ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Σήμερα ο ηθοποιός Δημοσθένης Παπαδόπουλος διαβάζει το XIII ποίημα του κύκλου Βερτούμνος του Ρώσου κλασικού Ιωσήφ Μπρόντσκι (1940-1996), που ο ποιητής ολοκλήρωσε το 1990 στο Μιλάνο. Ο κύκλος είναι αφιερωμένος στην μνήμη του Gianni Buttafava (1939-1990), Ιταλού κριτικού θεάτρου και κινηματογράφου, μεταφραστή του Ντοστογιέφσκι και πολλών σύγχρονών του σοβιετικών ποιητών και συγγραφέων. Λέγεται, ότι ο Buttafava έκανε τον Μπρόντσκι να αγαπήσει την Ιταλία και ας μην ξεχνάμε, ότι ενταφιάστηκε ο Μπρόντσκι στη Βενετία. Όσον αφορά τον Βερτούμνο, είναι ετρουσκική θεότητα των αλλαγών και εναλλαγών: των εποχών, ροών των ποταμών, ανθρώπινων διαθέσεων.

Το XIII ποίημα από τον κύκλο «Βερτούμνος» του Γιούρι Ολέσα  ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια.

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Σήμερα Ο ηθοποιός Αλέξανδρος Λογοθέτης διαβάζει ένα απόσπασμα από το θεατρικό   Συνομωσία των Συναισθημάτων του Ρώσου συγγραφέα Γιούρι Ολέσα (1899-1960), που ανέβηκε στο Θέατρο Βαχτάγκοφ στη Μόσχα 90 χρόνια πριν, το 1929.

Το έργο ήταν διασκευή του μυθιστορήματός του Ο Φθόνος, που δημοσιεύτηκε δύο χρόνια νωρίτερα, το 1927: το βιβλίο έγινε ευρέως γνωστό στους κύκλους της ρωσικής διανόησης του εξωτερικού, των εμιγκρέδων, και η Νίνα Μπερμπέροβα, που δεν χρωστούσε να πει ένα καλό λόγο ποτέ και για κανένα και «τουφέκαγε» αριστερά και δεξιά όλα τα μεγάλα ονόματα του ρωσικού λογοτεχνικού στερεώματος, ομολόγησε: «Το καλοκαίρι του 1927 διάβασα τον Φθόνο και μου προκάλεσε τη πιο δυνατή λογοτεχνική εντύπωση των τελευταίων χρόνων.
Ήταν και έμεινε για μένα το μεγαλύτερο γεγονός της σοβιετικής λογοτεχνίας, μεγαλύτερο και από τα Κύματα του Πάστερνακ… Περιμέναμε άλλα βιβλία του Ολέσα, αλλά δεν έγραψε τίποτα του ίδιου επιπέδου, και στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια του 1954 δεν υπάρχει ούτε το όνομά του…Το 2006, σχεδόν μισό αιώνα μετά το θάνατο του Γιούρι Ολέσα, βγήκε το βιβλίο με τα ημερολόγιά του, Το Βιβλίο του Αποχαιρετισμού, μια καταπληκτική μαρτυρία της εποχής και της ψυχής του. Η Νίνα Μπερμπέροβα δεν πρόλαβε να το διαβάσει, σε όλους εμάς όμως το Βιβλίο προκάλεσε το ίδιο δυνατή λογοτεχνική εντύπωση, που η Μπερμπέροβα, αναφερόμενη στον Ολέσα, περιγράφει στο βιβλίο της Τα πλάγια γράμματα είναι δικά μου…

Το απόσπασμα από το θεατρικό έργο «Η Συνομωσία των Συναισθημάτων» του Γιούρι Ολέσα  ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια.

