Σε περιόδους κρίσης κλείνω, από μικρός, τα μάτια και ονειρεύομαι ξύπνιος υποχρεωτικά ταξίδια σε άλλους τόπους και εποχές ψάχνοντας το ξεκίνημα του κακού.

Σε φάντασμα μετατράπηκα, σαν και εκείνα που πέρασαν φευγαλέα έξω από το παράθυρο του Εμπενεζίερ Σκρουτζ την παραμονή των χριστουγέννων στο εξαιρετικό παραμύθι “A Christmas Carol” του Τσάλς Ντίκενς.

1775. Πάνω από καμινάδα στο Κίρκαλντυ της Σκωτίας βρέθηκα, γλίστρησα προς τα κάτω προσέχοντας μην πατήσω τα τελευταία αποκαΐδια που τρεμόπαιζαν στο τζάκι. Ο Άνταμ Σμιθ έγραφε τις τελευταίες σειρές. Περίμενα πίσω από την πολυθρόνα μέχρι που σηκώθηκε για ύπνο αφήνοντας για καλή μου τύχη αναμμένο το κερί, μιας και, ως φάντασμα, εγώ δεν θα μπορούσα να ανάψω τίποτα. Άρχισα να διαβάζω τα γραπτά. Τρόμαξα. Είδα να ’ρχονται φωτιές, πόνος, δάκρυ, όχι γιατί σώνει και καλά το θέλησε ο ίδιος, αλλά γιατί ο λόγος του μπόρεσε να δώσει το δικαίωμα στους ιδεολογικούς απογόνους του να προσφέρουν απλόχερα φωτιές, πόνο, δάκρυ, εκμετάλλευση.

Δεν μου έφτανε το αόρατο χέρι που ρυθμίζει τους κανόνες της αγοράς. Κάποιος έπρεπε να ανοίξει το πρωί τα μαγαζιά της ελεύθερης αγοράς, κάποιος έπρεπε να ρίξει το κάρβουνο στις μηχανές του νεοφιλελευθερισμού. Ήξερα πως ο πόνος, το δάκρυ, η φωτιά έχουν συνένοχο. Έναν προδότη, ένα δεκανίκι. Άνοιξα τα μάτια.

Ξημέρωμα 12ης Ιουνίου. Δευτερόλεπτα μετά τα έκλεισα εκ νέου. Το λευκό χιόνι στην Κόκκινη Πλατεία είχε βαφτεί κόκκινο. Τρέχω δίπλα σε έναν μπολσεβίκο που με την ματωμένη λόγχη του εφορμά στο τελευταίο κάστρο της τυραννίας.

«Ήρθα σωστά;» ρώτησα , ενώ ο βοριάς μου έκοβε την ανάσα.

«Όχι», απάντησε εκείνος. «Ήρθες δύο χρόνια νωρίτερα και σε λάθος τόπο».

«Πού να πάω;», ξαναρώτησα.

«1919. Βερολίνο, στο ζωολογικό κήπο και μετά δίπλα στο ποτάμι….». Αυτά είπε και χάθηκε στον καπνό της επανάστασης.

Βερολίνο!!! Το άψυχο κορμί του σπαρτακιστή Καρλ Λίμπκνεχτ βουτηγμένο στο αίμα με μία σφαίρα στο πίσω μέρος της κεφαλής. Από το ποτάμι ακούγονται φωνές, μια γυναίκα ουρλιάζει. Δευτερόλεπτα μετά σωπαίνει . Τρέχω. Το σώμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ το διαμέλισαν με χτυπήματα από σφυριά και λαβές όπλων. Την χτυπούσαν με τις ώρες. Την πέταξαν νεκρή στο νερό.

«Ποιος το ’κανε;», ρώτησα ένα γερμανό εργάτη.

«Οι σοσιαλδημοκράτες του Έμπερτ. Έστειλε τα Φράικορπς να καταστείλουν την εξέγερση», απάντησε και, πριν χαθεί στο σκοτάδι, φώναξε. «Οι σοσιαλδημοκράτες το έκαναν!!! Να μην τους εμπιστεύεσαι ποτέ!!!»

