"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ
Σήμερα η ηθοποιός Μαριάννα Δημητρίου διαβάζει εξαιρετικά επίκαιρο ποίημα του Ίγκορ Σεβεριάνιν (πραγματικό όνομα Ίγκορ Λοταριόφ,1887-1941), «ποιητή με ανοιχτή καρδιά», όπως τον αποκάλεσε ο μεγάλος ρώσος ποιητής Αλεξάντρ Μλοκ. Ο Σεβεριάνιν πέθανε μόλις 54 ετών, έξω από τη Ρωσία, στην Εσθονία. Δεν θεωρούσε όμως τον εαυτό του μετανάστη, γιατί το 1918 βρέθηκε να παραθερίζει, όπως κάθε χρόνο, σε ένα εσθονικό ψαροχώρι και δεν κατάφερε να επιστρέψει, μια και τα σύνορα με την Σοβιετική Ρωσία έκλεισαν. «Δεν είμαι μετανάστης. Ούτε πρόσφυγας. Είμαι ένας παραθεριστής». «Παραθέριζε» ο Σεβεριάνιν επί 23 ολόκληρα χρόνια, χωρίς να σταματά να γράφει για την πατρίδα του, χωρίς να σταματάει να την αγαπά και να επικρίνει όσους είχαν τη δυνατότητα να μείνουν, μα δεν έμειναν. Το τι θα έκανε, αν είχε μείνει – είναι μιαν άλλη ιστορία. Ο Ίγκορ Σεβεριάνιν αποκαλούσε τον εαυτό του «εγωφουτουριστή» και την ποιητική Σχολή που επινόησε – «εγωφουτουρισμό». Στις αρχές του 1918 κέρδισε ένα ποιητικό διαγωνισμό στο Πολυτεχνείο της Μόσχας και στέφτηκε «βασιλιάς των ρώσων ποιητών». Δεύτερος ήρθε ο Μαγιακόφσκι...
Κάποτε είχες μια χώρα,
Είχες δικό σου σπίτι,
Όπου με τους οικείους
Φύτευες άνθη και ρόδα...
Δεν επέστρεψε ποτέ στην πατρίδα, αλλά δεν σταμάτησε ούτε λεπτό να την σκέφτεται.
Το ποίημα «Αυτός που έχασε την πατρίδα» του Ίγκορ Σεβεριάνιν ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
*Συντονιστείτε στο ελεύθερο ραδιόφωνο της ΕΡΤ Open στους 106.7 στα fm στην Αττική και διαδικτυακά σε ολόκληρο τον κόσμο στην ιστοσελίδα της www.ertopen.com/radio ή στο www.live24.gr
Το πρόγραμμά αναμεταδίδεται από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Εργατικού Κέντρου της Εύβοιας στους 96,5 και από τον ραδιοφωνικό σταθμό του σωματείου Εργαζομένων Αλουμινίου στους 97,3 στη Βοιωτία, τη Φωκίδα, και την Βόρεια Πελοπόννησο, καθώς και από διάφορους άλλους σταθμούς στην Ελλάδα.
Για τη συμμετοχή σας! Μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα 210 6002909-10 ή να στείλετε αποστολή SMS γράφοντας: 1Π(κενό) και μετά το ΜΗΝΥΜΑ στο 54045
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ
Σήμερα το ποίημα Τα 15 αγόρια της σπουδαιότερης σοβιετικής ποιήτριας Μπέλα Αχμαντούλινα (1937-2010) διαβάζει η ηθοποιός Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους.
Το ποίημα αυτό γράφτηκε στη δεκαετία του ΄50, όταν η ποιήτρια, στην αυγή της τρίτης δεκαετίας της ζωής της ήταν ήδη διάσημη και επαναστάτρια: όταν φοιτούσε στην Ανώτερη Λογοτεχνική Σχολή της Μόσχας, αρνήθηκε να υποστηρίξει την εκστρατεία κατά του Μπορίς Πάστερνακ, γι΄αυτό και διαγράφτηκε και κυνηγήθηκε.
