Σε επικίνδυνα επίπεδα έχει φτάσει η ατμοσφαιρική ρύπανση στο Νέο Δελχί, το οποίο έχει καλυφθεί από ένα πέπλο τοξικής ομίχλης.

Σύμφωνα με την ελβετική εταιρεία παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα, την IQAir, το επίπεδο αιωρουμένων σωματιδίων PM 2,5, που είναι τα πιο επικίνδυνα, είναι 35 φορές υψηλότερο από το μέγιστο που ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Ο αρμόδιος υπουργός του Νέου Δελχί Άρβιντ Κεϊριβάλ ανακοίνωσε αργά χθες, Πέμπτη, το βράδυ ότι όλα τα δημοτικά σχολεία θα παραμείνουν κλειστά στην ινδική πρωτεύουσα για τουλάχιστον δύο ημέρες.

Το Νέο Δελχί, μια από τις μεγαλύτερες αστικές περιοχές στον πλανήτη, κατατάσσεται συχνά μεταξύ των πόλεων με τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση παγκοσμίως.

Η τοξική ομίχλη, τροφοδοτούμενη από τις καύσεις φυτικών υπολειμμάτων καλλιεργειών, τις εκπομπές της βιομηχανίας και των οδικών μεταφορών, καλύπτει την πόλη των 30 εκατομμυρίων κατοίκων.

Το πρόβλημα κορυφώνεται στις αρχές του χειμώνα, κοντά στην ινδουϊστική γιορτή Ντιβάλι, η οποία συμπίπτει με τις εβδομάδες κατά τις οποίες δεκάδες χιλιάδες αγρότες του ινδικού βορρά καίνε τα υπολείμματα της συγκομιδής στους ορυζώνες.

Η πρακτική της καύσης φυτικών υπολειμμάτων των καλλιεργειών αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες της ρύπανσης αυτής, η οποία πνίγει το Νέο Δελχί κάθε χρόνο και επιμένει παρά τις προσπάθειες των αρχών να πείσουν τους αγρότες να χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους και τις απειλές για τη λήψη τιμωρητικών μέτρων.

Οι αρχές ανακοινώνουν τακτικά διάφορα σχέδια για τη μείωση της μόλυνσης του αέρα, ιδίως την αναστολή των οικοδομικών εργασιών, αλλά χωρίς μεγάλο αποτέλεσμα.

Μελέτη της βρετανικής ιατρικής επιθεώρησης The Lancet που δημοσιεύτηκε το 2020 απέδιδε 1,67 εκατομμύριο θανάτους, το προηγούμενο έτος, στην μόλυνση του αέρα στην Ινδία, εκ των οποίων σχεδόν 17.500 στην πρωτεύουσά της.

Η Ινδία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας. Η χώρα είδε τις εκπομπές της ανά κάτοικο να αυξάνονται κατά 29% την τελευταία επταετία και δείχνει απροθυμία να εφαρμόσει πολιτικές για τη σταδιακή κατάργηση των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων.

Στο Ευρωδικαστήριο οδηγείται η Ελλάδα για την κακή ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στην Αθήνα. Η χώρα θα καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου, καθώς δεν κατάφερε να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του αζώτου στην πρωτεύουσα, οι οποίες υπερβαίνουν τα όρια εδώ και μια δεκαετία. Ανάλογη παραπομπή εκκρεμεί και για τη Θεσσαλονίκη, για υπερβάσεις στις τιμές των αιωρούμενων μικροσωματιδίων.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανακοίνωσε χθες την εισαγωγή της υπόθεσης (C-633/21), η οποία θα δικαστεί κατά τη διάρκεια του έτους (ακόμα δεν έχει οριστεί δικάσιμος). Η παραπομπή ανακοινώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο καθώς, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «η Ελλάδα καταγράφει συνεχώς και σταθερά υπέρβαση της ετήσιας οριακής τιμής NO2 στην Αθήνα. Επίσης, δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα ώστε η περίοδος υπέρβασης να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα οι ελληνικές αρχές δεν ήταν ικανοποιητικές και επαρκείς».

Βασιζόμενη στις ετήσιες εκθέσεις της Ελλάδας σχετικά με την ποιότητα του αέρα για την περίοδο 2010-2020, η Επιτροπή κατέληξε ότι δεν εκπονήθηκε ένα αποτελεσματικό σχέδιο για την ποιότητα του αέρα στην Αθήνα. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι η χώρα μας απέστειλε στην Επιτροπή τις εκθέσεις για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα των ετών 2015-2016… την άνοιξη του 2021, δηλαδή με αρκετά έτη καθυστέρηση.

