βάση δεδομένων Eurodac θα επιτρέψουν τη συλλογή ακριβέστερων και ολοκληρωμένων δεδομένων (επίσης βιομετρικών δεδομένων) για διάφορες κατηγορίες μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων διεθνή προστασία και των ατόμων που φτάνουν παράνομα στην ΕΕ. Αυτό θα βοηθήσει στην ενημέρωση για τη χάραξη πολιτικής και θα ενισχύσει τον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης και των μη εξουσιοδοτημένων μετακινήσεων.

Ο κανονισμός για τη διαδικασία ασύλου εξορθολογίζει την ευρωπαϊκή διαδικασία ασύλου και εισάγει μια υποχρεωτική διαδικασία στα σύνορα σε σαφώς καθορισμένες περιπτώσεις. Ο κανονισμός για τη διαδικασία επιστροφής στα σύνορα αφορά τις επιστροφές ατόμων των οποίων η αίτηση σε αυτή τη συνοριακή διαδικασία απορρίπτεται. Ο κανονισμός για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης καθορίζει ποιο κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση των αιτήσεων για διεθνή προστασία και για πρώτη φορά εισάγει δίκαιο επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των κρατών μελών.

Ταυτόχρονα, θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες για τα κριτήρια χορήγησης διεθνούς προστασίας και τα πρότυπα για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο. Αυτό θα πρέπει επίσης να συμβάλει στη μείωση των δευτερογενών μετακινήσεων μεταξύ των κρατών μελών.

Τέλος, ο κανονισμός επανεγκατάστασης εστιάζει με νόμιμες και ασφαλείς οδούς προς την ΕΕ θεσπίζοντας κοινούς κανόνες για την επανεγκατάσταση και την ανθρωπιστική εισδοχή.

Διαδικασία συνόρων

Ένα σημαντικό νέο χαρακτηριστικό της μεταρρύθμισης είναι η υποχρεωτική διαδικασία στα σύνορα. Αυτή η διαδικασία θα ισχύει για ορισμένες κατηγορίες αιτούντων άσυλο (για παράδειγμα όσους προέρχονται από χώρες με χαμηλά ποσοστά αναγνώρισης ασύλου). Στόχος της διαδικασίας είναι να γίνει γρήγορη αξιολόγηση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ για το εάν οι αιτήσεις είναι αβάσιμες ή απαράδεκτες. Τα άτομα που βρίσκονται στη διαδικασία ασύλου στα σύνορα δεν επιτρέπεται να εισέλθουν στο έδαφος της ΕΕ.

Υπευθυνότητα και αλληλεγγύη

Οι νέοι κανόνες διευκρινίζουν ποιο κράτος μέλος θα είναι υπεύθυνο για αίτηση ασύλου (για παράδειγμα σε περιπτώσεις όπου ένα άτομο έχει μέλος της οικογένειας σε χώρα της ΕΕ ή όταν το αίτημα ασύλου δεν υποβάλλεται στη χώρα όπου ο αιτών άσυλο φτάνει για πρώτη φορά στην ΕΕ ).

Μια άλλη σημαντική πτυχή της μεταρρύθμισης του μεταναστευτικού συστήματος είναι η εισαγωγή ενός μηχανισμού αλληλεγγύης για τη διασφάλιση δικαιότερης κατανομής των ευθυνών. Οι νέοι κανόνες συνδυάζουν την υποχρεωτική αλληλεγγύη για την υποστήριξη των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν ισχυρή εισροή μεταναστών με ευελιξία όσον αφορά το είδος των εισφορών. Οι συνεισφορές των κρατών μελών μπορεί να συνίστανται σε μετεγκαταστάσεις, οικονομικές συνεισφορές ή, όπου συμφωνείται με το δικαιούχο κράτος μέλος, εναλλακτικά μέτρα αλληλεγγύης (π.χ. παροχή συνοριοφυλάκων ή βοήθεια στην ανάπτυξη κέντρων υποδοχής).

Μετανάστες AP PHOTO Bernat Armangue

Διαχείριση καταστάσεων κρίσης

Για την καλύτερη αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης (μαζικές αφίξεις και εργαλειοποίηση) και ανωτέρας βίας, τα κράτη μέλη μπορούν να παρεκκλίνουν από ορισμένους κανόνες και να ζητήσουν ενισχυμένη αλληλεγγύη από άλλες χώρες της ΕΕ. Πιθανές παρεκκλίσεις ισχύουν, για παράδειγμα, στις προθεσμίες εγγραφής των αιτούντων άσυλο και στη διάρκεια της συνοριακής διαδικασίας.

Ο μηχανισμός κρίσης χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις και για τον απολύτως απαραίτητο χρόνο για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης ή ανωτέρας βίας, ενώ υπόκειται σε έγκριση του Συμβουλίου.

Επόμενα βήματα

Τα κράτη μέλη θα έχουν πλέον δύο χρόνια για να εφαρμόσουν τους νόμους που εγκρίθηκαν σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει σύντομα κοινό σχέδιο εφαρμογής για την παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη σε αυτή τη διαδικασία.

Περισσότερα από 50.000 ασυνόδευτα ανήλικα αγνοούνται στην Ευρώπη καθώς έχει δηλωθεί η εξαφάνισή τους από δομές μετά την άφιξή τους σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα από το 2021 έως το 2023, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του διεθνούς δικτύου δημοσιογράφων Lost in Europe.

Η έρευνα δεδομένων διεξήχθη και δημοσιεύεται σε έξι χώρες.

