Κρίση ασφαλείας άνευ προηγουμένου είναι σε εξέλιξη στον Ισημερινό εξαιτίας της δράσης των εγκληματικών συμμοριών που διακινούν ναρκωτικά, οδηγώντας τον πρόεδρο της χώρας να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση «εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης». Η εξελισσόμενη κατάσταση έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία, με πολλές χώρες να λαμβάνουν μέτρα.

Η χώρα ζει «εξαιρετικά δύσκολες ημέρες», δήλωσε ο γραμματέας επικοινωνίας της προεδρίας του Ισημερινού, Ρομπέρτο Ισουριέτα. Η κυβέρνηση, πρόσθεσε, έλαβε την «σημαντική απόφαση να συγκρουστεί μετωπικά» με τις «τρομοκρατικές απειλές».

Στο διάταγμα με το οποίο κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος για δύο μήνες, ο πρόεδρος του Ισημερινού, 36χρονος Ντανιέλ Νομπόα, διέταξε την «εξουδετέρωση» συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος που επιδίδονται κυρίως σε διακίνηση ναρκωτικών. Κάνει λόγο για «εσωτερική ένοπλη σύγκρουση» και διατάσσει «την κινητοποίηση και την επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας» προκειμένου να «εγγυηθούν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα έναντι του οργανωμένου εγκλήματος, των τρομοκρατικών οργανώσεων και των μη κρατικών αντιμαχομένων».

Οι εξελίξεις τις τρεις τελευταίες ημέρες δείχνουν κλιμάκωση του πολέμου των συμμοριών με τις αρχές ασφαλείας, ενώ από τις φυλακές δραπέτευσαν ο Αδόλφο Μασίας ή «Φίτο», που θεωρείται ο Νο1 δημόσιος κίνδυνος για στη χώρα, αρχηγός των «Τσονέρος», αλλά και ένας από τους αρχηγούς των Λος Λόμπος, άλλης ισχυρής συμμορίας που διακινεί ναρκωτικά.

Την απόδραση του «Φίτο» ακολούθησαν εξεγέρσεις και ομηρίες φρουρών σε διάφορες φυλακές, ενώ κυκλοφόρησαν βίντεο σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης που εικονίζουν ομήρους να απειλούνται από μασκοφόρους που κραδαίνουν μαχαίρια. Άλλα βίντεο δείχνουν τις εκτελέσεις δυο φρουρών σε φυλακές.

Σύμφωνα με την υπηρεσία φυλακών (SNAI), 139 μέλη του προσωπικού της βρίσκονται υπό ομηρία σε πέντε φυλακές, ωστόσο δεν έχει σχολιάσει τα βίντεο με τις εκτελέσεις των φρουρών.

Καταστήματα και σχολεία κλειστά

Η κατάσταση δείχνει προς το παρόν εκτός ελέγχου, καθώς παρά το διάταγμα του προέδρου Νομπόα, έχουν αναφερθεί πολλά βίαια επεισόδια, συμπεριλαμβανομένων των απαγωγών επτά αστυνομικών σε όλη τη χώρα.

Οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι τρεις τραυματίστηκαν στη Γουαγιακίλ, το σημαντικότερο λιμάνι του Ισημερινού που έχει μετατραπεί σε προπύργιο κακοποιών, ενώ σκοτώθηκαν και δύο αστυνομικοί.

Από εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που για την ώρα δεν μπορούν να επαληθευθούν, φαίνεται ότι στη χώρα επικρατεί χάος. Καταγράφονται επιθέσεις με κοκτέιλ Μολότοφ, πυρπολημένα αυτοκίνητα, αστυνομικοί που πυροβολούν στην τύχη, σκηνές πανικού...

Στην πόλη Γουαγιακίλ, ξενοδοχεία κι εστιατόρια κατέβασαν ρολά, ενώ στρατιωτικά οχήματα περιπολούσαν στους δρόμους, ενώ ατμόσφαιρα φόβου επικρατεί και στην πρωτεύουσα του Ισημερινού Κίτο. Και εκεί καταστήματα και εμπορικά κέντρα έκλεισαν για λόγους ασφαλείας.

Κλειστά, με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, είναι και όλα τα σχολεία της χώρας.

Διεθνείς αντιδράσεις

Οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας, της Χιλής, της Κολομβίας και του Περού εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην κυβέρνηση του Ισημερινού, απορρίπτοντας τη βία. Ο αρμόδιος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη Λατινική Αμερική, Μπράιαν Νίκολς, δήλωσε ότι στις ΗΠΑ «είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη βία», προσθέτοντας πως «βρισκόμαστε σε στενή επαφή με τον πρόεδρο Νομπόα και την κυβέρνησή του» και πως «είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε βοήθεια».

Η Ισπανία επίσης παρακολουθεί με «ανησυχία» την κατάσταση στον Ισημερινό. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι «παρακολουθούμε με προφανή ανησυχία τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στη χώρα», σημειώνοντας ότι η Μαδρίτη «υποστηρίζει τους δημοκρατικούς θεσμούς» και πως είναι πεπεισμένος ότι θα υπάρξει «προσεχώς επιστροφή στην ομαλότητα».

Η κυβέρνηση του γειτονικού Περού κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τις περιοχές των συνόρων με τον Ισημερινό, μήκους 1.400 χιλιομέτρων, ανακοινώνοντας ότι θα ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας αναπτύσσοντας επιπλέον αστυνομικούς και στρατιωτικούς.

Επίσης, η Κίνα ανακοίνωσε πως η πρεσβεία της και τα προξενεία της στον Ισημερινό θα κλείσουν μέχρι νεωτέρας από σήμερα Τετάρτη.

Ο Ισημερινός, μια χώρα που ήταν άλλοτε όαση ειρήνης, πλήττεται από τη βία των συμμοριών. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, δεν ήταν παρά απλές συμμορίες των δρόμων. Ωστόσο, έχουν μετατραπεί σε λαθρεμπόρους ναρκωτικών, καθώς ο Ισημερινός έγινε ως το κύριο σημείο εξαγωγής της κοκαΐνης που παράγεται στο Περού και την Κολομβία.

Έκτοτε, οι δολοφονίες στους δρόμους αυξήθηκαν 800% από το 2018 έως το 2023 στη χώρα. Το 2023, 7.800 ανθρωποκτονίες καταγράφηκαν ενώ κατασχέθηκαν 220 τόνοι ναρκωτικών.

 Ο δημοσιογράφος Τσάρλι Ντάξμπερι, ανταποκριτής του Politico στη Σουηδία, ζει μαζί με την οικογένειά του σε ένα από τα προάστια της Στοκχόλμης.

Από τις αρχές του έτους, όπως γράφει ο ίδιος μεταφέροντας πια όχι όσα του έχουν αναφέρει άλλοι αλλά τη δική του προσωπική εμπειρία, ο δημοσιογράφος του Politico έχει «ζήσει» τέσσερις βομβιστικές επιθέσεις στην ευρύτερη γειτονιά του: κοντά στο παντοπωλείο από όπου ψωνίζει, κοντά στο σχολείο του γιου του, και στη διαδρομή από όπου συνηθίζει να περνάει όταν κάνει ποδήλατο. Και στις τέσσερις περιπτώσεις, οι βόμβες έσκασαν σε διαμερίσματα πολυκατοικιών και σε σπίτια. 

Κι όλα αυτά, μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Στοκχόλμης.  

«Μέλη συμμοριών έχουν αρχίσει να τοποθετούν βόμβες ο ένας στα σπίτια των οικογενειών του άλλου και όλοι νιώθουν ότι βρίσκονται σε κίνδυνο […] Αυτό που ξεκίνησε ως εσωτερική σύγκρουση μεταξύ αντίπαλων συμμοριών (ανάμεσα στις ομάδες του φυγόδικου Τούρκου υπηκόου Ράβα Μαγίντ από τη μία πλευρά και του Ισμαήλ Αμπντό από την άλλη) για τον έλεγχο του εμπορίου ναρκωτικών, έχει πια εξελιχθεί σε ένα σπιράλ από επιθέσεις εκδίκησης, καθώς μέλη συμμοριών βομβαρδίζουν τα σπίτια των οικογενειών του αντιπάλου […] Λίγες ώρες μετά την επίθεση σε πολυκατοικία στο Χέσελμπι (σ.σ. προάστιο της Στοκχόλμης), μια βόμβα έσπασε τους μπροστινούς τοίχους ενός διαμερίσματος στο Λίνκεπινγκ, 200 χιλιόμετρα νοτιότερα. Και λίγες ημέρες αργότερα, μια 25χρονη γυναίκα σκοτώθηκε στην Ουψάλα, 70 χιλιόμετρα βόρεια της σουηδικής πρωτεύουσας, από βόμβα που τοποθετήθηκε κατά λάθος έξω από το δικό της σπίτι ενώ προοριζόταν για αλλού», γράφει στο Politico ο Τσάρλι Ντάξμπερι, υπογραμμίζοντας ότι στην πλειονότητά τους οι βομβιστικές επιθέσεις σημειώνονται στην κεντρική και νοτιοανατολική Σουηδία.  