Η Μπέλα Αχμαντούλινα ήταν μέλος εκείνης της «ιερής» ποιητικής τριάδας, που σημάδεψε τη μοίρα των μεταπολεμικών γενεών, μαζί με τον Εβγκένι Γιεφτουσένκο και Αντρέι Βοζνεσένσκι. Δεν είναι λίγοι, που στο πρόσωπό της έβλεπαν την Άννα Αχμάτοβα, και η σκιά της εθνικής ρωσίδας ποιήτριας διαγράφεται σε όλο το έργο της Αχμαντούλινα.
Ήταν και καρμικά δεμένες: η Άννα Γκόρενκο μεταμορφώθηκε σε Άννα Αχμάτοβα για χάρη του μυθικού της προγόνου, Τάταρου Χάνου Αχμάτ, ο πατέρας της Αχμαντούλινα ήταν Τάταρος Αχάτ, σοβιετικός υψηλόβαθμος στρατιωτικός, τα ονόματά τους ηχούν σχεδόν το ίδιο, αλλά και οι λυρικές τους ηρωίδες μοιάζουν πολύ. Ατίθαση στην προσωπική, αλλά και στη δημόσια ζωή, εξωτικής ομορφιάς Μπέλα Αμχαντούλινα δεν ήταν και η πιο βολική σύντροφος, και από την άλλη - το διαφορετικό και ωραίο, όταν δεν χωράει στα κοινώς αποδεκτά πλαίσια, προκαλεί... Έτσι και τα 15 αγόρια από το τόσο πρώιμο ποίημα της Αχμαντούλινα:
... με περίσσια άνεση
και συχνά κακία
με χαιρετούν στο δρόμο
στο πρόσωπό μου χαιρετούν στο δρόμο
την απελευθέρωσή τους, τον ήρεμο ύπνο και τραπέζι...
Το ποίημα «Τα 15 αγόρια» της Μπέλα Αχμαντούλινα ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgardeμε τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ
Ο ηθοποιός Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος διαβάζει σήμερα ένα από τα ωραιότερα ποιήματα του Ρώσου Νομπελίστα Ιωσήφ Μπρόντσκι (1940-1996)– Οδυσσέας στον Τηλέμαχο, που ο ποιητής έγραψε το 1972.
Το 1972 – σημαδιακή ημερομηνία για τη σοβιετική, ρωσική, αλλά και την παγκόσμια λογοτεχνία: το καθεστώς αναγκάζει τον Μπρόντσκι να εγκαταλείψει τη χώρα, και ο 32χρονος ποιητής αφήνει για πάντα τη Ρωσία, το Λένινγκραντ, τα δωματιάκια της οικογένειάς του στη λεωφόρο Λιτέϊνι, στο συγκρότημα διαμερισμάτων, που έχτισε τη δεκαετία του ΄70 τον 19ου αιώνα ο ελληνικής καταγωγής Πρίγκιπας Αλέξανδρος Μουρούζης και όπου ο Μπρόντσκι έζησε τα 17 τελευταία του χρόνια στην πατρίδα. Ξεκινάει η δεύτερη περίοδος της ζωής του, όταν
Δεν ξεχωρίζεις πλέον τα νησιά, όταν περιπλανιέσαι τόσα χρόνια.
Το 1990 ο Μπρόντσκι θα πει: «Πάντα μ’ ενδιέφερε και μ’ ενδιαφέρει ο Χρόνος και το πώς επηρεάζει τον Άνθρωπο, πώς τον αλλάζει, πώς τον σμιλεύει... Από την άλλη – δεν είναι παρά μια μεταφορά του τι κάνει ο Χρόνος γενικά με τον Χώρο και τον Κόσμο». Την προαίσθηση, ότι η ζωή του θα είναι μια Οδύσσεια, ο Μπρόντσκι είχε από πολύ νωρίς. Το 1961, στις αρχές της ποιητικής του ζωής γράφει το προφητικό ποίημα Εγώ, σαν τον Οδυσσέα, όπου λέει : «Και δεν καταλαβαίνω, από πού και προς πού || κινούμαι, και πόσα χάνω || στο Χρόνο, επαναλαμβάνοντας στο δρόμο|| ω, Θέε μου, τι ανοησίες».