Τους τελευταίους μήνες, το Lost in Europe συγκέντρωσε στοιχεία από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, εστιάζοντας στις εξαφανίσεις ασυνόδευτων παιδιών. Συγκεκριμένα, η ανάλυσή τους περιλαμβάνει τα έτη 2021, 2022 και 2023, κατηγοριοποιώντας τους εξαφανισμένους ανηλίκους ανά χώρα καταγωγής, φύλο και ηλικία.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η Ιταλία έχει τον υψηλότερο αριθμό καταγεγραμμένων αγνοούμενων ασυνόδευτων παιδιών (22.899), ενώ ακολουθούν η Αυστρία (20.077), το Βέλγιο (2.241), η Γερμανία (2.005) και η Ελβετία (1.226).

Η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο δραματική

Ο αριθμός των αγνοούμενων παιδιών μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος διότι τα στοιχεία είναι συχνά ελλιπή, ενώ πολλές χώρες στην Ευρώπη δεν συλλέγουν καν στατιστικά στοιχεία.

Επίσης, παρατηρείται αυξημένη τάση στις αρχές των χωρών της Ε.Ε. να μην απαντούν, χώρες να επιμένουν σταθερά να μη διατηρούν τέτοια στοιχεία (Γαλλία, Βουλγαρία, Ρουμανία) ή χώρες που διατηρούσαν στοιχεία το 2018-2020 να εμφανίζονται το 2024 να μη διατηρούν πια τέτοια στοιχεία. Ως τέτοιες εμφανίζονται η Ελλάδα και η Ισπανία.

Ταυτόχρονα, παρατηρείται μια εκτίναξη στις καταγραφές της Αυστρίας που στην έρευνα του 2024 κατατάσσεται δεύτερη.

«Ο αυξημένος αριθμός αναφορών για αγνοούμενα ασυνόδευτα παιδιά αποτελεί μια ‘αιχμηρή’ υπενθύμιση του τεράστιου παγόβουνου που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια», σημειώνει η γενική γραμματέας της οργάνωσης Missing Children Europe, Aagje Ieven.

Το 2021, η έρευνα του Lost in Europe έδειξε ότι 18.292 ασυνόδευτα παιδιά είχαν εξαφανιστεί μετά την άφιξή τους στην Ευρώπη μεταξύ 2018 και 2020.

Τότε την πρώτη θέση κατείχε η Ιταλία με 5.775 καταγεγραμμένες δηλώσεις εξαφάνισης ασυνόδευτων παιδιών, ακολουθούσε το Βέλγιο (2.642), η Ελλάδα (2.118), η Ισπανία (1.889 μέχρι το 2019) και η Σλοβενία (1.736). Τα στοιχεία είχαν αντληθεί από την έκθεση του European Migration Network (EMN) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2020), τη Eurostat και από τις απαντήσεις που έλαβε έπειτα από αλληλογραφία και σχετικά αιτήματα προς τις αρχές κάθε χώρας.

Ωστόσο, είναι φανερό ότι στη νέα έρευνα καταγράφεται μια αλματώδης αύξηση στις δηλώσεις εξαφανίσεων ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ευρώπη. Τα στοιχεία του 2024 υπογραμμίζουν τη σοβαρότητα του ζητήματος, με χιλιάδες παιδιά να αγνοούνται και να μην είναι γνωστή η τύχη τους.

Η έρευνα

Η έρευνα διεξήχθη υπό την ευθύνη της δημοσιογράφου Emma van den Hof και σε αυτή συνεργάστηκαν μέλη του δικτύου του Lost in Europe για τη συλλογή στοιχείων.

Ζητήθηκαν δεδομένα για τις καταγραφές εξαφανίσεων ασυνόδευτων ανηλίκων από 30 χώρες, δηλαδή και τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς επίσης τη Μολδαβία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Εξ αυτών, το διεθνές δίκτυο δημοσιογράφων Lost in Europe έλαβε απαντήσεις και στατιστικά στοιχεία από 13 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Κύπρος, Δανία, Εσθονία, Φιλανδία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σλοβενία, Σουηδία, Ελβετία).

Επτά χώρες (Ελλάδα, Βουλγαρία, Λετονία, Μολδαβία, Ρουμανία, Ισπανία, Πολωνία) απάντησαν, αλλά δεν παρείχαν χρήσιμα στοιχεία καθώς είτε δεν συλλέγουν τα συγκεκριμένα στοιχεία για τα ασυνόδευτα ανήλικα είτε τα στοιχεία συλλέγονται με τρόπο που δεν απαντά στα ερωτήματα του Lost in Europe.

Το σχετικό αίτημα παροχής στοιχείων (FOIA) στις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου εκκρεμεί ακόμα, ενώ επτά χώρες (Κροατία, Τσεχία, Γαλλία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο και Πορτογαλία) δεν απάντησαν.

Η Μάλτα απάντησε, χωρίς ωστόσο να στείλει στοιχεία. Για δύο χώρες (Ιταλία-Σλοβακία) τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν αντλήθηκαν από εκθέσεις.

Βασίλης Τσακίρογλου

Στη διάρκεια του 2022, δηλαδή του τελευταίου έτους για το οποίο η ΕΛΣΤΑΤ έχει ολοκληρωμένη στατιστική εικόνα, επιβεβαιώθηκε η τάση συρρίκνωσης του ελληνικού πληθυσμού: Οι γεννήσεις ήταν μειωμένες κατά 10,31% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Σε απόλυτους αριθμούς, το 2022 γεννήθηκαν 76.541 παιδιά -και, προοπτικά, νέοι Έλληνες πολίτες- ήτοι 8.805 λιγότερα από τα 85.346 παιδιά που καταγράφηκαν στα ληξιαρχεία ανά την επικράτεια το 2021.

Μάλιστα, το σύνολο των γεννήσεων του 2022 κατέρριψε κάθε προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ για τη χώρα μας από το 1955, καθώς για πρώτη φορά από τότε που τηρούνται επίσημα και έγκυρα στατιστικά στοιχεία, καταγράφηκαν λιγότερες από 80.000 γεννήσεις ετησίως στην Ελλάδα.

