Με το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου οι μεγάλης έκτασης ένοπλες συγκρούσεις στο κόσμο έγιναν 28.

Σύμφωνα με τον οδηγό Global Conflict Tracker, το 2022 στον κόσμο υπήρχαν 27 μεγάλες πολεμικές συρράξεις.

Όπως αναφέρει η ΕΡΤ, οι τρεις κατηγορίες των συγκρούσεων είναι εκείνες που επιδεινώνονται, εκείνες που έχουν «παγώσει» και εκείνες που δείχνουν να βελτιώνονται.

Αυτή τη στιγμή καμία από τις 28 μεγάλες συρράξεις δεν χαρακτηρίζεται ως εκείνη που δείχνει να βελτιώνεται.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου το ένα τέταρτο από τους 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους της Γης άμεσα ή έμμεσα επηρεάζεται από τις ένοπλες συγκρούσεις.

Επειδή οι περισσότερες συρράξεις διεξάγονται μακριά από τις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης (κάποιες συνεχίζονται για δεκαετίες), ο μέσος άνθρωπος της δυτικής χώρας δεν τις αντιλαμβάνεται και θεωρεί ότι τα πράγματα στον κόσμο βελτιώνονται.

Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι έτσι καθώς το 2021, 84 εκατομμύρια άνθρωποι έπεσαν θύματα βίαιου εκτοπισμού, εξαιτίας τοπικών πολέμων στις φτωχές χώρες, ενώ το έτος 2022, 274 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάστηκαν έκτακτη ανθρωπιστική βοήθεια.

Οι δέκα πιο χτυπημένες από τους πολέμους χώρες, κατά μέσο όρο, έχουν χάσει το 41% του ΑΕΠ τους.

Ένας υπολογισμός που έγινε πριν από λίγα χρόνια έδειξε ότι η συνολική ζημιά για την παγκόσμια οικονομία από τις πολεμικές συρράξεις ανήλθε στα 14 τρισεκατομμύρια δολάρια. Με αυτό το ποσό το πρόβλημα της πείνας στον κόσμο θα μπορούσε να λυθεί 42 φορές.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των δαπανών για εξοπλισμούς.

Έτσι, το 2019 οι συνολικές δαπάνες χωρών για τα όπλα έφτασαν 1,92 τρισεκατομμύρια δολάρια ή 2,2% του παγκόσμιου ΑΕΠ, που αντιστοιχεί στα 249 δολάρια για κάθε κάτοικο της Γης. Συγκριτικά με το 2010, το 2019 τα εξοπλιστικά προγράμματα αυξήθηκαν 7,2%, αναφέρει το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI).

Το 2022 οι ΗΠΑ δαπάνησαν για εξοπλισμούς 877 δισεκατομμύρια δολάρια, η Κίνα 292 δισεκατομμύρια, η Ρωσία 86,4 δισ., η Ινδία 81,4 δισ. και η Σαουδική Αραβία 75 δισ. δολάρια.

Στα 20,1 δισ. ευρώ αυξήθηκε το έλλειμμα του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών της χώρας το 2022, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 10% του ΑΕΠ, σημειώνοντας αύξηση κατά 7.9 δισ. ευρώ σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή αντανακλά κατά κύριο λόγο την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών. Οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 36,1% σε τρέχουσες τιμές (4,3% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 40,1% σε τρέχουσες τιμές (16,9% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 23,3% και 23,6% αντίστοιχα (7,0% και 15,5% σε σταθερές τιμές).

Αντιθέτως βελτιωμένη εικόνα παρουσίασε το Ισοζύγιο Υπηρεσιών χάρη στην αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών . Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 89,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 67,9% σε σχέση με το 2021, αντιπροσωπεύοντας το 88,8% και το 97,0% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019. Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές παρουσίασαν αύξηση κατά 5,6%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε σε σχέση με το 2021 και διαμορφώθηκε σε 3,1 δισεκ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες 2της χώρας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό, αυξήθηκε κατά 8,8 δισεκ. ευρώ σε σχέση με το 2021 και διαμορφώθηκε σε 17,1 δισεκ. ευρώ.

Στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 1,8 δισεκ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 6,2 δισεκ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 9,0 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην άνοδο κατά 1,3 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στο 3,9% διαμορφώθηκε η ανάπτυξη στην ζώνη του ευρώ του δεύτερο τρίμηνο του έτους,  σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat, από 5,4% που ήταν το πρώτο τρίμηνο.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το εποχικά προσαρμοσμένο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,0% από 5,5%, τους πρώτους τρεις μήνες.

Σε τριμηνιαία βάση το εποχικά προσαρμοσμένο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,6% τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην ΕΕ,  από 0,5% και 0,6% αντιστοίχως το προηγούμενο τρίμηνο.