Ο Μπρόντσκι συνέχισε να «ταξιδεύει» και μετά θάνατον. Στις 1 Φεβρουαρίου του 1996 ενταφιάστηκε προσωρινά στο Νεκροταφείο του Ναού της Αγίας Τριάδας στη Νέα Υόρκη, όπου η σορός του έμεινε για ενάμιση χρόνο. Η πρόταση της Ρωσίας να ενταφιαστεί στην πατρίδα του, στην Αγία Πετρούπολη (πρώην Λένινγκραντ), απορρίφθηκε από τους οικείους του. Τέλος, αποφασίστηκε, ότι ο ποιητής θα βρει την αιώνια γαλήνη στην πόλη που αγαπούσε όσο και την Αγία Πετρούπολη, στην Βενετία, όπου η σορός του μεταφέρθηκε τον Ιούνιο του 1997. Αλλά... στο ρωσικό κομμάτι του Νεκροταφείου του Σαν Μικέλε της Βενετίας δεν κατάφεραν να τον ενταφιάσουν μια και δεν ήταν ορθόδοξος, το ίδιο και στο καθολικό. Έτσι ο «Ρώσος Οδυσσέας» αναπαύεται τελικά στη πτέρυγα των προτεσταντών...
...ω, Θέε μου, τι ανοησίες...
Το ποίημα «Οδυσσέας στον Τηλέμαχο» του Ιωσήφ Μπρόντσκι ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
*Συντονιστείτε στο ελεύθερο ραδιόφωνο της ΕΡΤ Open στους 106.7 στα fm και διαδικτυακά σε ολόκληρο τον κόσμο στην ιστοσελίδα της www.ertopen.com/radio ή στο www.live24.gr
Το πρόγραμμά αναμεταδίδεται από τον ραδιοφωνικό σταθμό του σωματείου Εργαζομένων Αλουμινίου στους 97,3 στη Βοιωτία, τη Φωκίδα, και την Βόρεια Πελοπόννησο. Από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Εργατικού Κέντρου της Εύβοιας στους 96,5 καθώς και από διάφορους άλλους σταθμούς στην Ελλάδα.
Τετάρτη, 9 Μάη 2018, στο ελεύθερο Ραδιόφωνο της ΕΡΤ Open*, στις 09:00 το πρωί και σε επανάληψη στις 18:00, το Κέντρο Πολιτισμού και Ανάπτυξης AVANTGARDE Ελλάδας - Ρωσίας, τιμά τη Μεγάλη Νίκη των λαών.
Στις 9 Μαΐου οι περισσότερες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως και οι περισσότερες χώρες του κόσμου, γιορτάζουν τη Μεγάλη Νίκη των λαών στον πιο βάρβαρο, πιο απάνθρωπο πόλεμο της Ιστορίας και του 20ου αιώνα, Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Τιμώντας εκατομμύρια θύματα της φασιστικής βαρβαρότητας, άμαχο πληθυσμό και στρατιώτες, άντρες, γυναίκες, παιδιά, που πολέμησαν, εργάστηκαν στο μετόπισθεν για αυτή την Ημέρα, το Κέντρο Πολιτισμού και Ανάπτυξης AVANTGARDE Ελλάδα-Ρωσία τους αφιέρωσε αυτό το θεατρικό κείμενο.