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Το πιο δυσοίωνο στοιχείο είναι όμως ότι τα τελευταία 67 χρόνια οι γεννήσεις στην Ελλάδα βαίνουν σταδιακά μειούμενες. Η δε καθοδική τάση γίνεται πιο έντονη τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα μετά από το 2008, μια χρονική περίοδο που χαρακτηρίστηκε από την οικονομική κρίση, τόσο παγκοσμίως όσο -και ίσως πολύ πιο επώδυνα για την πλειονότητα των πολιτών- στην Ελλάδα. Έτσι, ενώ τη δεκαετία των '00s εκδηλώθηκε μια αναλαμπή αύξησης των γεννήσεων, από το 2008 και εξής ο πληθυσμιακός κατήφορος κυριαρχεί. Και προβληματίζει, βεβαίως, θέτοντας επιτακτικά ακόμη και ζήτημα ύπαρξης της Ελλάδας στο βάθος του χρόνου.

Την ως άνω, εξαιρετικά ανησυχητική εικόνα, με τη σαφή πληθυσμιακή συρρίκνωση της χώρας, αποτυπώνει εναργώς σε μια διεξοδική επιστημονική μελέτη με τίτλο «Υπογεννητικότητα και Θνησιμότητα στην Ελλάδα», την οποίαν εκπόνησαν ο καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης (Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων Ισπανίας, Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School στη Γαλλία), ο Δρ. Δημήτρης Μπατάκης (Πολυτεχνείο Κρήτης, Εργαστήριο Financial Engineering, Μ.Sc. LSE International Health Policy, M.Sc. Health Economics and Management) και ο Μανώλης Καρακώστας (M.Sc. Διοίκησης Επιχειρήσεων Επαγγελματίας Υγείας – Ερευνητής).

Πηγή: The World Factbook (cia.gov)

Πηγή: statista.com

Η συγκριτική παρατήρηση και η αντιπαραβολή του ρυθμού γεννήσεων με τον αντίστοιχο των θανάτων, εικονογραφεί με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια το μέγεθος του προβλήματος. Διότι, βάσει των στατιστικών στοιχείων, καθίσταται σαφές ότι από το 2010 το ισοζύγιο γεννήσεων/θανάτων είναι μονίμως αρνητικό, έχοντας σταθερά αυξητικές τάσεις.

Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές «ανά μέσο όρο πενταετίας από το 1955, ο αριθμός των θανάτων συνεχώς αυξάνεται. Μάλιστα, την τριετία 2020-2022 η αύξηση είναι αισθητά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των προηγούμενων χρονικών περιόδων. Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως αυτό οφείλεται στην πανδημία του κορονοϊού, για τα έτη 2021 και 2022, όμως η εκτίναξη των θανάτων στους 131.084 το 2020 από τους 124.954 που ήταν το 2019, μαρτυρά πως το πρόβλημα είναι βαθύτερο».

Η άμεση συνέπεια της υστέρησης των γεννήσεων έναντι των θανάτων, είναι ότι η Ελλάδα γερνά. Μέσα σε 50 χρόνια οι Έλληνες ηλικίας έως 14 ετών μειώθηκαν κατά 11,3%: Το 1971 ήταν 25,4% επί του συνόλου του πληθυσμού, ενώ το 2021 μετρήθηκαν μόλις στο 14,1%. Ταυτόχρονα, αντιστρόφως ανάλογη είναι η πορεία των ηλικιωμένων. Η πληθυσμιακή ομάδα των ατόμων άνω των 65 ετών αυξήθηκε σχεδόν όσο μειώθηκαν οι νέοι, με 11,7%.

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Ως προς τη σύγκριση με ό,τι ισχύει παγκοσμίως, η μελέτη διαπιστώνει ότι, ως προς την γήρανση του πληθυσμού, η Ελλάδα βρίσκεται στην 6η θέση παγκοσμίως, με το 22,8% των κατοίκων της να είναι ηλικίας άνω των 65 ετών. Έως το 2050, αυτή η πληθυσμιακή ομάδα θα περιλαμβάνει το 34,5% των κατοίκων, φέρνοντας την χώρα μας στην 7η θέση του σχετικού καταλόγου.

Πηγή: statista.com / World Data Forum

Εξυπακούεται ότι όταν αυξάνονται οι ηλικιωμένοι και μειώνονται οι νεότεροι, πολλαπλασιάζονται οι θάνατοι. Και η περιδίνηση προς την εξαφάνιση, καθώς επιταχύνει συν τω χρόνω, από ένα ορισμένο χρονικό σημείο και μετά, καθίσταται μη αναστρέψιμη. Παράλληλα, θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψιν του ότι πχ στην Αφρική παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αντίστροφη τάση, με τον εκεί πληθυσμό να αυξάνεται, τον ηλικιακό μέσον όρο να πέφτει κ.ο.κ.

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Εύλογα, λοιπόν, διατυπώνεται η υπόθεση ότι η Ελλάδα θα είναι όλο και πιο ευάλωτη στο μέλλον, όλο και πιο ανίσχυρη να αντισταθεί σε κύματα μετανάστευσης από τον διεθνή περίγυρο. Η προοπτική «κατάκτησης» της Ελλάδας από φύλα διαφορετικής εθνοτικής, θρησκευτικής, πολιτισμικής κ.λπ. προέλευσης, δεν είναι μια εθνικιστικού και αντιδραστικού τύπου κινδυνολογία. Δεν προκύπτει από ιδεολογικές, ρατσιστικές επί της ουσίας, φοβίες ή προκαταλήψεις. Είναι απλώς μια πραγματικότητα που αποτυπώνεται στα ψυχρά στατιστικά στοιχεία και επιβεβαιώνεται από μελέτες όπως η συγκεκριμένη που παρουσιάζει το protothema.gr.

Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον κάλεσε τον επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων για να συμβάλει στον περιορισμό της έξαρσης της βίας και των δολοφονιών από συμμορίες.

Οι δύο άνδρες και ο αρχηγός της αστυνομίας πρόκειται να συναντηθούν σήμερα Παρασκευή για να συζητήσουν τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει ο στρατός.

Δωδεκάωρο τρόμου

Η συνάντηση έρχεται έπειτα από ένα αιματηρό 12ωρο, στη διάρκεια του οποίου δύο άνδρες δέχτηκαν πυροβολισμούς στη Στοκχόλμη και μία 25χρονη σκοτώθηκε από έκρηξη στο σπίτι της σε πόλη βόρεια της σουηδικής πρωτεύουσας.

«Θα κυνηγήσουμε τις συμμορίες και θα τις νικήσουμε», υποσχέθηκε ο Κρίστερσον σε σπάνιο τηλεοπτικό του διάγγελμα.

Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Μίκαελ Μπάιντεν δήλωσε στη σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter ότι είναι έτοιμος να συνδράμει τις προσπάθειες της αστυνομίας.

Στρατιώτες με… αστυνομικά καθήκοντα

Δεν είναι σαφές πώς ακριβώς θα μπορούσε να εμπλακεί ο στρατός, αλλά προηγούμενες συνομιλίες υποδηλώνουν ότι οι στρατιώτες ενδέχεται να αναλάβουν αστυνομικά καθήκοντα προκειμένου να απελευθερωθούν πόροι για την καταπολέμηση του εγκλήματος.

Επικριτές της πρωτοβουλίας έχουν χαρακτηρίσει τα προτεινόμενα μέτρα επιφανειακά, υποστηρίζοντας ότι αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και όχι τα βαθύτερα αίτια της βίας.

Δώδεκα νεκροί σε ένα μήνα

Μέχρι στιγμής αυτόν τον μήνα, 12 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε βίαια επεισόδια συμμοριών. Πρόκειται για τις περισσότερες δολοφονίες που έχουν καταγραφεί από τον Δεκέμβριο του 2019, σύμφωνα με την Dagens Nyheter.

Τα σουηδικά μέσα ενημέρωσης έχουν συνδέσει το πρόσφατο κύμα με συγκρούσεις σε συμμορία γνωστή ως Foxtrot, η οποία κλονίστηκε από εσωτερικές διαμάχες και έχει διασπαστεί σε δύο αντίπαλα «στρατόπεδα».

Ο Κρίστερσον δήλωσε ότι η Σουηδία δεν έχει ξαναδεί κάτι παρόμοιο, καθώς και πως «καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη» δεν βιώνει τέτοιου είδους κατάσταση.

Τόνισε ότι παιδιά και αθώοι πολίτες γίνονται ολοένα συχνότερα θύματα της βίας που εξαπλώνεται σε ολόκληρη τη χώρα.

«Πήγε για ύπνο και δεν ξύπνησε»

Από τη νυχτερινή έκρηξη στο Φουλερό, περίπου 80 χιλιόμετρα βόρεια της Στοκχόλμης, σκοτώθηκε μία γυναίκα που, σύμφωνα με τις πρώτες αναφορές, ήταν γειτόνισσα ατόμου με διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα.

Πήγε για ύπνο «ένα εντελώς συνηθισμένο βράδυ, αλλά δεν πρόλαβε να ξυπνήσει», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

Λίγες ώρες νωρίτερα, ένας άνδρας γύρω στα 20 σκοτώθηκε από πυροβολισμούς στο Γιόρντμπρο, νότια της πρωτεύουσας, σύμφωνα με το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο SVT.

Σε άλλο περιστατικό, 18χρονος άνδρας πυροβολήθηκε γύρω στις 19.00 (17:.0 ώρα Ελλάδας) κοντά σε γήπεδο της Στοκχόλμης, που ήταν γεμάτο κόσμο, μετέδωσε το SVT.

Θλιβερό ρεκόρ

Πέρυσι, περισσότεροι από 60 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε πυροβολισμούς στη Σουηδία –το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ– και φέτος εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει βελτίωση.

Επίσημη κυβερνητική έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2021 ανέφερε ότι τέσσερις ανά 1 εκατ. κατοίκους πεθαίνουν σε πυροβολισμούς κάθε χρόνο στη Σουηδία – σε σύγκριση με 1,6 άτομα ανά 1 εκατομμύριο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Τα αίτια της βίας

Η αστυνομία έχει συνδέσει τη βία με την κακή ενσωμάτωση των μεταναστών, τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών και τη χρήση ναρκωτικών.

Με αφορμή τα τελευταία περιστατικά, ο επικεφαλής της σουηδικής αστυνομίας, Αντερς Θόρνμπεργκ, δήλωσε: «Αθώοι άνθρωποι δολοφονούνται και τραυματίζονται. Η αστυνομία κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να σταματήσει τη βία. Οι εγκληματικές συγκρούσεις στη Σουηδία αποτελούν σοβαρή απειλή για την ασφάλεια της χώρας».

Η κεντροδεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας του Κρίστερσον, η οποία ανήλθε πέρυσι στην εξουσία, με την υποστήριξη των αντιμεταναστευτών Σουηδών Δημοκρατών, δεν έχει ακόμη καταφέρει να αντιμετωπίσει τη βία.

Οπως στη Νέα Υόρκη

Ο πρωθυπουργός δήλωσε την Πέμπτη ότι θα προωθήσει μέτρα όπως περισσότερη επιτήρηση, αυστηρότερες ποινές για την παράβαση των νόμων περί όπλων, πιο ευέλικτο καθεστώς απελάσεων, καθώς και «ζώνες στάσης και έρευνας».