Η απόφαση της κυβέρνησης να διακόψει βίαια την πολύχρονη ζωή της ΕΡΤ κατάφερε, σε πρώτη φάση, να συσπειρώσει τους εργαζομένους σε αυτήν. Ξαφνικά, άνθρωποι διαφορετικών ιδεολογικών αποχρώσεων, πεποιθήσεων, διαφορετικών απόψεων σχετικά με τη λειτουργία της ΕΡΤ πρόταξαν από κοινού τα στήθη τους ενάντια στην απόπειρα (μιας και στο επίπεδο της απόπειρας βρίσκονται) των νεοφιλελεύθερων και των σοσιαλδημοκρατών συμμάχων τους να βάλουν τσιρότο στα στόματά μας, στο στόμα της δημοκρατίας, της ελευθερίας του λόγου.

Κύριο, πρωταρχικό ευτυχώς, συστατικό των κινημάτων, όποια κι αν είναι αυτά, όποτε κι αν γεννήθηκαν, είναι η οργή. Εκείνος, όμως, που τα καθιστά ικανά να διεκδικήσουν και να ανατρέψουν είναι ο χρόνος, η εμπειρία που αποκτούν από αυτόν, αλλά και η περιέργως έμφυτη ικανότητα να μην κοιτούν το χθες άλλων κινημάτων, καθώς το καθένα από αυτά εκφράστηκε και γιγαντώθηκε, πέθανε ή θριάμβευσε μέσα σε συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, που σαφώς παρουσιάζει διαφορές από τις υπόλοιπες. Άλλη η ιαχή του θρυλικού μπολσεβίκου που αντάμωσα στα ξύπνια όνειρά μου εκείνο το βράδυ, την ώρα που εφορμούσε προς τα ανάκτορα του τσάρου αλλάζοντας την παγκόσμια ιστορία, άλλη του εργαζομένου της FIAT που σηκώνει την κόκκινη σημαία δίνοντας αρχή στη Settimana Rossa.

Βασικός εχθρός κάθε κινήματος είναι ο ίδιος του ο εαυτός, ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τα ζιζάνια. “Ολοι γνωρίζουμε πως, αν δεν ξεριζώσεις την αγριάδα, κήπο καθαρό δεν βλέπεις. Στην περίπτωση της ΕΡΤ, η βιασύνη της κυβέρνησης να στήσει άρον άρον τον μεταβατικό φορέα, με τρόπο που στηρίζεται σε πλήθος παρανομιών, λειτούργησε ευεργετικά για όλους όσοι «ταμπουρώθηκαν» με πείσμα, αποφασιστικότητα και αξιοπρέπεια μέσα στα κτίρια. Προηγήθηκε όμως ένα παλιό βρώμικο παιχνίδι…

Αρχικά οι υπηρέτες της κυβέρνησης χτύπησαν στο λογικό:

«Δεν μπορούμε να φανταστούμε μια διάδοχη κατάσταση χωρίς εσένα. Είσαι αναντικατάστατος…».

Οι ιδεολογικά ώριμοι και πολιτικά καταρτισμένοι συνάδελφοι, όλοι εκείνοι που γνωρίζουν την φτήνια των λόγων και των πράξεων της κυβερνώσας συμμαχίας, απλώς κατέβασαν το ακουστικό. Το δεύτερο κύμα επίθεσης στόχευε στο θυμικό:

«Θα αντέξεις να περνάς έξω από το γραφείο και να βλέπεις άλλους να κάθονται στην καρέκλα σου; Και πώς θα τα καταφέρεις σε μία Θεσσαλονίκη εργασιακά κατεστραμμένη;»