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ
Σήμερα λόγω των ημερών και την παραμονή της Μεγάλης Ημέρας της Νίκης κατά του φασισμού, την οποία οι περισσότερες χώρες της Σοβιετικής Ένωσης γιορτάζουν στις 9 Μαΐου, το Κέντρο Πολιτισμού και Ανάπτυξης AVANTGARDE παρουσιάζει ένα από τα ωραιότερα αφιερωμένα στον πόλεμο ποιήματα - Οι Γερανοί του εθνικού ποιητή της Δημοκρατίας του Νταγκεστάν (Ρωσία), Ρασούλ Γκαμζάτοφ. Αυτό το ποίημα, γραμμένο στα αβάρικα και μεταφρασμένο στα ρωσικά από τον Ναούμ Γκρέμνπεφ, έγινε ένα από τα ομορφότερα τραγούδια για τον πόλεμο σε μουσική του Ιάν Φρένκελ. Οι Γερανοί σε μετάφραση στα ελληνικά του Γιάννη Ρίτσου, ακούγονται στη σημερινή εκπομπή από το Trio del arte: φωνή Γιώργος Κριωνάς, βιολί Αλέξανδρος Γκέλιας, πιάνο Στέλλα Γιαλόγλου. Για πρώτη φορά το ποίημα δημοσιεύτηκε μισό αιώνα πριν, το 1968, έγινε τραγούδι ένα χρόνο αργότερα, και από τότε δεν έλειψε ούτε μια φορά από καμιά Επέτειο της Νίκης. Το ποίημα γεννήθηκε μετά από την επίσκεψη του Ρασούλ Γκαμζάτοφ στη Χιροσίμα και στο Πάρκο της Ειρήνης αυτής της πολυπαθούς ιαπωνικής πόλης, όπου βρίσκεται το άγαλμα της 12χρονης Σαντάκο Σασάκι με τον χάρτινο γερανό στα χέρια, η οποία πέθανε από λευχαιμία το 1955. Σύμφωνα με ένα παλιό ιαπωνικό θρύλο, ο άνθρωπος, που θα φτιάξει 1000 οριγκάμι γερανούς, θα δει τις ευχές του να εκπληρώνονται. Η Σαντάκο πρόλαβε να φτιάξει μόλις 644, τα υπόλοιπα έφτιαξαν οι φίλοι της, και το κορίτσι κηδεύτηκε μαζί με το σμάρι των οριγκάμι γερανών. Σε όλους τους πολιτισμούς οι γερανοί εκπροσωπούσαν τα καλύτερα, τα φωτεινότερα συναισθήματα, τους θεωρούσαν ιερά πουλιά, σύμβολα της πνευματικότητας. Για τον Ρασούλ Γκαμζάτοφ, εθνικό ποιητή του Νταγκεστάν και της Ρωσίας, που έχασε στον πόλεμο και τα δυο του αδέρφια, οι Γερανοί ήταν σύμβολο της αθανασίας και πρωτίστως – της άσβεστης, ιερής μνήμης.
Στιγμές στιγμές θαρρώ πως οι στρατιώτες που πέσανε στη ματωμένη γη δεν κείτονται, θαρρώ, κάτω απ’ το χώμα αλλά έχουν γίνει άσπροι γερανοί.
Πετούν και μας καλούν με τις κραυγές τους απ’ τους καιρούς αυτούς τους μακρινούς κι ίσως γι’ αυτό πολλές φορές σιωπώντας κοιτάμε τους θλιμμένους ουρανούς.