Οπως τόνισε, «διδάχθηκε από τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης» κατά την επίσκεψή του στην πόλη την περασμένη εβδομάδα.

Τόνισε ότι οι εμπλεκόμενοι στις δολοφονίες θα οδηγηθούν στο δικαστήριο και, αν προέρχονται από άλλες χώρες, θα απελαθούν.

Ο σουηδικός νόμος, είπε, δεν είναι φτιαγμένος για να αντιμετωπίσει «εγκλήματα συμμοριών και παιδιά-στρατιώτες» ανέφερε. «Ολα είναι στο τραπέζι», είπε χαρακτηριστικά.

«Να αντέξουμε τον πόνο των παιδιών»

Ωστόσο, βαθιά απογοήτευση για τις κυβερνητικά σχέδια εκφράζουν κάποιοι πολίτες, επισημαίνοντας πως δεν αντιμετωπίζουν τα βασικά κοινωνικά ζητήματα που αναδεικνύονται από την έκρηξη της βίας.

Ο Σακαρίγια Χίρσι, επικεφαλής της ομάδας Kollektiv Sorg, η οποία συνδέεται με τη Διεθνή Αμνηστία, μιλώντας στο BBC, ζήτησε περισσότερη δράση για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και αύξηση των πόρων για τις λέσχες νεολαίας, τις κοινοτικές υπηρεσίες και τα αθλητικά κέντρα.

Δεν υπήρξε αναφορά σε «συγκεκριμένα μέτρα» στην ομιλία του Κρίστερσον «για εκείνους που υποφέρουν από τραύματα και απώλειες –ιδιαίτερα τα παιδιά–, των οποίων τη θλίψη και τον πόνο πρέπει ως κοινωνία να αντέξουμε και να αντιμετωπίσουμε».

Με πληροφορίες από Reuters, AP, BBC, Guardian

Το βρετανικό κοινοβούλιο υιοθέτησε την νύκτα τον επίμαχο νόμο για την μετανάστευση που στερεί το δικαίωμα αίτησης ασύλου στην Βρετανία από μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στην χώρα και ο ΟΗΕ κατήγγειλε ότι ο νόμος αντιβαίνει στο διεθνές δίκαιο.

Ο νόμος που υιοθετήθηκε από το βρετανικό κοινοβούλιο βρίσκεται σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου απέναντι στο διεθνές δίκαιο ως προς τα δικαιώματα του ανθρώπου και των προσφύγων, δηλώνουν σε κοινή τους ανακοίνωση οι επικεφαλής των δύο αρμόδιων οργανισμών των Ηνωμένων Εθνών Φόλκερ Τουρκ και Φιλίππο Γκράντι.

Ο νόμος θεωρείται κρίσιμης σημασίας για τον πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ που έχει θέσει ως προτεραιότητα της κυβέρνησής του την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και έχει υποσχεθεί να σταματήσει τις αφίξεις σκαφών με μετανάστες από την Μάγχη.

Το 2022, περισσότεροι από 45.000 μετανάστες κατάφεραν να φθάσουν στις αγγλικές ακτές , αριθμός που αποτελεί ρεκόρ. Περισσότεροι από 13.000 έχουν φθάσει με τον τρόπο αυτόν στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά την διάρκεια του 2023.

Ο επίμαχος νόμος, που καταγγέλλεται τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και από τους διεθνείς οργανισμούς, εμποδίζει τους μετανάστες που έχουν φθάσει με παράνομο τρόπο στην χώρα.

Το Λονδίνο υπέγραψε πέρυσι σχετική συμφωνία με το Κιγκάλι, αλλά καμία απέλαση δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής. Μία πρώτη πτήση που είχε προγραμματισθεί για τον Ιούνιο 2022 δεν πραγματοποιήθηκε έπειτα από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η βρετανική κυβέρνηση επιδιώκει επίσης την ταχεία απέλαση μεταναστών που βρίσκονται υπό κράτηση, είτε προς τις χώρες καταγωγής τους είτε προς τρίτες χώρες όπως η Ρουάντα.

Στο τέλος του Ιουνίου, η βρετανική δικαιοσύνη έκρινε παράνομο το νομοσχέδιο, αλλά η κυβέρνηση ανακοίνωσε αμέσως έφεση κατά της απόφασης.

Το νομοσχέδιο περί μετανάστευσης έμεινε επί μήνες μπλοκαρισμένο στο βρετανικό κοινοβούλιο και η Βουλή των Λόρδων ζήτησε σειρά τροπολογιών, κυρίως χρονικούς περιορισμούς στην κράτηση των παιδιών, μέτρα προστασίας κατά της σύγχρονης δουλείας. Το νομοσχέδιο θα πρέπει να επικυρωθεί από τον βασιλιά Κάρολο Γ'.

Ο επικεφαλής της αγγλικανικής εκκλησίας αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι Τζάστιν Γουέλμπι, μέλος της Βουλής των Λόρδων, είναι σφοδρός επικριτής του νόμου περί μετανάστευσης.

«Δεν βλέπω πώς» θα σταματήσει τα σκάφη των μεταναστών. «Δεν έχω ακούσει κάτι που να με πείσει», δήλωσε κατά την διάρκεια της συζήτησης.

Κάθε χρόνο καταρρίπτεται ένα νέο ρεκόρ, δυστυχώς το ίδιο συμβαίνει και φέτος: Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ο αριθμός των μεταναστών, προσφύγων και εκτοπισμένων που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους για να προστατευθούν από διώξεις και ένοπλες συγκρούσεις έχει πλέον ξεπεράσει τα 110 εκατομμύρια. Στα τέλη του 2022 ο αριθμός αυτός είχε εκτιμηθεί στα 108,4 εκατομμύρια, έναν χρόνο πριν έφτανε τα 89 εκατομμύρια, ενώ το 2015 δεν ξεπερνούσε τα 63,5 εκατομμύρια.