O πόλεμος είχε πλέον γενικευτεί και οι όποιες προσχωρήσεις στο στρατόπεδο των δηλωσιών ή μεταμελληθέντων έδωσαν στην κυβέρνηση την ψευδαίσθηση ότι νικά. Κάτι σαν την ψευδαίσθηση νίκης που έδωσε στις στρατιές του Γ” Συνασπισμού η ομίχλη που σηκώθηκε λίγο πριν τη μάχη του Αούστερλιτς. Μόνο που όταν η ομίχλη κατακάθισε, εκείνος που χαμογέλασε ήταν ο Ναπολέων. Οι άνθρωποι που μαζεύουν κριθάρι στα μακρινά Highlands της Σκωτίας για να φτιάξουν, με όλες τις μυρωδιές της φύσης, το αθάνατο μαλτ ουίσκι λένε πως αν δεν σε πάρει ο ύπνος τον Αύγουστο δεν θα πεθάνεις ποτέ…

Ως λάσπη που δεν αντέχει την καθαρότητα του ποταμού μέσα στον οποίο κυλά και που, γεμάτη αγωνία, αναζητά την κοντινότερη όχθη για να αναπαυθεί, έφυγαν από κοντά μας, άλλοι με τύψεις, άλλοι χωρίς, όλοι εκείνοι που υποταγή δήλωσαν τον Αύγουστο στον καινούργιο πασά, καταθέτοντας αιτήσεις για ένα φορέα φάντασμα. Η υποτιθέμενη αγωνιστικότητά τους έδωσε τη θέση της στην αγωνία και την αβεβαιότητα των δίμηνων συμβάσεων, των πολιτικών υποσχέσεων, των εξευτελιστικών μισθών, κυρίως έδωσε τη θέση της στη δήλωση μετάνοιας, που, μεταξύ άλλων, ζήτησε την αποδοχή απόλυσης από την ΕΡΤ. Τα υποτιθέμενα βαριά όπλα της άλλης πλευράς πιάσαν τις τέσσερις γωνίες σε διαδίκτυο και έντυπα και, σε συνδυασμό με τον ένοχο λόγο της μνημονιακής ιδιωτικής τηλεόρασης, άρχισαν να χτυπούν ως άλλοι ελεύθεροι σκοπευτές. Με μια φτηνή επιχειρηματολογία που στόχο είχε την εκκένωση των κτιρίων, τσαλαβούτηξαν χωρίς νόημα μέχρι και στον ιστορικό και ανεπανάληπτο λόγο των Μαρξ , Λένιν και άλλων γιγάντων της ανθρώπινης διανόησης, κόβοντας κατά το δοκούν κομμάτια και πετώντας στα σκουπίδια τα υπόλοιπα κείμενα, με στόχο να μας πείσουν πως ο αγώνας μας δεν ήταν ούτε επαναστατικά ούτε στρατηγικά ορθός.

Καναλάρχες τοπικών ιδιωτικών σταθμών, κλειδαράδες, σύγχρονοι Γκοτζαμάνηδες, απόγονοι μπουραντάδων, άνθρωποι για τους οποίους εκκρεμούν δικαστικές υποθέσεις για εκβιασμούς, πρώην συνάδελφοι, μηχανικοί αυτοκινήτων που διορίστηκαν εναερίτες τεχνικοί στο νόθο παιδί της ένδοξης ΕΡΤ, κυβέρνηση, ΜΑΤ και λοιποί συγγενείς δεν πίστευαν στα μάτια τους, σαν είδαν τους ξεροκέφαλους να στήνουν, κατακαλόκαιρο, θερινό σινεμά στη Θεσσαλονίκη, που συνεχίζει μέχρι σήμερα το έργο του στην αίθουσα πολιτισμού ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, τους αθηναίους συναδέλφους να κερδίζουν την αγκαλιά της νύχτας με τις συναυλίες τους στην Αγία Παρασκευή, αυτούς της Πάτρας να μην κάνουν βήμα πίσω, της Ορεστιάδας να παλεύουν για συνεχή ενημέρωση αρνούμενοι να παραδώσουν τη συχνότητα της ΕΡΑ σε ξένες γλώσσες.

Τα είχαμε καταφέρει. Αλλά ο δρόμος ήταν και είναι δύσκολος, γιατί είναι ένας δρόμος με κερί στα σκοτάδια της ψυχής.

