Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974 («Αττίλας 1»), οι εξελίξεις υπήρξαν ραγδαίες.
Κάτω από την πίεση των τραγικών γεγονότων, η δικτατορία στην Αθήνα κατέρρευσε και τα χαράματα της 24ης Ιουλίου σχηματίσθηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Νωρίτερα, ο δοτός πρόεδρος της Κύπρου, Νικόλαος Σαμψών, είχε υποβάλλει την παραίτησή του και είχε αντικατασταθεί από τον εκλεγμένο Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Γλαύκο Κληρίδη.

Στις 3.30 τα χαράματα της 14ης του Αυγούστου 1974 τελειώνουν με πλήρη αποτυχία στη Γενεύη οι τριμερείς διαπραγματεύσεις (Ελλάδας, Τουρκίας, Βρετανίας) για την κατάσταση στην Κύπρο και το κυπριακό πρόβλημα.

Μία ώρα αργότερα, τα τουρκικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν Λευκωσία, Αμμόχωστο και άλλα σημεία της Κύπρου. Ο «Αττίλας 2» είχε ξεκινήσει.

Από το μεσημέρι της 14ης του Αυγούστου, τουρκικά άρματα και ισχυρές δυνάμεις πεζικού αρχίζουν να κινούνται από Λευκωσία προς Αμμόχωστο, στα ανατολικά, και προς Λεύκα-Λιμνίτη, στα δυτικά.

Το Πολεμικό Συμβούλιο, που συνεδριάζει στις 6 τα χαράματα υπό την προεδρία του Καραμανλή στην Αθήνα, διαπιστώνει την τραγική αδυναμία της Ελλάδας να συνδράμει στρατιωτικά την Κύπρο και έτσι οι ελληνικές αντιδράσεις περιορίζονται στο διπλωματικό τομέα. Μέχρι το βράδυ, η ελληνοκυπριακή αντίσταση έχει ουσιαστικά καταρρεύσει και τα οχυρά εγκαταλείπονται.

Στις 15 του Αυγούστου, τα στρατεύματα του «Αττίλα» μπαίνουν στην Αμμόχωστο, στις 16 του Αυγούστου ο «Αττίλας 2» ολοκληρώνεται με την κατάληψη της Μόρφου, ενώ η κυβέρνηση Κληρίδη μεταφέρεται πρόσκαιρα στη Λεμεσό, φοβούμενη ότι επίκειται κατάληψη της Λευκωσίας. Οι Τούρκοι, έχοντας πετύχει τους στρατιωτικούς τους σκοπούς, δέχονται κατάπαυση του πυρός στις 6 το απόγευμα της 16ης του Αυγούστου 1974.

Ηδη κατείχαν το 36,4% του κυπριακού εδάφους. Περίπου 2.000 Ελληνες και Ελληνοκύπριοι είχαν σκοτωθεί, πάνω από 1.600 ήταν οι αγνοούμενοι και 200.000 ήταν οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες.

Η κυβέρνηση Καραμανλή στην Αθήνα αμέσως μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, όπου οι Αμερικανοί έδειξαν να ρίχνουν το βάρος τους υπέρ της Τουρκίας, διαπιστώνει ότι βρίσκεται μεταξύ «σφύρας και άκμονος».

Από τη μια βλέπει ότι οι «σύμμαχοί» της όχι μόνο δε συμμερίζονται τις θέσεις της, αλλά, αντίθετα, ενισχύουν με τη στάση τους τους εισβολείς. Από την άλλη, οι λαϊκές αντιδράσεις μεγαλώνουν στην Ελλάδα, όπου πλέον όλοι γνωρίζουν ότι πίσω από το πραξικόπημα στην Κύπρο και την τουρκική εισβολή είναι το ΝΑΤΟ και η μόνιμη επιδίωξη των ΗΠΑ και της Βρετανίας για τη «ΝΑΤΟποίηση» του νησιού.

Μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση ο Κ. Καραμανλής, το πρωί της 14ης του Αυγούστου, ανακοινώνει την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Ηταν ένας ελιγμός υπό το βάρος της λαϊκής πίεσης, με τον οποίο ωστόσο επιβεβαιωνόταν περίτρανα ο ρόλος της «Συμμαχίας» τόσο στα όσα προηγήθηκαν, όσο και στο συνεχιζόμενο έγκλημα κατά της Κύπρου.

Πηγή: Ριζοσπάστης , Σαν Σήμερα , atexnos.gr

Συνήθως οι πενιχρές πια αναφορές μνήμης της εισβολής στην Κύπρο, περιορίζονται κατ έτος στην ημερομηνία 20 Ιουλίου.

Η 14η Αυγούστου 1974 ημερομηνία της επιχείρησης Αττίλα 2 ελάχιστα ή καθόλου δεν μνημονεύεται.
Κι όμως, ήταν παραμονή της Παναγίας μετά την εσκεμμένη, από την πλευρά της Άγκυρας, κατάρρευση των συνομιλιών της Γενεύης, όταν οι Τούρκοι προέλασαν στην Κύπρο ολοκληρώνοντας έτσι το σχέδιο τους για την κατάληψη του 40% της Μεγαλονήσου.

Τότε που δεν υπήρχε χούντα στην Αθήνα, τότε που είχε επανέλθει η νομιμότητα σε Ελλάδα με Καραμανλή και Κύπρο με Κληρίδη. Τότε που έγινε φανερό ότι τα σχέδια της Άγκυρας που είχαν προετοιμασθεί μια δεκαετία πριν, ήταν η διχοτόμηση της Κύπρου και η βίαιη μετακίνηση των Τουρκοκυπρίων προς τον Βορρά και των Ελληνοκυπρίων στο Νότο.

Βεβαίως, για να δούμε τα θλιβερά αυτά γεγονότα με την χρονική απόσταση των 42 ετών δεν ήταν μόνο τα πραξικόπημα της χούντας εναντίον του Μακαρίου, που χρησιμοποίησε η Άγκυρα προκειμένου να εισβάλει στην Κύπρο, ήταν πέρα από το καθεστώς των Αθηνών, και το μέτωπο της Κύπρου διασπασμένο με τους Μακαριακούς και τους Γριβικούς σε ένοπλη αντιπαράθεση. Ήταν και το μέτωπο της εκκλησίας, με τους μητροπολίτες να πιέζουν τον Μακάριο να επιλέξει ανάμεσα στην κοσμική και την θρησκευτική εξουσία.

Ήταν πολύ απλά διχασμένο το μέτωπο των ελληνοκυπρίων και ταυτόχρονα ήταν και η πολιτική του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, που ακροβατούσε ανάμεσα στον Τρίτο κόσμο και την Σοβιετική Ένωση, γεγονός που εξόργιζε την υπερδύναμη στην αντιπέρα όχθη του Ατλαντικού. Ευθύνες για την εισβολή στην Κύπρο είχαν και οι «ημέτερες» δυνάμεις, που ένιωθαν προστατευμένες από τους ισχυρούς της εποχής και δεν είδαν ότι η Τουρκία καιροφυλακτούσε περιμένοντας την στιγμή, που η διεθνής συγκυρία θα την ευνοούσε, προκειμένου να επιβάλει με την βία των όπλων τα διχοτομικά της σχέδια.

Από τότε μέχρι σήμερα έχουν περάσει 42 χρόνια.

Η Τουρκία ενήργησε βάση σχεδίου, μια και οι χαλαρές αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας, ουδέν απέδωσαν Υποστήριξε στρατιωτικά αρχικά και οικονομικά στη συνέχεια την δημιουργία ενός κρατικού μορφώματος στο βορρά,, που μολονότι δεν αναγνωρίζεται παρά μόνο από την Άγκυρα εν τούτοις έχει δομές και λειτουργίες κρατικής οντότητας.