Σημειώνεται ότι κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2022, το ΑΕΠ στις Ηνωμένες Πολιτείες μειώθηκε κατά 0,2% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (μετά από -0,4% το πρώτο τρίμηνο του 2022).

Σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,6% (μετά από +3,5% το προηγούμενο τρίμηνο).

Αύξηση της απασχόλησης στη ζώνη του ευρώ και την ΕΕ

Παράλληλα η Eurostat ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 0,3% τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην ΕΕ το δεύτερο τρίμηνο του 2022, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Το πρώτο τρίμηνο του 2022, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,6% στη ζώνη του ευρώ και κατά 0,5% στην ΕΕ.

Σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,4% στη ζώνη του ευρώ και κατά 2,3% στην ΕΕ το δεύτερο τρίμηνο του 2022, μετά από αύξηση 2,9% στη ζώνη του ευρώ και 2,8% στην ΕΕ το πρώτο τρίμηνο του 2022.

 

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα αυστηρά lockdown της Κίνας - τακτική γνωστή και ως «Covid Zero» - σταματούν τις αλυσίδες εφοδιασμού, «σφυροκοπούν» την ανάπτυξη και ωθούν τον πληθωρισμό σε υψηλά σαράντα ετών. Αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους το Bloomberg Economics μείωσε κατά το αστρονομικό ποσό των 1,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων την πρόβλεψή του για το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2022.

Τι γίνεται, όμως, αν ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα lockdown στην Κίνα που μείωσαν την ανάπτυξη και αύξησαν τον πληθωρισμό, αποτελούν μόνο ένα αρχικό χτύπημα; Ο πόλεμος και η πανδημία δεν θα διαρκέσουν για πάντα. Αλλά το υποκείμενο πρόβλημα – ένας κόσμος που διαιρείται όλο και περισσότερο μέσω συνεχόμενων γεωπολιτικών ρήξεων – φαίνεται ότι θα επιδεινωθεί, λένε οι αυντάκτες της ανάλυσης.

Το Bloomberg Economics έκανε μια προσομοίωση για το πώς μπορεί να μοιάζει μακροπρόθεσμα μια επιταχυνόμενη αντιστροφή της παγκοσμιοποίησης.

Δείχνει έναν πολύ φτωχότερο και λιγότερο παραγωγικό πλανήτη, με το εμπόριο να έχει επανέλθει στα επίπεδα πριν από την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Ένα επιπλέον πλήγμα: ο πληθωρισμός θα ήταν πιθανότατα υψηλότερος και πιο ασταθής.

Για τους επενδυτές, ένας κόσμος δυσάρεστων εκπλήξεων σχετικά με την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό δεν μπορεί να ευνοήσει τις αγορές μετοχών ή ομολόγων.

Μέχρι στιγμής το 2022, τα εμπορεύματα – όπου η σπανιότητα οδηγεί τις τιμές υψηλότερα – ήταν μεταξύ των μεγάλων νικητών, μαζί με εταιρείες που τα παράγουν ή τα εμπορεύονται. Οι μετοχές των αμυντικών εταιρειών ενισχύθηκαν επίσης, καθώς οι παγκόσμιες εντάσεις εκτινάσσονται στα ύψη.

Αλλά «ο κατακερματισμός θα παραμείνει», λέει ο Robert Koopman, επικεφαλής οικονομολόγος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Αναμένει μια «αναδιοργανωμένη παγκοσμιοποίηση» που θα έχει κόστος: «Δεν θα μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε την παραγωγή χαμηλού κόστους και οριακού κόστους τόσο εκτενώς όσο κάναμε».

Για τρεις δεκαετίες, ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της παγκόσμιας οικονομίας ήταν η ικανότητά της να παράγει όλο και περισσότερα αγαθά σε όλο και χαμηλότερες τιμές.

Η είσοδος περισσότερων από ένα δισεκατομμύριο εργαζομένων από την Κίνα και το πρώην σοβιετικό μπλοκ στην παγκόσμια αγορά εργασίας, σε συνδυασμό με την πτώση των εμπορικών φραγμών και τα υπερ-αποδοτικά logistics, δημιούργησαν μια εποχή αφθονίας για πολλούς.

Όμως τα τελευταία τέσσερα χρόνια έφεραν μια κλιμακούμενη σειρά αναταραχών. Οι δασμοί πολλαπλασιάστηκαν κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ - Κίνας. Η πανδημία έφερε lockdown. Και τώρα, οι κυρώσεις και οι έλεγχοι των εξαγωγών ανατρέπουν την προσφορά εμπορευμάτων και αγαθών.

Όλα αυτά κινδυνεύουν να αφήσουν τις προηγμένες οικονομίες να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα που πίστευαν ότι είχαν νικήσει εδώ και πολύ καιρό: αυτό της σπανιότητας.

