Να καταργήσει τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα που κατέβαλλε μέχρι πρότινος, σύμφωνα με τον νόμο, στους παραγωγούς και δημιουργούς επιχειρεί η ΝΕΡΙΤ, εμφανίζοντας συμβάσεις για τις νέες παραγωγές που προωθεί -της περιόδου που ξεκινά από τον Απρίλιο 2014-, χωρίς να αναγνωρίζει πνευματικά δικαιώματα.

Στις ίδιες συμβάσεις αμφισβητείται και ο ρόλος του (ανεξάρτητου) παραγωγού, ως αυτού που έχει την πρωτοβουλία και την ευθύνη για τη δημιουργία του οπτικοακουστικού έργου, ο οποίος επιφυλάσσεται για την ίδια τη ΝΕΡΙΤ, η οποία όμως είναι "χρήστης" των οπτικοακουστικών έργων. Μια τέτοια παραδοχή δυσκολεύει, αν δεν αποκλείει - τις συμπαραγωγές με το εξωτερικό.

Ο νέος δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας, που υποτίθεται ότι δημιουργείται εκ του μηδενός μετά το λουκέτο στην ΕΡΤ προκειμένου να αποκαταστήσει στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες, όχι μόνο δεν θεραπεύει τις παθογένειες που δημιούργησαν το «πάρτι» της ΕΡΤ τα προηγούμενα χρόνια σε στενό εναγκαλισμό με τις κυβερνήσεις, αλλά, αντίθετα, προωθεί παράνομες συμβάσεις προτρέποντας εξωτερικούς παραγωγούς και δημιουργούς να... παρανομήσουν από κοινού. Με τον τρόπο αυτόν επιστρέφει σε καιρούς προ του 1993, οπότε θεσπίστηκε ο νόμος για τα πνευματικά δικαιώματα.

Πρόκειται για δικαιώματα τα οποία αφορούν κυρίως επαναλήψεις έργων που προβάλλονται από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, τα οποία καταβάλλονται σε παραγωγούς και δημιουργούς (σκηνοθέτες, σεναριογράφους, ηθοποιούς, συνθέτες, μουσικούς, τεχνικούς). Τα δικαιώματα αυτά καταβάλλονται στους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης πνευματικών ή συγγενικών δικαιωμάτων (π.χ. ΑΕΠΙ, Απόλλων, Φοίβος, Διόνυσος, Αθηνά κ.ά.), οι οποίοι με τη σειρά τους τα αποδίδουν στα μέλη τους.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο οργανισμός "Αθηνά", επί παραδείγματι, που εκπροσωπεί σκηνοθέτες, σεναριογράφους και συγγραφείς και περιλαμβάνει περί τα 1.000 μέλη, λαμβάνει το πολύ περί τα 500.000 ευρώ τον χρόνο από κάθε μεγάλο κανάλι, αναλόγως με τις επαναλήψεις έργων που προβάλλει. Άλλες ειδικότητες επαγγελματιών λαμβάνουν δικαιώματα από άλλους οργανισμούς διαχείρισης. Μεγάλο μέρος των εσόδων των οργανισμών προέρχεται από τις καλοκαιρινές επαναλήψεις σειρών των τηλεοπτικών σταθμών.

Η νέα σύμβαση - η οποία αναφέρεται μάλιστα ως σχέδιο σύμβασης- που εμφάνισε η ΝΕΡΙΤ σε παραγωγούς και δημιουργούς προκειμένου να προωθήσει τις προτάσεις που εγκρίνονται για την ερχόμενη σεζόν (από σειρές μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ μέχρι τηλεπαιχνίδια και δημοσιογραφικές εκπομπές), όλες εξωτερικές ή μεικτές παραγωγές, δεν αναγνωρίζει πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα, ενάντια στον νόμο (2121/93), τις Οδηγίες της Ε.Ε. και τη Χάρτα Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Με δυο λόγια οι συμβάσεις που προτείνει η ΝΕΡΙΤ στους παραγωγούς και δημιουργούς είναι παράνομες και γι' αυτό άκυρες.

Ο νόμος απαγορεύει να υπογράφονται Συμβάσεις για πλήρη παραχώρηση των πνευματικών δικαιωμάτων, σημειώνοντας ότι πρέπει να αναφέρεται ρητά α) το χρονικό διάστημα για το οποίο εκχωρούνται τα δικαιώματα -έως πέντε χρόνια, β) το ύψος του τιμήματος της αμοιβής και γ) το είδος της χρήσης του έργου (π.χ. τηλεοπτική προβολή, διαδικτυακή προβολή κ.ο.κ.). Οι προβλέψεις θεσπίστηκαν προκειμένου όχι μόνο να αναγνωρίσουν το δικαίωμα στην πνευματική ιδιοκτησία, αλλά και να προφυλάξουν τους δημιουργούς από εκβιασμούς των χρηστών των έργων τους: τηλεοπτικά δίκτυα, διαδικτυακές πλατφόρμες, εταιρείες διανομής, αίθουσες προβολής κ.λπ.).

Όταν στο παρελθόν μάλιστα οι ιδιωτικοί σταθμοί επιχείρησαν να περάσουν συμβάσεις που δεν προέβλεπαν δικαιώματα, οι συμβάσεις κατέπεσαν στα δικαστήρια. Στη συνέχεια επιχείρησαν να συνεργάζονται με επαγγελματίες που δεν ανήκαν σε οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης και άρα δεν ήταν δικαιούχοι δικαιωμάτων, όμως σταδιακά σχεδόν όλοι οι δημιουργοί έγιναν μέλη οργανισμών και λαμβάνουν δικαιώματα.

Μπροστά σε αυτή την πρόταση καταστρατήγησης του νόμου που προτείνει η ΝΕΡΙΤ, οι παραγωγοί μέσω των ενώσεών τους (ήδη πέντε ενώσεις παραγωγών) βρίσκονται ήδη σε συνεννόηση, προκειμένου να παρέμβουν αρχικά στη διοίκηση της ΝΕΡΙΤ και, εάν χρειαστεί, στην κυβέρνηση, ακόμα και σε ευρωπαϊκά όργανα. Ήδη προετοιμάζεται συνάντηση αντιπροσωπείας με τη νομική υπηρεσία της ΝΕΡΙΤ, πιθανώς αυτή την εβδομάδα. Στην ίδια κατεύθυνση έχουν ενεργοποιηθεί και οι Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το σχέδιο σύμβασης της ΝΕΡΙΤ είναι απολύτως μαχητό.

πηγή avgi.gr