Αριθμοί που σοκάρουν

Μέχρι στιγμής φέτος στη Σουηδία έχουν σημειωθεί 134 βομβιστικές επιθέσεις, από 90 που είχαν σημειωθεί το 12μηνο του 2022. Πάρα πολλά είναι όμως παράλληλα και τα περιστατικά πυροβολισμών τα οποία είναι τουλάχιστον 289 φέτος, από 391 που ήταν το 2022, με τους εν λόγω αριθμούς να συγκλονίζουν, πολύ δε περισσότερο εάν αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για μια χώρα μόλις 10 εκατομμυρίων κατοίκων.   

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ένας νεαρός άνδρας έπεσε νεκρός από σφαίρες κοντά σε γήπεδο ποδοσφαίρου στη νότια Στοκχόλμη, την ώρα που μικρά παιδιά προπονούνταν.

«Αυτή η έκρηξη βίας είναι τόσο έντονη, εκτεταμένη και χαοτική –έφηβοι στρατολογούνται συχνά για να πραγματοποιήσουν επιθέσεις– που δημιουργείται η αίσθηση ότι κανείς πια δεν είναι ασφαλής», γράφει χαρακτηριστικά ο ανταποκριτής του Politico.

Πηγή: Politico

Η σκωτσέζικη κυβέρνηση τόνισε ότι η κίνηση αυτή θα επιτρέψει σε άτομα που έχουν προβληματική σχέση με ναρκωτικές ουσίες, να λαμβάνουν θεραπεία και να έχουν στήριξη αντί να αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες, και να δίνονται σε όσους αναρρώνουν καλύτερες ευκαιρίες να βρουν δουλειά. «Αν και γνωρίζουμε ότι αυτές οι προτάσεις θα πυροδοτήσουν αντιπαράθεση, αυτές είναι σύμφωνες με την προσέγγισή μας για τη δημόσια υγεία και θα προωθήσουν την εθνική μας αποστολή να βελτιώσουμε και να σώσουμε ζωές», δήλωσε η υπουργός της Σκωτίας, αρμόδια για την πολιτική σε σχέση με τα ναρκωτικά, η Έλενα Γουίθαμ.

Αρνητικό το Λονδίνο

Ένας εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ απέκλεισε οποιαδήποτε αλλαγή, λέγοντας: «Δεν υπάρχουν σχέδια να αλλάξουμε τη σκληρή μας στάση απέναντι στα ναρκωτικά». Με 327 θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, η Σκωτία είχε το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από ναρκωτικά στην Ευρώπη το 2020, όντας σε μεγάλη απόσταση από το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό των 85 θανάτων ανά εκατομμύριο στη Νορβηγία, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία.

Συνέντευξη τύπου μη κυβερνητικών φορέων:
«Η επόμενη μέρα για την πολιτική αντιμετώπισης των ναρκωτικών»

Τι ζητούν από τη νέα κυβέρνηση για τα ναρκωτικά

Ενίσχυση των δομών μείωσης της βλάβης με προσωπικό
Βελτίωση της πρόσβασης των χρηστών στο σύστημα υγείας
Μέτρα εξάλειψης του στίγματος
Συμμετοχή των χρηστών στη λήψη αποφάσεων
Πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες θεραπείες

Παρά τα θετικά βήματα, που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα καταγράφεται ασυνήθιστα υψηλή θνησιμότητα στους χρήστες ενέσιμων ψυχοδραστικών ουσιών, σε σχέση με άλλες χώρες.

Σύσσωμοι οι μη κυβερνητικοί φορείς, που παρεμβαίνουν στο πεδίο, ζητούν από την νέα κυβέρνηση να λάβει μέτρα, ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση των χρηστών στο σύστημα Υγείας και να ενισχυθούν τα προγράμματα μείωσης της βλάβης. Ζητούν ενίσχυση των υφιστάμενων δομών, συμμετοχή των χρηστών στη λήψη αποφάσεων, αντιμετώπιση του στίγματος και πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες θεραπείες. 

Τα σοβαρά προβλήματα, που υπάρχουν αλλά και οι προτάσεις για την αντιμετώπιση τους παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου, που οργάνωσε το Δίκτυο ομότιμων χρηστών. Η εκδήλωση με τίτλο: «Η επόμενη μέρα για την πολιτική αντιμετώπισης των ναρκωτικών» πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των οργανώσεων «PRAKSIS» και «Γιατροί του Κόσμου» καθώς και του Συλλόγου Οροθετικών «Θετική Φωνή» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος «Προμηθέας». 

Ο κ. Χρήστος Αναστασίου, συντονιστής του Δικτύου ομοτίμων ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η εμπλοκή των χρηστών στην λήψη αποφάσεων δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να κάνουν επιλογές, σύμφωνα  με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους. 
Ο σεβασμός του δικαιώματος του ατόμου να επιλέξει το φάρμακο, που του ταιριάζει αναγνωρίζει την προσωπική του αυτονομία και προωθεί την εξατομικευμένη θεραπεία. 

Η προσφορά μιας σειράς επιλογών που βασίζονται σε στοιχεία και η συμμετοχή των ασθενών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων βελτιώνει θεαματικά  τα αποτελέσματα της θεραπείας. Η πρόσβαση σε όλες τις σύγχρονες και διαθέσιμες θεραπείες με αγωνιστές οπιοειδών, μπορεί να μειώσει όλους τους κινδύνους που σχετίζονται με τη παρανομία και να σταθεροποιήσει τη ζωή των ατόμων. 

Η προσαρμογή της θεραπείας με βάση παράγοντες, όπως το ιατρικό ιστορικό, οι καταστάσεις ψυχικής υγείας, και οι προσπάθειες θεραπείας αυξάνει τη δέσμευση τους και την παραμονή τους στις υπηρεσίες. Η ενημέρωση και η συγκατάθεση διασφαλίζει ότι τα άτομα έχουν απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τα οφέλη, τους κινδύνους και τις παρενέργειες. Πλέον αυτά πρέπει να γίνουν σεβαστά και στην χώρα μας!».

Ο επιχειρησιακός διευθυντής των Γιατρών του Κόσμου κ. Τάσος Υφαντής μεταξύ άλλων δήλωσε: «Στα αστικά κέντρα της χώρας, σε καθημερινή βάση, δεκάδες και άλλοτε εκατοντάδες ανθρώπων διαβιούν σε άθλιες συνθήκες, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν την εξάρτησή τους από ψυχοδραστικές ουσίες.

Αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται σε τεράστια ανάγκη και παράλληλα εκτίθενται σε πολλαπλούς κινδύνους για την υγεία και τη ζωή τους κυρίως δε μετά από μία περίοδο ανάπτυξης νέων προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής μέριμνας, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς είχαμε την προσδοκία μετριασμού των κινδύνων και μείωσης του αριθμού των άστεγων ατόμων που αντιμετωπίζουν θέματα εξαρτήσεων.  
 
Ωστόσο σήμερα συνεχίζουμε μεταξύ των βασικών αιτημάτων για την υγεία των άστεγων ατόμων σε χρήση, να εντοπίζουμε την ανάγκη συνεχιζόμενης φροντίδας για σοβαρά αποστήματα και λοιμώξεις, καθώς και τη διενέργεια εξετάσεων ταχείας διάγνωσης και την άμεση διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ενώ πολύ συχνά εμφανίζονται άνθρωποι με συννοσηρότητα ψυχικής υγείας που χρήζουν άμεσης βοήθειας και αποκλείονται από τα στεγαστικά προγράμματα. 