Υπενθυμίζεται ότι το διοξείδιο του αζώτου εκπέμπεται κυρίως από δραστηριότητες όπως η οδική κυκλοφορία –ιδίως των πετρελαιοκίνητων οχημάτων– και η βιομηχανία. Η συγκεκριμένη μορφή ρύπανσης προκαλεί σοβαρές ασθένειες, όπως άσθμα, καρδιαγγειακά προβλήματα και καρκίνο των πνευμόνων.

Είναι η δεύτερη παραπομπή της χώρας μέσα σε λίγους μήνες για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Τον Απρίλιο του 2021 η Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα στο Ευρωδικαστήριο γιατί απέτυχε να αντιμετωπίσει τη σημαντική ρύπανση από αιωρούμενα μικροσωματίδια στη Θεσσαλονίκη το 2005-2019 (με την εξαίρεση ενός έτους), παραβιάζοντας έτσι την οδηγία για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Η κοινοτική νομοθεσία θέτει συγκεκριμένα όρια για την ποιότητα του αέρα αλλά και την υποχρέωση εφαρμογής σχεδίων για τη διασφάλισή της, καθώς 400.000 θάνατοι στην Ε.Ε. ετησίως αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα επίπεδα που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θα μπορούσε να επιτρέψει την αποφυγή περισσότερων από 50.000 θανάτων ετησίως στην Ευρώπη, σύμφωνα με έρευνα που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα και στην οποία απευθύνεται έκκληση για ταχεία δράση.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει περισσότερους από 7 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως στον κόσμο και προκαλεί επίσης ασθένειες, όπως και απουσίες από την εργασία.

Το όριο που συνιστά ο ΠΟΥ για τα μικροσωματίδια PM2,5 ανέρχεται σε 10 μικρογραμμάρια/κυβικό μέτρο κατά μέσον όρο ετησίως και για το διοξείδιο του αζώτου (NO2) σε 40 μικρογραμμάρια/κυβικό μέτρο κατά μέσον όρο ετησίως.

Οι επιβλαβείς συνέπειες των μικροσωματιδίων για την υγεία διαπιστώνονται ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές (θνησιμότητα και καρδιαγγειακά νοσήματα και αναπνευστικά, προβλήματα στην εγκυμοσύνη και στην ανάπτυξη του εμβρύου κλπ.).

Στην έρευνα αυτή, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Lancet Planetary Health, υπολογίζονται οι πρόωροι θάνατοι που συνδέονται με τους δύο αυτούς ρύπους σε 1.000 ευρωπαϊκές πόλεις.

Η τήρηση των συστάσεων του ΠΟΥ θα επέτρεπε να αποφευχθούν 51.213 πρόωροι θάνατοι ετησίως, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η έρευνα αυτή "δείχνει ότι πολλές πόλεις δεν κάνουν ακόμη αρκετά για να καταπολεμήσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση", σημειώνει ο Μαρκ Νίβενχαουζεν του Ινστιτούτου της Βαρκελώνης για την Παγκόσμια Υγεία (ISGlobal).

Ο αριθμός των νεκρών που συνδέονται με την ρύπανση του αέρα διαφέρει ανάλογα με την πόλη, με αυτές που βρίσκονται στην κοιλάδα του Πάδου στην Ιταλία, στην Πολωνία και στην Τσεχική Δημοκρατία να πλήττονται ιδιαιτέρως.

Αντιθέτως η πρωτεύουσα της Ισλανδίας, το Ρέικιαβικ, και οι Τρόμσο στη Νορβηγία, Ούμεα στην Σουηδία και Όουλου στην Φινλανδία να είναι λιγότερο εκτεθειμένες.

Κατά μέσον όρο, το 84% του πληθυσμού στις πόλεις εκτίθεται σε ανώτερα επίπεδα από αυτά που συνιστά ο ΠΟΥ για τα PM2 και το 9% σε ανώτερα επίπεδα από αυτά που συνιστά για το NO2.

Για τον Σάσα Κομένκο, έναν από τους επιστήμονες που έκαναν την έρευνα, είναι σημαντικό να τίθενται σε εφαρμογή μέτρα προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες που θα λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές στα επίπεδα ρύπανσης. Οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν αφορούν την οδική κυκλοφορία, την βιομηχανία, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια, αλλά και την θέρμανση με την χρήση ξυλείας και άνθρακα.

 

Η ατμοσφαιρική ρύπανση λόγω της γεωργίας - κτηνοτροφίας είναι ένα πρόβλημα υπαρκτό, σημαντικό και δύσκολο να ελεγχθεί. Μαζί με τον καθαρό αέρα, το φαγητό είναι μία από τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Αλλά ο τρόπος που παράγεται επηρεάζει τον τρόπο αλλά και το τι αναπνέουμε. 