Οι αναδυόμενες χώρες θα μπορούσαν να δουν πιο έντονες απειλές για την ενεργειακή και επισιτιστική ασφάλεια, όπως αυτές που προκαλούν ήδη αναταραχή σε χώρες από τη Σρι Λάνκα έως το Περού. Και όλοι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν υψηλότερες τιμές.

Μερικοί αριθμοί απεικονίζουν την κλίμακα των νέων φραγμών.

• Δασμοί: Ο εμπορικός πόλεμος οδήγησε τις αμερικανικές επιβαρύνσεις για κινεζικά προϊόντα να αυξηθούν από 3% σε περίπου 15% κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.
• Lockdowns: Η καταστολή του Covid στην Κίνα έχει θέσει σε κίνδυνο εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε εξαγωγές και έχει διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού για εταιρείες από την Apple Inc. έως την Tesla Inc.
• Κυρώσεις: Το 1983, οι ροές του εμπορίου που υπόκεινταν σε απαγορεύσεις εξαγωγών ή εισαγωγών αντιστοιχούσαν μόνο στο 0,3% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Μέχρι το 2019, αυτό το μερίδιο είχε υπερπενταπλασιαστεί. Τα σαρωτικά εμπάργκο που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι προσπάθειες των χωρών να εξασφαλίσουν τις δικές τους προμήθειες εμποδίζοντας τις πωλήσεις στο εξωτερικό - όπως η πρόσφατη απαγόρευση των εξαγωγών σιταριού από την Ινδία - έχουν ωθήσει τον αριθμό ακόμη υψηλότερα.

Πηγή: tvxs.gr

Οι ‘επιτυχίες’ των μνημονίων εκτόξευσαν το χρέος στο 182.2% του ΑΕΠ

 

• Σε επίπεδα ρεκόρ το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, μετά την ολοκλήρωση του 3^ου Μνημονίου
• Παπανδρέου-Σαμαράς-Τσίπρας, η ελληνική ‘ντριμ-τιμ’ της πολιτικής ψευτιάς και της οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής
• Ερώτηση Νίκου Χουντή σε Κομισιόν

Πώς είναι δυνατόν μια χώρα με μη βιώσιμο χρέος να εφαρμόζει τρία Προγράμματα Προσαρμογής, σχεδιασμένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, να έχει γονατίσει ένας λαός με τις πολιτικές λιτότητας, απορρύθμισης και ιδιωτικοποιήσεων, που εφαρμόζονται εδώ και οκτώ χρόνια, και το δημόσιο χρέος, αντί να μειώνεται, να σπάει νέα ρεκόρ; Αυτό το ερώτημα θέτει στην Κομισιόν ο ευρωβουλευτής της Λαϊκής Ενότητας, Νίκος Χουντής, μέσω γραπτής του ερώτησης.

Πιο συγκεκριμένα, ο Νίκος Χουντής, στην ερώτησή του, αφού σημειώνει ότι από το 2010 μέχρι το 2018 η Ελλάδα εφάρμοσε «σκληρά μέτρα λιτότητας και κοινωνικών περικοπών, ιδιωτικοποιήσεις, βίαιες αλλαγές στην αγορά εργασίας και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις», με μοναδικό στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους, υπογραμμίζει ότι το ελληνικό χρέος (στοιχεία Eurostat) έσπασε και νέο ρεκόρ, φτάνοντας το 182.2% του ΑΕΠ, «το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το μεγαλύτερο στην σύγχρονη ιστορία της».

Καταλήγοντας στην ερώτησή του ο ευρωβουλευτής της Λαϊκής Ενότητας (ΛΑΕ),  ρωτά με νόημα την Κομισιόν, εάν θεωρεί επιτυχημένες τις ασκούμενες πολιτικές των Μνημονίων, τονίζοντας παράλληλα το παράδοξο γεγονός, να έχει ολοκληρωθεί με πανηγυρισμούς από την ελληνική κυβέρνηση και την ΕΕ, το 3^ο Μνημόνιο, να έχει βαφτιστεί το ελληνικό δημόσιο χρέος ως βιώσιμο και εξυπηρετήσιμο, και αντί να μειώνεται, να μην έχει σταματήσει να αυξάνεται, τα τελευταία οκτώ χρόνια !!!

Ακολουθεί η ερώτηση του Νίκου Χουντή (ΛΑΕ) στην Κομισιόν:

Από το 2010 μέχρι το 2018 η Ελλάδα εφάρμοσε τρία Μνημόνια σχεδιασμένα από την Τρόικα των δανειστών (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ), που περιλάμβαναν σκληρά μέτρα λιτότητας και κοινωνικών περικοπών, ιδιωτικοποιήσεις, βίαιες αλλαγές στην αγορά εργασίας και αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, με μόνο στόχο την μείωση του δημόσιου χρέους και την βιωσιμότητά του.