Ο κύκλος της δημόσιας πολιτικής για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών πρέπει την επόμενη μέρα να είναι συμπεριληπτικός, να βασίζεται σε εφικτά και απτά αποτελέσματα και στις αρχές της Μείωσης Βλάβης. Για αυτό το λόγο η συμμετοχή της ίδιας της κοινότητας και της κοινωνία των πολιτών στη διαμόρφωση αλλά και την υλοποίησης της πολιτικής για τα ναρκωτικά είναι καθοριστική».

Ο πρόεδρος του συλλόγου Προμηθέας κ. Γιώργος Καλαμίτσης τόνισε ότι: «Ανησυχητικά υψηλή θνησιμότητα μεταξύ των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών, η οποία ξεπερνάει κατά πολύ τα αντίστοιχα δεδομένα από τις χώρες του δυτικού κόσμου, καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. 

Η πρόσφατη αλλαγή του νομικού πλαισίου που διευρύνει την δυνατότητα χρήσης της Ναλοξόνης προς τον γενικό πληθυσμό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προστασίας των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών. Η χορήγηση Ναλοξόνης προλαμβάνει θανάτους μόνο στην περίπτωση υπερδοσολογίας από οπιοειδή. 

Τα αίτια της αυξημένης θνησιμότητας εντοπίζονται και στις  διαχρονικές παθογένειες που αντιμετωπίζει το ΕΣΥ. Συγκεκριμένα, οι χρήστες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και αυτό οφείλεται στην έλλειψη επαγγελματιών υγείας καθώς και στο γεγονός του στίγματος και των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν στην προσπάθεια να προσεγγίζουν τις δομές υγείας».

Η κα Μαριανέλλα Κλώκα, εκ μέρους της PRAKSIS εστίασε στο στίγμα και την αντιμετώπιση του. Μεταξύ άλλων είπε: «Η χρήση της γλώσσας στο δημόσιο λόγο μπορεί να υποστηρίξει πολιτικές προσεγγίσεις, να ενισχύσει ή να αποδομήσει τα στερεότυπα. Στον τομέα της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών η γλώσσα, τα περιεχόμενα και η οπτικοποίησή τους μέσα από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης και τα ΜΜΕ είναι ένα ακόμα πεδίο παρέμβασης για τις οργανώσεις μας. 

Εδώ και 7 μήνες η PRAKSIS και το Δίκτυο Ομοτίμων Χρηστών Ψυχοδραστικών Ουσιών υποστηρίζουμε την πρωτοβουλία του Εθνικού Συντονιστή για τα Ναρκωτικά διοργανώνοντας εργαστήρια για δημοσιογράφους και επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με το θέμα της χρήσης, αλλά και τους ανθρώπους, που κάνουν χρήση ουσιών. Κοινός μας στόχος μας είναι ο προβληματισμός και οι προτάσεις για το πώς η γλώσσα, η οπτικοακουστική περιγραφή και η επιλογή των περιεχομένων μπορούν να ενημερώσουν πιο σφαιρικά και να δημιουργήσουν γέφυρες συνύπαρξης και αποδοχής».

Από την πλευρά του ο κ. Μάριος Ατζέμης, υπεύθυνος μείωσης της βλάβης της
Θετικής Φωνής αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις προτεραιότητες που έχει θέσει η Ισπανική Προεδρία της ΕΕ όπου κατά την ίδια έχει δοθεί έμφαση στην ανάδειξη της
καταπολέμησης του στίγματος και των διακρίσεων κατά του HIV σαν ένας από τους
κύριους άξονες δράσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία φορά που ο HIV έτυχε
κάποιας πολιτικής προσοχής σε επίπεδο ΕΕ ήταν το 2017!

Περαιτέρω η Ισπανική Προεδρία στην επικείμενη συνάντησή της μαζί μας στο
πλαίσιο του Civil Society Forum on Drugs έχει θέσει ως θέμα την ψυχική υγεία των
προβληματικών χρηστών και έχει λάβει ήδη ανάλογο feedback. Υπάρχει μια ευθεία
σύνδεση με αυτό και την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε στην πρώτη γραμμή και
συγκεκριμένα με το σίσα και την ψυχική επιβάρυνση των προβληματικών χρηστών
του.

Τέλος, ο κ. Ατζέμης υπογράμμισε την ανάγκη της εναρμόνισης της χώρας μας με την
Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Ναρκωτικά και το αντίστοιχο Σχέδιο Δράσης, τα οποία
προτείνουν την ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών και
της θιγόμενης κοινότητας στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των υπηρεσιών και των
πολιτικών που άμεσα επηρεάζουν τις ζωές της. 

Για περισσότερες πληροφορίες:

Perception Consulting Communication, Τάσος Γκοτσόπουλος, 210 6801600, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. 
 

Κατασχέθηκαν χιλιάδες όπλα και τόνοι κοκαΐνης και άλλων ναρκωτικών ουσιών, η αξία των οποίων υπολογίζεται ότι ξεπερνάει τα 5,7 δισ. δολάρια. 

Για περίπου είκοσι ημέρες η Interpol σε συνεργασία με τοπικές Αρχές κρατών της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής πραγματοποίησε μια επιχείρηση μαμούθ κατά των καρτέλ ναρκωτικών με την ονομασία Trigger IX.

Τα νούμερα που δόθηκαν στη δημοσιότητα είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακά, καθώς γίνεται λόγος για περισσότερες από 14.000 συλλήψεις και κατασχέσεις χιλιάδων όπλων, αλλά και πάνω από 200 τόνων ναρκωτικών. 

Όπως ανακοίνωσε ο διεθνής οργανισμός που εδρεύει στη Λιόν, η επιχείρηση  διεξήχθη από τις 12 Μαρτίου μέχρι τις 2 Απριλίου. Κατασχέθηκαν 203 τόνοι κοκαΐνης και άλλων ναρκωτικών ουσιών, η αξία των οποίων υπολογίζεται ότι φτάνει τα 5,7 δισ. δολάρια. Επίσης, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 372 τόνοι χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή ναρκωτικών (ηρωίνης, κοκαΐνης, αμφεταμινών και άλλων).

Συνολικά, οι αρχές χωρών της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής προχώρησαν σε 14.260 συλλήψεις. Κατασχέθηκαν 8.263 παράνομα όπλα και 305.000 γεμιστήρες «στη μεγαλύτερη επιχείρηση για την αντιμετώπιση της παράνομης οπλοφορίας που έχει συντονίσει ποτέ η Ιντερπόλ».

Περίπου 100.000 πυρομαχικά βρέθηκαν στην Ουρουγουάη, η μεγαλύτερη ποσότητα που έχει εντοπιστεί ποτέ στη χώρα αυτή. Τα διακινούσαν δύο Ευρωπαίοι πολίτες, σύμφωνα πάντα με τη διεθνή αστυνομία.

«Το γεγονός ότι μια επιχείρηση κατά των παράνομων όπλων κατέληξε σε κατασχέσεις τεράστιων ποσοτήτων ναρκωτικών είναι άλλη μια απόδειξη ότι αυτά τα αδικήματα συνδέονται μεταξύ τους», σχολίασε ο γενικός γραμματέας της Ιντερπόλ, Γιούργκεν Στοκ.

Η Trigger ΙΧ οδήγησε εξάλλου στην αποκάλυψη μιας σειράς άλλων εγκλημάτων – από υποθέσεις διαφθοράς μέχρι τρομοκρατικές ενέργειας. Εξαρθρώθηκαν συνολικά 20 εγκληματικά δίκτυα που δρούσαν σε διάφορες χώρες.

Μεταξύ άλλων, συνελήφθησαν μέλη του Καρτέλ των Βαλκανίων, της πανίσχυρης βραζιλιάνικης εγκληματικής οργάνωσης Πριμέιρο Κομάντο ντα Καπιτάλ και της Μάρα Σαλβατρούτσα, της μαφίας του Σαλβαδόρ. Όλες αυτές οι οργανώσεις δρουν στην Κεντρική Αμερική και τις ΗΠΑ και εμπλέκονται στο λαθρεμπόριο όπλων.

Έντεκα θύματα διακίνησης ανθρώπων απελευθερώθηκαν στην Παραγουάη, χάρη σε αυτήν την επιχείρηση.

Στην Trigger IX συμμετείχαν 15 χώρες της περιοχής και περίπου 100 οργανισμοί επιβολής του νόμου, όπως η Υπηρεσία Αλκοόλ, Όπλων και Εκρηκτικών των ΗΠΑ.