Νέο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ-φωτιά των New York Times αφήνει εκθέτει την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις πολιτικές διαχείρισης που υιοθετεί για το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Βίντεο-ντοκουμέντο που φέρνει στο φως της δημοσιότητας το αμερικανικό μέσο, κατέγραψε παράνομες επαναπροωθήσεις. Το ρεπορτάζ ενδέχεται να είναι η πιο καταδικαστική απόδειξη μέχρι στιγμής, για την παραβίαση των διεθνών νόμων και των κανόνων της Ε.Ε. που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται οι αιτούντες άσυλο.

Δείτε το αποκαλυπτικό βίντεοεδώ

Το βίντεο-φωτιά καταγράφει αιτούντες άσυλο, ανάμεσά τους και παιδιά να περισυλλέγονται, να μεταφέρονται στη θάλασσα και να εγκαταλείπονται σε μια σχεδία από την ελληνική ακτοφυλακή. «Η Ελλάδα λέει ότι δεν παρατάει τους μετανάστες στη θάλασσα. Πιάστηκε επ’ αυτοφώρω». Έτσι ξεκινάει το ρεπορτάζ των New York Times που δημοσιεύτηκε σήμερα.

Οι NYT επαλήθευσαν και επιβεβαίωσαν το βίντεο και μαζί, τα κυβερνητικά ψέμματα

Όπως εξηγεί το ρεπορτάζ, οι αιτούντες άσυλο είχαν ήδη μετακινηθεί από χώρα σε χώρα για χρόνια για να ξεφύγουν από τον πόλεμο στο Κέρας της Αφρικής. Μόλις είχαν πατήσει το πόδι τους στην Ευρώπη, ελπίζοντας να ξεκινήσουν μια νέα ζωή, όταν μασκοφόροι τους μάζεψαν και τους αφαίρεσαν τα υπάρχοντά τους. Η δοκιμασία τους θα μπορούσε κανονικά να παραμείνει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, όπως και εκείνες τόσων άλλων αιτούντων άσυλο, των οποίων οι μαρτυρίες για κακομεταχείριση απορρίφθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση. Μόνο που αυτή τη φορά, καταγράφηκε ολόκληρη σε βίντεο από έναν ακτιβιστή που το μοιράστηκε με τους New York Times.

Η εφημερίδα New York Times πήρε συνέντευξη από 11 από τους αιτούντες άσυλο από τη Σομαλία, την Ερυθραία και την Αιθιοπία, τους οποίους εντόπισε σε ένα κέντρο κράτησης στη Σμύρνη, στις τουρκικές ακτές. Σε συνεντεύξεις στο κέντρο κράτησης της Σμύρνης, όλοι οι μετανάστες αφηγήθηκαν ότι σπρώχτηκαν σε μια μαύρη φουσκωτή σωσίβια σχεδία και αφέθηκαν στο πέλαγος.

Η χρήση αυτών των μηχανοκίνητων σχεδιών έχει καταγραφεί στο παρελθόν, αλλά οι ελληνικές αρχές έχουν αρνηθεί να αφήνουν τους μετανάστες να επιπλέουν σε αυτές, επειδή είναι ακυβέρνητες και μπορούν να ανατραπούν. Πολλοί φορούσαν ακόμα τα ίδια ρούχα που φορούσαν και στο βίντεο. Έδωσαν λεπτομερείς εξηγήσεις για το τι τους συνέβη, οι οποίες ταυτίζονταν με τα γεγονότα στο βίντεο – πριν οι δημοσιογράφοι των Times τους δείξουν το υλικό. Το κατά προσέγγιση ύψος και το μέγεθος των ενηλίκων και των παιδιών ταίριαζαν επίσης.

Εκτός από τη συνέντευξη που πήραν οι αιτούντες άσυλο στην Τουρκία, οι Times επαλήθευσαν το υλικό κάνοντας ανάλυση καρέ-καρέ για να αναγνωρίσουν τους ανθρώπους στο βίντεο, εντοπίζοντας γεωγραφικά τα βασικά γεγονότα και επιβεβαιώνοντας την ώρα και την ημέρα χρησιμοποιώντας δεδομένα θαλάσσιας κυκλοφορίας, καθώς και μια ανάλυση της θέσης του ήλιου και των ορατών σκιών.

Έδειξαν το βίντεο αυτοπροσώπως σε τρεις ανώτερους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο το επαληθεύσαμε. Αργότερα, σε γραπτά σχόλια, η Επιτροπή δήλωσε ότι “ανησυχεί για το υλικό” και ότι, αν και δεν είχε επαληθεύσει η ίδια το υλικό, θα έθετε το θέμα υπόψη των ελληνικών αρχών.

Η Ελλάδα «πρέπει να σεβαστεί πλήρως τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τους κανόνες της Ε.Ε. για το άσυλο και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης της πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου», δήλωσε η Anitta Hipper, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα μετανάστευσης.

Οι ελληνικές Αρχές αρνήθηκαν αιτήματα για προσωπική συνάντηση προκειμένου να εξετάσουν το βίντεο και η ελληνική κυβέρνηση δεν απάντησε σε επανειλημμένα αιτήματα για σχολιασμό, αναφέρει το ρεπορτάζ. Όμως σημειώνει πως, κάνοντας προεκλογική εκστρατεία στη Λέσβο την περασμένη εβδομάδα ενόψει των βουλευτικών εκλογών της Κυριακής, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπερασπίστηκε τις «σκληρές αλλά δίκαιες» μεταναστευτικές πολιτικές της κυβέρνησής του και υπερηφανεύτηκε για τη μείωση κατά 90% της άφιξης «παράνομων μεταναστών».