Το τραγούδι «Οι Γερανοί» σε στίχους του Ρασούλ Γκαμζάτοφ ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά του Γιάννη Ρίτσου
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ
Σήμερα ο Μανώλης Φάμελλος διαβάζει αποσπάσματα από τα σημειωματάρια του ρώσου ποιητή και συγγραφέα Αντρέι Πλατόνοφ (1899-1951), ενός από τους πιο δύσκολους, πιο αινιγματικούς και τραγικούς κλασικούς του 20ου αιώνα. Διαβάζει σπαρακτικά κείμενα – «πεζά ποιήματα», σημειώσεις, που ο Πλατόνοφ έγραφε επί 20 χρόνια, από το 1921 έως το 1944, την πιο δύσκολη, πιο κρίσιμη για τη χώρα και τον λαό της περίοδο. Στη Ρωσία κάποιοι τον θεωρούν μοναδική λογοτεχνική ευφυΐα του 20ου αιώνα, και μακαρίζουν τη μοίρα, που τον άφησε να ζήσει έστω αυτά τα 50 χρόνια. Η λογοτεχνική του πορεία δεν ήταν ρόδινη ήδη από το 1931, όταν, μετά από την ανάγνωση του εκτενούς διηγήματός του Προληπτικά («Впрок»), ο Στάλιν είπε: «Ταλαντούχος συγγραφέας, αλλά κάθαρμα». Ούτε και η προσωπική του ζωή: το 1938 συλλαμβάνεται ο 15χρονος γιος του, Πλατόν, και μετά από δυο χρόνια βγαίνει από τη φυλακή φυματικός και καταδικασμένος. Φροντίζοντας το παιδί του, ο Αντρέι Πλατόνοφ προσβάλλεται επίσης από φυματίωση, πολλοί λένε, ότι σκόπιμα για να πεθάνει λίγα χρόνια μετά από τον γιο του.
«Όσο αγαπώ και μπορώ να αγαπώ, ο κόσμος δεν μπορεί να είναι άσχημος και δε θα είναι». Ο Αντρέι Πλατόνοφ δεν αμφισβήτησε ποτέ αυτή του τη στάση. Δέχθηκε στωικά, σωκρατικά, όσα του έστειλε η μοίρα, λέγοντας στους ανθρώπους πράγματα, που φοβούνταν και φοβούνται να πουν οι ίδιοι στους εαυτούς τους. Γι΄αυτό και τα κείμενά του προορίζονται για τολμηρούς και μόνο.
Αποσπάσματα από τα σημειωματάρια του Αντρέι Πλατόνοφ ακούγονται σε μετάφραση στα ελληνικά του Χρήστου Χρυσόπουλου.
*Συντονιστείτε στο ελεύθερο ραδιόφωνο της ΕΡΤ Open στους 106.7 στα fm στην Αττική και διαδικτυακά σε ολόκληρο τον κόσμο στην ιστοσελίδα της www.ertopen.com/radio ή στο www.live24.gr
Το πρόγραμμά αναμεταδίδεται από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Εργατικού Κέντρου της Εύβοιας στους 96,5 και από τον ραδιοφωνικό σταθμό του σωματείου Εργαζομένων Αλουμινίου στους 97,3 στη Βοιωτία, τη Φωκίδα, και την Βόρεια Πελοπόννησο, καθώς και από διάφορους άλλους σταθμούς στην Ελλάδα. СТИХОТВОРЕНИЕБОЛЬШЕ, ЧЕМЖИЗНЬ
Сегодня популярный греческий певец Манолис Фамеллос читает отрывки из Записных книжек русского поэта и писателя Андрея Платонова (1899-1951), одного из самых трудных, самых загадочных и самых трагических классиков ХХ века.
Манолис Фамеллос в рекомендациях не нуждается. Но есть нечто, о чем его поклонники, возможно, не подозревают: Манолис большой книголюб, и его студия звукозаписи в Глифаде напоминает зал хорошей публичной библиотеки... Любитель и знаток русской литературы вообще и поэзии в частности, Манолис Фамеллос предложил прочесть насыщенные и глубокие фрагменты записей Андрея Платонова, которые писатель вел более 20 лет, с 1921 по 1944 годы, в самый критический период в истории страны и ее народа. Литературовед, поэт и писатель Дмитрий Быков назвал Андрея Платонова «единственным литературным гением ХХ века», благодаря судьбу за то, что она отпустила Платонову хотя бы эти 50 лет жизни. Творческий путь писателя отнюдь не был усыпан розами, особенно после того, как Сталин, прочитав его повесть «Впрок», сказал: «Талантливый писатель, но сволочь». Личная жизнь была еще безысходнее: в 1938 году арестовывают его 15-летнего сына Платона, который выходит через два года из тюрьмы безнадежным, обреченным туберкулезником. Заботясь о сыне, туберкулезом заболевает и сам Платонов, как утверждают некоторые – намеренно. Андрей Платонов переживет сына на 8 лет.