Στον νέο παγκόσμιο χάρτη μεταφοράς και διακίνησης κοκαΐνης, η Ελλάδα αποτελεί κομβικό σημείο για τις big business των λατινοαμερικάνικων καρτέλ με την αλβανική μαφία. Ο διπλασιασμός των ποσοτήτων που φτάνουν στη χώρα μας, συγκριτικά με την προ κορωνοϊού εποχή και μάλιστα οι ανοδικές τάσεις που καταγράφονται διαρκώς, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι ναρκέμποροι θέλουν να στήσουν stockhouse κόκας στην Ευρώπη, έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον ελληνικών και ξένων διωκτικών αρχών.

Δεν είναι τυχαίο ότι έχει διευρυνθεί πολύ -και σε αριθμό και σε ποιότητα- το κλιμάκιο της αμερικανικής Δίωξης Ναρκωτικών (DEA) στην Ελλάδα, ενώ το νέο κόλπο που κέντρισε το ενδιαφέρον των πρακτόρων είναι ότι οι βαρόνοι της κόκας στην Κολομβία μπαίνουν συνέταιροι με τα ελληνικά δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος, μοιράζοντας τα κέρδη από τη διάθεση της «λευκής κυρίας» σε ποσοστό 60%-40%. Επίσης, η πληρωμή γίνεται με τέτοιον τρόπο ώστε ταυτόχρονα να ξεπλένεται το βρώμικο χρήμα μέσω εταιρειών εμπορίας αγαθών που εξάγονται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.

«Το γεγονός ότι τα καρτέλ σημάδεψαν τη χώρα μας για να στέλνουν τα φορτία τους οφείλεται σε δύο λόγους. Ο ένας είναι η ύπαρξη των δύο μεγάλων λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης με τα χιλιάδες κοντέινερ που φτάνουν καθημερινά και ο δεύτερος γιατί έχει σφίξει ο κλοιός κυρίως στην Ολλανδία, στην Ιταλία και την Ισπανία, που αποτελούσαν κέντρα μεταφοράς ναρκωτικών» λέει στο «ΘΕΜΑ» αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. και προσθέτει: «Τα χτυπήματα που έχουμε επιφέρει το τελευταίο διάστημα στα κυκλώματα είναι ενδεικτικά του τρόπου που λειτουργούν τα παγκόσμια εγκληματικά δίκτυα».

Απευθείας δρομολόγια

Στις απόρρητες εκθέσεις και αναφορές της ελληνικής Δίωξης Ναρκωτικών αλλά και της αμερικανικής DEA περιγράφεται λεπτομερώς η νέα παγκόσμια κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Η κοκαΐνη, ναρκωτικό με τζίρο δισεκατομμυρίων ετησίως, αποτελεί βασική πηγή εσόδων για αρκετές πλέον χώρες της Λατινικής Αμερικής, εκτός από την Κολομβία. Στο παιχνίδι έχουν μπει πλέον το Εκουαδόρ, η Βολιβία, ακόμη και η Χιλή, με την ετήσια παραγωγή να έχει τριπλασιαστεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Η Γηραιά Ηπειρος αποτελεί μία από τις βασικότερες επιλογές των καρτέλ, με τόνους της «λευκής κυρίας» να ταξιδεύουν και να πιάνουν πλέον ελληνικά λιμάνια προτού φτάσουν στα σαλόνια της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.

Ο συνηθισμένος τρόπος μεταφοράς είναι με κοντέινερ. Τα καρτέλ χρησιμοποιούν εμπορικές εταιρείες και δρομολόγια και μέσα σε 25 ημέρες τα ναρκωτικά βρίσκονται στον τελικό τους προορισμό. Οπως έχουν καταγράψει οι έμπειροι αξιωματικοί της Δίωξης Ναρκωτικών της Ασφάλειας Αττικής, τους τελευταίους μήνες λειτουργεί μια εμπορική εταιρεία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων απευθείας από το Εκουαδόρ στα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Μέσα σε κάθε κιβώτιο κρύβουν περίπου 300 κιλά κόκας, που στη χονδρική αγορά η τιμή της αγγίζει τα 10 εκατ. ευρώ. Από αυτή την ποσότητα, περισσότερο από 80% σπρώχνεται σε Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.

Ωστόσο, εκτός από την απευθείας σύνδεση, υπάρχουν τουλάχιστον πέντε ακόμη εταιρείες που στέλνουν κοντέινερ στην Ελλάδα με ενδιάμεσο σταθμό. Με απλά λόγια, τα κοντέινερ με μπανάνες ή άλλα φρούτα που έχουν στα διπλά τοιχώματα ή στα ψυκτικά συστήματα καταχωνιασμένη την κοκαΐνη φορτώνονται σε ένα πλοίο, φτάνουν μέχρι τα λιμάνια της νότιας Ισπανίας, της νότιας Ιταλίας ή της Μάλτας και στη συνέχεια με άλλα μικρότερα εμπορικά πλοία καταλήγουν στη χώρα μας. Τους τελευταίους μήνες έχει ενεργοποιηθεί και άλλη μία γραμμή μέσω Αιγύπτου, η οποία όμως είναι -όπως λένε- ακόμα σε «νηπιακό» στάδιο. Εντούτοις, δείχνει την τάση που ενδέχεται στα επόμενα χρόνια να επικρατήσει.

Οταν τα λαγωνικά της Δίωξης Ναρκωτικών της Ασφάλειας Αττικής προσπάθησαν να κάνουν μια κίνηση σαρώνοντας όλα τα εμπορευματοκιβώτια που φτάνουν από τη Λατινική Αμερική στη χώρα μας, απευθείας ή μέσω άλλων σταθμών, διαπίστωσαν ότι μόνο από ένα πλοίο μπορεί να ξεφορτωθούν περισσότερα από 1.000 κοντέινερ. Συνεπώς, ο αριθμός είναι τεράστιος, ο έλεγχος σε όλα αδύνατος, γεγονός που ερμηνεύεται από τους αναλυτές ως η βασική αιτία που τα καρτέλ επέλεξαν να μεταφέρουν τα ναρκωτικά με αυτόν τον τρόπο. Οι εποχές όπου οι καραβιές με τόνους κόκας μπλοκάρονταν εν πλω από τα κινηματογραφικά ρεσάλτο των διωκτικών αρχών ή τα ιστιοφόρα που διέσχιζαν δύο φορές τον Ατλαντικό και «βούλιαζαν» από τα πακέτα με την κοκαΐνη που έκρυβαν στα σωθικά τους, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Αλλωστε, το κόστος αυτού του τρόπου μεταφοράς ήταν μεγάλο και ο κίνδυνος να πέσουν στα δίχτυα των διωκτών τους υψηλός. Το ανθρώπινο δυναμικό που απαιτούνταν ήταν πολυάριθμο και εξειδικευμένο, με ορατό πάντα το ενδεχόμενο να υπάρχει ένα «βαθύ λαρύγγι» που κάτω από προϋποθέσεις θα ανοίξει το στόμα του και θα δώσει στο πιάτο των Αρχών τους βαρόνους.

Μέσα σε κάθε εμπορευματοκιβώτιο με μπανάνες ή άλλα εξωτικά φρούτα -συνήθως στα διπλά τοιχώματα ή στα ψυκτικά συστήματα (δεξιά)- κρύβουν περίπου 300 κιλά κόκας, της οποίας η τιμή στη χονδρική αγορά αγγίζει τα 10 εκατ. ευρώ. Από αυτή την ποσότητα, περισσότερο από 80% προορίζεται για την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη

Ευρωπαϊκή αποθήκη

Με δεδομένο ότι από το 2020 και μετά η παραγωγή της κοκαΐνης στη Λατινική Αμερική έχει τριπλασιαστεί, οι αναλυτές της Ασφάλειας σε συνεργασία με τους Αμερικανούς συναδέλφους τους παρατήρησαν πως τα καρτέλ μεταφέρουν στην Ευρώπη τόνους ναρκωτικών τα οποία είναι αδύνατον να πουληθούν, καθώς οι χρήστες παραμένουν στα ίδια επίπεδα. Αναζητώντας τις αιτίες αυτής της μεταφοράς, κυρίως μέσω κοντέινερ φρούτων, διαπίστωσαν πως στόχος των βαρόνων είναι να μετατρέψουν την Ευρώπη σε αποθήκη κοκαΐνης. Ενα τεράστιο stockhouse γεμάτο με τη «λευκή κυρία» με στόχο να τα διαθέσουν όποτε χρειαστεί, σε υψηλότερη τιμή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κοντέινερ που φτάνουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ρότερνταμ, Μάλτα, Σικελία και Ανδαλουσία μεταφέρουν τόνους ναρκωτικώ. Για παράδειγμα, πριν από λίγες εβδομάδες εντοπίστηκε ένα κοντέινερ στην Ολλανδία με 5 τόνους, ενώ πριν καιρό είχε εντοπιστεί φορτίο με 13 τόνους. Οι ναρκέμποροι είχαν βάλει στην αρχή του εμπορευματοκιβωτίου ένα μικρό φορτίο με μπανάνες και στη συνέχεια έναν καθρέπτη που δημιουργούσε την ψευδαίσθηση ότι όλος ο χώρος είναι γεμάτος με το συγκεκριμένο φρούτο.