Η κυβέρνηση αρνείται σταθερά ότι κακομεταχειρίζεται τους αιτούντες άσυλο και επισημαίνει το γεγονός ότι επωμίζεται δυσανάλογο βάρος της διαχείρισης των νέων αφίξεων στην Ευρώπη.

Όμως το βίντεο, το οποίο δόθηκε από έναν Αυστριακό εργαζόμενο σε ανθρωπιστική οργάνωση, τον Φαγιάν Μουλά, ο οποίος έχει περάσει μεγάλο μέρος των τελευταίων δυόμισι ετών δουλεύοντας στο νησί και προσπαθώντας να καταγράψει τις καταχρήσεις σε βάρος των μεταναστών, μπορεί να είναι η πιο καταδικαστική απόδειξη μέχρι στιγμής για την παραβίαση των διεθνών νόμων και των κανόνων της Ε.Ε. που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται οι αιτούντες άσυλο από τις ελληνικές αρχές.

Η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση σκλήρυναν τη στάση τους απέναντι στους μετανάστες μετά την άφιξη το 2015 και το 2016 περισσότερων από ένα εκατομμύριο προσφύγων από τη Συρία, το Ιράκ και αλλού. Το κύμα των νεοεισερχομένων αναδιαμόρφωσε την ευρωπαϊκή πολιτική, πυροδοτώντας λαϊκιστικές σκληροδεξιές δυνάμεις που έπαιξαν με την αγωνία των ιθαγενών.

Η Ελλάδα δεν είναι καθόλου μόνη της στην καταστολή των μεταναστών. Η Πολωνία, η Ιταλία και η Λιθουανία άλλαξαν πρόσφατα τους νόμους τους για να διευκολύνουν την απώθηση των μεταναστών και την τιμωρία όσων τους βοηθούν. Αλλά τα νέα βίντεο υποδηλώνουν ότι οι ελληνικές αρχές έχουν προχωρήσει ακόμη παραπέρα, καταφεύγοντας σε κρυφές εξωδικαστικές απελάσεις που σαρώνουν ακόμη και τους πιο ευάλωτους με τη συμμετοχή των ναυτικών της δυνάμεων.

Βίντεο – Η παράνομη επαναπροώθηση όπως καταγράφηκε

Ήταν λίγο μετά το μεσημέρι της 11ης Απριλίου όταν ένα λευκό βαν χωρίς διακριτικά κατέβηκε σε έναν μικρό όρμο με ξύλινη αποβάθρα στο νότιο άκρο της Λέσβου, σύμφωνα με το βίντεο του κ. Mulla.

Καθώς το βαν κατέβαινε στην ακτή, δύο άνδρες που περίμεναν σε ένα ταχύπλοο σκάφος κάλυψαν τα πρόσωπά τους με μάσκες του σκι, όπως φαίνεται. Όταν το βαν σταμάτησε, τρεις άνδρες βγήκαν, ξεκλείδωσαν τις πίσω πόρτες – και βγήκαν 12 άτομα, πολλά από τα οποία ήταν μικρά παιδιά.

Στους επιβάτες περιλαμβάνονταν η κ. Άντεν και το μωρό της, ο Αουάλε, με τον οποίο είχε αρχικά εγκαταλείψει την Τζίλιμπ, μια μικρή πόλη σε μια περιοχή της Σομαλίας που ελέγχεται από την Αλ Σαμπάμπ, μια μαχητική ομάδα που συνδέεται με την Αλ Κάιντα, όπως είπε. Η κ. Aden είπε ότι είχαν αποβιβαστεί στη Λέσβο με μια βάρκα λαθρεμπόρων μια μέρα νωρίτερα και είχαν περάσει μια νύχτα κρυμμένοι στους θάμνους πριν τους μαζέψουν μασκοφόροι άνδρες.

Η Sulekha Abdullahi, 40 ετών, και τα έξι παιδιά της ήταν επίσης στριμωγμένα στο φορτηγάκι.

Το ίδιο και ο Mahdi, 25 ετών, και ο Miliyen, 33 ετών, οι οποίοι δήλωσαν ότι είχαν επίσης φτάσει στη Λέσβο με λέμβο και αναζήτησαν καταφύγιο στους θάμνους. Συνελήφθησαν μετά από μια σύντομη καταδίωξη και οι αστράγαλοι του Miliyen έφεραν ακόμα βαθιές γρατζουνιές όταν του πήρε η εφημερίδα συνέντευξη μέρες αργότερα.

Συμφώνησαν να μοιραστούν τις ιστορίες τους, αλλά ζήτησαν να αναγνωριστούν μόνο με τα μικρά τους ονόματα, φοβούμενοι αντίποινα.

Λίγα λεπτά αφότου η ομάδα συνοδευόταν έξω από το βαν, όλοι βγήκαν στα νερά του Αιγαίου με το ταχύπλοο. Από μακριά έμοιαζε με μια τουριστική βόλτα αναψυχής. Μόνο αυτό δεν ήταν.

Πέρασαν άλλα τρία λεπτά και στη συνέχεια το ταχύπλοο πλησίασε το σκάφος 617 του Λιμενικού Σώματος, το οποίο πληρώθηκε κυρίως με κονδύλια της Ε.Ε., σύμφωνα με αρχειοθετημένους καταλόγους περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος.

Ένας προς έναν, οι μετανάστες ξεφορτώθηκαν από το ταχύπλοο και οδηγήθηκαν στην πρύμνη του σκάφους του Λιμενικού Σώματος, συνοδευόμενοι από έξι μη καλυμμένα άτομα, ορισμένα από τα οποία φαίνεται να φορούσαν την καθιερωμένη σκούρα μπλε στολή.