Ωστόσο, το δημόσιο χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ, αντί να μειώνεται, αυξάνει. Με το πρώτο Μνημόνιο το χρέος αυξήθηκε από το 130.7% στο 172.1% του ΑΕΠ. Με το δεύτερο Μνημόνιο το χρέος από 138.4%, μετά το PSI, έφτασε στο 181% το 4^ο τρίμηνο του 2014. Με το τρίτο Μνημόνιο το ελληνικό δημόσιο χρέος συνέχισε την ανοδική του πορεία και από 171.5 % το 2015, σήμερα σπάει κάθε ρεκόρ και φτάνει, στο 3^ο τρίμηνο του 2018, στο 182.2%, το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το μεγαλύτερο στην σύγχρονη ιστορία της.

Με δεδομένο ότι το 3^ο Μνημόνιο ολοκληρώθηκε με πανηγυρισμούς από την ελληνική κυβέρνηση και την ΕΕ, βαφτίζοντας το ελληνικό δημόσιο χρέος ως βιώσιμο και εξυπηρετήσιμο, ερωτάται η Επιτροπή:

Θεωρεί επιτυχημένες τις οικονομικές πολιτικές που επιβλήθηκαν από την Τρόικα και εφαρμόστηκαν από τις ελληνικές κυβερνήσεις, όταν το δημόσιο χρέος, τα τελευταία οκτώ χρόνια, δεν έχει σταματήσει να αυξάνεται;

Η κυβέρνηση στο τελευταίο Eurogroup δεσμεύτηκε για πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ για πέντε χρονιές, από το 2018 μέχρι και το 2022. Πρωτογενές πλεόνασμα του Δημοσίου Τομέα σημαίνει έλλειμμα του Ιδιωτικού Τομέα. Σημαίνει τα τακτικά έσοδα του Δημοσίου, που είναι η άμεση και η έμμεση φορολογία,να είναι μεγαλύτερα από τις τακτικές δαπάνες του, δηλαδή τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, τις συντάξεις, τη δημόσια υγεία, την παιδεία και τις λοιπές παροχές του κράτους. Σημαίνει πως όλοι εμείς οι ιδιώτες θα δίνουμε περισσότερα στο κράτος από τις παροχές που αυτό μας επιστρέφει, σα να πληρώνουμε για ένα κιλό ψωμί και να μας δίνουν 850 γραμμάρια.



Ας δούμε λοιπόν σε αριθμούς αυτό το έλλειμμα του Ιδιωτικού Τομέα έναντι του Δημόσιου Τομέα, πόσο είναι ετησίως αλλά και συνολικά για τα πέντε επόμενα χρόνια. Αν υποθέσουμε πως μεσοσταθμικά το ΑΕΠ θα κινηθεί στα 185 δις€, τότε το ετήσιο έλλειμμα του Ιδιωτικού Τομέα ανέρχεται σε 6,475 δις€ και συνολικά στα πέντε χρόνια σε 32,375 δις€, το 17,5% δηλαδή ενός ετήσιου ΑΕΠ. Εκτός από ένα μικρό μέρος περί του 10% που δαπανείται σε “αντίμετρα” ή όπως αλλιώς επιλέξει το εκάστοτε πολιτικό προσωπικό να ονομάσει αυτό το ελάχιστο ποσοστό που επιστρέφει στην κοινωνία, το υπόλοιπο 90% αφαιρείται από το κύκλωμα της ελληνικής οικονομίας καθώς κατευθύνεται στην αποπληρωμή του χρέους. Μέχρι και το 2022 θα έχουν αφαιρεθεί 30 δις€ από την ελληνική οικονομία, αποστραγγίζοντας περαιτέρω το σώμα της από αίμα, επειδή αυτό αποτελεί η ρευστότητα σε μια οικονομία.



Εντούτοις η  κυβέρνηση και αντιπολίτευση μιλούν για ανάπτυξη, με έναν Ιδιωτικό Τομέα που ξεκινά με ένα χάντικαπ του -3,5% ετησίως. Οι ρυθμοί ανάπτυξης λοιπόν θα πρέπει να είναι τέτοιοι που να υπερκαλύπτουν τα καιόμενα στο χρέος πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα που αφαιρούνται από την οικονομία, δηλαδή άνω του 3,5%. Εδώ γελάμε. Στόχος άλλωστε του διαρκούς μνημονίου δεν ήταν ποτέ η ανάπτυξη αλλά το ακριβώς αντίθετο, η εσωτερική υποτίμηση, το σπάσιμο της ακαμψίας των μισθών και των εργασιακών δικαιωμάτων κυρίως. Αυτή η αφαίμαξη μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών καθιστώντας τους πιο ελαστικούς στο να αποδέχονται χαμηλότερους μισθούς και αυθαίρετο εργασιακό περιβάλλον και συνθήκες.



Όπως φαίνεται η κυβέρνηση έχει προσχωρήσει στην παγκάλεια λογική του “μαζί τα φάγαμε” και συμφωνεί στην επιστροφή των “φαγωμένων”, σε μια πρωτοφανή στην ιστορία περίπτωση λαού να αποπληρώνει από τη φορολογία του κεφάλαιο δημοσίου χρέους αντί της παγιωμένης πρακτικής της ανακύκλωσης του δημόσιου χρέους, μέσω αυτών των εξαντλητικών πρωτογενών πλεονασμάτων που υπέγραψε. Αυτό δεν είναι απλώς κωλοτούμπα, αυτό είναι μετατόπιση στον πολιτικό χάρτη: η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύεται η πιο στοχοπροσηλωμένη στους βασικούς μνημονιακούς στόχους της εσωτερικής υποτίμησης και ανταγωνιστικότητας.



Αλέξης Σμυρλής,

Οικονομολόγος

Μέλος DiEM25 Ελλάδας

Είχα την τύχη να εκπαιδεύομαι οικονομολόγος κατά τη διάρκεια της Οικονομικής Κρίσης, της πολιτικής αστάθειας και των ατελείωτων Eurogroup. Να δω ελπίδες να χτίζονται και να γκρεμίζονται, επιχειρήσεις να προσπαθούν αλλά να κλείνουν, την ανεργία να εκτοξεύεται, τις προβλέψεις να γίνονται χειρότερες, και ταυτόχρονα τις υποσχέσεις να γίνονται μεγαλύτερες. Την Πέμπτη 15 Ιουνίου είδα άλλη μία συμφωνία για την Ελλάδα.

Μετά την ψήφιση των πρόσφατων δημοσιονομικών μέτρων, για μεταρρύθμιση της φορολογίας εισοδήματος και του συνταξιοδοτικού συστήματος μετά την λήξη του τρέχοντος προγράμματος, η Ελλάδα ΄΄κέρδισε΄΄ την εκταμίευση της επόμενης δόσης και μια πιο συγκεκριμένη διατύπωση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Πιο συγκεκριμένα, ανακοινώθηκε με σαφήνεια ότι μετά την λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018, θα εφαρμοστεί μια δέσμη μέτρων για την αναδιάρθρωση του Ελληνικού Χρέους. Πιθανά τέτοια μέτρα θα ήταν μια επέκταση των ωριμάνσεων των δανείων ή μια παράταση της περιόδου χάριτος ως και για 15 χρόνια. Πάντως, η συγκεκριμενοποίηση και ποσοτικοποίηση των μέτρων αυτών θα γίνει στο μέλλον, βάση των εκθέσεων βιωσιμότητας του Χρέους. Ακόμα, αναφέρεται πως αν καταστεί απαραίτητο, θα ληφθούν επιπλέον μέτρα για το χρέος στο μέλλον. Το πιο σημαντικό όμως κομμάτι αυτής της συμφωνίας είναι η οριστικοποίηση των μελλοντικών δημοσιονομικών στόχων της χώρας. Η Ελλάδα καλείται να δημιουργεί πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και στη συνέχεια περίπου 2% μέχρι το 2060. Το μόνο θετικό κομμάτι σε αυτό το μέρος της συμφωνίας, είναι η αποδοχή της πρότασης για αποπληρωμή του Χρέους ανάλογη με την απόδοση της Ελληνικής Οικονομίας. Έτσι, η εξυπηρέτηση του Χρέους δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και το 20% στο μέλλον.

Στο κείμενο του Eurogroup αναφέρεται, πολλαπλές φορές, η λέξη ανάπτυξη. Λογικό, αφού πλέον έχει γίνει κοινή πίστη όλων πως αυτή είναι ο μόνος τρόπος να ξεφύγουμε από τα δεινά που έχουν φέρει στη χώρα η οικονομική κρίση και οι δεκαετίες κακής διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών της. Ορθό. Το λογικό ερώτημα είναι λοιπόν, πως η παραπάνω συμφωνία επηρεάζει την όποια αναπτυξιακή δυναμική της Ελληνικής Οικονομίας;

            Η οικονομική πολιτική που ασκείται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα επικεντρώνεται στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων από το εξωτερικό, που θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της εγχώριας παραγωγής και των εξαγωγών, της ρευστότητας και τελικά του ΑΕΠ της χώρας. Σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη δυνατή μείωση των εξόδων της χώρας και τη μεταρρύθμιση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας (συνταξιοδοτικό, ασφαλιστικό), η χώρα θα καταστεί ικανή να αποπληρώσει τα χρέη της και να αναδιανείμει ό,τι περισσέψει, σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των τεράστιων κοινωνικών προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια.

Το μεγαλύτερο εμπόδιο σε αυτό το σχέδιο είναι τα άπιαστα ποσοστά πρωτογενών πλεονασμάτων που η Ελλάδα καλείται να παράγει για τα επόμενα 42 χρόνια! Η διαρκής πολιτική λιτότητας, που αναμένεται να επιβληθεί για όλο αυτό το χρονικό διάστημα, δεν συμβαδίζει με την οικονομική μεγέθυνση μιας χώρας, όπως έχει αποδειχθεί πολλαπλές φορές στην παγκόσμια οικονομική ιστορία. Η αύξηση του ΑΕΠ μιας οικονομίας απαιτεί τη συγκρότηση ενός παραγωγικού προτύπου που δεν θα βασίζεται εξολοκλήρου μόνο σε ένα τομέα παραγωγής, αλλά στην πλήρη εκμετάλλευση των παραγωγικών δυνατοτήτων της. Απαιτείται η συγκρότηση μιας παραγωγικής βάσης που θα δημιουργήσει καινοτόμες επιχειρήσεις και προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, τα οποία θα αυξήσουν τις εξαγωγές, μειώνοντας ταυτόχρονα τις εισαγωγές και την εξάρτηση από αυτές. Η βελτίωση του επιπέδου παραγωγής, θα μειώσει την ανεργία και θα αυξήσει περεταίρω την εγχώρια ζήτηση, έχοντας πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην μεγέθυνση του ΑΕΠ. Έτσι γίνεται εφικτή, τόσο μία αναδιανομή του πλούτου, που θα διόρθωνε τα ακραία κοινωνικά φαινόμενα που έχουν εμφανιστεί, όσο και η κάλυψη των υποχρεώσεων της χώρας προς τους διεθνείς πιστωτές.

Για να γίνει εφικτό όμως το παραπάνω θα πρέπει να γίνουν στοχευμένες επενδύσεις, που ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι διατεθειμένος να κάνει. Επιπλέον, είναι αναγκαία η αποτελεσματική χρησιμοποίηση όλου του δυνατού ανθρωπίνου κεφαλαίου, η κατασκευή των κατάλληλων υποδομών και η αύξηση της ρευστότητας. Και αν κάνουμε τη υπόθεση πως το τελευταίο θα ικανοποιηθεί, από την υπόσχεση του Eurogroup για στήριξη της Ελλάδας στην έξοδο στις διεθνείς αγορές, σε όλα τα υπόλοιπα μπαίνει ως τροχοπέδη η απαίτηση για άπιαστα πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτά, είναι η πραγματική αιτία του «BrainDrain», της απάνθρωπης φορολογικής επιβάρυνσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, των μειωμένων επενδύσεων, της μηδαμινής εγχώριας ζήτησης, των χαμηλών ρυθμών μεγέθυνσης του ΑΕΠ και ως ένα βαθμό της πολιτικής αστάθειας. Και ενώ το μέτρο για την σύνδεση της αποπληρωμής του Χρέους με την απόδοση της Οικονομίας είναι θετικό, το μόνο που πραγματικά θα καταφέρει θα είναι η μείωση της επίδρασης του Χρέους στον Οικονομικό Κύκλο. Σημαντικό, αλλά όχι ικανό από μόνο του για να προωθήσει την ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας.

Αν πιστέψουμε πως το ερώτημα της παραμονής ή όχι στην Νομισματική Ένωση έχει σταματήσει να είναι το κυρίαρχο, για την κυβέρνηση τουλάχιστον μοιάζει να έχει απαντηθεί πλήρως, τότε θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη δημιουργία των βέλτιστων όρων ανάπτυξης και ύπαρξης της Ελλάδας μέσα στην Ένωση. Να ακολουθήσουμε τις οικονομικές πολιτικές που θα επανεκκινήσουν την Ελληνική Οικονομία και σταδιακά θα την κάνουν να φτάσει σε παρόμοια ταχύτητα με αυτές της Κεντρικής Ευρώπης. Αυτό εξάλλου, θα έπρεπε να είναι και το κύριο μέλημα της ίδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει αρχίσει να πληρώνει βαριά το τίμημα των ιδεολογικών εμμονών της και της δημιουργίας οικονομιών πολλών ταχυτήτων στο εσωτερικό της. Αυτή πρέπει να είναι η προτεραιότητα της Κυβέρνησης σε κάθε Eurogroup και όχι η Πολιτική διαχείριση του αποτελέσματος στο εσωτερικό της χώρας. Μια υπόσχεση για τη διαχείριση του χρέους δεν είναι αρκετή για να πάρει η Ελληνική παραγωγική μηχανή μπροστά και αν αρκεστούμε σε αυτή τα προβλήματα της χώρας απλά θα συνεχιστούν και διογκωθούν στο μέλλον. Ευτυχώς για την Ελλάδα, το μεγαλύτερο της πρόβλημα είναι πως αυτή, όπως και όλες οι προηγούμενες, δεν θα είναι η τελευταία συμφωνία. 

Αλέξανδρος Πάστρας - Οικονομολόγος

Του Κ. Παπουλή

Εδώ και μήνες η κυβέρνηση, με πρώτο «τιμονιέρη» τον Α. Φλαμπουράρη, «κοιμάται και ονειρεύεται, πως την αυγή», έρχεται   η ανάκαμψη. Αυτές τις μέρες μάλιστα, είχαμε χαρές και πανηγύρια, γιατί τα τελευταία μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, δείχνουν ότι το 3ο τρίμηνο του 2016, είχαμε αύξηση του ΑΕΠ (σε όρους όγκου) κατά 1,6% σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2015. Αναρωτιόμαστε, ζούμε σε κάποιο παράλληλο σύμπαν και δεν βλέπουμε γύρω μας την γενική βελτίωση;


Όταν κοιτάει κανείς καλύτερα τα στοιχεία, βλέπει: α) η ΕΛΣΤΑΤ αναθεώρησε την ύφεση του 3ου τριμήνου του 2015, ως προς το αντίστοιχο του 2014, προς το δυσμενέστερο και την «διπλασίασε», σε     -2,3%. Συνεπώς, έτσι «διπλασιάζεται» και η ανάκαμψη του 2016. β) Η καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών αυξάνεται εντυπωσιακά πάνω από 5%. Φαίνεται ότι ζούμε δηλαδή μέρες καταναλωτικής ευμάρειας, κάτι που δεν φαίνεται να ευσταθεί. γ) Οι εισαγωγές όμως αγαθών και υπηρεσιών μειώνονται και αυτές άνω του 10%.

Εδώ υπάρχει άλλο ζήτημα, πώς η αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών οδηγεί σε μείωση των εισαγωγών; Πρόκειται για μεγάλη αντίφαση. Προφανώς, δεν ισχύει, ούτε η αύξηση του ΑΕΠ, ούτε η αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών. Η αλήθεια είναι άλλη: Η ανάκαμψη είναι «μαύρη». Με την χρήση των καρτών, τoν περιορισμό των μετρητών κλπ, ένα μέρος του ΑΕΠ που δεν καταγραφόταν, και χαρακτηριζόταν ως παραοικονομία, μαύρη οικονομία φοροδιαφυγή, κ.α. τώρα «εμφανίζεται» στις στατιστικές. Συγχρόνως λόγω πιο αυστηρής νομοθεσίας, ακόμη και κομμάτι της αυτοκατανάλωσης, εμφανίζεται στο ΑΕΠ. Π.χ.: κάποιος που πριν δύο χρόνια έβγαζε λάδι (κυρίως για την οικογένεια και για τους άλλους συγγενείς) και το άλλο το πούλαγε «χέρι με χέρι», τώρα υποχρεώνεται να κόψει τιμολόγιο στο λιοτρίβι για το όλον, κλπ

Ενώ λοιπόν, το πραγματικό ΑΕΠ πέφτει, και το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού μειώνεται, τμήμα της οικονομικής δραστηριότητας που πέρναγε από την απόχη της στατιστικής, «πιάνεται», επειδή η διάμετρος του διχτιού μίκρυνε. Δεν πολλαπλασιάστηκαν τα ψάρια, απλώς τρώμε τον «γόνο». Στηνπραγματικότητα έχουμε «άσπρισμα» μέρους του ΑΕΠ.

Σε αυτή την «μαύρη» ανάκαμψη ποντάρει η κυβέρνηση και στηρίζει όλη της την αφήγηση και την διαπραγματευτική πολιτική. Έτσι ισχυρίζεται ότι δεν θα παρθούν άλλα μέτρα, θα πιαστούν οι στόχοι του πλεονάσματος για το 2018, θα βγούμε στις αγορές και όλα τα σχετικά.

Είναι δεδομένο, ότι το «άσπρισμα» μπορεί να συνεχιστεί για ένα-δύο το πολύ τρίμηνα και θα τερματιστεί η «δυναμική» του, τότε   η στατιστική θα απεικονίσει την ωμή πραγματικότητα. Η οποία δεν είναι άλλη από το ότι η χώρα βυθίζεται όλο και περισσότερο στο βάλτο, της ύφεσης ή της στασιμότητας, της μετανάστευσης, της φτωχοποίησης.