Πληρωμή και ξέπλυμα

Στον νέο παγκόσμιο χάρτη της κοκαΐνης, μια σημαντική αλλαγή έχει να κάνει με τον τρόπο που πληρώνουν οι ευρωπαϊκές μαφίες τα λατινοαμερικανικά καρτέλ ναρκωτικών. Μέχρι πριν από λίγο καιρό, οι μαφιόζοι που ήθελαν να αγοράσουν ναρκωτικά πλήρωναν πάντα με μετρητά που μετέφεραν με βαλίτσες και στη συνέχεια παραλάμβαναν το φορτίο. Αν, για παράδειγμα, ένα κύκλωμα ναρκωτικών ήθελε να πάρει 300 κιλά καθαρή κοκαΐνη έπρεπε να καταβάλει ευρώ ή δολάρια στους Λατινοαμερικανούς βαρόνους.

Τα πράγματα, όμως, έχουν αλλάξει. Τα καρτέλ της κόκας δεν θέλουν χρήματα για να πουλήσουν τα ναρκωτικά, αλλά αναλαμβάνουν να τα μεταφέρουν στην Ευρώπη και στη συνέχεια από την πώληση να λάβουν το 60%. Με απλά λόγια, αν η κοκαΐνη που στη χονδρική αξίζει 10 εκατ. ευρώ, στη λιανική «σπάσει», νοθευτεί και διατεθεί στην πελατεία, το καρτέλ θα διπλασιάσει το κέρδος του.
Στην Ελλάδα, το γενικό κουμάντο στην εισαγωγή και διακίνηση της κοκαΐνης έχει αναλάβει η αλβανική μαφία. Αυτή κινεί τα νήματα και όσοι Ελληνες εμπλέκονται είναι σε δεύτερους και τρίτους ρόλους.

Οι Αλβανοί μαφιόζοι έρχονται σε επαφή με τα καρτέλ της Λατινικής Αμερικής και κάνουν συμφωνία αναλαμβάνοντας εμμέσως και να ξεπλύνουν τα ναρκοδολάρια, προτού τα στείλουν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Πλέον, σε μεγάλο βαθμό, οι πληρωμές γίνονται με πώληση και μεταφορά προϊόντων μέσω εταιρειών. Ετσι, στην Κολομβία, στο Εκουαδόρ ή στη Βολιβία τα καρτέλ πληρώνονται σε είδος καθώς η αλβανική μαφία τούς στέλνει κοντέινερ με τιμολόγια, προϊόντα και όλα τα συνοδευτικά έγγραφα. Με τον τρόπο αυτό, η συνεργασία απλώνεται και σε νόμιμες επιχειρήσεις που έχουν να κάνουν με το εμπόριο δίνοντας τη δυνατότητα στα καρτέλ να νομιμοποιούν τα παράνομα έσοδά τους.

Με τα νέα δεδομένα που έχουν πλέον δημιουργηθεί, η Δίωξη Ναρκωτικών της Ασφάλειας Αττικής και το διευρυμένο κλιμάκιο της DEA στην Αθήνα έχουν εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης με σκοπό να εμποδίσουν τα σχέδια των καρτέλ να κάνουν την Ελλάδα το βασικό κέντρο διακίνησης κοκαΐνης στην Ευρώπη. Στο επιχειρησιακό πλάνο υπάρχουν undercover αστυνομικοί που τρυπώνουν στα κυκλώματα και συγκεντρώνουν πληροφορίες, δορυφορικές παρακολουθήσεις πλοίων, συνακροάσεις, φυσικές παρακολουθήσεις, ενώ πλέον στο μικροσκόπιο έχουν μπει και συγκεκριμένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξαγωγή προϊόντων στη Λατινική Αμερική.

Πηγή: protothema.gr

Η επαρχία Βρετανική Κολούμπια στον Καναδά άρχισε σήμερα ένα τριετές πιλοτικό πρόγραμμα σταματώντας τη δίωξη ατόμων για μεταφορά μικρών ποσοτήτων ηρωίνης, κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, έκσταση ή κρακ, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας καταπολέμησης της κρίσης με την υπερβολική δόση ναρκωτικών.

Αυτή η καναδική δυτική επαρχία βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης με την υπερβολική δόση ναρκωτικών και τη διακίνηση ναρκωτικών στον Καναδά που έχει σκοτώσει περισσότερους από 32.000 ανθρώπους σε εθνικό επίπεδο από το 2016, όταν η επαρχία κήρυξε λόγω της κρίσης αυτής κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία.

Το πρόβλημα επιδεινώθηκε με την πανδημία του κορονοϊού, η οποία διατάραξε τις παράνομες αλυσίδες εφοδιασμού ναρκωτικών καθώς και τις υπηρεσίες υποστήριξης, αφήνοντας ανθρώπους να κάνουν χρήση μόνοι τους πιο τοξικών ναρκωτικών.

Προκαταρκτικά στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα σήμερα από την επαρχία έδειξαν ότι υπήρξαν 2.272 θάνατοι από φερόμενη χρήση παράνομων ναρκωτικών το 2022, ο δεύτερος μεγαλύτερος ετήσιος αριθμός που έχει καταγραφεί ποτέ, μετά το 2021, που είχε 34 περισσότερους θανάτους.

Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό είχε αναφέρει τον Μάιο ότι θα επιτρέψει στη Βρετανική Κολούμπια την αποποινικοποίηση των ναρκωτικών σε μια πρώτη εξαίρεση στο είδος της. Με τη μη δίωξη ατόμων που μεταφέρουν μικρές ποσότητες ναρκωτικών, η τοπική κυβέρνηση της επαρχίας ελπίζει να αντιμετωπίσει το ζήτημα ως πρόβλημα υγείας και όχι μέσω του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.

Η εξαίρεση έχει σκοπό να μειώσει το στίγμα που σχετίζεται με τη χρήση ουσιών και να διευκολύνει τους ανθρώπους να προσεγγίζουν την αστυνομία και άλλες αρχές για καθοδήγηση.

«Επί πολλά χρόνια είχαμε μια de facto πολιτική να μην συλλαμβάνουμε άτομα για κατοχή ναρκωτικών για προσωπική χρήση», αλλά αυτή η αλλαγή θα σημαίνει λιγότερες κατασχέσεις μικρών ποσοτήτων ναρκωτικών, δήλωσε εκπρόσωπος του αστυνομικού τμήματος του Βανκούβερ.

Άλλες καναδικές κοινότητες παρακολουθούν στενά το πιλοτικό πρόγραμμα. Αντιμετωπίζουν και αυτές αύξηση των θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών.

Τα ναρκωτικά που αναφέρονται στη λίστα εξαιρέσεων, η οποία περιλαμβάνει επίσης φαιντανύλη και άλλα οπιοειδή, παραμένουν παράνομα και η εξαίρεση από τη σύλληψη αφορά μόνο την κατοχή μέχρι 2,5 γραμμαρίων για προσωπική χρήση.

Πολλοί ειδικοί στον τομέα της υγείας υποστηρίζουν ότι η αποποινικοποίηση θα ενθαρρύνει χρήστες ναρκωτικών να κάνουν χρήση σε ασφαλέστερους χώρους όπου μπορούν να έχουν πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πάνω από 80.000 άνθρωποι πέθαναν από υπερβολική δόση οπιοειδών την περασμένη χρονιά, στην πλειονότητά τους από συνθετικές ουσίες, όπως η φαιντανύλη

Νέο ναρκωτικό χάπι στις ΗΠΑ «θερίζει» στους ανήλικους, έχοντας προκαλέσει ήδη εκατοντάδες θανάτους.