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Σήμερα ο ηθοποιός Δημήτρης Πιατάς διαβάζει ένα από τους καταπληκτικούς μονολόγους του Βαρώνου Μινχάουζεν από την σοβιετική ταινία Εκείνος ο Μινχάουζεν, που γυρίστηκε 40 χρόνια πριν, το 1979. Το σενάριο της ταινίας ανήκει σε έναν από τους καλύτερους σοβιετικούς δραματουργούς, Γριγκορι Γκόριν, που έφυγε από τη ζωή μόλις στα 60 του χρόνια (1940-2000). Τα κείμενά του ξεχωρίζει ένα λεπτό και πικρό χιούμορ, στα όρια της σάτιρας, χαρακτηριστικό για τον Τσέχωφ, τον Μπουλγκάκοφ, δηλαδή, τους γιατρούς της ρωσικής λογοτεχνίας: ο Γριγκόρι Γκόριν επίσης ξεκίνησε τη ενήλικη ζωή του ως γιατρός του ΕΚΑΒ. Η ιστορία του Μινχάουζεν είναι η ιστορία ενός ξεχωριστού ανθρώπου με φαντασία, για τον οποίον τα όρια της συνηθισμένης ζωής και της κοινωνίας της μετριότητας είναι υπερβολικά στενά. Υπάρχει αυτή η λεπτή διαφορά ανάμεσα στην φαντασία και το ψέμα: ο Μινχάουζεν δεν ψεύδεται ποτέ, ακόμα κι όταν μόνο με το ψέμα μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του και τους δικούς του. Έτσι, πεπεισμένος, ότι το έτος έχει ακόμα μια μέρα, υπογράφει στο δικαστήριο με την ημερομηνία 32^η Μαίου, χάνοντας τη μοναδική ευκαιρία να πάρει το διαζύγιο και να παντρευτεί την αγαπημένη του. Αλλά έτσι είναι οι κοινωνίες: η εξουσία προτιμάει τους ανθρώπους με φαντασία… νεκρούς, και, υπογράφοντας την καταδίκη τους, υπογράφει και τη δική της καταδίκη…

Ο μονόλογος του Βαρώνου Μινχάουζεν από την ταινία «Εκείνος ο Μινχάουζεν» του Γρηγόρι Γκόριν ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Σήμερα η ηθοποιός Μυρτώ Αλικάκη διαβάζει δυο ποιήματα της Άννα Αχμάτοβα, τα οποία χωρίζουν 30 ολόκληρα χρόνια:
Αγαπούσε του 1910 και Όταν πεθαίνει ο άνθρωπος του 1940.
Και τα δυό ποιήματα είναι αφιερωμένα στους ποιητές – το πρώτο στον Νικολάι Γκουμιλιόφ, τον πρώτο άντρα της ποιήτριας, και το δεύτερο – σε όλους τους ποιητές, που η Αχμάτοβα αποχαιρέτησε μέσα στα χρόνια που έζησε, ακόμα και στον… εαυτό της: ξεκίνησε να το γράφει το Ιανουάριο του 1940 και το ολοκλήρωσε στις 7 Μαρτίου του ίδιου έτους, και στις 7 Μαρτίου του 1966 από το ράδιο ανακοινώθηκε ο δικός της θάνατος…

Τα ποιήματα «Αγαπούσε..» και «Όταν πεθαίνει ο άνθρωπος…» της Άννα Αχμάτοβα ακούγονται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια.

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Σήμερα η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου διαβάζει ένα ασυνήθιστο ποίημα της Μαρίνα Τσβετάγιεβα (1892-1941), γραμμένο σε ελεύθερο στίχο στις 10 Δεκεμβρίου του 1916, εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου.
Η ποιήτρια, ασχέτως αν επικρατούσε η ειρήνη ή αν μαινόταν ο πόλεμος, ζούσε στην κόψη του ξυραφιού, με όλα τα αισθήματα απογυμωμένα και θανατηφόρα (πρωτίστως – για την ίδια), σαν τα γυμνά καλώδια.
«Πρέπει να αγαπάμε για να χτυπάει η καρδιά – κι ας σπάει και ας θριμματίζεται!
Εγώ θριμματιζόμουν πάντοτε, και όλοι οι στίχοι μου είναι εκείνα τα ασημένια θραύσματα της καρδιάς μου…», έγραφε η Τσβετάγιεβα.
Αυτό το ποίημα είναι εκείνα τα «ασημένια θραύσματα»…

Το ποίημα «Θα ήθελα να ζήσω…» της Μαρίνα Τσετάγιεβα ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια.