Χρειάστηκε, και το κάναμε, να διαπραγματευτούμε με τη λογική μας και να αντιληφθούμε πως οι παλιές δομές δεν υπήρχαν πια, χρειάστηκε να συνομιλήσουμε, όσο ήταν δυνατόν, με τη βίαιη εξέγερση των συναισθημάτων μας. Χρειάστηκε να αυτοοργανωθούμε, και το κάναμε, αλλά κυρίως χρειάστηκε να σταθούμε με αξιοπρέπεια απέναντι στη νέα μορφή πάλης και λειτουργίας της ΕΡΤ, την αυτοδιαχείριση, διαχειριζόμενοι την πιο μεγάλη τραγικότητα των ιστορικών υποκειμένων, που δεν είναι άλλη από την επίγνωση του φυσικού τους θανάτου. Φορείς της ίδιας μας της φθοράς, έπρεπε και πρέπει να παλεύουμε καθημερινά με την φύση μας, που μας καλεί σε στιγμές πόνου να λυγίζουμε στη σχετικότητα του χρόνου, που μεταφράζεται στην πιθανότητα να μην είμαστε εμείς οι ίδιοι και η γενιά μας που θα απολαύσουμε τους καρπούς μιας νίκης που, πιθανόν, να έρθει πολύ αργότερα.

Η αυτοδιαχείριση στην ΕΡΤ, όπως η κάθε αυτοδιαχείριση, ακροβατεί ανάμεσα στις ίδιες της τις προσταγές και την ψυχολογία του «εγώ» των μελών της. Την ίδια ώρα που οφείλει να σεβαστεί την ψυχολογία των υποκειμένων της, να αφουγκραστεί τα «μπορώ» τους και να σεβαστεί τα «θέλω» τους, την ίδια ώρα ζητά από αυτά να κάνουν περισσότερα από όσα μπορούν και να υποτάξουν το προσωπικό «θέλω» στο συλλογικό. Ό,τι ακούτε τόσην ώρα για τον οκτάμηνο αγώνα μας, μοιάζει, όπως σας είπα στην αρχή, με ένα ταξίδι στην ψυχή με κερί στο χέρι. Κι όμως τα καταφέρνουμε. Κερδίζουμε….

Κερδίζουμε την χαμένη μας αυτοπεποίθηση, όντας υπνωτισμένοι νωρίτερα σε ένα σύστημα αξιών που δεν προήγαγε τις αξίες αλλά το μέσο.

Αλλάξαμε την προοπτική μας ως εργαζόμενοι σε ΜΜΕ. Κατεβήκαμε από το θρόνο του άθικτου δημοσίου και ανακαλύψαμε την κοινωνία, τους ανθρώπους της, τα προβλήματα και τα όνειρα της.

Παντρεύουμε, συμφωνούμε ή διαφωνούμε, το μαρξιστικό όνειρο του ασπρομάλλη γενειοφόρου Καρόλου από το Τρίερ της Πρωσίας με τις φροϋδικές απαντήσεις, τραβώντας από τον καιάδα της ιστορίας την ψυχολογία του υποκειμένου και αναδεικνύοντας τον ρόλο που μπορεί να έχει σε έναν εργασιακό χώρο όπου οι εργαζόμενοι θα αποφασίζουν.

Ξαναταξιδέψαμε, πολλές φορές, χωρίς να το θέλουμε στα νερά της Διαλεκτικής, όπου ο αυθορμητισμός και η οργάνωση δεν είναι δύο ξεχωριστά ή διασπάσιμα πράγματα, αλλά απλώς διαφορετικές στιγμές της ίδιας διαδικασίας, έτσι ώστε το ένα να μην μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο, καταφέρνοντας μέσα από τις επιγνώσεις αυτές να αναπτύσσουμε την πάλη μας σε ένα υψηλότερο επίπεδο.