Στη συνέχεια, το σκάφος του Λιμενικού Σώματος έστριψε ανατολικά προς την Τουρκία και ξεκίνησε. Το σκάφος δεν έστελνε τη θέση του, σύμφωνα με το Marine Traffic, μια πλατφόρμα θαλάσσιων ζωντανών δεδομένων που παρακολουθεί τα σκάφη. Αλλά οι Times μπόρεσαν να προσεγγίσουν τη θέση του χρησιμοποιώντας δεδομένα θέσης από άλλα κοντινά εμπορικά σκάφη που φαίνονται στο υλικό.

Το σκάφος του Λιμενικού Σώματος σταμάτησε όταν πλησίασε στην άκρη των ελληνικών χωρικών υδάτων. Το βίντεο που τράβηξε ο κ. Mulla από την ακτή της Λέσβου είναι θολό λόγω της απόστασης, αλλά αργότερα φαίνεται ένα μαύρο αντικείμενο να επιπλέει δίπλα στο σκάφος του Λιμενικού Σώματος.

Οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν συχνά ένα μήνυμα φαξ για να ειδοποιήσουν τους ομολόγους τους για την παρουσία εγκλωβισμένων μεταναστών στα τουρκικά χωρικά ύδατα, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, και μια ώρα περίπου μετά την εγκατάλειψη των μεταναστών, εμφανίστηκαν δύο σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής.

Οι Times μπόρεσαν να προσεγγίσουν τη θέση της διάσωσης μέσω των συντεταγμένων του MSC Valencia, ενός μεγάλου εμπορικού πλοίου που ήταν αγκυροβολημένο σε κοντινή απόσταση και φαινόταν στο βάθος.

Η διάσωση της 11ης Απριλίου, όπως και πολλές άλλες, αναρτήθηκε σε ιστότοπο που ενημερώνεται τακτικά από τις τουρκικές αρχές.

Η ακτοφυλακή της ανακοίνωσε ότι διέσωσε “12 παράτυπους μετανάστες στη σωσίβια λέμβο που απωθήθηκε στα τουρκικά χωρικά ύδατα από ελληνικά μέσα”, στα ανοικτά των ακτών του Ντικιλί, απέναντι από τη Λέσβο, στις 14:30 τοπική ώρα.

Το βίντεο της τουρκικής ακτοφυλακής, που επαληθεύτηκε ανεξάρτητα από τους Times, δείχνει τους μετανάστες να φτάνουν στο λιμάνι του Ντικιλί μετά τη διάσωσή τους.

Με πληροφορίες από efsyn.gr

Να δαπανήσουν τώρα χρήματα για την αντιμετώπιση της πείνας ανά την υφήλιο, ώστε να αποφύγουν νέες μεταναστευτικές κρίσεις αργότερα, κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγραμμάτος WFP Ντέιβιντ Μπίσλεϊ.

Ο Μπίσλεϊ βρίσκεται στις Βρυξέλλες με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων κι είχε χθες Τρίτη επαφές με δύο επιτρόπους της Κομισιόν. Κι όπως σημειώνει, αν η επισιτιστική κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία ξεφύγει από κάθε έλεγχο κι η υφήλιος αντιμετωπίσει σοβαρές ελλείψεις, ούτε η πλούσια Δύση θα γλιτώσει τις πολιτικές αναταραχές.

Όπως εξήγησε σε συνέντευξή του στο Politico ο εκτελεστικός διευθυντής του WFP, ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, που συμπληρώνει έναν μήνα από την έναρξή του, έχει προκαλέσει σοκ στις διεθνές αγορές τροφίμων διαταράσσοντας τις αλυσίδες προμήθειας τροφίμων, εκτοξεύοντας τις τιμές τους κι επιδεινώνοντας έτι περαιτέρω το ήδη οξύ πρόβλημα της πείνας ανά την υφήλιο.

Οι εξελίξεις αυτές απειλούν να πλήξουν τις φτωχότερες περιοχές του πλανήτη που μαστίζονται από λιμούς, να πυροδοτήσουν εκεί πολιτικό χάος και μια νέα μεταναστευτική κρίση χωρίς προηγούμενο.

Γι’ αυτό και ο Μπίσλεϊ προειδοποίσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να προβούν σε γενναίες δωρεές για να μην υποστούν οι χώρες τους τις συνέπειες: «Μας λείπουν δισεκατομμύρια. Και μια αποτυχία να βρεθούν μερικά έξτρα δισ. δολάρια φέτος θα σημάνει επιδείνωση του λιμού, αποσταθεροποίηση και μαζική μετανάστευση», είπε.

Όπως αναφέρει ο ίδιος το σημείο καμπής αναμένεται το φθινόπωρο, όταν θα γίνει πιθανότατα αισθητή ή πλήρης έκταση του προβλήματος. «Αν νομίζετε ότι έχουμε τώρα κόλαση επί γης, ετοιμαστείτε. Αν αγνοήσουμε τη βόρεια Αφρική, τότε θα έρθει στην Ευρώπη. Αν αγνοήσουμε τη Μέση Ανατολή, θα έλθει στην Ευρώπη», προειδοποίησε σημειώνοντας ότι η οικονομική κατάσταση στις εν λόγω περιοχές του πλανήτη είναι χειρότερη απ’ ό,τι στον απόηχο της «Αραβικής Άνοιξης», ενώ δραματική είναι η κατάσταση και στην υποσαχάρια Αφρική, σε χώρες όπως ο Νίγηρας και η Μπουρκίνα Φάσο.

«Τι νομίζετε ότι θα συμβεί στο Παρίσι, το Σικάγο και τις Βρυξέλλες αν δεν υπάρχουν αρκετά τρόφιμα;», τόνισε μιλώντας σε ανθρωπιστικό συνέδριο της ΕΕ στη βελγική πρωτεύουσα. «Είναι εύκολο να κάθεστε στο πανύψηλο άλογό σας ή στον χρυσελεφάντινο πύργο σας όταν δεν είστε αυτοί που λιμοκτονούν».