Οι κωμοπόλεις και οι πόλεις είναι συχνά το «σκηνικό της μάχης» για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αλλά υπάρχει μία άλλη, ίσως πιο αμφιλεγόμενη τοποθεσία. Η ύπαιθρος. Κι αυτό εξαιτίας της γεωργίας, σημειώνει η Άμυ Χολ σε άρθρο της στο New Internationalist. 

Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η μείωση των εκπομπών της γεωργίας κατά το ήμισυ θα μπορούσε να σώσει περισσότερες από 200.000 ζωές σε 59 χώρες του κόσμου. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας, οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία 50 χρόνια. Χωρίς μεγαλύτερες προσπάθειες για τη μείωσή τους, θα μπορούσε να υπάρξει επιπλέον 30% αύξηση έως το 2050. 

Η ρύπανση από τη γεωργία μπορεί επίσης να συμβάλει στο όζον του εδάφους, το οποίο μπορεί με τη σειρά του να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις καλλιέργειες. Μια εκτίμηση, εξετάζοντας τον αντίκτυπο στην παραγωγή σόγιας, σίτου, ρυζιού και αραβοσίτου σε αρκετές χώρες, δείχνει ότι οι αποδόσεις θα μπορούσαν να μειωθούν έως και 227 εκατομμύρια τόνους ετησίως. «Αν βρίσκεστε σε ένα μέρος του κόσμου όπου το φαγητό είναι ήδη δυσεύρετο, αυτό θα μπορέσει να έχει αρνητικό αποτέλεσμα», λέει ο Άλαστερ Λιούις, καθηγητής στο Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικής Επιστήμης της Αγγλίας.

Αλλά από όλους τους ρύπους, είναι η αμμωνία για την οποία κυρίως ευθύνεται η γεωργία. Η γεωργία αντιπροσωπεύει το 92% των συνολικών εκπομπών αμμωνίας σε 33 ευρωπαϊκές χώρες και από το 2014 οι εκπομπές αυξάνονται.

Το αέριο αμμωνίας με βάση το άζωτο εκπέμπεται από το λίπασμα και τη διάσπαση της ουρίας σε κοπριά και οργανικά λύματα. Συνδυάζεται με άλλους ρύπους, κυρίως από οχήματα και βιομηχανία και συμβάλει στη διεισδυτική σωματιδιακή ύλη στον αέρα. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι, σε μεγάλο μέρος των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ρωσίας και της Κίνας, οι εκπομπές από τις φάρμες υπερτερούν όλων των άλλων ανθρώπινων πηγών σωματιδίων. 

Η γεωργική ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλώς ένα ζήτημα που αφορά τις αγροτικές περιοχές. «Ένα πολύ σημαντικό κλάσμα των σωματιδίων που αναπνέουν οι άνθρωποι στις πόλεις περιέχει αμμωνία. Μέρος αυτού προέρχεται από αγροκτήματα, πιθανώς εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά», λέει ο Λιούις. 

Το άζωτο είναι ένα κρίσιμο φυσικό λίπασμα. Μπορεί επίσης να προστεθεί στις καλλιέργειες για να αυξήσει την παραγωγικότητα, αλλά ο φυσικός κύκλος αζώτου αναστατώνεται όταν είναι υπερφορτωμένος και το άζωτο αντιδρά με άλλες ουσίες στον αέρα. Όταν το άζωτο «διαρρέει» από τον κύκλο, οι φυσικοί βιότοποι μπορούν να γονιμοποιηθούν υπερβολικά, αναστατώνοντας τα ευαίσθητα οικοσυστήματα και αυξάνοντας την οξύτητα του εδάφους. 

Η αλλαγή δεν είναι εύκολη

Ο Λιούις λέει ότι το ζήτημα της γεωργικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι μια σκληρή πολιτική μάχη. «Μιλώντας ειλικρινά, οι άνθρωποι δεν θέλουν να επιβάλλουν πράγματα στους αγρότες, είναι μερικοί από τους πιο δύσκολους ανθρώπους για να δουλέψεις εφαρμόζοντας πολιτική, ιδιαίτερα στην Ευρώπη». 

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για τη μείωση των εκπομπών αμμωνίας στα αγροκτήματα. Αυτοί περιλαμβάνουν τη χρήση λιγότερων λιπασμάτων, την κάλυψη και την αποθήκευση των οργανικών λυμάτων με ενδεδειγμένους τρόπους και το άπλωμα της κοπριάς επίσης με τρόπους που μειώνουν τις εκπομπές, όπως η έγχυση. Οι μέθοδοι είναι, ωστόσο, κοστοβόροι για τους αγρότες. 