«Пока я люблю и могу любить, не может быть, чтоб плохо было на свете, да и не будет плохо». Платонов никогда не раскаялся в этих некогда занесенных в записную книжку словах. Он принял посланное судьбой стоически, по-сократовски, обнажая людскую природу и говоря людям то, в чем они сами боялись и боятся себе признаться. Поэтому платоновские тексты предназначаются для отважных читателей и только.
Отрывки из записных книжек Андрея Платонова звучат в переводе на греческий язык Христоса Хрисопулоса.
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
Σήμερα το απόσπασμα από το μυθιστόρημα Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα του ρώσου συγγραφέα Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ (1891-1940) διαβάζει το ιερό τέρας του ελληνικού θεάτρου, Κώστας Καζάκος.
Ένας από τους αγαπημένους και πολυδιαβασμένους παγκοσμίως ρώσους συγγραφείς του 20ου αιώνα, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ξεκίνησε το μυθιστόρημά του στη δεκαετία του ΄20 και το έγραφε κυριολεκτικά όλη του τη ζωή.
Το ΟΜαιτρ και η Μαργαρίτα πρωτοδημοσιεύθηκε ολόκληρο 45 χρόνια πριν, το 1973.
Από τότε το μυθιστόρημα μεταφράστηκε σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, έχουν γίνει χιλιάδες θεατρικές και κινηματογραφικές διασκευές του για τις σκηνές και τις μικρές και μεγάλες οθόνες.
Ειδικά το ρόλο της Μαργαρίτας κάθε ηθοποιός θεωρεί σταθμό στην καριέρα της. Κι όμως, η φωνή του Μπουλγκάκοφ είναι ο Μαιτρ, άνθρωπος που έχει την ικανότητα να ζει ταυτόχρονα όχι μόνο σε πολλές ιστορικές περιόδους, αλλά και σε πολλές διαστάσεις, πέρα από τη Ζωή και το Θάνατο.
Στο απόσπασμα, που διαβάζει ο Κώστας Καζάκος, ο Μαιτρ περιγράφει τη στιγμή που γνώρισε την Μαργαρίτα, όταν σφραγίστηκε και η δική του, και η δική της μοίρα, όταν ο έρωτας ξεπήδησε μπροστά τους, όπως ξεπηδάει στο στενό από το σκοτάδι ένας δολοφόνος,
και όταν
ξαφνικά κατάλαβε ότι μια ζωή αγαπούσε αυτή ακριβώς τη γυναίκα....
Τα απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ «Μαιτρ και Μαργαρίτα» ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
Την Κυριακή 15 Απριλίου 2018, η ηθοποιός Πηνελόπη Μαρκοπούλου διαβάζει ένα ερωτικό ποίημα της ρωσίδας ποιήτριας και πεζογράφου αρμενικής καταγωγής Μαριέττα Σαγκινιάν, γραμμένο το 1912.
Στις 21 Μαρτίου συμπληρώνονται τα 130 χρόνια από τη γέννηση της Σαγκινιάν (1888-1982), η οποία πέθανε σε βαθιά γεράματα, στα 94 της χρόνια, αφού έζησε έντονα όλες τις εποχές της ρωσικής λογοτεχνίας του 20ουαιώνα, από τον συμβολισμό έως τον ύστερο σοσιαλιστικό ρεαλισμό.
Τα ερωτικά ποιήματα της Μαριέττα Σαγκινιάν ηχούν εξαιρετικά αλλόκοτα στ’ αφτιά ανθρώπων, που μεγάλωσαν στην εποχή, που προηγήθηκε της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης. Γι’ αυτούς η Σαγκινιάν παραμένει σταθερά μια ταλαντούχα γιαγιά με άσπρο κότσο και χοντρά γυαλιά, πασίγνωστη για τα βιβλία της για τον Λένιν. Ποιος θα μπορούσε να την φανταστεί νέα, ωραία, μελαχροινή και πολύ ερωτευμένη, να λέει:
Βαρέθηκε το μωρό σου να είναι
αγαπημένο ζωάκι, στα χαλιά
σαν γατάκι να παίζει, με το λουρί
του έρωτά σου δεμένο.
