Από τον Απρίλιο του 2012, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Medecins Sans Frontières /MSF) διοικούν ένα πρόγραμμα για χρόνιες ασθένειες στο Λίβανο, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθούν στις τεράστιες ανάγκες των Σύριων ασθενών που δεν έχουν πλέον πρόσβαση στην περίθαλψη. «Σχεδόν το 90% των ασθενών μας φτάνουν έχοντας ήδη διαγνωσθεί με κάποια χρόνια ασθένεια –πιο συχνά με υπέρταση και διαβήτη», λέει ο Δρ Wael Harb, επιβλέπων γιατρός στην κοιλάδα Μπεκά. «Η κατάστασή τους επιδεινώνεται γρήγορα εάν έχουν διακόψει τη θεραπεία τους για βδομάδες.

Με τον πόλεμο στη Συρία, η ασθένειά τους παύει να είναι προτεραιότητα. Η πρόσβαση σε τροφή, σε νερό και στέγη –βασικές ζωτικές ανάγκες- γίνονται πιο σημαντικές. Επιπλέον, συχνά δεν διαθέτουν χρήματα για τη μεταφορά τους σε μια μονάδα υγείας ή για φάρμακα. Για ασθενείς με διαβήτη η διατροφή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Περιθάλπουμε πολλούς ασθενείς που έρχονται στις εγκαταστάσεις μας με υπέρταση και ανεξέλεγκτο διαβήτη, δύο νοσήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια συνείδησης, έμφραγμα και κώμα».

Κρίσιμες ανάγκες, περιορισμένα μέσα

Ως ανθρωπιστική οργάνωση που προσφέρει δωρεάν περίθαλψη σε Σύριους πρόσφυγες με αυτές τις ασθένειες, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταγράφουν μεγάλη και αυξανόμενη συρροή ασθενών στις εγκαταστάσεις τους. Ωστόσο, η οργάνωση αντιμετωπίζει περιορισμούς στους πόρους της, τόσο τους χρηματικούς όσο ανθρώπινους.

«Οι κλινικές είναι συνωστισμένες», εξηγεί η Δρ Bénédicte de Kalbermatten, ειδική σε χρόνιες ασθένειες. «Στις εγκαταστάσεις των MSF στον Λίβανο, ένας γιατρός μπορεί να αφιερώσει μόλις οκτώ με δέκα λεπτά σε έναν ασθενή κατά μέσο όρο. Πρόκειται για εξαιρετικά περιορισμένο χρονικό διάστημα για να εξετάσεις έναν ασθενή, να κάνεις διάγνωση, να αποφασίσεις για τη θεραπεία, να δώσεις εξηγήσεις στον ασθενή και να του γράψεις τα απαραίτητα φάρμακα. Φαίνεται αδύνατο θεωρητικά, όμως οι γιατροί μας τα καταφέρνουν»
Η συνέχεια στη θεραπεία είναι επίσης πολύ σημαντική στην περίθαλψη των ασθενών με χρόνιες ασθένειες. «Αυτό απαιτεί δέσμευση και συνεχιζόμενη σχέση μεταξύ γιατρού και ασθενή» λέει η Δρ de Kalbermatten. «Στο περιβάλλον αυτό όμως οι ασθενείς είναι πρόσφυγες. Δεν ζουν σε σταθερότητα. Είναι δύσκολη η παρακολούθησή τους, και ως εκ τούτου η τήρηση της θεραπείας τους».


 Προσαρμόζοντας τα ιατρικά πρωτόκολλα

«Ως ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παραδοσιακά εργάζονται σε καταστάσεις επείγουσας ανάγκης όπου οι μεταδοτικές ασθένειες είναι οι επικρατέστερες» αναφέρει η Δρ Philippa Boulle, Ιατρική Σύμβουλος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Έως τώρα, έχουμε αναπτύξει περιορισμένη μόνο εμπειρία στην περίθαλψη χρόνιων ασθενειών σε μακροπρόθεσμη βάση. Σήμερα, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι οι Σύριοι πρόσφυγες θα έχουν πρόσβαση στην κατάλληλη θεραπεία, βρισκόμαστε στην ανάγκη να ανανεώσουμε τα πρωτόκολλα θεραπείας που έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με πρότυπα Ευρωπαϊκά και Βορειοαμερικανικά, και να τα προσαρμόσουμε σε καταστάσεις επείγουσες.

Με υποστήριξη από ειδικούς στις χρόνιες ασθένειες, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υιοθετούν τώρα πρωτοπόρο προσέγγιση προσαρμόζοντας τις μεθόδους τους στο συγκεκριμένο περιβάλλον.  Η οργάνωση εστιάζει ιδιαίτερα στον διαβήτη και στην υπέρταση, νόσοι που είναι οι κυρίως διαδεδομένες στους Σύριους πρόσφυγες. Παρόμοιες προσεγγίσεις θα υιοθετηθούν επίσης για  να αντιμετωπιστούν και άλλες μη μεταδοτικές ασθένειες όπως η στηθάγχη, το άσθμα και η επιληψία.

Το 2013, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν περισσότερες από 17.900 εξετάσεις σε ασθενείς με χρόνιες ασθένειες σε ιατρικές μονάδες στην Τρίπολη και τη Κοιλάδα Μπεκά στο Λίβανο, όπως και στον καταυλισμό προσφύγων Ντομίζ στο βόρειο Ιράκ.

Πηγή: Γιατροί του Κόσμου