Η έλλειψη χρόνου και υποδομής είναι επίσης εμπόδια, ειδικά όταν οι αγρότες που προσπαθούν να παράγουν φθηνά τρόφιμα έχουν ήδη τόσο συμπιεσμένα περιθώρια κέρδους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου εκστρατείες από γαλακτοπαραγωγούς κατά της πτώσης των τιμών του γάλακτος οδήγησαν σε αποκλεισμούς και διαμαρτυρίες, ο τομέας των γαλακτοκομικών προϊόντων και του βοείου κρέατος 40% της αμμωνίας απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα.

Ο Ίαν Λουντγκέιτ είναι σύμβουλος περιβάλλοντος στην Εθνική Ένωση Αγροτών στη Βρετανία και λέει ότι οι αγρότες κάνουν ήδη πολλά. «Είναι σαφές ότι οι εκπομπές αμμωνίας είναι πρωτίστως ένα ζήτημα για τη γεωργία, αλλά, υπάρχει όριο στα όσα μπορούν να κάνουν οι αγρότες εντός ρεαλιστικών απαιτήσεων κόστους και πρακτικότητας».

Επισημαίνει ότι η μείωση των εκπομπών αμμωνίας ωφελεί επίσης τους αγρότες, όσον αφορά τη μείωση των απωλειών. «Ουσιαστικά χάνεται άζωτο που διαφορετικά θα μπορούσε να “ταΐζει” τη σοδειά ή το έδαφος. Είναι προς το συμφέρον των αγροτών να το μειώσουν επίσης».

Γυρίζοντας την παλίρροια;

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αρχίζουν να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα: η Δανία μείωσε τις εκπομπές αμμωνίας κατά 40% μεταξύ 1990 και 2016, μέσω ισχυρότερων κανονισμών για την εξάπλωση της κοπριάς και την αποθήκευση οργανικών λυμάτων, καθώς και μέσω οικονομικής βοήθειας για τους αγρότες. Στις Κάτω Χώρες, εφαρμόστηκαν παρόμοια μέτρα που μείωσαν τις εκπομπές αμμωνίας κατά 64% την ίδια περίοδο.

Παρ 'όλα αυτά, οι Κάτω Χώρες εξακολουθούν να έχουν μεγάλα προβλήματα: Το 2019, ο πρωθυπουργός της χώρας Μαρκ Ρούτε χαρακτήρισε το ζήτημα της ρύπανσης ως το πιο δύσκολο που είχε αντιμετωπίσει στην εποχή του ως ηγέτης, λόγω της πολυπλοκότητάς του. Η «κρίση αζώτου» στη χώρα προκάλεσε τη διακοπή αιτήσεων για δεκάδες χιλιάδες άδειες γεωργικής και οικοδομικής δραστηριότητας καθώς η ολλανδική κυβέρνηση προσπάθησε να συμμορφωθεί με δικαστική απόφαση για τη μείωση της ρύπανσης του αζώτου και να σταματήσει την παραβίαση των νόμων περί ρύπανσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία της φύσης. Εκατοντάδες αγρότες κατέβηκαν σε διαμαρτυρίες μπλοκάροντας τους αυτοκινητόδρομους. 

Για να παράγουμε ουσιαστική βελτίωση στο πραγματικό πρόβλημα εκπομπών ρύπων της γεωργίας, πρέπει επίσης να σκεφτούμε τι καλλιεργούμε - όχι μόνο πώς. Το Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας δημοσίευσε μια έκθεση το 2014, η οποία διερεύνησε πόσες επιλογές τροφίμων στην Ευρώπη επηρεάζουν τις εκπομπές αζώτου, την κλιματική αλλαγή και τη χρήση γης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το αποτύπωμα αζώτου της μέσης διατροφής θα μειωνόταν κατά 40% εάν οι άνθρωποι μείωναν κατά το ήμισυ την ποσότητα κρέατος και γαλακτοκομικών που τρώνε, λόγω των σχετικά χαμηλών «απωλειών» αζώτου από τα φυτικά τρόφιμα, όπως τα δημητριακά. 

Ο Μαρκ Σάτον, περιβαλλοντικός φυσικός και ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, λέει ότι αισθάνεται αισιόδοξος: «Αυτό ήταν ένα θέμα όπου δεν συνέβαιναν πολλά επί 20 χρόνια και τώρα βλέπουμε πραγματικά χώρες να αρχίζουν να ασχολούνται στο υψηλότερο επίπεδο. Πρέπει να αρχίσουμε να το “αγκαλιάζουμε” αυτό».


πηγή tvxs.gr

Ένα ταμείο με αποθεματικό 1,2 δισ. ευρώ και στόχο την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης  καθώς θα ανταμείβει τις εταιρείες εκείνες που υιοθετούν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να δημιουργήσει η κυβέρνηση της Κίνας.