Λυτρωθήκαμε από την προσωπική μας κατάθλιψη, μιας και μετατοπίσαμε το κέντρο βάρους της σκέψης μας σε πιο ουσιαστικά προβλήματα, αν θέλετε, δικαιώσαμε τον Ερικ Φρομ, που έλεγε πως στις επαναστάσεις δεν θα βρεις καταθλιπτικούς.

Κερδίζουμε καθημερινά την αγάπη, το σεβασμό της συντριπτικής πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας, που βλέπει στο πρόσωπό μας εκείνη την αήττητη αρμάδα που βάζει φραγμούς στη λαίλαπα που στόχο έχει το ξεδόντιασμα των κοινωνικών παροχών και το ξεπούλημα μιας ολάκερης χώρας σε εργολάβους.

Τη θερινή υπεροψία στο αντίπαλο στρατόπεδο την διαδέχεται πλέον ο πανικός. Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ μείναμε στις επάλξεις συντροφιά με όλους εκείνους τους τίμιους δημοκράτες που τα βράδια σκεπάζουν τα σώματά τους με καθαρά από τύψεις και εμμονές σεντόνια, όλους εκείνους που ακουμπούν το κεφάλι τους σε μαλακά λευκά μαξιλάρια.

«Τα κόζια άλλαξαν», όπως λέγανε οι άνθρωποι των παλαιών καφενέδων της Θεσσαλονίκης κάθε φορά που η φιγούρα της ντάμας αντάμωνε αυτή του παπά και έβαζε μπουρλότο στο τραπέζι, αλλά εμείς δεν θα πανηγυρίσουμε. Γνωρίζουμε πως η συμμαχία των μπλε ιδεολογικών τέκνων της Μάργκαρετ Θάτσερ με τους πράσινους απογόνους της Βαϊμάρης είναι η χειρότερη, ελεεινότερη και πιο αδίστακτη συμμορία που μπορεί να γεννήσει η ιστορία της ιδεολογίας. Δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη. Και λέξη που λέγεται ως τελευταία μπορεί να κρύβει πολύ μίσος και εκδίκηση. Τους περιμένω τα βράδια όταν, ακόμη και τώρα, σχεδόν οκτώ μήνες μετά, ταξιδεύω με τα μάτια κλειστά. Όχι για τις απαντήσεις. Τις ήξερα από παλιά. Κουράγιο ψάχνω να ’βρω για μένα και τους συντρόφους μου. Χθες, λίγο πριν στεγνώσει η μελάνη όλων όσων σας διάβασα, στις φυλακές του Μπέλφαστ πέταξα και φώλιασα στο κελί του BobbySands πρωτοπαλλήκαρου του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού στον αγώνα ενάντια στην ιδεολογική μητέρα του δικού μας πρωθυπουργού. Τη γριά μάγισσα, που, σαν πέθανε, ένας ολόκληρος λαός έστησε γιορτές για το χαμό της στις πλατείες της Γηραιάς Αλβιώνος.

Τον είδα να γράφει ποίηση, σκελετωμένος από την απεργία πείνας, αλλά πιστός στον αγώνα του…. Στέκομαι από πάνω και διαβάζω ταγραπτά του…

There is an inner thing in every man

…………………………………………

It lights the dark of this prison cell.

It thunders forth its might,

It is the undauntable thought, my friend,

that thought that says “I am right”

Μην στενοχωριέστε. Έχω τη μετάφραση. Απλώς, να!!! Να χαρεί λίγο και ο Bobby, που μας ακούει από εκεί ψηλά…

Υπάρχει κάτι το βαθύτερο σε κάθε άνθρωπο.

………………………………………………………..

Κάτι που φωτίζει το σκοτάδι αυτού του κελιού.

Βροντά με μεγάλη δύναμη, καλεί εμπρός,

Είναι η σκέψη φίλε μου, η φοβερή σε δύναμη και θάρρος

αφοσίωση στον αγώνα.

Είναι αυτή η σκέψη που λέει, «έχω δίκιο».

Εμείς που κρατάμε την ΕΡΤ ανοιχτή έχουμε δίκιο, κυρίες και κύριοι.