Κι όμως... Ήταν νέα στον Αργυρό αιώνα, την εποχή του έντονου, ερωτισμού, όταν όλοι ερωτεύονταν όλους, όταν ο έρωτας ήταν θρησκεία, ένας αγώνας μέχρι το θάνατο. Λέγεται, ότι η Μαριέττα Σαγκινιάν ήταν διαρκώς ερωτευμένη: το επιβεβαίωνε και η ίδια, λέγοντας, ότι ο έρωτας τονώνει.
Σε ποιον αφιέρωσε η ποιήτρια το ποίημά της; Ποιος ήταν αυτός ο αγαπημένος; Υπάρχει μια υπόνοια, ότι το 1912 είχε σχέση με τον συνθέτη Σεργκέι Ραχμάνινοφ, που ήταν 15 χρόνια μεγαλύτερός της. Το 1912 η Σαγκινιάν έστειλε στον ήδη διάσημο μουσικό, θαυμάστρια του οποίου υπήρξε, κάποια ποιήματα ρώσων ποιητών, που μεταμορφώθηκαν από τον Ραχμάνινοφ σε περίφημες ρομάντζες. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους ο 39χρονος Ραχμάνινοφ αφιέρωσε την υπέροχη ρομάντζα Μούσα σε στίχους του Πούσκιν στην 24χρονη Μαριέττα Σαγκινιάν, για την οποία έτρεφε τρυφερή φιλία... Φιλία μεταξύ άνδρα και γυναίκας, όπως γνωρίζουμε, στην εποχή του συμβολισμού δεν μπορούσε να υπάρξει...
Το ποίημα «Στον αγαπημένο» της Μαριέττα Σαγκινιάν ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
Σήμερα η ηθοποιός Έρρικα Μπίγιου διαβάζει τέσσερα πεζά ποιήματα του μεγάλου ρώσου κλασικού Ιβάν Τουργκένιεφ, 200 χρόνια του οποίου γιορτάζει φέτος όλος ο φιλόμουσος κόσμος (1818- 1883). Αυτά τα ποιήματα γράφτηκαν από το 1878 έως το 1881, στα πέντε τελευταία χρόνια της ζωής του, όταν ο Τουργκένιεφ ήταν πλέον βαριά άρρωστος και αργοπέθαινε στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. «Προορίζονται για να καούν μαζί με το ημερολόγιό μου μετά το θάνατό μου», έγραφε ο Τουργκένιεφ λίγες μέρες πριν φύγει από τη ζωή, παρόλο που πριν συμβούλευε τους αναγνώστες του: «Διαβάστε τα χωριστά, ένα ένα, πιθανόν, κάποια από αυτά θα ρίξουν σπόρους στην ψυχή σας». Ο Ιβάν Τουργκένιεφ ήταν ο πιο διάσημος ρώσος συγγραφέας στην Ευρώπη, άνθρωπος που εκπροσώπησε τη ρωσική λογοτεχνία, τον ρωσικό κόσμο στη Δύση, ένας από τους πρώτους, που μετέφραζε σε ευρωπαϊκές γλώσσες τα αριστουργήματα της ρωσικής λογοτεχνίας. Αλλά πρωτίστως ήταν άνδρας, ένας πάμψηλος ωραίος άνδρας, όλη η ζωή του οποίου ήταν διαποτισμένη από Γυναίκα. «Ούτε βιβλίο, ούτε οτιδήποτε άλλο, ομολογούσε, δεν μπορεί να μου αντικαταστήσει τη γυναίκα... Πώς να το εξηγήσω; Πιστεύω, ότι μόνο ο έρωτας όσο τίποτε άλλο κάνει την ύπαρξή μας να ανθίσει...»