Το ναρκωτικό χάπι αυτό, η φαιντανύλη, είναι συνθετικό οπιοειδές 50 φορές ισχυρότερο από την ηρωίνη.

 Μακάιλα Κοξ, μαθήτρια λυκείου στη Βιρτζίνια, είναι ένα από τα θύματά του.

Νόμιζε ότι αυτό που έπαιρνε ήταν αναλγητικό και αγχολυτικό, της το είχε δώσει φίλος.

Πέθανε σχεδόν αμέσως.

Έτρεχε πορτοκαλί υγρό από το στόμα και τη μύτη της

Εκείνο το βράδυ του Ιανουαρίου, αφού είδε ταινία με τη μητέρα της, τη Σάνον, η Μακάιλα πήγε στο δωμάτιό της με έναν από τους σκύλους της, χάσκι που συχνά κοιμόταν μαζί της στο κρεβάτι της.

Όμως το πρωί, η Σάνον βρήκε τη Μακάιλα στο κεφαλάρι, μισοκαθισμένη. Πορτοκαλί υγρό έρρεε από το στόμα και από τη μύτη της.

«Είχε ακαμψία. Την ταρακούναγα, φώναζα το όνομά της, τηλεφωνούσα στις πρώτες βοήθειες», αφηγήθηκε η Σάνον στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Ήρθαν γείτονες, προσπάθησαν να την επαναφέρουν, αλλά ήταν πολύ αργά. Έπειτα από αυτό, δεν θυμάμαι και πολλά».

Η κρίση των οπιοειδών στις ΗΠΑ έχει προσλάβει καταστροφικές διαστάσεις.

Πάνω από 80.000 άνθρωποι πέθαναν από υπερβολική δόση οπιοειδών την περασμένη χρονιά, στην πλειονότητά τους από συνθετικές ουσίες, όπως η φαιντανύλη. Ο αριθμός αυτός είναι επταπλάσιος και πλέον απ’ ό,τι δέκα χρόνια πριν.

«Είναι η πιο επικίνδυνη επιδημία που έχουμε δει ποτέ», κρίνει ο Ρέι Ντόνοβαν, ανώτερο στέλεχος της ομοσπονδιακής υπηρεσίας δίωξης ναρκωτικών (DEA). «Η φαιντανύλη δεν είναι σαν κανένα άλλο ναρκωτικό, προκαλεί τον θάνατο ακαριαία».

Ο αριθμός των θανάτων απογειώθηκε, ειδικά στις τάξεις των νέων, με τρομακτική ταχύτητα. Το 2019, 493 αμερικανοί έφηβοι πέθαναν από υπερβολική δόση. Το 2021, πέθαναν 1.146.

Αρκετοί προμηθεύονται απομιμήσεις φαρμάκων μέσω ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης. Χωρίς να έχουν ιδέα, καταλήγουν να παίρνουν χάπια που περιέχουν φαιντανύλη.

Emojis – κωδικοί για ναρκωτικά

Για να προσελκύουν νεότερη πελατεία, οι διακινητές χρησιμοποιούν πλατφόρμες όπως το Snapchat, το TikTok, ή το Instagram. Αντικαθιστούν συχνά τα ονόματα των ναρκωτικών που προωθούν με emojis.

Η οξυκωδόνη, εξαιρετικά εθιστικό σκεύασμα, παίρνει έτσι τη μορφή μπανάνας ξεφλουδισμένης ως τη μέση. Το Ζάναξ, ηρεμιστικό, αυτή της σοκολάτας.

Ο αριθμός των Αμερικανών που κάνουν χρήση ναρκωτικών είναι σχετικά σταθερός τα τελευταία χρόνια, όμως αυτό που έχει αλλάξει είναι η επικινδυνότητα των ουσιών, σύμφωνα με τον Ουίλσον Κόμπτον, υποδιευθυντή του αμερικανικού εθνικού ινστιτούτου για την τοξικομανία.

Η φαιντανύλη είναι τόσο ισχυρή που τη διαφορά μεταξύ της ζωής και του θανάτου την κάνει συχνά ποσότητα μικρότερη από ένα γραμμάριο.

«Αρκούν πολύ μικρές ποσότητες για να μετατραπεί σε δηλητήριο που σε εμποδίζει να αναπνεύσεις», περιέγραψε ο κ. Κόμπτον στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Στις ΗΠΑ, το μεγαλύτερο μέρος της φαιντανύλης που διακινείται παράνομα κατασκευάζεται από τα μεξικανικά καρτέλ των ναρκωτικών, με πρώτες ύλες που έρχονται από την Κίνα.

Το ναρκωτικό αυτό είναι επικερδές για τις συμμορίες των κακοποιών: η ισχύς της φαιντανύλης είναι τέτοια που αρκεί πιο μικρή δόση για κάθε χάπι.

Ένα κιλό αγνού προϊόντος, που τιμάται περίπου 12.000 δολάρια, μεταμορφώνεται σε μισό εκατομμύριο χάπια, που μπορούν να μεταφέρονται πιο εύκολα, και πωλούνται ως και 30 δολάρια το ένα.

Πέρυσι, η DEA ανακοίνωσε ότι κατασχέθηκαν σχεδόν επτά τόνοι φαιντανύλης — ποσότητα που θα αρκούσε για να σκοτώσει όλους τους Αμερικανούς. Τέσσερα χάπια στα δέκα περιείχαν θανατηφόρα δόση.

«16 χρονών για πάντα»

Σε χολ της εισόδου στην έδρα της υπηρεσίας δίωξης ναρκωτικών, οι φωτογραφίες των «προσώπων της φαιντανύλης» γεμίζουν τους τοίχους. Η συλλογή πορτρέτων αποτίνει φόρο τιμής σε περίπου δέκα ανθρώπους το νήμα της ζωής των οποίων έκοψαν πρόσφατα τα ναρκωτικά.

Ανάμεσά τους, ένα πορτρέτο έχει λεζάντα «Μακάιλα — 16 χρονών για πάντα».

Υποδειγματική μαθήτρια, μέλος ομάδας χορευτριών με πομ-πομ, η έφηβη έλεγε πως της άρεσε να ζωγραφίζει, να παίζει με τα σκυλιά της και ήθελε να σπουδάσει νομική, αφηγήθηκε η μητέρα της, η Σάνον Ντόιλ, 41 ετών.

Μετά το διαζύγιο των γονιών της, είχε προβλήματα άγχους, που επέτεινε η πανδημία.

Το περασμένο καλοκαίρι, φίλος της τη μύησε στις απομιμήσεις φαρμάκων.

Τα μπλε χάπια που βρέθηκαν στο κρεβάτι της ήταν στην πραγματικότητα εξ ολοκλήρου φαιντανύλη. Βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα της αστυνομίας, αλλά για την ώρα δεν έχει οδηγήσει σε καμία σύλληψη.

«Παλιότερα, αν ήσουν ναρκομανής, είχες 5, 10, 15 χρόνια για να προσπαθήσεις να νικήσεις την εξάρτηση», εξήγησε η Σάνον Ντόιλ στο σπίτι της στη Βιρτζίνια Μπιτς, παραθαλάσσια πόλη περίπου 330 χιλιόμετρα νότια της Ουάσινγκτον.

«Δεν έχεις πια αυτή την ευκαιρία», πρόσθεσε πικρά.

Η DEA έχει αρχίσει εκστρατεία πρόληψης και ευαισθητοποίησης για τος κινδύνους της φαιντανύλης. Υπάρχουν πρωτοβουλίες για να αυξηθεί η διαθεσιμότητα ναξολόνης, αντιδότου που μπορεί να σώσει τη ζωή κάποιου που έχει πάρει υπερβολική δόση.

Η τέφρα της Μακάιλα βρίσκεται στο δωμάτιό της, όπου η Σάνον ρίχνει πάντα μια ματιά, πρωί και βράδυ, σαν η κόρη της να ζει ακόμη.

Στο όνομά της, δημιούργησε ίδρυμα το οποίο έχει αποστολή να αποφευχθούν παρόμοιες τραγωδίες: είναι ένας τρόπος να διαχειριστεί το πένθος της, παραδέχεται.