Έστειλε και στέλνει εποίκους από την Τουρκία με στόχο να αλλοιώσει πληθυσμιακά τις προ του 1974 αναλογίες Ε/Κ 82% και Τ/Κ 18%, και προχωράει σε κινήσεις πλήρους εξάρτησης του βορρά από την «μητέρα πατρίδα», με τον αγωγό νερού που δημιουργεί προϋποθέσεις διεύρυνσης του εποικισμού και ανάπτυξης του γεωργικού τομέα και των παραγώγων του στον κατεχόμενο βορρά.
Παράλληλα υπό την αυστηρή καθοδήγησή της βάζει τους Τουρκοκύπριους εκπροσώπους της  να συνομιλούν με την ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξομοιώνοντας στην πράξη την νόμιμη και διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Κύπρου, με το μόρφωμα που έχει κατασκευάσει και στηρίζει με την παρουσία των κατοχικών δυνάμεων που προσεγγίζουν τους 40.000 στρατιώτες. Αυτή την περίοδο ένας ακόμη  κύκλος συνομιλιών βρίσκεται σε εξέλιξη.

Παρά τα όποια αισιόδοξα μηνύματα που ακούμε η πραγματικότητα είναι κάτι παραπάνω από οδυνηρή.
Για την ώρα η Κυπριακή Κυβέρνηση έχει αποδεχθεί όσα το σχέδιο Ανάν, που απορρίφθηκε με δημοψήφισμα πριν 12 χρόνια από την συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων προέβλεπε, σε ότι αφορά την εξίσωση του 82% με το 18% στην κεντρική διοίκηση.

Έχει ήδη συμφωνηθεί η εναλλαγή στην Προεδρία του υπό ίδρυση Ομόσπονδου κράτους μεταξύ Ε/Τ και Τ/Κ, 50%-50% για όλες τις θέσεις του δημόσιου τομέα δύο συν δύο  νομοθετικά σώματα, με την κάθε πλευρά να ορίζει τα του οίκου της ,καθώς και σημαντικά εμπόδια στην ελεύθερη εγκατάσταση.
Παράλληλα προβλέπεται δικαίωμα χωριστών συμφωνιών για το κάθε κρατίδιο, άρα διμερών σχέσεων Τ/Κ με την Άγκυρα, και πρώτο δικαίωμα στον χρήστη και όχι στον νόμιμο κάτοχο περιουσίας.
Ακόμη και όσα προέβλεπε το σχέδιο Ανάν για την επιστροφή ενός αριθμού εποίκων ξεχάστηκαν. Παράλληλα έχουν αφήσει για το τέλος των συνομιλιών τα δύο αγκάθια για την Τ/Κ πλευρά, αυτό των εγγυήσεων και το εδαφικό.

Ήδη διαμηνύουν σε όλους τους τόνους αξιωματούχοι τόσο από την Άγκυρα όσο και από τα κατεχόμενα, ότι οι εγγυήσεις θα παραμείνουν, δηλ. τα επεμβατικά δικαιώματα της Τουρκίας, καθώς και ότι στα επιστρεφόμενα εδάφη δεν θα περιλαμβάνεται η Μόρφου, που προβλεπόταν από το σχέδιο Ανάν. Είναι προφανές ότι το υπό συζήτηση σχέδιο λύσης του κυπριακού είναι δυσμενέστερο από αυτά που προέβλεπε το σχέδιο Ανάν.

Με δεδομένη την σημερινή διεθνή κατάσταση, με τον Ερντογάν, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, να εμφανίζεται ισχυρότερος όσο ποτέ, έχοντας διαταραγμένες τις σχέσεις του τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Ε.Ε., πως μπορεί να ελπίζει κάποιος εχέφρων άνθρωπος, ότι θα θελήσει να προβεί σε κάποιους συμβιβασμούς, προκειμένου να βρεθεί μια λύση, αν όχι δίκαιη κι αυτό πρέπει να το ξεχάσουμε, αλλά τουλάχιστον βιώσιμη.

Κι επειδή τα όνειρα θερινής νυκτός είναι ωραία όσο διαρκούν μας προσγειώνουν όμως στην πραγματικότητα το ξύπναμε, καλό θα ήταν οι πολιτικές δυνάμεις σε Κύπρο και Ελλάδα να δουν κατάματα την πραγματικότητα και να πάψουν να ονειροβατούν…