«Ο κόσμος λέει, έγραψε ο Τουργκένιεφ δυο χρόνια πριν πεθάνει, ότι ο έρωτας είναι το πιο υψηλό, πιο μυστηριώδες συναίσθημα. Το ξένο «εγώ» εισβάλει στο δικό σου: σε ανοίγει και σε παραβιάζει, αλλά μόλις τότε αρχίζεις να ζεις, όταν πεθαίνει το «εγώ» σου...»
Τα πεζά ποιήματα του Ιβάν Τουργκένιεφ ακούγονται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
"Ένα ποίημα - μια ζωή", ένα εγχείρημα του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης Avantgarde με τα σπουδαιότερα ποιήματα Ρώσων και Σοβιετικών ποιητών.
Απαγγέλλουν στα ελληνικά γνωστοί καλλιτέχνες.
ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ – ΜΙΑ ΖΩΗ
Αυτή την εβδομάδα η ηθοποιός Μαρία Μάχου διαβάζει ένα από τα ωραιότερα ερωτικά ποιήματα του Ρώσου Μπορίς Πάστερνακ (1890-1960) Χειμωνιάτικη νύχτα ή Κερί. Για την ακρίβεια, δεν το έγραψε ο Μπορίς Πάστερνακ, αλλά... ο Γιούρι Ζιβάγκο, Δόκτωρ της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Πάστερνακ έγραφε το μυθιστόρημα της ζωής του επί 10 ολόκληρα χρόνια, από το 1945 έως το 1955, και η Χειμωνιάτικη νύχτα ήταν ένα από ταπρώτα ποιήματα στη συλλογή των 25 ποιημάτων του γιατρού και ποιητή Ζιβάγκο. Η Χειμωνιάτικη νύχτα «γεννήθηκε» το 1946 και πρωτοδιαβάστηκε στο στενό φιλικό κύκλο του ποιητή 70 χρόνια πριν, το 1948. Κάποιοι κριτικοί ισχυρίζονται, ότι ο Πάστερνακ ήταν ο πρώτος, που εισήγαγε ποίηση στο πεζό μυθιστόρημα, αλλά το συγκεκριμένο ποίημα κάνει ένα βήμα παραπέρα, συνδυάζοντας τα τρία βασικά στοιχεία του κινηματογράφου – μουσική, εικόνα, ποιητικό λόγο. (Πολύ αργότερα το εύρημα του Πάστερνακ θα αξιοποιήσει και ο Αντρέι Ταρκόφσκιστον Καθρέφτη του, όπου τα ποιήματά του διαβάζει ο Αρσένι Ταρκόφσκι, πατέρας του σκηνοθέτη).
Ο εθνικός ρώσος ποιητής Μπορίς Πάστερνακ, γιος ενός σπουδαίου ζωγράφου και μιας σπουδαίας μουσικού, κατείχε και τις τρεις τέχνες – ποίηση, μουσική, ζωγραφική, διαπρέποντας παγκοσμίως στη μία από αυτές, αφήνοντας τις άλλες να υπηρετούν ισάξια τους στόχους της πρώτης. Μέσα στα επόμενα 70 χρόνια η Χειμωνιάτικη νύχτα μελοποιήθηκε αρκετές φορές και οι στίχοι της επαναλαμβάνονται και σήμερα σαν προσευχή, σαν ικεσία, σαν παραμιλητό...
Χιόνι έπεφτε βαρύ,
Φυσούσε αγέρι,
Και στο τραπέζι το κερί –
Μικρό αστέρι.
Το κερί με το ισχνό του φως και την άθερμη φλόγα δεν φωτίζει μόνο το σκηνικό του έρωτα, αλλά προστατεύει τον άνθρωπο από το παγκόσμιο χάος...
Η Χειμωνιάτικη Νύχτα του Μπορίς Πάστερνακ ακούγεται σε μετάφραση στα ελληνικά της Ευγενίας Κριτσέφσκαγια