Η καλύτερή της φίλη, η Κέιντενς Μπλανσάρντ, 16 χρονών, ζει το πρώτο της καλοκαίρι χωρίς εκείνη. Προσπαθεί να κάνει πραγματικότητα τα όνειρα που είχαν μοιραστεί: να πάρουν δίπλωμα και να πάνε οδηγώντας στην παραλία.

Αλλά για την Μακάιλα, «αυτό το μέλλον δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα», «δεν θα πραγματώσει ποτέ τα σχέδια που κάναμε μαζί», λέει.

Η κάνναβη εξακολουθεί να είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό με κατ’ εκτίμηση 200 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως. Επιπλέον, οι θάνατοι από χρήση οπιοειδών την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 41% παγκοσμίως.

Ωστόσο, το κοινωνικό κόστος από τη χρήση και την παγκόσμια διακίνηση ναρκωτικών είναι υψηλό για πολλές χώρες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι χώρες με υψηλά επίπεδα διακίνησης, καλλιέργειας, διανομής και κατανάλωσης ναρκωτικών εμφανίζουν επίσης υψηλά επίπεδα αστάθειας, βίας, βίαιων εγκλημάτων και ανθρωποκτονιών.

«Το μεταβαλλόμενο νομοθετικό τοπίο διευρύνει τη χρήση της κάνναβης για ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς»

Σύμφωνα με την έκθεση «πολυάριθμα κράτη μέλη έχουν απεγκληματοποιήσει και αποποινικοποιήσει τη χρήση κάνναβης για μη ιατρικούς σκοπούς. Αυτό ερμηνεύεται από πολλούς φορείς ως νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης της κάνναβης. Ωστόσο, η νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης της κάνναβης αντιβαίνει στις συμβάσεις ελέγχου των ναρκωτικών. Έτσι, η Ετήσια Έκθεση εξετάζει τις σημαντικές διαφορές στην έννοια των όρων «νομιμοποίηση», «απεγκληματοποίηση» και «αποποινικοποίηση».

Η κάνναβη στην Ευρώπη

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε πρόσφατα ότι το CBD, που εξάγεται από το φυτό της κάνναβης, δεν πρέπει να θεωρείται φάρμακο, σύμφωνα με τις Συμβάσεις του 1961 ή του 1971. Αρκετά κράτη βρίσκονται ήδη στη διαδικασία προσαρμογής της νομοθεσίας τους, για να ευθυγραμμιστούν με αυτή την απόφαση.

Αρκετά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θεσπίσει νομοθεσία για τη διεύρυνση της χρήσης προϊόντων κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς. Αρκετές χώρες στην περιοχή είτε έχουν συζητήσει είτε έχουν λάβει μέτρα, για να εξετάσουν το ενδεχόμενο διεύρυνσης της χρήσης κάνναβης για μη ιατρικούς σκοπούς, κατά παράβαση της Ενιαίας Σύμβασης του 1961 για τα Ναρκωτικά. Το INCB υπενθυμίζει σε όλα τα μέρη της Σύμβασης του 1961 ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4(γ), η παραγωγή, η παρασκευή, η εξαγωγή, η εισαγωγή, η διανομή, το εμπόριο, η χρήση και η κατοχή φαρμάκων περιορίζονται αποκλειστικά σε ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς.

Οι περιορισμοί της COVID-19 είχαν μικρό αντίκτυπο στην παράνομη προσφορά και ζήτηση ναρκωτικών. Στην Ευρώπη τα επίπεδα παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών και η διαθεσιμότητα κοκαΐνης παρέμειναν σταθερά παρά τους περιορισμούς για την COVID-19. Παρατηρήθηκαν επίσης αλλαγές στις οδούς διακίνησης, κυρίως μετατόπιση από την ξηρά στη θάλασσα, για τη διακίνηση ηρωίνης από τη Δυτική Ασία και ρητίνης κάνναβης από το Μαρόκο στην Ευρώπη. Αν και τα επίπεδα χρήσης των περισσότερων ναρκωτικών μειώθηκαν κατά τα αρχικά λοκντάουν, αυξήθηκαν μόλις άρθηκαν οι περιορισμοί.

Η καλλιέργεια κάνναβης στην Αφρική

Σύμφωνα με το UNODC, εάν συνεχιστούν τα σημερινά επίπεδα χρήσης ναρκωτικών, αναμένεται ότι θα μεγαλώσει ο αριθμός των ατόμων που κάνουν χρήση, λόγω της αύξησης του πληθυσμού στην ήπειρο την επόμενη δεκαετία. Ο αριθμός των κρατών στην Αφρική που επιτρέπουν τη νόμιμη καλλιέργεια κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς συνεχίζει να αυξάνεται. Οι περισσότερες από αυτές τις χώρες σκοπεύουν να εξάγουν μόνο κάνναβη, ενώ άλλες επιτρέπουν την εγχώρια χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς.

Η κάνναβη στο Μεξικό και τη Βόρεια Αμερική

Αλλαγές στο καθεστώς ρύθμισης της κάνναβης συνεχίζουν να υιοθετούνται σε ολόκληρη τη Βόρεια Αμερική. Στο Μεξικό οι νέοι κανονισμοί για τη χρήση κάνναβης από ενήλικες για μη ιατρικούς σκοπούς βρίσκονται υπό αναθεώρηση βάσει απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου από τον Ιούνιο του 2021. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τον έλεγχο της κάνναβης σε ομοσπονδιακό επίπεδο, υπογράφηκαν κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους ρυθμίσεις σε πολιτειακό νομοθετικό επίπεδο, για να επιτραπεί η χρήση και η κατοχή κάνναβης από ενήλικες για μη ιατρικούς σκοπούς σε έξι ακόμη πολιτείες.

Η κάνναβη στη Νότια Αμερική

Οι κυβερνήσεις της περιοχής προετοιμάζονται να δημιουργήσουν βιομηχανίες κάνναβης. Οι περισσότερες κυβερνήσεις στην περιοχή ρύθμισαν την καλλιέργεια, την παραγωγή και το εμπόριο κάνναβης για ιατρικούς, επιστημονικούς και βιομηχανικούς σκοπούς. Ορισμένες από τις κυβερνήσεις σκοπεύουν να ιδρύσουν βιομηχανίες κάνναβης, για να βοηθήσουν τις προσπάθειες οικονομικής ανάκαμψης μετά την COVID-19.

Η κάνναβη στη Δυτική Ασία

Τα κράτη της Κεντρικής Ασίας εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωπα με αυξημένη διακίνηση και κατάχρηση συνθετικών ναρκωτικών. Τα κράτη της Κεντρικής Ασίας συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά τη διακίνηση και την κατάχρηση συνθετικών ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων των αμφεταμινών, των συνθετικών κανναβινοειδών και διαφόρων άλλων νέων ψυχοδραστικών ουσιών. Οι διακινητές έχουν στραφεί στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίσουν και να πουλήσουν αυτές τις ουσίες. Ο λόγος για την αυξανόμενη ζήτηση για συνθετικά ναρκωτικά σε αυτήν την περιοχή φαίνεται να είναι η μειωμένη διαθεσιμότητα κάνναβης και οπιούχων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Πανδημία και χρήση ναρκωτικών ουσιών

Οι περιορισμοί της COVID-19 είχαν μικρό αντίκτυπο στην παράνομη προσφορά και ζήτηση ναρκωτικών, διαπιστώνεται στην Έκθεση.

Στην Ευρώπη τα επίπεδα παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών και η διαθεσιμότητα κοκαΐνης παρέμειναν σταθερά παρά τους περιορισμούς για την COVID-19. Παρατηρήθηκαν όμως αλλαγές στις οδούς διακίνησης, κυρίως μετατόπιση από την ξηρά στη θάλασσα, για τη διακίνηση ηρωίνης από τη Δυτική Ασία και ρητίνης κάνναβης από το Μαρόκο στην Ευρώπη. Αν και τα επίπεδα χρήσης των περισσότερων ναρκωτικών μειώθηκαν κατά τα αρχικά λοκντάουν, αυξήθηκαν μόλις άρθηκαν οι περιορισμοί.