Από το: // Avant Garde //

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Σήμερα ο ποιητής και συγγραφέας Αλέξης Πάρνης διαβάζει στα ελληνικά και ο Σίφης Ζαχαριάδης, γιος του θρυλικού Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη στα ρωσικά, ένα από τα γνωστότερα ποιήματα του σοβιετικού ποιητή Μπορίς Σλούτσκι Άλογα στον Ωκεανό. Φέτος συμπληρώνονται τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μπορίς Σλούτσκι (1919-1986), αλλά υπάρχουν και άλλοι λόγοι για να ακούσουμε τον Αλέξη Πάρνη να απαγγέλει το ποίημα, που μετέφρασε ο ίδιος ως φόρο τιμής στον υπέροχο σοβιετικό ποιητή, τον οποίον γνωριζε προσωπικά. Στις 1 Μαρτίου ο 95χρονος Αλέξης Πάρνης βραβεύθηκε στη Μόσχα στην ειδική τελετή της Ένωσης Συγγραφέων της Ρωσίας για τη συλλογή Ρώσων ποιητών Ρωσικός Παρνασός – έργο μιας μακράς και ασκητικής ζωής.

.

 

 

 

Το Avantgarde στη συχνότητα της *ERTopen!
Κάθε Κυριακή στις 10:00 το πρωί,
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.

---

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ

Αυτήν την Κυριακή, 25 Μαρτίου 2018, 10 η ώρα το πρωί, ο ηθοποιός Γιάννης Στάνκογλου διαβάζει ένα από τα πρώιμα ποιήματα του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι (1893-1930), το Ακούστε!, ποίημα-ορόσημο για το έργο και την ίδια τη ζωή του ποιητή, γραμμένο το 1914.

Η Ρωσία βρίσκεται στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, που ήδη από το ξεκίνημά του δεν έμοιαζε με κανένα από τους γνωστούς πολέμους της ανθρώπινης ιστορίας, στο κατώφλι των κοσμοϊστορικών αλλαγών, αλλά και ο ίδιος ο Μαγιακόφσκι στέκει στο κατώφλι της δικής του, καθοριστικής για το υπόλοιπο της σύντομης ύπαρξής του γνωριμίας με την Λιλί Μπρικ.

Το Ακούστε! ίσως είναι το σπαρακτικότερο ποίημα της ρωσικής ποίησης, κι αν αναλογιστούμε, ότι το έγραψε ένας ωραίος 21χρονος άνδρας, ένας δίμετρος ατρόμητος γίγαντας με ψυχή κουταβιού, θα μπορέσουμε να εξηγήσουμε και την απόφασή του να βάλει τέρμα στη ζωή του μόλις στα 37 του χρόνια. «Κουτάβι σου», έτσι υπέγραφε τα γράμματά του στη Λιλί Μπρικ ο Μαγιακόφσκι, που αγάπησε και αγκάλιασε απόλυτα και παθιασμένα τη Γυναίκα, την Επανάσταση, τους φίλους του, την Αμερική, το Παρίσι, τους αναγνώστες και τους ακροατές του, αλλά δεν αγαπήθηκε με την ίδια ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία από κανένα, που προδόθηκε από όλους και έφυγε, γιατί καταλάβαινε, ότι «το άναστρο μαρτύριο δε θα τ’ αντέξει»...

Ακούστε! Αφού κάποιοι μάς ανάβουν τ’ αστέρια Δε θα πει πως σε κάποιον χρειάζονται; Δε θα πει το δίχως άλλο Κάθε βράδυ Πάνω από στέγες Ν΄ανάβει ένα έστω αστέρι;

Ίσως η διαφορά του Μαγιακόφσκι από τον υπόλοιπο κόσμο ήταν στο ότι εκείνος στεκόταν ψηλά και παρόλα αυτά σήκωνε το κεφάλι του στον έναστρο ουρανό, ό, τι και αν σήμαινε για κείνον αυτό...

Το Ακούστε! του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου