Όπως ήταν αναμενόμενο, το TikTok «σκοτείνιασε» για τους 170 εκατομμύρια χρήστες του στις ΗΠΑ, καθώς ο νόμος που απαιτεί από την κινεζική μητρική εταιρεία ByteDance είτε να πουλήσει το μερίδιό της στην εφαρμογή είτε να αντιμετωπίσει απαγόρευση τέθηκε σε ισχύ.
Σε ένα αναδυόμενο παράθυρο που εμφανίζεται στην εφαρμογή, η εταιρεία έγραψε: «Ένας νόμος που απαγορεύει το TikTok έχει θεσπιστεί στις ΗΠΑ. Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το TikTok προς το παρόν».
Και πρόσθεσε: «Είμαστε τυχεροί που ο πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα συνεργαστεί μαζί μας για μια λύση για την επαναφορά του TikTok μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του. Παρακαλώ μείνετε συντονισμένοι!»
Η ροή βίντεο του TikTok ήταν κατά τα άλλα απρόσιτη στους χρήστες στις ΗΠΑ, μια από τις μεγαλύτερες αγορές τους. Η εφαρμογή επίσης δεν εμφανιζόταν πλέον στα καταστήματα εφαρμογών Apple και Google.
Άλλες εφαρμογές που ανήκουν στην ByteDance, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής επεξεργασίας βίντεο CapCut και της εφαρμογής κοινωνικών μέσων Lemon8, εμφάνιζαν παρόμοια μηνύματα και δεν ήταν επίσης διαθέσιμες στα καταστήματα εφαρμογών.
H υπόθεση του TikTok
Την Παρασκευή, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ επικύρωσε έναν νόμο που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο πέρυσι που απαιτεί από την ByteDance να πουλήσει την πλατφόρμα διαφορετικά θα αντιμετωπίσει πανεθνική απαγόρευση την Κυριακή, υποκινούμενο από ανησυχίες ότι η πλατφόρμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από το Πεκίνο για κατασκοπεία ή για διάδοση προπαγάνδας. Το TikTok αρνήθηκε ότι η κινεζική κυβέρνηση έχει οποιαδήποτε επιρροή στην εφαρμογή.
Το Σάββατο, ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «πιθανότατα» θα δώσει παράταση 90 ημερών στην προθεσμία όταν έρθει στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα.
Ωστόσο, από τα μεσάνυχτα απαγορεύτηκε σε εταιρείες όπως η Apple, η Google και η Oracle να παρέχουν υπηρεσίες διανομής ή φιλοξενίας της εφαρμογής βίντεο, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουν πρόστιμα 5.000$ ανά χρήστη. Με την εφαρμογή πλέον σκοτεινή, αυτό δείχνει ότι αποφάσισαν ότι οι κίνδυνοι που συνδέονται με την παραβίαση του νόμου μεταξύ της προθεσμίας τα μεσάνυχτα και της ορκωμοσίας του Τραμπ τη Δευτέρα ήταν πολύ υψηλοί. Η Apple, η Google και η Oracle δεν απάντησαν αμέσως στα αιτήματα για σχολιασμό.
Η θέση του Λευκού Οίκου
Αργά την Παρασκευή, το TikTok ανέφερε ότι οι δηλώσεις από τον Λευκό Οίκο καθώς και από το υπουργείο Δικαιοσύνης «δεν παρείχαν την απαραίτητη σαφήνεια και διαβεβαίωση στους παρόχους υπηρεσιών που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διατήρησης της διαθεσιμότητας του TikTok» στις ΗΠΑ και ότι χωρίς « μια οριστική δήλωση για την ικανοποίηση των πιο κρίσιμων παρόχων υπηρεσιών που διασφαλίζουν τη μη επιβολή, το TikTok θα αναγκαστεί να σκοτεινιάσει στις 19 Ιανουαρίου».
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Karine Jean-Pierre το Σάββατο ανέφερε ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος για την TikTok ή άλλες εταιρείες να λάβουν μέτρα τις επόμενες ημέρες πριν η κυβέρνηση Τραμπ αναλάβει τα καθήκοντά της τη Δευτέρα».
Την Παρασκευή, ο Τραμπ είπε ότι μίλησε με τον πρόεδρο Xi Jinping και συζήτησε το TikTok με τον Κινέζο ηγέτη. Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι δύο ηγέτες μίλησαν, αλλά δεν διευκρίνισαν εάν το TikTok ήταν μέρος της συνομιλίας.
Η εταιρεία πάντως έχει τονίσει ότι έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στον Τραμπ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του υποσχέθηκε να «σώσει» το TikTok. Το ενδιαφέρον του εκλεγμένου προέδρου για την εφαρμογή προέρχεται εν μέρει αφού χρησιμοποίησε την πλατφόρμα κατά την περσινή προεκλογική εκστρατεία για να ασχοληθεί με τους νέους ψηφοφόρους.
Η αβεβαιότητα ώθησε τους influencers να θρηνήσουν για την απώλεια της εφαρμογής και να κατευθύνουν τους ακόλουθούς τους σε ανταγωνιστές όπως το Instagram της Meta. Προκάλεσε επίσης χάος μέσα στην ίδια την εταιρεία. Τις ημέρες πριν από την απαγόρευση, η εταιρεία έσπευσε να καθησυχάσει το προσωπικό των ΗΠΑ ότι θα εξακολουθούσαν να έχουν θέσεις εργασίας και να συνεχίζουν να αμείβονται ακόμη και αν η εφαρμογή κλείσει, σύμφωνα με τρία άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση.
«Δυστυχώς το TikTok θα αναγκαστεί να κλείσει στις 19 Ιανουαρίου», ανακοίνωσε η δημοφιλής πλατφόρμα στο Χ το βράδυ της Παρασκευής, εκτός κι αν «η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν εγγυηθεί ότι δεν θα εφαρμοστεί ο νόμος» που προβλέπει την απαγόρευση του μέσου κοινωνικής δικτύωσης στις ΗΠΑ.
Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει την ανακοίνωση.
Το TikTok
Το TikTok δίνει εδώ και μήνες μάχη κατά νόμου που υιοθετήθηκε από το Κογκρέσο τον Μάρτιο του 2024, ο οποίος απαιτεί από τη μητρική εταιρεία της πλατφόρμας, ByteDance, να πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία στις ΗΠΑ ως τις 19 Ιανουαρίου 2025 ή διαφορετικά να αναστείλει τις δραστηριότητές της στη χώρα.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι για περισσότερους από 170 εκατομμύρια Αμερικανούς το TikTok προσφέρει έναν σημαντικό τρόπο έκφρασης, διάδρασης και ένταξης σε μια κοινότητα», ανέφεραν στην ομόφωνη απόφασή τους οι εννέα δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου.
«Όμως το Κογκρέσο έκρινε ότι είναι απαραίτητη η απαγόρευσή του προκειμένου να απαντήσει στις βάσιμες ανησυχίες του για την εθνική ασφάλεια», πρόσθεσαν.
Η ομοσπονδιακή απαγόρευση που τίθεται σε ισχύ από τις 19 Ιανουαρίου προβλέπει ότι θα απαγορεύεται σε νέους χρήστες να κατεβάζουν την εφαρμογή του TikTok από τα διαδικτυακά καταστήματα της Apple ή της Google.
Ωστόσο οι υπάρχοντες χρήστες θα εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό, αν και οι υπηρεσίες που τους παρέχονται αναμένεται να περιορίζονται σταδιακά και τελικά να σταματήσουν, καθώς οι άλλες εταιρείες θα απαγορεύεται να υποστηρίζουν το TikTok.
Ο Λευκός Οίκος εκτίμησε ότι «η εφαρμογή του νόμου εναπόκειται στην επόμενη κυβέρνηση, η οποία αναλαμβάνει καθήκοντα τη Δευτέρα», όπως δήλωσε η εκπρόσωπός του Καρίν Ζαν-Πιέρ.
Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης από την άλλη επεσήμανε την Παρασκευή ότι θα χρειαστεί χρόνος για να εφαρμοστεί ο νόμος, εγείροντας ερωτήματα για τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις του.
Το TikTok πάντως εκτίμησε ότι οι ανακοινώσει αυτές «δεν προσέφεραν την απαραίτητη σαφήνεια και διαβεβαίωση στους παρόχους υπηρεσιών οι οποίοι διαδραματίζουν αναπόσπαστο ρόλο στη διατήρηση της διαθεσιμότητας του TikTok για περισσότερους από 170 εκατομμύρια Αμερικανούς».
Οι δηλώσεις Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι επιθυμεί η πλατφόρμα να εξακολουθήσει να είναι διαθέσιμη στις ΗΠΑ και μάλιστα απευθύνθηκε και στο Ανώτατο Δικαστήριο με αυτό το αίτημα, μάταια όμως.
Χθες υπογράμμισε ότι «σέβεται» την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, αλλά πρόσθεσε ότι «χρειάζεται χρόνο» για να «πάρω μια απόφαση για το TikTok» υποσχόμενος ότι αυτό θα συμβεί «στο όχι πολύ μακρινό μέλλον. Αλλά θα πρέπει να έχω τον χρόνο να εξετάσω την κατάσταση. Αναμείνατε!».
Ο Ρεπουμπλικανός που ορκίζεται πρόεδρος των ΗΠΑ τη Δευτέρα επεσήμανε ότι αναφέρθηκε στο θέμα του TikTok στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε χθες με τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Εξάλλου ο επικεφαλής της πλατφόρμας Σου Τσιου είναι μεταξύ των προσκεκλημένων στην ορκωμοσία του Τραμπ.
«Ευχαριστώ τον πρόεδρο Τραμπ για τη δέσμευσή του να εργαστεί μαζί μας προκειμένου να βρούμε μια λύση που θα επιτρέψει στο TikTok να παραμείνει διαθέσιμο στις ΗΠΑ», δήλωσε ο Σου Τσιου σε βίντεο που ανήρτησε χθες στην πλατφόρμα.
«Θα θέσουμε σε εφαρμογή μέτρα για να εμποδίσουμε να κλείσει το TikTok» στις ΗΠΑ, διαβεβαίωσε την Πέμπτη μιλώντας στο Fox News ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Μάικ Γουόλς τον οποίο ο Τραμπ έχει επιλέξει για σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας.
Στο προσκήνιο έχει εισέλθει η κινεζική εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης RedNote, καθώς περισσότερο από μισό εκατομμύριο χρήστες του TikTok «μετακινήθηκαν» στην πλατφόρμα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πιθανή επικείμενη απαγόρευση της εφαρμογής στις ΗΠΑ.
Γνωστή με το κινεζικό της όνομα «Xiaohongshu» στην Κίνα, η πλατφόρμα είναι μια δημοφιλής εφαρμογή lifestyle, όπου οι χρήστες καταγράφουν τη ζωή τους και δημοσιεύουν συμβουλές και προτάσεις τους.
Τι είναι αυτή η εφαρμογή;
Το RedNote θεωρείται συχνά ως μια τοπική προσαρμογή του Instagram στην Κίνα. Το κινεζικό του όνομα Xiaohongshu μεταφράζεται στα αγγλικά ως «Little Red Book», μια φράση που παραδοσιακά αναφέρεται σε μια συλλογή από ρητά του Κινέζου ηγέτη, Μάο Τσετούνγκ.
Θεωρείται ευρέως γνωστή ως η «μηχανή αναζήτησης» στην Κίνα για διάφορες προτάσεις, με τα πιο δημοφιλή θέματα στην εφαρμογή να καλύπτουν θεματολογία, όπως η ομορφιά, η μόδα, τα ταξίδια και το φαγητό.
Οι χρήστες της στην Κίνα είναι κυρίως νέοι και γυναίκες.
Η διεπαφή της διαφέρει από το TikTok ή το Instagram στο ότι εμφανίζει ταυτόχρονα πολλαπλές αναρτήσεις - είτε βίντεο, είτε φωτογραφίες, είτε κείμενα μεγαλύτερης διάρκειας.
Οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε συζητήσεις, να μοιράζονται τις αναρτήσεις τους, να καλούν ο ένας τον άλλον και να αγοράσουν προϊόντα. Η πλατφόρμα έχει δεχθεί πρόσφατα μεγάλη ώθηση από τις πωλήσεις μέσω livestreaming.
Από το 2023, είχε περισσότερους από 300 εκατομμύρια μηνιαίως ενεργούς χρήστες, σύμφωνα με αναφορές κινεζικών μέσων ενημέρωσης.
Σε ποιον ανήκει η RedNote;
Η εφαρμογή ιδρύθηκε από τη Μιράντα Κου, τη σημερινή πρόεδρό της, και τον Τσάρλγουιν Μάο, τον διευθύνοντα σύμβουλό της, το 2013 στη Σαγκάη.
Αρχικά ονόμασαν την εφαρμογή «Hong Kong Shopping Guide» και απευθύνονταν σε Κινέζους τουρίστες που αναζητούσαν συστάσεις εκτός της ηπειρωτικής χώρας.
Η RedNote θεωρείται ως πιθανή υποψήφια για IPO. Στους μετόχους περιλαμβάνονται οι κινεζικοί τεχνολογικοί «κολοσσοί»: Alibaba και Tencent, ο κρατικός επενδυτής Temasek της Σιγκαπούρης, καθώς και οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων GSR Ventures, DST Global και GGV Capital.
Ο Μάο έχει προσωπική περιουσία περίπου 18 δισ. γιουάν (2,5 δισ. δολάρια), ενώ ο Κου έχει περιουσία 12 δισ. γιουάν, σύμφωνα με τον κατάλογο πλουσίων της Hurun της Κίνας.
Έχει παγκόσμιες φιλοδοξίες;
Η εφαρμογή χρησιμοποιείται κυρίως από Κινέζους και ενώ οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη γλώσσα της εφαρμογής, το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου μέχρι σήμερα είναι στα Μανδαρινικά κινέζικα.
Η εισροή χρηστών του TikTok φαίνεται να αιφνιδίασε τη RedNote. Δύο πηγές που γνωρίζουν την εταιρεία δήλωσαν ότι προσπαθούσαν να βρουν τρόπους να συντονίσουν το αγγλόφωνο περιεχόμενο και να δημιουργήσουν εργαλεία μετάφρασης αγγλικών - κινέζικων.
Η RedNote διατηρεί μόνο μία έκδοση της εφαρμογής της, αντί να τη χωρίζει σε υπερπόντιες και εγχώριες εφαρμογές. Αντίθετα, η Tencent διατηρεί υπερπόντιες και εγχώριες εκδόσεις της εφαρμογής WeChat, ενώ η ByteDance διαθέτει επίσης μια έκδοση του TikTok για την ηπειρωτική Κίνα που ονομάζεται Douyin, εν μέρει για να συμμορφωθεί με τους κανόνες της κινεζικής κυβέρνησης για τη μετριοπάθεια.
Η εταιρεία επιθυμεί να εκμεταλλευτεί την ξαφνική έξαρση της προσοχής, καθώς τα στελέχη τη βλέπουν ως μια πιθανή πορεία για την επίτευξη παγκόσμιας δημοτικότητας παρόμοιας με αυτή του TikTok, ανέφεραν οι πηγές.
Ο οικονομολόγος Κοσμάς Μαρινάκης, γνωστός ως Greekonomics στο YouTube, πριν λίγες μέρες επανήλθε απαντώντας στον Άρη Πορτοσάλτε, ο οποίος ουσιαστικά τον ανάγκασε να κατεβάσει προηγούμενο βίντεο του με τίτλο «Το Τρίγωνο της Διαπλοκής».
Στο συγκεκριμένο βίντεο περιέγραφε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η διαπλοκή στην χώρα μας, ανάμεσα σε πολιτικούς, μεγάλες επιχειρήσεις και ΜΜΕ.
Φυσικά η ανάλυση που είχε κάνει φαίνεται ότι ενόχλησε τον δημοσιογράφο του ΣΚΑΪ, ο οποίος παραδέχθηκε ότι με δική του παρέμβαση κατέβηκε το βίντεο του καθηγητή.
«Ήρθε η ώρα να απαντήσω απευθείας και επωνύμως στον κύριο Πορτοσάλτε για αυτά που έγραψε για εμένα στο X, χωρίς να τολμήσει να γράψει το όνομα μου.
Κύριε Πορτοσάλτε δεν με καλέσατε στο δικαστήριο για να αποδείξω τα λεγόμενα μου, όπως γράψατε.
Δεν είμαστε κανάλι πολιτικής ούτε ερευνητικής δημοσιογραφίας.
Είμαστε κανάλι πολιτικής επιστήμης και μοναδική μας αποστολή είναι να οπλίσουμε τους θεατές μας με γνώση, αντικειμενικά δεδομένα και δική τους κρίση, ώστε να μη γίνονται αντικείμενα εκμετάλλευσης από κανέναν πολιτικό, κανένα κόμμα, κανένα συμφέρον και κανέναν καλοθελητή οποιασδήποτε εξουσίας επιχειρήσει να στήσει παιχνίδια στην πλάτη τους», ανέφερε συγκεκριμένα,
Πάντως η επίθεση που έχει δεχθεί ο Κοσμάς Μαρινάκης δημιούργησε ένα κύμα στήριξης προς το πρόσωπό του στα social media με το #greekonomics να βρίσκεται στα hasthag που κυριαρχούν στο «X», με τους χρήστες να στέκονται στο πλευρό του καθηγητή που προσπάθησε να αναδείξει «πως λειτουργεί το σύστημα».
#greekonomics#Πορτοσαλτε
Ένας άνθρωπος μιλώντας μέσω της λογικής καταφέρνει να νας μενταλαμπαδέυσει οικονομικές γνώσεις με τόσο στοχευμένο και επιμορφωτικό τρόπο και το σύστημα τον πολεμά επειδή μας παραδίδει εισητήριο ΔΩΡΕΑΝ για το παρασκήνιο και βλέπουμε τι παίζεται πάνω στις… pic.twitter.com/MLDhtaUoYQ
Στην παρούσα ανάρτηση, θα παρατεθούν τα πορίσματα στα οποία είχαν καταλήξει οι εβραίοι μετανάστες επιστήμονες στις ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του 1940 λόγω της ανόδου του ναζισμού στην Ευρώπη, Paul Lazarsfeld (1901-1976), κοινωνιολόγος και μαθηματικός από την Αυστρία και Robert Merton, (1910-2003), πατέρας της σύγχρονης κοινωνιολογίας με καταγωγή από τη Ρωσία, και θα διερευνηθεί με ποιο τρόπο τα συμπεράσματά τους επαληθεύτηκαν στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης.
Θα αναλυθούν οι όροι «ακτιβισμός του τεμπέλη» ή «ακτιβισμός του καναπέ», που έχουν μεν εξελιχθεί από εκείνη την εποχή, ωστόσο εξακολουθούν να διατηρούν τον ίδιο συναισθηματικό αντίκτυπο και επιχειρήματα σχετικά με το κατά πόσον μπορούν να μετριαστούν οι αρνητικές επιπτώσεις τους.
Τέλος, θα εξηγηθεί τι ρόλο έπαιξαν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης σε πολιτικά κινήματα όπως το πασίγνωστο Occupy Wall Street και τα (made by USAID) 1 πραξικοπήματα των «Αραβικών ανοίξεων», αντλώντας από την έρευνα δύο τεχνοκοινωνιολόγων νεώτερης γενιάς, την καθηγήτρια κοινωνιολογίας Zeynep Tüfekçi και τον καθηγητή κοινωνιολογίας της δημοσιογραφίας Sakir Esitti.
Και στο βάθος… Σχολή της Φρανκφούρτης
Οι Lazarsfeld και Merton στο πρωτοποριακό δοκίμιό τους του 1948 με τίτλο Mass communication, popular taste and organized social action (Μαζική επικοινωνία, λαϊκές προτιμήσεις και οργανωμένη κοινωνική δράση), έγραψαν για τη δυνητική δύναμη των μέσων μαζικής ενημέρωσης, συγκρίνοντας τη δύναμη του ραδιοφώνου με τη δύναμη της ατομικής βόμβας.
Σημειωτέον, ότι οι δύο προαναφερθέντες έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο ως «σοσιαλιστές επιστήμονες» στις κατευθυνόμενες έρευνες για την καταστολή των μαζών του γερμανικού Ινστιτούτου για την Κοινωνική Έρευνα του πανεπιστημίου Γκαίτε της Φρανκφούρτης που έμεινε ευρέως γνωστό και διάσημο υπό τον άτυπο όρο «Σχολή της Φρανκφούρτης».
Οι Lazarsfeld και Merton θεωρούσαν ότι η τεράστια επιρροή των ΜΜΕ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για καλό ή για κακό, αλλά χωρίς επαρκή έλεγχο, το πιθανότερο είναι ότι θα συνέβαινε το τελευταίο.
Σε εκείνο το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση The Communication of Ideas του Ινστιτούτου Θρησκευτικών και Κοινωνικών Σπουδών επινόησαν τον όρο «ναρκωτική δυσλειτουργία» (Νarcotizing Dysfunction) που όρισαν ως την αρνητική παρενέργεια των μέσων μαζικής ενημέρωσης, δηλαδή την επί της ουσίας, υπνωτιστική επίδρασή τους σε ένα άτομο, προειδοποιώντας ότι αυτή η δυσλειτουργία μπορεί να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να αναλάβουν οποιεσδήποτε αποτελεσματικές δράσεις για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους όταν καταπατώνται.
Και δεδομένου ότι εξαιτίας των ΜΜΕ ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος αφιερώνεται στην ανάγνωση και την ακρόαση πληροφοριών, τελικά ο χρόνος που απομένει για οργανωμένη πολιτική και κοινωνική δράση είναι ελάχιστος έως μηδενικός. Και πράγματι, αυτό το διαπιστώνουμε καθημερινά.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των Lazarsfeld και Merton: «Ο πολίτης απατάται πιστεύοντας ότι γνωρίζοντας απλώς τα προβλήματα της καθημερινότητάς του θα μπορέσει να κάνει κάτι για αυτά. Αν και είναι πλήρως ενημερωμένος, αν και ανησυχεί, και έχει κάθε είδους ιδέες για το τι πρέπει να γίνει, τελικά το μόνο που κάνει αφού τελειώσει το δείπνο του, ακούσει τα αγαπημένα του ραδιοφωνικά προγράμματα και διαβάσει τη δεύτερη εφημερίδα της ημέρας, είναι να πάει για ύπνο». (Σημ.: Τότε η τηλεόραση δεν ήταν ακόμα μαζικά διαδεδομένη).
«Χωνεύοντας» λοιπόν απλώς πλήθος πληροφοριών (οι περισσότερες από τις οποίες μας είναι άχρηστες, αν προσθέσουμε και τον καταιγισμό διαφημίσεων που σήμερα πια πασεισφρέει διαρκώς ανάμεσα στα ενημερωτικά άρθρα ή βίντεο) αισθανόμαστε σαν να έχουμε κάνει «κάτι».
Προσέξτε τη λειτουργία του μηχανισμού της ναρκωτικής δυσλειτουργίας: Δεδομένου ότι ο θεατής/ακροατής έχει ξοδέψει όλη την ενέργειά του για να ενημερωθεί [πολιορκούμενος και από πληθώρα διαφημίσεων], δεν του έχει απομείνει καθόλου άλλη, ώστε να πάρει οποιαδήποτε απόφαση ή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις στον πραγματικό κόσμο.
Οι Lazarsfeld και Merton προειδοποίησαν ότι η αύξηση των δόσεων μαζικής επικοινωνίας μπορεί να μετατρέψει τους πολίτες από ενεργούς, σε εντελώς παθητικούς, και πράγματι αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα σε μείζονα κλίμακα εξαιτίας της παγκόσμιας εξάπλωσης του διαδικτύου και των έξυπνων κινητών τηλεφώνων.
Ναρκωτική δυσλειτουργία και αμερικανικό Deep State
Στο σημείο αυτό θα επισημάνω ότι οι περισσότεροι κοινωνιολόγοι και ψυχίατροι του μεσοπολέμου που προέρχονταν από την Ευρώπη και μεγαλούργησαν στις ΗΠΑ ήταν εβραϊκής καταγωγής και εργάζονταν άοκνα πάνω σε έρευνες για την αδρανοποίηση και τον υπνωτισμό των μαζών, στην κυβερνητική επιστήμη (cybernetics), στις ανθρώπινες κοινωνίες ως συστήματα κυβερνητικής, στην εφαρμογή ψυχιατρικών μεθόδων σοκ στις κοινωνίες και σε συστήματα στατιστικών που οι ίδιοι κατηγοριοποιούσαν σύμφωνα με τις εντολές των χρηματοδοτών τους.
Ποια είναι η εξήγηση αυτής της εμμονής καθυπόταξης των συνανθρώπων τους;
Λόγω της ανόδου του ναζισμού στην Ευρώπη οι εβραίοι επιστήμονες χρηματοδοτούνταν από εβραϊκούς οργανισμούς και λόμπι, όπως η Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή (American Jewish Committee), η Εβραϊκή Επιτροπή Εργασίας (Jewish Labor Committee) καθώς και από το φιλοσιωνιστικό ίδρυμα Ροκφέλλερ κ.ά. έχοντας εντολή να προσέξουν την άνοδο του ναζισμού. Στην πραγματικότητα αυτό δεν ήταν παρά η επιφανειακή δικαιολογία. Στόχος ήταν να εξαλειφθούν οι αντιδράσεις για την δημιουργία του κράτους του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή και αργότερα για την επιβολή παγκόσμιας σιωνιστικής κυριαρχίας.
Μέσω των ερευνών όμως εκείνης της εποχής προέκυψαν συγκλονιστικά συμπεράσματα για το πώς μπορεί να χειραγωγηθούν και να αδρανοποιηθούν δίχως συλλήψεις, βασανιστήρια ή δολοφονίες ακόμα και οι ενεργοί πολίτες.
Ο Lazarsfeld που υπήρξε διευθυντής του Γραφείου Εφηρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Κολούμπια, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου διηύθυνε το περιβόητο Radio Project στις ΗΠΑ και υπήρξε προϊστάμενος του έτερου διάσημου μέλους της Σχολής της Φρανκφούρτης Theodor Adorno, ο οποίος λάνσαρε το πονηρό αφήγημα της «Αυταρχικής Προσωπικότητας» και του «αντισημιτισμού» και που αργότερα έγινε διευθυντής του ίδιου προγράμματος.
Το Radio Project ήταν ένα πρόγραμμα που μελετούσε τις συνέπειες των ΜΜΕ, και ιδιαίτερα τη ναρκωτική δυσλειτουργία που προκαλούν στις ανθρώπινες κοινωνίες, φαινόμενο που τράβηξε αμέσως το ενδιαφέρον των σιωνιστών καθώς εξυπηρετούσε ιδιαιτέρως τη βούληση της εγκαθίδρυσης ενός παγκόσμιου σιωνιστικού κράτους που η ηγεσία του θα παρέμενε ανενόχλητη από τις διαμαρτυρίες των «υπηκόων» του διότι πολύ απλά όντας απασχολημένοι στο να αφομοιώσουν τον καταιγισμό πληροφοριών, δεν θα τους έμενε καθόλου χρόνος να αντιδράσουν στην καταπίεση που θα υφίσταντο.
Ούτε αστυνομία, ούτε δακρυγόνα, ούτε συλλήψεις, φυλακίσεις και βασανιστήρια. Οι μεγάλες μάζες πολύ απλά μέσω της ναρκωτικής δυσλειτουργίας δεν θα είναι ποτέ σε θέση να αντιδράσουν κατά των ολοκληρωτικών καθεστώτων.
Για να καταλάβουμε μάλιστα πώς δομήθηκε σιγά σιγά το βαθύ αμερικανικό κράτος (Deep State) που είναι κατά βάσιν σιωνιστικό, η πρώτη σύζυγος του Lazarsfeld ήταν η επίσης εβραία ψυχολόγος Mary Jahoda που μαζί με τον επίσης εβραίο ψυχίατρο Nathan Ackerman συνέγραψαν τη μελέτη Antisemitism and Emotional Disorder: A Psychoanalytic Interpretation (Αντισημιτισμός και συναισθηματική διαταραχή: μια ψυχαναλυτική ερμηνεία), 1950, που χαρακτήριζε ψυχοπαθείς όσους ήταν απλώς πατριώτες, βαφτίζοντάς τους εντελώς αυθαίρετα «αντισημίτες». Και οι δύο αυτοί επιστήμονες έγιναν αργότερα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του τρομερού για τα απάνθρωπα πειράματά του πάνω σε ανθρώπους Ινστιτούτου Tavistock του Λονδίνου.
Οι περισσότεροι εβραίοι επιστήμονες των κοινωνικών επιστημών που κατέφυγαν στις ΗΠΑ κατά την περίοδο της ανόδου του ναζισμού στην Ευρώπη ανήκαν στη Σχολή της Φρανκφούρτης.
Σταδιακά όμως «όλως τυχαίως» τα μέλη της Σχολής έλαβαν θέσεις – κλειδιά σε διάφορα ερευνητικά τμήματα του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ (Office of Strategic Services-OSS, πρόγονο της CIA), του Γραφείου Πληροφοριών του Ναυτικού (Office of Naval Intelligence-ONI) και του Υπουργείου Εξωτερικών, διαμορφώνοντας το λεγόμενο βαθύ αμερικανικό κράτος μαζί με μέλη των τεκτονικών στοών που ήταν ενεργές ήδη από την εποχή του προέδρου Ουάσινγκτον και της Αμερικανικής Επανάστασης.
(* Διαβάστε περισσότερα για τη Σχολή της Φρανκφούρτης και για το πότε, πώς και γιατί κατασκευάστηκε ο όρος «αντισημιτισμός» στο βιβλίο μου «Τι είναι και τι επιδιώκει ο μετανθρωπισμός», μέρος Γ΄, εκδ. Μιχάλη Σιδέρη):
Η ψευδαίσθηση της πολιτικής δράσης στα Social Media
Καθώς λοιπόν πενήντα χρόνια πριν από την εμφάνιση του διαδικτύου και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης τα αποτελέσματα των ερευνών των Lazarsfeld και Merton έγιναν γνωστά στους αρμόδιους κύκλους, είναι επιτακτική ανάγκη να αντιληφθούμε ότι αυτή η θεωρία πράγματι ισχύει σε στην εποχή της επιταχυνόμενης μαζικής συνδεσιμότητας.
Αν ανήκετε σ’ αυτούς που «ποστάρουν» καθημερινώς φωτογραφίες, σκιτσάκια ή αναρτήσεις στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης επί παντός επιστητού ή αναπαράγετε ή γράφετε διαρκώς οι ίδιοι λιβέλους κατά της κυβέρνησης και γενικότερα κατά της ανομίας, της βίας, της εγκληματικότητας και της διαφθοράς και επαναλαμβάνετε τα απολύτως αναποτελεσματικά «Ξυπνήστε επιτέλους», «σανοφάγοι», «πρόβατα», «μπεεεεε» κ.ά, και δεν βλέπετε απολύτως καμμία πολιτική αλλαγή, αλλά δεν συμμετέχετε σε κάποια οργανωμένη κίνηση και δεν έχετε φυσική παρουσία, τώρα μπορείτε να καταλάβετε το γιατί «δεν γίνεται τίποτε» και «δεν κουνιέται φύλλο»: διότι εσείς οι ίδιοι είστε μέρος του προβλήματος και εξυπηρετείτε την διαιώνιση του ολοκληρωτισμού.
Χιουμοριστικό σκίτσο που αποδίδει πολύ επιτυχημένα την ψευδαίσθηση εκατομμυρίων χρηστών των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης ότι είναι πολιτικά ενεργοί και… πολεμούν την εξουσία με διαδικτυακούς λιβέλους και τίποτε άλλο.
Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα δεν πέφτουν με αγανακτισμένα post, βρισιές, «μου αρέσει» και «κοινοποιείστε».
Ιδού γιατί:
Ο καθηγητής Esitti στο δοκίμιό του με τίτλο Narcotizing Effect of Social Media (2016), προειδοποιεί ότι «η ανάρτηση πολιτικών ζητημάτων σε πλατφόρμες αυτού του είδους μπορεί να δώσει στον χρήστη μια ψευδαίσθηση ολοκλήρωσης και να χρησιμεύει ως εργαλείο που ικανοποιεί τον εαυτό του και ναρκώνει τους συμμετέχοντες» (σελ. 1025).
Όπως επισημαίνει, ο αγγλικός όρος slacktivism, που είναι ο συνδυασμός των λέξεων «slacker» (τεμπέλης) και «activism» (ακτιβισμός) και σημαίνει ακτιβισμός του τεμπέλη, είναι ο σύγχρονος όρος για τη θεωρία της ναρκωτικής δυσλειτουργίας, καθώς ο κίνδυνος των αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το ότι λειτουργούν ως εσφαλμένη και παραπλανητική εναλλακτική της πραγματικής πολιτικής συμμετοχής.
Παρόμοιοι όροι που απηχούν τη θεωρία της ναρκωτικής δυσλειτουργίας στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης είναι clicktivism, ακτιβισμός του καναπέ ή πολιτική δράση του καναπέ.
Αυτοί οι όροι αναφέρονται στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι που νομίζουν ότι «συμμετέχουν» σε πολιτικές δράσεις μέσα από την άνεση του σπιτιού τους πιστεύοντας ότι «τα δίνουν όλα», στην πραγματικότητα το μόνο που κάνουν είναι να δώσουν μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και να κάνουν κλικ στην ένδειξη «αποστολή» (send) προκειμένου να συμμετάσχουν σε ένα ηλεκτρονικό ψήφισμα ή σε έναν συγκεκριμένο σκοπό.
Ο Esitti γράφει χαρακτηριστικά:
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν στα άτομα την ευκαιρία να εκφράσουν τις ιδέες, τα συναισθήματα και τις δυσαρέσκειές τους στον κυβερνοχώρο. Στην περίπτωση αυτή, (αν εφαρμόσουμε την προσέγγιση της ναρκωτικής δυσλειτουργίας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης) η έκφραση ιδεών, συναισθημάτων και οι δυσαρέσκειες στον κυβερνοχώρο μπορεί να κάνουν τους χρήστες να αισθάνονται ότι έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Πιο ξεκάθαρα, η έκφραση συναισθημάτων μέσω αποστολής μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, tweets ή αναρτήσεων θα μπορούσε να χρησιμεύει για αυτοϊκανοποίηση.
»Συνεπώς, η κοινωνική συνείδηση των ατόμων «παραμένει πεντακάθαρη»
(όπως ακριβώς τόνισαν οι Lazarsfeld και Merton προ πολλού) εφόσον και
ανησυχούν, και ενημερώθηκαν και εξέφρασαν τα συναισθήματά τους για το θέμα.
»Σε αυτή την περίπτωση, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης μπορούν να θεωρηθούν ως «κοινωνικό ναρκωτικό» ή «το νέο όπιο των σύγχρονων κοινωνιών». Γιατί γνωρίζοντας, ανησυχώντας και εκφράζοντας συναισθήματα στον κυβερνοχώρο, δεν σημαίνει ότι ακολουθούνται πάντα από εκτός σύνδεσης συμμετοχή και ενέργειες στον πραγματικό κόσμο.
»Οι άνθρωποι είναι πιο ισχυροί όταν έχουν φυσική παρουσία στους δρόμους και συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Επομένως, η ανάρτηση ορισμένων πληροφοριών, η κοινή χρήση εικόνων, ο σχολιασμός στο Facebook ή το retweet μιας ανάρτησης στο Twitter (σήμερα Χ), η σύντομη εμφάνιση κάποιας φαινομενικής ανησυχίας, όπως άλλωστε δήλωναν οι Lazarsfeld και Merton, γίνονται ο τρόπος να έχουν οι άνθρωποι ήσυχοι τη συνείδησή τους».
Ο νομικός Ryan Budish, ειδικός σε θέματα διακυβέρνησης τεχνητής νοημοσύνης και λογοκρισίας διαδικτύου και νυν υπεύθυνος Απορρήτου και Δημόσιας Πολιτικής του Meta, σε άρθρο του με τίτλο Click to change: Optimism despite online activism’s unmet expectations (Κλικ για την αλλαγή: Αισιοδοξία παρά τις ανεκπλήρωτες προσδοκίες του διαδικτυακού ακτιβισμού), 2012, τονίζει ότι «αυτή η διαδικασία μειώνει δραματικά το κόστος συμμετοχής, καθιστώντας τη συμμετοχή σε μια διεκδίκηση, ασήμαντη υπόθεση. Έτσι, μία οργάνωση μπορεί εύκολα να υποστηρίξει ότι έχει χιλιάδες ή εκατομμύρια μέλη, των οποίων ωστόσο η μοναδική συνεισφορά δεν είναι τίποτα άλλο από την παροχή μιας διεύθυνσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου» (σελ. 750).
Με άλλα λόγια, επειδή στον διαδικτυακό κόσμο απαιτείται λιγότερη προσπάθεια για να εμπλακούμε πολιτικά, μπορεί να νιώθουμε ότι συνεισφέρουμε πολύ σε μια πολιτικοκοινωνική διεκδίκηση, ενώ επί της ουσίας δεν κάνουμε απολύτως τίποτε.
Η δε μελέτη των Kirk Kristofferson, Katherine White, και John Peloza, με τίτλο The Nature of Slacktivism: How the Social Observability of an Initial Act of Token Support Affects Subsequent Prosocial Action (Η φύση του ακτιβισμού του καναπέ: Πώς η κοινωνική παρατηρησιμότητα μιας αρχικής πράξης συμβολικής υποστήριξης επηρεάζει την επακόλουθη προκοινωνική δράση), 2014, επισημαίνει ότι «τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ενθαρρύνουν μορφές διαδικτυακού ακτιβισμού χαμηλής προσπάθειας (π.χ. συμβολική υποστήριξη, όπως retweet ή αλλαγή φωτογραφιών προφίλ) που υποκαθιστούν και καταστέλλουν τις μακροπρόθεσμες προσπάθειες των πραγματικών ακτιβιστών» (σελ. 1150).
Μ’ άλλα λόγια, η εικονική «υποστήριξη» ισοδυναμεί με το απόλυτο ΤΙΠΟΤΕ.
Για να το πω πιο κυνικά, ο ακτιβισμός του καναπέ μας κάνει να νιώθουμε ότι συνεισφέρουμε σημαντικά στα ζητήματα που μας ενδιαφέρουν ενώ, στην πραγματικότητα, έχουμε ελάχιστο έως καθόλου αντίκτυπο και υπονομεύουμε τις προσπάθειες των ακτιβιστών που δρουν στον πραγματικό κόσμο.
Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται ζοφερό, πολλοί μελετητές έχουν ωστόσο μια πιο αισιόδοξη προσέγγιση: για παράδειγμα, οι κοινωνιολόγοι Terence McDonnell, Sarah Neitz και Marshall Taylor στη μελέτη τους με τίτλο Armchair Citizenship and Ontological Insecurity: Uncovering Styles of Media and Political Behavior (Πολίτες πολυθρόνας και οντολογική ανασφάλεια: αποκάλυψη στυλ μέσων ενημέρωσης και πολιτική συμπεριφορά), 2023, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «υπάρχει μια κατηγορία πολιτών στους οποίους δόθηκε η ευκαιρία να εμπλακούν πολιτικά στο διαδίκτυο, διαφορετικά δεν θα είχαν εμπλακεί καθόλου» (σελ. 2).
Η μελέτη προβλέπει ότι όσοι εμπίπτουν στην κατηγορία των «πολιτών του καναπέ»
συνδέονται συνήθως με την εμπειρία της οντολογικής ανασφάλειας, υποδηλώνοντας ότι η συμπεριφορά τους ως πολίτες του καναπέ αντανακλά με μεγαλύτερη ακρίβεια την αίσθησή τους ότι «ο κόσμος κινείται πολύ γρήγορα γύρω τους» και αδυνατούν να τον παρακολουθήσουν.
Αυτή η κατηγορία νιώθει ανακούφιση περισσότερο στους διαδικτυακούς χώρους, παρά στους πραγματικούς όπου νιώθει άγχος. Σε αυτή την περίπτωση, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης μπορεί να αποτελέσουν γι’ αυτούς καταφύγιο.
Σύμφωνα με την προαναφερθείσα μελέτη «αν και είναι πιθανόν οι Lazarfeld και Μerton να είχαν δίκιο στο ότι το να είναι κανείς ενημερωμένος μερικές φορές αποτρέπει την πολιτική κοινωνική δράση, αυτό δεν οφείλεται απαραίτητα στο ότι η πολιτική συνείδηση των πολιτών του καναπέ ναρκώνεται, αλλά πιθανότατα στο ότι αυτή η νάρκωση είναι αντανάκλαση του γεγονότος ότι δεν διαθέτουν αρκετό πλαίσιο ή αυτοπεποίθηση ώστε να γνωρίζουν πώς να ενεργούν» (σελ. 13-14).
Όσον αφορά την προδομένη πατρίδα μας, κρίνοντας από την κάθετη πτώση του διανοητικού επιπέδου και της ποιότητας υπηρεσιών σε κάθε τομέα της ζωής που καθιστά πλέον τη λειτουργία της δυσλειτουργική και υπονομεύει ακόμα και την ύπαρξή της, συνάγουμε ότι σήμερα πια η πλειοψηφία των Ελλήνων «πολιτών» ανήκει σ’ αυτήν την κατηγορία (έχουν γίνει ανερμάτιστοι), και επιπλέον, δεν είναι πλέον Έλληνες το γένος, αλλά «ελληνοποιημένοι», ένα συνονθύλευμα αλλογενών ατόμων δίχως κοινές ιστορικές, θρησκευτικές, γλωσσικές και πολιτιστικές ρίζες, με μόνο στόχο τη δυνατότητα καταναλωτισμού…
Δίνοντας περαιτέρω έμφαση στις θετικές επιδράσεις των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στην πολιτική δέσμευση, η Zeynep Tüfekçi στο βιβλίο της Twitter and Tear Gas: The Power and Fragility of Networked Protest (Τουΐτερ και δακρυγόνα: Η δύναμη και η ευθραυστότητα της διαδικτυακής διαμαρτυρίας), 2017, διερευνά τον ρόλο που έχουν παίξει τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης στην κοινωνική και την πολιτική οργάνωση.
Η Tüfekçi εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους μας ωφελούν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Οι ψηφιακές τεχνολογίες συνδεσιμότητας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε τον χώρο και τον χρόνο· αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική του κόσμου… Δεν χρειάζεται πλέον να έχετε έναν τηλεοπτικό σταθμό ή να είστε εκδότης μιας εφημερίδας για να κάνετε ένα βίντεο ή ένα άρθρο διαθέσιμο σε εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια ανθρώπους» (σελ. 155).
Όσον αφορά την κοινωνική δράση, υποστηρίζει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα ανεκτίμητο εργαλείο για τους πολίτες της εργατικής τάξης ώστε να σχηματίσουν ένα ενοποιημένο μέτωπο ενάντια στο 1% των ελίτ.
Το παράδειγμα του κινήματος Occupy Wall Street
H Tüfekçi, η οποία συμμετείχε στο κίνημα Occupy Wall Street (Καταλάβετε την Γουώλ Στρητ), υπενθυμίζει ότι παρόλο που αυτό το κίνημα αντιμετώπιζε ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα στα δυτικά έθνη που είναι το χάσμα πλούτου και θα έπρεπε να ήταν πρώτη είδηση, αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό.
Υπενθυμίζει ότι το κίνημα διασώθηκε από «σελίδες στο Facebook και λογαριασμούς Twitter φτιαγμένους πρόχειρα, που μοιράζονταν ειδήσεις, φωτογραφίες και βίντεο από τις διαδηλώσεις του, ακόμη και ζωντανή μετάδοση των γενικών συνελεύσεών του και ότι μέσω αυτών των πλατφορμών το κίνημα κέρδισε αρκετή προσοχή ώστε να γίνει πρωτοσέλιδο ειδήσεων» (σελ. 244).
Μέσω αυτών των διαδικτυακών χώρων, οι συμμετέχοντες στο κίνημα μπορούσαν να συζητήσουν κριτικά τα θέματα της ανισότητας του πλούτου ενώ κέρδιζαν δυναμική με κάθε follow, like και share.
Καθώς το κοινό για συζήτηση μεγάλωνε, παρά τις προσπάθειες των «ελεγκτών» αλήθειας (fact checkers) των κυρίαρχων ΜΜΕ να παρουσιάσουν το κίνημα ως μη σοβαρό και ακίνδυνο, η σοβαρότητα του θέματος, όπως διατυπώθηκε και πλαισιώθηκε από τους ακτιβιστές, τελικά διέρρηξε το αφήγημα «ασφαλείας» των κυρίαρχων ΜΜΕ.
Οι δημοσιογράφοι πήραν αυτή την ιστορία και αναζωπυρώνοντας τη φλόγα του κινήματος, τόνισαν το βασικό μήνυμά του: ότι το 1% κατέχει πλούτο όσο κατέχει το 99%.
Ωστόσο, η Tüfekçi παραδέχεται ότι παρά τα επιτεύγματα του κινήματος στην οργάνωση και τη συγκέντρωση των μαζών, τελικά τα επόμενα τέσσερα χρόνια το κίνημα δεν κατάφερε να επιβάλλει παρά ελάχιστες έως καθόλου ουσιαστικές αλλαγές στην κυβερνητική πολιτική.
Αν και το κίνημα είχε ανέβει πολύ γρήγορα, ωστόσο επειδή δεν διέθετε την οργανωτική υποδομή που απαιτείτο για να γίνουν τα επόμενα βήματα προς την αλλαγή του Κογκρέσου, ούτε επαρκή στρατηγική ικανότητα για να απειλήσει και να διαλύσει τις πολιτικές που προστατεύουν το 1%, άλλο τόσο γρήγορα κατέρρευσε (σελ. 245).
Το παράδειγμα των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης
Επιπροσθέτως, ο καθηγητής Sakir Esitti στο δοκίμιό του Narcotizing Effect of Social Media (Οι ναρκωτικές συνέπειες των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης), 2016, επεκτείνει αυτήν την κριτική του ακτιβισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή, όπως αναφέρει, στην «Επανάσταση του Facebook», χρησιμοποιώντας το παράδειγμα των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης.
Όπως αναφέρει, στις διαδηλώσεις και τις ταραχές που ξέσπασαν από το 2010 στον αραβικό κόσμο, γνωστές ως «Αραβική Άνοιξη» σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα «μακροχρόνια αυταρχικά καθεστώτα», πολλοί δημοσιογράφοι θεώρησαν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ως τον καταλύτη που βοήθησε στην έναρξη του κινήματος.
Όπως και στο κίνημα Occupy Wall Street, ο Esitti υποστηρίζει ότι οι ακτιβιστές της Αραβικής Άνοιξης συγκέντρωσαν την προσοχή του κόσμου, εκπαίδευσαν τους συμμετέχοντες και οργάνωσαν δράσεις, χρησιμοποιώντας τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Υπενθυμίζω ότι οι ταραχές στις οποίες αναφέρεται ο Esitti ξέσπασαν στην Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτο, Υεμένη, Συρία και Μπαχρέιν και ήταν η ευκαιρία να ανατραπούν αντίστοιχα οι ηγέτες Μπεν Αλί στην Τυνησία, Καντάφι στη Λιβύη, Μουμπάρακ στην Αίγυπτο και Σαλέχ στην Υεμένη.
Ωστόσο, στη Συρία η κυβέρνηση Άσαντ δεν ανατράπηκε χάρη στη ρωσική στήριξη, αλλά από τότε βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο και άρχισε ο διαμελισμός της που ολοκληρώθηκε μόλις πριν λίγες ημέρες (2024) διότι έχασε τη ρωσική και την ιρανική στήριξη, ενώ στο Μπαχρέιν η «επανάσταση» καταπνίγηκε από τις κυβερνητικές δυνάμεις του βασιλιά που δεν ανατράπηκε.
Αυτό όμως που αποφεύγει να αναφέρει ο Esitti είναι ότι όλες αυτές οι ταραχές ήταν κατασκευάσματα του αμερικανο-ισραηλινού deep state προκειμένου να ανατραπούν όσες κυβερνήσεις ήταν φιλορωσικές και εμπόδιο στα συμφέροντα των σιωνιστικών στρατιωτικο-βιομηχανικών λόμπι στην ευρύτερη περιοχή προκειμένου να δημιουργηθεί μία Νέα Τάξη Πραγμάτων εις βάρος της Ρωσίας.
Και πράγματι, από τότε τρεις απ’ αυτές τις χώρες δεν μπόρεσαν να ορθοποδήσουν και πέρασαν στην κατάσταση του failed state: η Λιβύη, η Υεμένη και η Συρία, ενώ και οι υπόλοιπες δεν είναι σε καλύτερη μοίρα απ’ ότι ήταν πρωτύτερα.
Μετά την Αραβική Άνοιξη ο μύθος της γέννησης επαναστάσεων από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αν και έχει γίνει πιστευτός από πολύ κόσμο, ωστόσο ουδόλως αληθεύει.
Οι ταραχές δεν κατασκευάστηκαν λοιπόν “αυθόρμητα” από καταπιεσμένους ένοπλους Άραβες που κατάφεραν και έγιναν αντάρτες και ως εκ θαύματος εκπαιδεύτηκαν μόνοι τους αποκτώντας τεχνογνωσία στις μάχες και βαρύ οπλισμό.
Εκείνοι που τις σχεδίασαν δεν είχαν στόχο τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής των αραβικών λαών, όπερ και εγένετο: η κατάσταση αυτών των χωρών χειροτέρεψε και οι συνέπειες ήταν τεράστια μεταναστευτικά κύματα προς την Ευρώπη που από τότε γονάτισε.
Ποιος λοιπόν ωφελήθηκε; Μα εκείνοι ακριβώς που ωφελούνται και τώρα από τον διαμελισμό της Συρίας.
Γι’ αυτό ο Esitti καταλήγει τελικά στο συμπέρασμα ότι οι έπαινοι που συγκεντρώνουν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης σχετικά με την οργάνωση κινημάτων θα πρέπει να εξεταστούν πιο προσεκτικά, από κριτική σκοπιά.
Ενώ αναγνωρίζει ότι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διάδοση της ευαισθητοποίησης και της οργάνωσης των μαζών, προειδοποιεί ότι μπορεί να υπάρξουν «απροσδόκητα» αποτελέσματα. Και αυτά είναι ότι «σε περιόδους κοινωνικών αναταραχών και εξεγέρσεων, οι αυξανόμενες δόσεις μαζικής επικοινωνίας μπορεί να μετατρέψουν τις ενέργειες των πολιτών από ενεργητική συμμετοχή, σε παθητική γνώση» (σελ. 1017-1018).
Πράγματι, με βάση άλλωστε τη θεωρία της ναρκωτικής δυσλειτουργίας το ξόδεμα υπερβολικού χρόνου για αναρτήσεις σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, blogs και tweets για κάθε πολιτικό κίνημα χρησιμεύει ως ναρκωτικό, αντί να πυροδοτήσει απτές δράσεις.
Καθώς οι συμμετέχοντες είναι απασχολημένοι με την κατανάλωση και τη διάδοση περιεχομένου στον διαδικτυακό χώρο, οι ικανότητές τους να σκέφτονται με τρόπους που θα ήταν απαραίτητοι για τη δημιουργία απτής αλλαγής, ναρκώνονται.
Συμπεράσματα
Εμπεριστατωμένες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι οποιοδήποτε επαναστατικό κίνημα παρά την αρχική του διάδοση μέσω διαδικτύου, αν δεν διαθέτει φυσική ύπαρξη και οργανωτική υποδομή για να προχωρήσει με αποτελεσματικό τρόπο, δεν πρόκειται να επιβιώσει.
Ενώ τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έχουν τη δυνατότητα να είναι ωφέλιμα ως επικουρικά για τους πολιτικούς ακτιβιστές του πραγματικού κόσμου, δεν μπορούν σε καμμία περίπτωση να αντικαταστήσουν την οργανωμένη κοινωνική δράση.
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι το σημερινό όπιο των κοινωνιών που μας στερούν την ενέργεια για να κάνουμε οτιδήποτε για να ανατρέψουμε την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, τη ληστεία της περιουσίας και του μόχθου μας και την καταστροφή της πατρίδας και των παιδιών μας.
Εγκαταλείψτε λοιπόν εδώ και τώρα τον εικονικό κόσμο και προχωρήστε σε οργανωμένες δράσεις με εκ του σύνεγγυς επαφές στον πραγματικό κόσμο. Μόνο αυτές μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στις κυβερνήσεις που επιτίθενται στους πολίτες τους και να οδηγήσουν στην ανατροπή τους.
USAID: United States Agency of International Development (Oργανισμός για τη διεθνή ανάπτυξη των ΗΠΑ): Στην πραγματικότητα είναι βραχίονας της CIA που εμφανίζεται ως φιλανθρωπικός οργανισμός στις χώρες που έχουν στοχοποιήσει οι ΗΠΑ. Οι σκοποί του USAID είναι οι εξής: να επιβάλλει τεράστιες ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένου μέρους της βιομηχανίας πετρελαίου της χώρας-στόχου, να προωθήσει τους γενετικά μεταλλαγμένους σπόρους των αμερικανικών εταιρειών, να μειώσει τον πληθυσμό και την αυτάρκεια της χώρας-στόχου, να διευκολύνει την τοποθέτηση αξιωματούχων της CIA, να ψηφιοποιήσει το νόμισμά της, να αποσταθεροποιήσει την αντίσταση στον αμερικανικό και τον συμμαχικό ιμπεριαλισμό, να δημιουργήσει πραξικοπήματα ή άλλες ταραχές κατά των κυβερνήσεων που αντιδρούν, καθώς και τα δικά του ΜΜΕ που εμφανίζονται ως «απολιτίκ» σε πάνω από 30 χώρες.
Λύσεις για την ψηφιακή ασφάλεια των παιδιών στα social media προσφέρει η ιστοσελίδα parco.gov.gr, η οποία παρουσιάστηκε έκανε σήμερα Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου κατά την «παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής για την προστασία των Ανηλίκων για τον Εθισμό στο Διαδίκτυο».
Μέσα από την ιστοσελίδα οι γονείς μπορούν να θέσουν χρονικά όρια χρήσης, περιορίζοντας τον χρόνο που αφιερώνουν τα παιδιά σε συγκεκριμένες εφαρμογές ή συνολικά στη συσκευή. Μπορούν να αποκλείσουν ακατάλληλο περιεχόμενο, φιλτράροντας ιστοσελίδες και εφαρμογές.
Μπορούν επίσης να δουν πόσο χρόνο περνούν τα παιδιά στις διάφορες εφαρμογές και τι χρησιμοποιούν περισσότερο. Έχουν ακόμη τη δυνατότητα να αποκλείσουν συγκεκριμένες εφαρμογές ή κατηγορίες εφαρμογών για μεγαλύτερη ασφάλεια.
Οι γονείς μπορούν να καθορίσουν ηλικιακούς περιορισμούς, να επιλέξουν ποια παιχνίδια, ταινίες και σειρές είναι κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών τους. Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να εντοπίσουν τη θέση της συσκευής, παρακολουθώντας την τοποθεσία του παιδιού για πρόσθετη ασφάλεια.
Τέλος, οι γονείς μπορούν να ρυθμίσουν ώρες που η συσκευή δεν θα λειτουργεί, όπως κατά τη διάρκεια του σχολείου ή του ύπνου, ενώ μπορούν να ορίσουν ποιες επαφές είναι εγκεκριμένες για κλήσεις και μηνύματα.
Οκτώ ερωτήσεις και απαντήσεις για την προστασία των παιδιών:
Τι είναι ο γονικός έλεγχος;
Ο γονικός έλεγχος είναι ένα σύνολο εργαλείων και ρυθμίσεων που επιτρέπουν στους γονείς να διαχειρίζονται και να ελέγχουν τη χρήση του διαδικτύου και των εφαρμογών από τα παιδιά τους. Με αυτά τα εργαλεία, μπορείτε να περιορίσετε την πρόσβαση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, να θέσετε χρονικά όρια για τη χρήση συγκεκριμένων εφαρμογών ή του διαδικτύου συνολικά, και να παρακολουθείτε τη δραστηριότητα του παιδιού.
Ο κύριος στόχος είναι να προστατεύσετε τα παιδιά από κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση στο διαδίκτυο, όπως η πρόσβαση σε βίαιο ή ακατάλληλο υλικό, η επαφή με άγνωστα άτομα και η υπερβολική χρήση της συσκευής που μπορεί να επηρεάσει την ψυχική και σωματική υγεία τους. Οι ρυθμίσεις γονικού ελέγχου διαφέρουν ανάλογα με τη συσκευή και την πλατφόρμα, αλλά γενικά προσφέρουν μεγάλο βαθμό ευελιξίας για να προσαρμόζετε τους περιορισμούς στις ανάγκες και την ηλικία του παιδιού σας.
Πώς μπορώ να ενεργοποιήσω τον γονικό έλεγχο στη συσκευή του παιδιού μου;
Μπορείτε να ενεργοποιήσετε τον γονικό έλεγχο μέσω των ρυθμίσεων της συσκευής σας. Ακολουθήστε τα βήματα από τις οδηγίες που μπορείτε να βρείτε εδώ για iOS και εδώ για Android συσκευές.
Μπορώ να περιορίσω τον χρόνο που περνά το παιδί μου σε εφαρμογές;
Ναι, τα εργαλεία γονικού ελέγχου σας επιτρέπουν να ορίσετε χρονικά όρια για τη χρήση συγκεκριμένων εφαρμογών ή συνολικά για τη χρήση της συσκευής. Μπορείτε να ρυθμίσετε, για παράδειγμα, πόση ώρα την ημέρα μπορεί το παιδί σας να χρησιμοποιεί συγκεκριμένες εφαρμογές, όπως παιχνίδια ή εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιες πλατφόρμες επιτρέπουν επίσης την οριστική διακοπή της χρήσης της συσκευής μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτή η δυνατότητα είναι χρήσιμη για να ελέγχετε την ισορροπία μεταξύ της διαδικτυακής δραστηριότητας και των άλλων καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως το διάβασμα και ο ύπνος. Η ρύθμιση αυτή σας βοηθά επίσης να αποτρέψετε την υπερβολική χρήση της συσκευής, η οποία μπορεί να επηρεάσει την υγεία του παιδιού και την ποιότητα του ύπνου του.
Μπορώ να αποκλείσω συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή περιεχόμενο;
Ναι, με τον γονικό έλεγχο μπορείτε να φιλτράρετε και να αποκλείσετε την πρόσβαση σε ιστοσελίδες ή περιεχόμενο που δεν είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού σας. Πολλά εργαλεία γονικού ελέγχου προσφέρουν λίστες αποκλεισμού (blacklists) και λίστες επιτρεπόμενων (whitelists), επιτρέποντάς σας να επιλέξετε ποιες ιστοσελίδες είναι ασφαλείς για το παιδί σας και ποιες όχι. Επιπλέον, μπορείτε να ρυθμίσετε φίλτρα που αυτόματα αποκλείουν ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο, όπως βία, πορνογραφία ή επικίνδυνες πληροφορίες. Αυτή η λειτουργία εξασφαλίζει ότι το παιδί σας θα έχει πρόσβαση μόνο σε περιεχόμενο που εσείς θεωρείτε κατάλληλο και ασφαλές για την ηλικία του. Τα φίλτρα μπορούν να προσαρμοστούν ώστε να καλύπτουν τόσο τις αναζητήσεις στο διαδίκτυο όσο και την πρόσβαση σε εφαρμογές ή βίντεο.
Μπορώ να δω τι περιεχόμενο παρακολουθεί το παιδί μου;
Ναι, πολλά εργαλεία γονικού ελέγχου σάς επιτρέπουν να παρακολουθείτε τη δραστηριότητα του παιδιού σας, όπως ποιες εφαρμογές χρησιμοποιεί και για πόσο χρόνο. Μπορείτε επίσης να δείτε σε ποιες ιστοσελίδες έχει πρόσβαση ή ποιο περιεχόμενο παρακολουθεί, ειδικά εάν έχετε ενεργοποιήσει την παρακολούθηση περιεχομένου στο YouTube ή σε άλλες πλατφόρμες βίντεο. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορείτε να λαμβάνετε εβδομαδιαίες ή μηνιαίες αναφορές σχετικά με τη χρήση της συσκευής, αποκτώντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της διαδικτυακής δραστηριότητας του παιδιού σας. Αυτό σας βοηθά να διαπιστώσετε αν το παιδί σας ακολουθεί τους κανόνες που έχετε θέσει ή αν χρειάζεται να αναπροσαρμόσετε τους περιορισμούς για την ασφάλεια και ευημερία του.
Μπορεί το παιδί μου να παρακάμψει τον γονικό έλεγχο;
Εφόσον έχετε ρυθμίσει τον γονικό έλεγχο σωστά και έχετε ορίσει έναν ισχυρό κωδικό ή PIN, μόνο εσείς θα μπορείτε να τροποποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε τις ρυθμίσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να εξασφαλίσετε ότι το παιδί δεν έχει πρόσβαση στον κωδικό ή το PIN, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να παρακάμψει τους περιορισμούς. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις τα παιδιά μπορεί να προσπαθήσουν να βρουν τρόπους να παρακάμψουν τους περιορισμούς μέσω τρίτων εφαρμογών ή με τη βοήθεια συνομήλικων. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να ενημερώνετε τακτικά τις ρυθμίσεις γονικού ελέγχου και να επιβλέπετε τη χρήση της συσκευής για τυχόν δυσλειτουργίες. Η διαρκής επικοινωνία με το παιδί σας για τη σημασία της υπεύθυνης χρήσης του διαδικτύου, μπορεί επίσης να αποτρέψει τέτοιες προσπάθειες.
Μπορώ να παρακολουθώ την τοποθεσία της συσκευής του παιδιού μου;
Ναι, πολλές εφαρμογές γονικού ελέγχου παρέχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης της τοποθεσίας της συσκευής του παιδιού σας σε πραγματικό χρόνο. Αυτή η λειτουργία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για να γνωρίζετε πού βρίσκεται το παιδί σας, ειδικά αν περνάει χρόνο έξω από το σπίτι, χωρίς την επίβλεψή σας. Οι περισσότερες εφαρμογές γονικού ελέγχου, όπως το Google Family Link και το Find My iPhone, σάς επιτρέπουν να δείτε την τοποθεσία της συσκευής σε έναν χάρτη και να λαμβάνετε ειδοποιήσεις, όταν η συσκευή μπαίνει ή βγαίνει από συγκεκριμένες περιοχές. Με τον τρόπο αυτό έχετε πρόσθετη ασφάλεια και σιγουριά, καθώς γνωρίζετε πού βρίσκεται το παιδί σας ανά πάσα στιγμή.
Πώς μπορώ να ρυθμίσω διαφορετικούς περιορισμούς για κάθε παιδί;
Οι σύγχρονες συσκευές και οι λειτουργίες γονικού ελέγχου παρέχουν τη δυνατότητα δημιουργίας πολλαπλών προφίλ, καθένα από τα οποία μπορεί να ρυθμιστεί ξεχωριστά για κάθε παιδί. Αυτή η λειτουργία είναι εξαιρετικά χρήσιμη, καθώς μπορείτε να προσαρμόσετε τους περιορισμούς ανάλογα με την ηλικία, τις ανάγκες και το επίπεδο ωριμότητας κάθε παιδιού. Για παράδειγμα, μπορείτε να ορίσετε πιο αυστηρούς περιορισμούς για ένα μικρότερο παιδί, όπως φιλτράρισμα ακατάλληλου περιεχομένου ή αυστηρά χρονικά όρια στη χρήση εφαρμογών, ενώ για έναν έφηβο μπορείτε να επιλέξετε λιγότερο αυστηρούς κανόνες, επιτρέποντας περισσότερη ευελιξία. Η διαδικασία είναι απλή: μέσα από τις ρυθμίσεις γονικού ελέγχου, μπορείτε να δημιουργήσετε διαφορετικά προφίλ, να τα προσωποποιήσετε και να ορίσετε συγκεκριμένες επιλογές, όπως περιορισμοί σε εφαρμογές, ώρες χρήσης και φίλτρα περιεχομένου. Αυτό σας επιτρέπει να παρακολουθείτε και να ελέγχετε κάθε παιδί με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες του, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλειά του στο διαδίκτυο.
Ο Αντώνης Μπαλασόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με ειδίκευση τις σπουδές στη λογοτεχνική, φιλοσοφική και πολιτική παράδοση της Ουτοπίας και συγγραφέας. Η είδηση ότι η Meta (Facebook) τον απέκλεισε δια παντός από την πλατφόρμα εξαιτίας ενός πολιτικού σχολίου γύρω από τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή, δημιούργησε ξανά ερωτήματα σε σχέση με τις νέες μορφές λογοκρισίας των social media που ελέγχει η σύγχρονη ολιγαρχία.
«Τα τελευταία δυο χρόνια με την αναζωπύρωση πολέμων ζούμε στο καθεστώς πολεμικού χαρακτήρα λογοκρισίας. Στην πραγματικότητα η χώρα μας βρίσκεται σε πόλεμο με έμμεσο τρόπο καθώς ανήκει σε συγκεκριμένο συνασπισμό και δεν τυχαία η συνάρτηση» λέει ο καθηγητής στο tvxs υποστηρίζοντας πως δεν πρόκειται για κάποιο «λάθος» του αλγόριθμου.
Ο Αντώνης Μπαλασόπουλος ανάρτησε μια φωτογραφία στρατιωτών του ISIS σχολιάζοντας πως «Με αυτούς τους ανθρώπους τώρα είμαστε σύμμαχοι» και η πλατφόρμα κατέβασε αμέσως τη φωτογραφία στέλνοντας του μήνυμα πως ζητήθηκε έλεγχος.
«Έχει σημασία ότι δεν εξηγήθηκε σε κανένα σημείο ποιο ήταν το πρόβλημα ούτε δόθηκε τεκμηρίωση. Μου ανακοινώθηκαν αποφάσεις. Πρώτα κατέβασαν την ανάρτηση μετά μου γράφουν ότι έχω 180 μέρες να κάνω ένσταση ενώ δεν μου έδιναν τη δυνατότητα να κάνω ένσταση. Έπρεπε να με βοηθήσει μια συνάδελφος να στείλω ένα μέιλ στο οποίο δεν απάντησαν ποτέ. Η τελική απόφαση βγήκε στην πλατφόρμα χωρίς να εξηγεί ποιους κανόνες της κοινότητας παραβίασα, ποια ήταν η ανάρτηση που ενόχλησε και για ποιο λόγο. Σβήστηκε ο λογαριασμός, χάθηκαν όλα όσα ανεβάζω τόσα χρόνια και μου είπαν πως αν δεν μου αρέσει η απόφαση, να πάω στα δικαστήρια» λέει ο κ. Μπαλασόπουλος.
Τι χαρακτήρα όμως είχε η προσωπική του σελίδα στο FB;
«Ήταν ένας λογαριασμός και με ακαδημαϊκές και συγγραφικές δημοσιεύσεις ,σκέψεις για τη λογοτεχνία αλλά και πολιτικές. Αυτό προφανώς ενόχλησε».
Παρατηρεί πως τα φαινόμενα λογοκρισίας εντάθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια.
«Είχα λογαριασμό από το 2008, 16 χρόνια. Μόνο τα τελευταία 2 χρόνια άρχισαν να μου αφαιρούν αναρτήσεις πχ ανάρτηση με εικονογράφηση από ένα κλασικό βιβλίο κατέβηκε ως πορνογραφικό περιεχόμενο.
Μια καταγγελία ενάντια σε ληστρικές πρακτικές των τραπεζών, κατέβηκε με τη δικαιολογία ότι προσπαθώ να εξαπατήσω τον κόσμο για να πάρω λεφτά! Από το 2022 ξεκίνησαν αυτά και γνωρίζω κι άλλες περιπτώσεις σαν τη δική μου. Υπάρχει συστηματική λογοκρισία με το shadow banning. Όταν δεν σε τιμωρούν διώχνοντας σε δια παντός αλλά κατεβάζουν τις αναρτήσεις για να τις βλέπουν λιγότεροι. Είναι η λεγόμενη σκιώδης απαγόρευση.
Είναι ξεκάθαρο πως σκοπός τους είναι ο έλεγχος της κοινής γνώμης από συγκεκριμένα κέντρα εξουσίας με συγκεκριμένες στοχεύσεις.
Ο έλεγχος της κοινής γνώμης για το τι συμβαίνει στη Γάζα για την πραγματική στάση του Ισραήλ, των ΗΠΑ και της ΕΕ. Με πρόσχημα ότι δεν μπορείς να τεκμηριώσεις ότι σκοτώνονται άμαχοι για παράδειγμα σε κατηγορούν για διασπορά ψευδών ειδήσεων. Εγώ δεν ανέβαζα εικόνες αλλά παρόλα αυτά λογοκρίθηκαν αρκετές αναρτήσεις μου.
Στερούν τη δυνατότητα ανθρώπων να διαμορφώσουν άποψη για το τι συμβαίνει γύρω τους και είναι πολύ σοβαρό αυτό γιατί ηλικίες κάτω από 35 ενημερώνονται κυρίως από αυτές τις πλατφόρμες».
Τον ρωτάω τι γνώμη έχει για το επιχείρημα ότι πρόκειται για λάθη του αλγόριθμου.
«Όχι δεν ισχύει. Είναι άσκηση εξουσίας και προπαγάνδα υπέρ συγκεκριμένων πολιτικών.
Όταν βρέθηκα σε περιορισμό από το twitter γιατί σχολίαζα τις πολιτικές του Μητσοτάκη που είχαν υποστεί τα παιδιά στα σχολεία, τότε με το σκάνδαλο με τις τεράστιες μάσκες, ανακάλυψα ότι διαγράφουν πρόσωπα με συγκεκριμένες απόψεις. Κάνουν μαζικά ριπορτ οι δικοί τους και σε ρίχνουν. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο. Οι αλγόριθμοι κινητοποιούνται από συγκεκριμένες λέξεις όπως Γάζα όπως Τέμπη …. και σου ανακοινώνουν μια μέρα ότι οι αναρτήσεις σου προτρέπουν στη βία γιατί είναι έτσι στοχευμένα ρυθμισμένοι.
Θα έχετε υπόψη την περίπτωση αστυνομικού που βίαζε τα παιδιά του. Κάποια στιγμή βλέπω σε ένα σάιτ ότι αυτός ο άνθρωπος από τον Κορυδαλλό συνεχίζει να γράφει στο fb, θέλησα να το διαπιστώσω. Ήταν μια χαρά ο λογαριασμός στη θέση του. Ακόμα και να τον ενημερώνει άλλος από έξω, δεν τον κατέβασε το fb. Τι είδους αλγόριθμος είναι αυτός που τιμωρεί τους ανθρώπους που σχολιάζουν στο fb, τι σημαίνει για εκείνους το ότι διαλύεται το κράτος τους;
Δεν είναι ασφαλείς οι πλατφόρμες και δεν είμαι αθώος, το γνώριζα ως χρήστης, ότι δεν επρόκειτο για ελεύθερο φόρουμ. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι ότι αποτελούν το κύριο μέσο ενημέρωσης για την πλειοψηφία ιδιαίτερα των νέων».
Γιατί όμως κατά τη γνώμη του δεν έχει προσφύγει ο κόσμος σε εναλλακτικές πλατφόρμες;
«Πρόσφατα υπήρξε ένα μαζικό ρεύμα εξόδου από το τουίτερ λόγω της συμπόρευσης του Έλον Μασκ με Τραμπ και πήγε μαζικά ο κόσμος στο Blue Sky. Όταν υπάρχουν όμως επιχειρηματικά συμφέροντα, το κεφάλαιο εμπλέκεται γιατί θέλουν χρήματα αυτές οι πλατφόρμες».
Ο κ. Μπαλασόπουλος δεν σκέφτεται να προσφύγει νομικά ενάντια στην πλατφόρμα. «Δεν με ενδιαφέρει να ξοδέψω ενέργεια σε μια τέτοια διαμάχη. Σκεφτόμουν να κάνω στο μέλλον νέο λογαριασμό αλλά έχω απαξιώσει το μέσο οπότε δεν είναι καθόλου σίγουρο. Με απασχολεί πάντως το πώς θα καταφέρουμε κάπως να αντισταθούμε σε όλο αυτό».
Η κυβέρνηση της Αυστραλίας έθεσε προς ψήφιση ένα νομοσχέδιο την Πέμπτη, το οποίο απαγορεύει την χρήση των social media από παιδιά κάτω των 16 ετών. Επιπλέον προβλέπει αυστηρά πρόστιμα για τις εταιρείες που μπορεί να φτάσουν έως και 33 εκατομμύρια δολάρια.
Ο νέος νόμος, που προωθεί ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι, θα υποχρεώσει τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης Χ, Tik Tok, Facebook και Instagram να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εμποδίζεται η πρόσβαση παιδιών.
Η Αυστραλία βρίσκεται μεταξύ των πρωτοπόρων χωρών που προχωρούν σε ρυθμίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ώστε να προστατεύονται τα παιδιά. Ο συγκεκριμένος νόμος θεσπίζει ένα από τα πιο αυστηρά ηλικιακά όρια στον κόσμο, ενώ ο τρόπος που θα εφαρμοστεί παραμένει ασαφής.
Παράλληλα, προβλέπονται αυστηρά κριτήρια στο θέμα της προστασίας της ιδιωτικής ζωής, που θα υποχρεώνουν τους τεχνολογικούς γίγαντες να διαγράφουν κάθε πληροφορία που συλλέγουν για την επαλήθευση της ηλικίας των χρηστών.
Η υπουργός Τηλεπικοινωνιών Μισέλ Ρόουλαντ υπογράμμισε σήμερα ότι οι επιχειρήσεις μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα φέρουν την ευθύνη για την «ασφάλεια και την ψυχική υγεία» των Αυστραλών. Όπως είπε η ευθύνη να εφαρμόζονται τα μέτρα προστασίας των ανηλίκων βαραίνει αποκλειστικά τις πλατφόρμες και όχι τα ίδια τα παιδιά και τους γονείς τους.
Ορισμένες πλατφόρμες, όπως το YouTube, θα επωφελούνται από εξαιρέσεις, καθώς μπορεί να τις χρειάζονται οι έφηβοι κυρίως για σχολικούς σκοπούς. Οι υπηρεσίες μηνυμάτων, όπως το WhatsApp, και τα διαδικτυακά παιγνίδια επίσης θα εξαιρούνται.
Ο νόμος έρχεται μετά από αλεπάλληλα κρούσματα διαδικτυακής παρενόχλησης, σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων και τη μετάδοση παράνομου ή επικίνδυνου περιεχομένου για τα παιδιά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αν θεσπιστεί, οι τεχνολογικές εταιρείες θα έχουν περιθώριο ενός έτους για να τον εφαρμόσουν.
Η κριτική στο νομοσχέδιο
Παρόλο που οι πλατφόρμες δεσμεύτηκαν να συμμορφωθούν με τη νέα νομοθεσία, προειδοποίησαν την κυβέρνηση ότι πρόκειται για μια κίνηση που γίνεται βιαστικά και χωρίς να έχει προηγηθεί επαρκής διαβούλευση.
Αναλυτές εκφράζουν τις δικές τους αμφιβολίες για το κατά πόσο ο νόμος μπορεί να εφαρμοστεί από τεχνικής άποψης.
Η προτεινόμενη νομοθεσία δεν είναι μια «πανάκεια» όσον αφορά στην προστασία των παιδιών, δήλωσε επίσης η Κέιτι Μάσκιελ, της UNICEF Αυστραλίας, εκφράζοντας ανησυχίες ότι μπορεί οι νέοι να ωθηθούν προς «κρυμμένους και μη ρυθμιζόμενους διαδικτυακούς χώρους».
Το μέσο κοινωνικής δικτύωσης του Ίλον Μασκ, το X, βρίσκεται ήδη εν μέσω δικαστικής μάχης με την αυστραλιανή ρυθμιστική αρχή για το διαδίκτυο όσον αφορά τον έλεγχο των βίαιων δημοσιεύσεων.
Χώρες που βάζουν περιορισμούς στην πρόσβαση
Αρκετές χώρες και περιοχές έχουν αποφασίσει να επιβάλουν κατώτατο όριο ηλικίας για την πρόσβαση στις πλατφόρμες.
Στην Φλόριντα, των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο θα τεθεί σε ισχύ νόμος που θα απαγορεύει στους ανήλικους κάτω των 14 ετών να ανοίγουν λογαριασμό.
Η Ισπανία ψήφισε τον Ιούνιο νόμο που απαγορεύει την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στους ανήλικους κάτω των 16 ετών.
Στη Γαλλία, νόμος που ψηφίστηκε το 2023 που ορίζει την ηλικία «ψηφιακής ωριμότητας» στα 15 έτη δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή, εν αναμονή απάντησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το αν συνάδει με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Η Κίνα, η οποία περιορίζει την πρόσβαση στους ανήλικους από το 2021, απαιτεί την ταυτοποίηση μέσω εγγράφου ταυτότητας. Οι ανήλικοι κάτω των 14 ετών δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν πάνω από 40 λεπτά την ημέρα το Douyin, την κινεζική εκδοχή του TikTok, ενώ περιορισμένος είναι επίσης ο χρόνος που μπορούν να περνούν τα παιδιά και οι έφηβοι σε διαδικτυακά παιγνίδια.
Το τελευταίο διάστημα, είναι πολύ πιθανό να προσέξατε πως υπάρχει ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, το Bluesky, που εξελίσσεται ραγδαία, την ώρα που το X του Ίλον Μασκ χάνει χρήστες.
Αμέσως μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, με τη βοήθεια του δισεκατομμυριούχου, το πρώην Twitter είδες πολλούς χρήστες να το εγκαταλείπουν.
Αυτό μπορεί να συμβαίνει για διάφορους λόγους. Κερδισμένο φαίνεται να βγαίνει ένα άλλο μέσο, το Bluesky, όπως αναφέραμε, το οποίο από 9 εκατομμύρια χρήστες στον Σεπτέμβριο έχει ξεπεράσει τους 19.
Τι είναι όμως το Bluesky που ελκύει ολοένα και περισσότερους και ποιος είναι ο ιδιοκτήτης του; Ποιες είναι οι διαφορές με τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Τι είναι το Bluesky;
Το Bluesky ξεκίνησε ως ένα πρότζεκτ εντός του Twitter, ωστόσο το 2021 έγινε ανεξάρτητο. Είναι μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης όπου οι άνθρωποι μπορούν να αλληλεπιδρούν όπως και στο X, δημοσιεύοντας διάφορα, απαντώντας σε άλλους χρήστες και στέλνοντας μηνύματα ο ένας στον άλλον.
Η πρόσφατη εισροή νέων χρηστών, κυρίως από τη Βόρεια Αμερική και το Ηνωμένο Βασίλειο, την έχει βοηθήσει να φτάσει σε περισσότερους από 19 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, από 9 εκατομμύρια τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την εταιρεία.
Το Bluesky περιγράφει τον εαυτό του ως «ένα κοινωνικό μέσο όπως θα έπρεπε να είναι». Το συγκεκριμένο μέσο δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να επεξεργαστούν τον αλγόριθμο που ελέγχει το περιεχόμενο που βλέπουν στην πλατφόρμα.
Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να δημιουργήσει ένα πλαίσιο, όπου θα βλέπει μόνο φωτογραφίες με γάτες.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη πλατφόρμα προωθεί ορισμένες λειτουργίες «κατά της τοξικότητας», χαρακτηριστικό όλων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης…
Αυτές περιλαμβάνουν τη δυνατότητα στους χρήστες να αποσυνδέουν την δική τους ανάρτηση από μια αναδημοσίευσή της από άλλον, αποτρέποντας ίσως ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις.
Bluesky: Σε ποιον ανήκει;
Το ότι μοιάζει πολύ με το Χ, ίσως εξηγείται από το γεγονός πως το Bluesky το δημιούργησε ο πρώην επικεφαλής του Twitter, Jack Dorsey.
Είχε πει μάλιστα κάποτε ότι ήθελε το Bluesky να είναι μια αποκεντρωμένη έκδοση του Twitter που δεν θα ανήκει σε κανένα άτομο ή οντότητα. Ο όρος «αποκεντρωμένο» σημαίνει πως πρόκειται για μέσο, του οποίου οι χρήστες μπορούν να φιλοξενήσουν τα δεδομένα τους σε διακομιστές άλλους από αυτούς που ανήκουν στην εταιρεία.
Όμως, ο κ. Dorsey δεν είναι πλέον μέλος της ομάδας πίσω από αυτό, αφού αποχώρησε από το διοικητικό συμβούλιο τον Μάιο του 2024.
Ο ίδιος διέγραψε εντελώς τον λογαριασμό του τον Σεπτέμβριο. Τώρα διοικείται και ανήκει κατά κύριο λόγο στην διευθύνουσα σύμβουλο Jay Graber, ως αμερικανική εταιρεία κοινής ωφέλειας.
BlueSky: Γιατί γίνεται όλο και πιο δημοφιλές;
Το Bluesky υπάρχει από το 2019, αλλά μέχρι τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους λειτουργούσε κυρίως με προσκλήσεις των χρηστών.
Αυτό επέτρεψε στους προγραμματιστές πίσω από αυτό να ασχοληθούν με τις ατέλειές του, πριν ανοίξει τις πόρτες του για το ευρύ κοινό.
Το σχέδιο λειτούργησε, κατά κάποιο τρόπο. Όμως, ο καταιγισμός νέων χρηστών ήταν τόσο σημαντικός τον Νοέμβριο που συνεχίζουν να υπάρχουν προβλήματα με διακοπές λειτουργίας.
Δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι ο αριθμός των νέων χρηστών του Bluesky αυξήθηκε κατακόρυφα μετά την νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Ο ιδιοκτήτης της X, ο Ίλον Μασκ, ήταν ένθερμος υποστηρικτής αλλά και χορηγός του Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ενώ «κέρδισε» και μια κυβερνητική θέση.
Αναπόφευκτα, πολλοί άρχισαν να εγκαταλείπουν το X σε ένδειξη διαμαρτυρίας, με τον Bart Cammaerts, ερευνητή σε θέματα επικοινωνίας και δημοκρατίας στο London School of Economics να κάνει λόγο για «σημείο καμπής».
Μάλιστα, όπως αναφέρει το Reuters, το κύμα προς την Bluesky ήρθε πριν από μια αλλαγή στους όρους του X πριν από λίγες ημέρες, η οποία απαιτεί όλες οι νομικές διαφορές που σχετίζονται με την πλατφόρμα να υποβάλλονται αποκλειστικά στο Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ για τη Βόρεια Περιφέρεια του Τέξας ή σε πολιτειακά δικαστήρια στην κομητεία Tarrant του Τέξας.
Το Κέντρο για την Αντιμετώπιση του Ψηφιακού Μίσους δήλωσε την Πέμπτη ότι η αλλαγή θα μπορούσε να κατευθύνει τις μελλοντικές αγωγές προς δικαστές που ο Musk πιστεύει ότι «θα είναι με το μέρος του».
«Τώρα, ο δισεκατομμυριούχος θα είναι σε θέση να φέρει αγωγές σε φιλικά δικαστήρια εναντίον οποιουδήποτε διαφωνεί μαζί του στην πλατφόρμα του», δήλωσε ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός που έχει κατηγορήσει τον Μασκ ότι άφησε τη ρητορική μίσους να εξαπλωθεί στο X.
X (πρώην Twitter): Σπρώχνει τους χρήστες στο Bluesky;
Υπάρχουν βέβαια κι άλλοι λόγοι, όπως αυτοί που επικαλέστηκε η εφημερίδα Guardian, η οποία δήλωσε πως δεν θα δημοσιεύει πλέον περιεχόμενο από τους επίσημους λογαριασμούς της στο X του Ίλον Μασκ, επικαλούμενη «το συχνά ενοχλητικό περιεχόμενο που προωθείται ή βρίσκεται στην πλατφόρμα».
«Οι ειδησεογραφικές εταιρείες δεν έχουν απεριόριστους πόρους, το κοινό δεν μπορεί να δώσει απεριόριστη προσοχή, οπότε ίσως χρειαστεί να λάβουν μια στρατηγική απόφαση εάν υπάρχει μια πλατφόρμα που συνδέεται με υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθούν οι συζητήσεις βραχυπρόθεσμα», δήλωσε στην Deutsche Welle η Silvia Majo-Vazquez, ερευνήτρια πολιτικής επικοινωνίας στο Vrije Universiteit Amsterdam.
Επίσης, η Bluesky ανέφερε ότι απέκτησε 3 εκατομμύρια νέους χρήστες την εβδομάδα μετά την αναστολή της λειτουργίας του X στη Βραζιλία τον Σεπτέμβριο και άλλα 1,2 εκατομμύρια μέσα σε δύο ημέρες αφότου το X ανακοίνωσε ότι θα επιτρέπει στους χρήστες να βλέπουν αναρτήσεις από άτομα που τους είχαν μπλοκάρει.
Οι χρήστες του X ανέφεραν επίσης αύξηση των bots, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη χρήση του ιστότοπου.
Αλλά αυτή η ανάπτυξη, αν και σημαντική, θα πρέπει να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα προτού το Bluesky μπορέσει να αποτελέσει πραγματική πρόκληση για τον αντίπαλό του.
Το X δεν μοιράζεται τους συνολικούς αριθμούς χρηστών του, αλλά πιστεύεται ότι ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια, με τον Μασκ να έχει πει στο παρελθόν ότι η πλατφόρμα έχει 250 εκατομμύρια χρήστες κάθε μέρα.
BlueSky: Πώς βγάζει χρήματα η εταιρεία;
Η Bluesky ξεκίνησε με χρηματοδότηση από επενδυτές και εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων και έχει συγκεντρώσει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια μέσω αυτών των μέσων.
Αλλά με τόσους πολλούς νέους χρήστες, θα πρέπει να βρει νέους τρόπους χρηματοδότησης.
Η Bluesky έχει δηλώσει ότι θέλει να αποφύγει το να βγάζει χρήματα μέσω των διαφημίσεων. Αντ’ αυτού, δήλωσε ότι θα συνεχίσει να εξετάζει υπηρεσίες επί πληρωμή, όπως το να πληρώνουν οι χρήστες για προσαρμοσμένα domains στο όνομα χρήστη τους.
Αυτό ακούγεται περίπλοκο, αλλά ουσιαστικά σημαίνει ότι το όνομα χρήστη ενός ατόμου είναι ακόμα πιο εξατομικευμένο.
Όπως εξηγεί το BBC, για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το όνομα χρήστη – @twgerken.bsky.social – θα μπορούσε στο μέλλον να ακούγεται πιο επίσημα, όπως @twgerken.bbc.co.uk.
Οι υποστηρικτές αυτής της ιδέας λένε ότι αυτό θα λειτουργήσει και ως μορφή επαλήθευσης, καθώς ο οργανισμός στον οποίο ανήκει ο ιστότοπος θα πρέπει να εγκρίνει τη χρήση του.
Εάν οι ιδιοκτήτες της Bluesky συνεχίσουν να αποφεύγουν τη διαφήμιση, ίσως αναγκαστούν αναπόφευκτα να αναζητήσουν άλλες επιλογές,.
Προσπαθώντας να καταλάβω γιατί οι επισκέπτες που έστελνε το Facebook στην ιστοσελίδα μου μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 80% λίγες ημέρες μετά την επιχείρηση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου του 2023, βρέθηκα αντιμέτωπος με μια μορφή σιωπηρής λογοκρισίας από τις μεγαλύτερες αμερικανικές πλατφόρμες του διαδικτύου. Ιστορίες με πρώην αξιωματούχους του IDF και αλγόριθμους που θα καθορίσουν την ελευθερία του λόγου στον 21ο αιώνα.
Έχετε προσπαθήσει να φωνάξετε στον ύπνο σας για να διαπιστώσετε ότι βγαίνει μόνο ένας ψίθυρος τον οποίο δεν ακούει κανείς; Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια μορφή μυϊκής παράλυσης την οποία προκαλεί ο εγκέφαλός μας στο στάδιο του ύπνου REM για να μας προστατεύσει από το να πραγματοποιούμε τις κινήσεις που βλέπουμε στα όνειρά μας. Τι γίνεται όμως αν αυτός ο παράλληλος κόσμος του ονείρου είναι ο κυβερνοχώρος και η «παράλυση» προκαλείται από ιδιωτικές επιχειρήσεις και δισεκατομμυριούχους όπως ο Έλον Μασκ ή ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ;
Εδώ και χρόνια εκατοντάδες χρήστες του ίντερνετ καταγγέλλουν το φαινόμενο του shadow banning, όταν δηλαδή μια πλατφόρμα όπως το Facebook ή το Χ (πρώην Twitter) δεν εμφανίζει τις αναρτήσεις σε όσους σε ακολουθούν, χωρίς όμως να σε ενημερώσει για τη λογοκρισία. Αν και οι πλατφόρμες αρνούνται την ύπαρξη του shadow banning η πρακτική έχει αποδειχτεί από οργανώσεις όπως η Human Rights Watch. Μετά την 7η Οκτωβρίου του 2023, ο Λιβανέζος ινφλουένσερ Τουφίκ Μπράιντι, με 1 εκατ. ακολούθους στο Instagram, είδε τις αναρτήσεις του να φτάνουν σε μόλις 5.000 άτομα από 200.000 που τις έβλεπαν λίγες ημέρες νωρίτερα.
Η προσωπική μου εμπειρία, αν και συγκριτικά ασήμαντη, είναι ενδεικτική του προβλήματος αλλά και ελαφρώς κωμικοτραγική. Από τον Οκτώβριο του 2023 οι άνθρωποι που επισκέπτονταν τη σελίδα του info-war.gr ακολουθώντας λινκ που είχα αναρτήσει στο Facebook μειώθηκαν κατά 80%-85%. Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη πλατφόρμα πρόσφερε πάνω από το 80% της επισκεψιμότητας, το αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσουν τόσο τα –ούτως ή άλλως περιορισμένα– έσοδα από διαφημίσεις όσο και η οικονομική ενίσχυση από φίλους της σελίδας, γεγονός που προκάλεσε άμεσο ζήτημα βιωσιμότητας.
Μερικούς μήνες αργότερα ανάρτησα στο Facebook ένα podcast στο οποίο εξηγούσα ότι δημοσιογράφοι, όπως ο Βρετανός Όουεν Τζόουνς του Guardian που ασκεί κριτική στο Ισραήλ, παρατήρησαν ακριβώς την ίδια πτώση επισκεψιμότητας (περίπου 80%). Σε ανύποπτο χρόνο έλαβα ένα μήνυμα ότι η συγκεκριμένη ανάρτηση παραβιάζει τους κανόνες της πλατφόρμας και θα εμφανίζεται σε λιγότερους χρήστες. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν πως όταν ανέβασα ένα σχόλιο με το οποίο κατήγγειλα την υποβάθμιση του podcast, το Facebook μου πρότεινε να του δώσω χρήματα για να εμφανίζει την καταγγελία σε περισσότερους χρήστες!
Το συμπέρασμα (πέρα από την επιβεβαίωση της ρήσης ότι οι καπιταλιστές θα πουλήσουν το σκοινί που θα τους κρεμάσουν) είναι ότι και οι σύγχρονες μορφές λογοκρισίας καθορίζονται από εξαιρετικά σύνθετες διαδικασίες, όπου οι πολιτικές επιδιώξεις του μέσου μπορεί να συγκρούονται με τους βραχυχρόνιους στόχους κερδοφορίας.
Συγκεκριμένα, η πτώση της επισκεψιμότητας είναι μια τυπική μορφή shadow banning που συνδέεται με το γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με τη γενοκτονία στη Γάζα. Η υποβάθμιση της καταγγελίας μου για το shadow banning δεν αποτελεί… shadow banning, αφού γίνεται απροκάλυπτα. Στο τέλος όμως η ίδια η πλατφόρμα βλέποντας ότι η καταγγελία «πουλάει» μου προτείνει να τη διαφημίσω για να έχω περισσότερες επισκέψεις. Το σύνολο αυτών των ενεργειών μπορεί κάλλιστα να έχει πραγματοποιηθεί από αλγόριθμους χωρίς άμεση ανθρώπινη παρέμβαση – αν και τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι καταγγελίες για στοχοποίηση συγκεκριμένων λογαριασμών. Το πραγματικό ερώτημα βέβαια είναι ποιος προγραμματίζει τους αλγόριθμους.
Σύμφωνα με αποκαλύψεις που έκανε αυτή την εβδομάδα το Al Jazeera, στην καρδιά του μηχανισμού βρίσκεται ο Ισραηλινός Γκάι Ρόσεν, τον οποίο ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ τοποθέτησε στη θέση του επικεφαλής Ασφάλειας Πληροφοριών της Meta, της μητρικής εταιρείας του Facebook. Προηγουμένως ο Ρόσεν είχε περάσει από τη διαβόητη «μονάδα 8200», την υπηρεσία πληροφοριών και κυβερνοπολέμου του IDF, που μεταξύ άλλων έχει λειτουργήσει και σαν εκκολαπτήριο των εταιρειών που δημιούργησαν το Predator και το Pegasus.
Η εικόνα είναι ανάλογη σε όλες σχεδόν τις αμερικανικές πλατφόρμες. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Πανεπιστημίου του Λιντς, Άλαν Μακλέοντ, στην Google εργάζονται τα τελευταία χρόνια 99 πρώην στελέχη της «μονάδας 8200», ενώ στη Meta πρώην «κυβερνοστρατιώτες» του IDF καταλαμβάνουν θέσεις- κλειδιά στο Εποπτικό Συμβούλιο (Έμι Πάλμορ), στο Κέντρο Ερευνών του Messenger (Εϊάλ Κλέιν) και σε τουλάχιστον άλλες δέκα κομβικές θέσεις.
Μιλώντας επωνύμως, αλλά και υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Al Jazeera προγραμματιστές και υπάλληλοι του Facebook περιέγραψαν ένα καφκικό σκηνικό απειλών, διώξεων και απολύσεων στο εσωτερικό της εταιρείας, που στόχο έχει να μην αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί με τους οποίους η Meta φιμώνει φωνές που αντιδρούν στα εγκλήματα του Ισραήλ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πολλοί τεχνικοί απολύθηκαν όταν κατήγγειλαν ότι οι αλγόριθμοι κατατάσσουν τα σχόλια εναντίον του Ισραήλ σαν spam ή ακόμη και σαν «πορνογραφικό περιεχόμενο».
Τους τελευταίους μήνες το Facebook ανταποκρίθηκε θετικά στο 94% των αναφορών που καταθέτουν η κυβέρνηση του Ισραήλ και φιλοϊσραηλινές ομάδες πίεσης και προχωρά στη διαγραφή φιλοπαλαιστινιακών αναρτήσεων ή και ολόκληρων λογαριασμών.
Αυτές οι παρεμβάσεις μπορούν κυριολεκτικά να αποκόψουν από τον κόσμο του διαδικτύου χιλιάδες μικρές ιστοσελίδες, ειδικότερα σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες όπου το Facebook μπορεί να αποτελεί την κυρίαρχη πηγή ενημέρωσης ή ακόμη και τη μοναδική πηγή πρόσβασης στο ίντερνετ (όπως συμβαίνει σε αρκετές χώρες της Αφρικής).
Σε αντίθεση με παλαιότερες μορφές λογοκρισίας το shadow banning εξασφαλίζει ότι δεν καταπατάται το δικαίωμά σου στην έκφραση. Μόνο το δικαίωμά σου να σε ακούνε και άλλοι άνθρωποι όταν μιλάς.