Τα πρότυπα χρήσης ναρκωτικών στην περιοχή έγιναν επίσης πιο περίπλοκα λόγω της διαθεσιμότητας και της προσβασιμότητας μιας ποικιλίας ναρκωτικών. Αυτή η αύξηση της διαθεσιμότητας και της ποικιλίας οδήγησε σε αποκλίνοντα μοτίβα πολλαπλής χρήσης ναρκωτικών, με τα άτομα, δηλαδή, που κάνουν χρήση ναρκωτικών να καταναλώνουν περισσότερα από ένα είδη ναρκωτικών ταυτόχρονα ή διαφορετικούς τύπους ναρκωτικών διαδοχικά. Μια άλλη αναδυόμενη τάση είναι η μη ιατρική χρήση βενζοδιαζεπινών, μερικές φορές σε συνδυασμό με οπιοειδή ή αλκοόλ, μεταξύ ατόμων υψηλού κινδύνου που κάνουν χρήση ναρκωτικών, κρατουμένων και άλλων ομάδων.

«Σε ηλεκτρονικά σημεία πώλησης ναρκωτικών ουσιών τείνουν να μετατραπούν τα social media»

Σε ηλεκτρονικά σημεία πώλησης ναρκωτικών ουσιών τείνουν να μετατραπούν μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media), καθώς ανοίγουν την πρόσβαση σε σημαντικό αριθμό ατόμων για την προμήθειά τους. Κάνναβη, συνταγογραφούμενα παυσίπονα και άλλες ναρκωτικές ουσίες κρατούν τα πρωτεία των ευπώλητων ναρκωτικών προϊόντων και άτομα νεαρής ηλικίας είναι οι βασικοί καταναλωτές ως κύριοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τον κομβικό, αρνητικό ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην προώθηση της μη ιατρικής χρήσης ναρκωτικών επισημαίνει η Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB), που δημοσιοποίησε σήμερα ο καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας στη χώρα μας, το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ). Το INCB συνιστά στις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να μην χάνουν το μέτρο, να αυτορυθμίζουν τις πλατφόρμες τους και να περιορίζουν τη διαφήμιση και την προώθηση της μη ιατρικής χρήσης ναρκωτικών.

Επιπλέον, στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2021 το INCB:

– εκφράζει ανησυχία για τον ευρύ αρνητικό αντίκτυπο των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και προειδοποιεί ότι εκατομμύρια δολάρια χάνονται ετησίως εξαιτίας τους, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες,

– προσφέρει μια παγκόσμια ανασκόπηση του προβλήματος των ναρκωτικών και των προσπαθειών ελέγχου τους,

– εξακολουθεί να εκφράζει την ανησυχία του για τις περιφερειακές ανισότητες στη διαθεσιμότητα αναλγητικών φαρμάκων και καλεί τις κυβερνήσεις να εξισώσουν την πρόσβαση,

– προειδοποιεί για σημαντικές ελλείψεις στους ελέγχους σχετικά με την παραγωγή, το εμπόριο και τη διανομή πρόδρομων χημικών ουσιών, και προτρέπει τις κυβερνήσεις να βελτιώσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο.

Μπορείτε να διαβάσετε/μεταφορτώσετε ολόκληρη την έκθεση του INCB για το 2021, εδώ (Greek-presskit_2021)

Τον αριθμό χρηστών ναρκωτικών κατάφερε να μειώσει αισθητά η Πορτογαλία, βασιζόμενη στη θεραπεία, την αποποινικοποίηση των μικροποσοτήτων αλλά και την επιβολή αυστηρότερων ποινών στους εμπόρους.

Η χώρα πορεύεται με διαφορετικό τρόπο στην αντιμετώπιση της χρήσης ναρκωτικών, τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η αποποινικοποίηση, για παράδειγμα, μικρών ποσοτήτων ναρκωτικών ουσιών, δεν αφορά μόνο την κάνναβη, αλλά και την ηρωίνη, το ecstasy ή την κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη. Ποινικό αδίκημα εξακολουθεί να αποτελεί η διακίνηση, ωστόσο, η κατοχή μικροποσοτήτων ναρκωτικών τιμωρείται ως πλημμέλημα. Μπορεί, το παράδειγμα της Πορτογαλίας, να αποτελέσει πρότυπο για τις άλλες χώρες;

Το εμπόριο ναρκωτικών στη χώρα φυσικά και συνεχίζεται, όμως, οι αριθμοί λένε την αλήθεια: ποσοστά χρηστών και φυλακισμένων χρηστών έχουν μειωθεί αισθητά τα τελευταία 25 χρόνια. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, ετησίως, καταγράφονταν 10.000 συλλήψεις για κατοχή και χρήση ναρκωτικών, καθώς και 200 θάνατοι χρηστών. Η πολιτεία ήταν ανήμπορη να αντιδράσει στα ανησυχητικά ποσοστά, ενώ οι φυλακές ήταν γεμάτες από τοξικομανείς και μικροεμπόρους. Στη συνέχεια, η κόρη ενός από τους προέδρους του κοινοβουλίου πέθανε από υπερβολική δόση με συνέπεια, ο πατέρας της, να ζητήσει δημοσίως από το κράτος να χορηγεί ναρκωτικές ουσίες με ελεγχόμενο τρόπο. Η επαναστατική αυτή πρόταση δεν βρήκε ανταπόκριση, αλλά από το 2001 όποιος καπνίζει μαριχουάνα δεν διώκεται ποινικά, ούτε καν όταν παίρνει ναρκωτικά με σύριγγα.

Ο Ζοάο Γκουλά είναι ένας από τους αρχιτέκτονες της πορτογαλικής πολιτικής για τα ναρκωτικά, επικεφαλής του Ινστιτούτου Εξάρτησης και επί πολλά χρόνια επικεφαλής του Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών. Η πορτογαλική συνταγή είναι κοινωνική εργασία για περιστασιακούς χρήστες μαριχουάνας, θεραπεία για τοξικοεξαρτημένους και αυστηρότερες ποινές για εμπόρους. «Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι τίποτα δεν συνέβη από αυτά που προέβλεπαν οι επικριτές μας. Το αντίθετο μάλιστα, είχαμε πολύ θετική εξέλιξη σε όλους τους τομείς. Πρωταρχικός μας στόχος ήταν και είναι να προσφέρουμε βοήθεια στους ανθρώπους, τις υπηρεσίες που χρειάζονται. Δίνουμε συμβουλές στους εξαρτημένους και προσφέρουμε θεραπεία. Εάν ανακαλύψουμε παράγοντες κινδύνου, όπως οικογενειακά προβλήματα ή ψυχολογικές ευπάθειες, προσπαθούμε να αποτρέψουμε τους ανθρώπους να συνεχίσουν τη ζωή τους μέσα στα ναρκωτικά. Αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα του συστήματός μας», είπε στη Deutsche Welle.

Πρόστιμα αντί για φυλακίσεις

Οι επιτρεπόμενες μικροποσότητες ορίζονται επακριβώς και όποιος συλλαμβάνεται με αυτές του επιβάλλεται απλά πρόστιμο. Αλλά πάνω από όλα ο συλληφθείς προσέρχεται ενώπιον της Επιτροπής Καταπολέμησης της Τοξικομανίας, που αποτελείται από δικηγόρους, κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους Ο Βάσκο Γκόμες είναι επικεφαλής μιας τέτοιας επιτροπής στη Λισαβόνα. «Περίπου το 80% αυτών που έρχονται σε εμάς είναι περιστασιακοί χρήστες», λέει. «Τους διαφωτίζουμε για τους κινδύνους, τους ενημερώνουμε και τους βοηθάμε να αντισταθούν στους μελλοντικούς πειρασμούς».

Παλαιότερα η Πορτογαλία έδινε πολλά χρήματα για μαζικές διώξεις εγκλημάτων που σχετίζονταν με τα ναρκωτικά. Σήμερα το κράτος χρηματοδοτεί συμβουλευτικά κέντρα, προγράμματα υποκατάστασης και θεραπείες. «Είναι πολύ καλύτερα έτσι από το να στέλνεις τους χρήστες αμέσως στη φυλακή» λέει ο Γκόμες. Το 2000 η Πορτογαλία είχε γύρω στους 100.000 τοξικομανείς, το 1% του πληθυσμού. Το 2019, πριν την πανδημία καταγράφηκαν 25.000 χιλιάδες. Βέβαια, υπάρχουν και πισωγυρίσματα και κριτική. Γιατί με την πανδημία πολλοί καταφεύγουν και πάλι στα ναρκωτικά, ενώ ασκείται κριτική στα προγράμματα υποκατάστασης. Πολλοί θεωρούν ως πραγματική λύση την αποτοξίνωση.