Μέρα Μαγιού μού μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω,
άνοιξη, γιε, που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω

Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις
άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης

Και με το δάχτυλο απλωτό μου τά 'δειχνες ένα-ένα
τα όσα γλυκά, τα όσα καλά κι αχνά και ροδισμένα

Και μού ’δειχνες τη θάλασσα να φέγγει πέρα, λάδι,
και τα δεντρά και τα βουνά στο γαλανό μαγνάδι

Και τα μικρά και τα φτωχά, πουλιά, μερμήγκια, θάμνα,
κι αυτές τις διαμαντόπετρες που ίδρωνε δίπλα η στάμνα.

Μα, γιόκα μου, κι αν μού 'δειχνες τα αστέρια και τα πλάτια,
τά 'βλεπα εγώ πιο λαμπερά στα θαλασσιά σου μάτια.

Και μου ιστορούσες με φωνή γλυκιά, ζεστή κι αντρίκια
τόσα όσα μήτε του γιαλού δε φτάνουν τα χαλίκια.

Και μού 'λεες, γιε, πως όλ' αυτά τα ωραία θά 'ναι δικά μας,
και τώρα εσβήστης κ' έσβησε το φέγγος κ' η φωτιά μας.

(Απόσπασμα από τον «Επιτάφιο»)

Δημοσίευσε πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά έργα και μελέτες. Πολλές μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν το έργο του. Τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο ποίησης "Η Σονάτα του σεληνόφωτος" (1956), με το Μέγα διεθνές βραβείο ποίησης (Βέλγιο, 1972), με το Διεθνές βραβείο "Γκεόργκι Δημητρώφ" (Βουλγαρία, 1975), με το Mέγα βραβείο ποίησης "Αλφρέ ντε Βινύ" (Γαλλία, 1975), με το Διεθνές βραβείο "Αίτνα-Ταορμίνα" (Ιταλία, 1976), με το με το βραβείο «Λένιν» το 1977, με το Διεθνές βραβείο "Μποντέλο" (1978) και προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ το 1975.

Ο Γ. Ρίτσος εντάχθηκε στο ΚΚΕ το 1934 και παρέμεινε «στρατευμένος» μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος έως την τελευταία του πνοή στις 11 Νοέμβρη 1990.

«ΚΚΕ / τρία γράμματα - / χαραγμένα στους τοίχους των φυλακών/ μέσα στις νύχτες της παρανομίας/ χαραγμένα στις μάντρες των εργοστασίων/ σταθερά δυνατά πάνω από το θάνατο, / εκεί που τρέμει η ρίζα της ανθρώπινης ανάσας, / εκεί που ρέει στους δρόμους σαν ποτάμι ο ουρανός, / πρωί με τα πουλιά, με τις σημαίες, με τα φύλλα/ πρωί με την τίμια κραυγή.

ΚΚΕ / τρία κόκκινα γράμματα - / πολύ πονέσαμε, σύντροφοι, / πολύ ξαγρυπνήσαμε/ πολύ μακριά κοιτάξαμε/ από κανέναν δεν το δανειστήκαμε το κόκκινο. / - δικό μας αίμα/ τρία κόκκινα γράμματα/ σεμνή υπογραφή του λαού μας/ στις λεωφόρους του μέλλοντος - / ο δρόμος φεύγει γρήγορα/ η Ιστορία δε γυρίζει πίσω...»

(Γ. Ρίτσος, «Τρία Κόκκινα Γράμματα»)

Το 1935 κυκλοφορούν οι «Πυραμίδες», το 1936 ο «Επιτάφιος» και το 1937 «Το τραγούδι της αδελφής μου». Έλαβε ενεργά μέρος στην Εθνική Αντίσταση, και συλλαμβάνεται τον Ιούλιο του 1948 και εξορίζεται στη Λήμνο, ύστερα στη Μακρόνησο (Μάιος 1949) και το 1950 στον Άγιο Ευστράτιο.

Κάθε πρώτη Μάη τιμούν τον Γ. Ρίτσο, τιμούν την παγκόσμια Πρωτομαγιά της εργατικής τάξης, τους μάρτυρες του Σικάγο, τιμούν τους 200 αγωνιστές της Καισαριανής, τιμούν τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης,  με το διαρκή αγώνα ενάντια στο "μαύρο", σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, όλα αυτά τα πρόσωπα που δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο.

Οι καρδιές που δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.