Είναι δεδομένο, ότι με την απόσπαση τέτοιων πλεονασμάτων, είναι αδύνατον να αυξηθεί η εγχώρια ζήτηση. Αλλά ακόμη και αν με κάποιο μαγικό τρόπο μπορούσε να αυξηθεί, αυτή θα διέφευγε στο «εξωτερικό», λόγω της ακριβής συναλλαγματικής ισοτιμίας που δημιουργεί έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και υψηλή ροπή προς εισαγωγές. Η Ελλάδα χρειάζεται αύξηση της εγχώριας ζήτησης, σε συνδυασμό με διόρθωση της συναλλαγματικής ισοτιμίας-υποτίμηση (ή και άλλα μέτρα προστατευτισμού) για να ανακάμψει. Και οι δύο πολιτικές είναι ανέφικτες, για την εντός ευρώ ελληνική οικονομία.

Συνεπώς, η μοίρα της οικονομικής πολιτικής, είναι ο γνωστός κύκλος: ύφεση ή στασιμότητα, δεν υπάρχει ανάκαμψη για να τροφοδοτήσει τα τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα, νέα μέτρα, άρα νέα ύφεση, άρα νέα μέτρα. Ο κύκλος κλείνει με την χρεοκοπία και πιθανότατα την άτακτη. Σε αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα δεν πρόκειται να βγει στις αγορές το 2017-2018. Το ίδιο το Δ.Ν.Τ. θεωρεί το ελληνικό χρέος, ιδιαίτερα μη βιώσιμο. Από την άλλη, για να πάμε σε 4ο μνημόνιο, αυτό πρέπει να είναι “light”, δηλαδή πρέπει να κάνει πίσω σε όλα το Βερολίνο, κάτι που είναι οικονομικά και πολιτικά αδύνατο.

Βρισκόμαστε λοιπόν πίσω εκεί που ξεκινήσαμε το 2010, τώρα με δυσμενέστερους όρους όσον αφορά την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και το «ξένο» δίκαιο του χρέους. Όμως ο παλιός ενιαίος κόσμος της παγκοσμιοποίησης και του ελεύθερου εμπορίου φαίνεται να γίνεται πολυπολικός και να αλλάζει.Μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, μια αθέτηση χρέους και αργότερα μια πολιτική προστατευτισμού της οικονομίας με αποδέσμευση από την Ε.Ε., πράγματα που τόσο χρειάζεται η Ελλάδα είναι μέσα στο πνεύμα της εποχής που έρχεται και στις νέες εμπορικές σχέσεις που θα αναδυθούν στον πλανήτη.

Η επόμενη μέρα της χώρας, λόγω της αναμενόμενης χρεοκοπίας είναι κατά πάσα πιθανότητα η Δραχμή. Το ζήτημα είναι ποιος θα διαχειριστεί την επόμενη μέρα, που θα κρίνει το μέλλον της χώρας και του λαού; Το υπάρχον πολιτικό σύστημα, όπου απροετοίμαστο και «ενωμένο», θα βαδίσει, γονατιστό, όπως οι προσκυνητές της Τήνου, προς το Βερολίνο και τον Σόιμπλε, με επικεφαλής ίσως κάποιον «τεχνοκράτη»-τραπεζίτη επαιτώντας βοήθεια και τεχνική λύση, και αποδεχόμενη την όποια «Σοϊμπλική» Δραχμή; Μια ριζοσπαστική δεξιά που θα φέρει μια συντηρητική έξοδο; Η ένα μεγάλο λαϊκό και πατριωτικό ρεύμα που θα κατοχυρώσει την εθνική ανεξαρτησία, θα βγάλει την χώρα από την κρίση υπέρ των δυνάμεων της εργασίας και της δημοκρατίας, θα διαμορφώσει συνθήκες μιας Ισλανδίας του Νότου και θα ανοίξει πανιά για ένα νέο κοινωνικό και πολιτικό παράδειγμα στην Μεσόγειο;

Προς το παρόν η διάσπαση, οι ιδεοληψίες, οι «ηγεμονισμοί» και η αδυναμία συνεννόησης, των περισσότερων από αυτούς που βλέπουν μια προοδευτική, πατριωτική, εργατική, τελικά μια λαϊκή λύση της κρίσης, εκτός των υπαρχουσών ευρωπαϊκών συντεταγμένων της χώρας, καθιστούν το τρίτο σενάριο εξαιρετικά ασθενές. Όλα, βεβαίως ανατρέπονται και για αυτό αγωνιζόμαστε.



sxedio-b

Κατά 0,9% μειώθηκε το ΑΕΠ στο τρίμηνο Γενάρη - Μάρτη 2014, ενώ οι αρχικές εκτιμήσεις ανέφεραν πτώση κατά 1,1%.  όπως ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Στα 23,1 δισ. ευρώ, διαμορφώθηκε το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2013, ή στο 12,7% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ.