Άννα Παπαδομαρκάκη

Δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια. Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να την ενισχύσει, ιδιαίτερα σε περιοχές που ήδη αντιμετωπίζουν υποσιτισμό, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει μείωση της αγροτικής παραγωγής και συγκομιδής.

Επιπλέον όμως, οι υψηλότερες θερμοκρασίες όχι μόνο μπορεί να επηρεάσουν τη διαθεσιμότητα των τροφίμων μακροπρόθεσμα, αλλά και να επηρεάσουν άμεσα τη πρόσβαση των ανθρώπων σε τρόφιμα και μάλιστα οικονομικά προσιτά.

Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα ζεστές περίοδοι μπορεί να ενισχύσουν την επισιτιστική ανασφάλεια στη διάρκεια των ημερών που κάνει πολύ ζέστη καθώς τις ημέρες αυτές περιορίζονται οι δυνατότητες εργασίας και τα νοικοκυριά χάνουν εισόδημα, μειώνοντας τις οικονομικές τους αντοχές.

Έτσι, μια εβδομάδα υψηλών θερμοκρασιών αρκεί για να ενταθεί η επισιτιστική ανασφάλεια σε πάνω από 8 εκατ. πληθυσμού.

Τα παραπάνω επισημαίνει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature, και σύμφωνα με την οποία «η ζέστη σχετίζεται με βραχυπρόθεσμη αύξηση της επισιτιστικής ανασφάλειας σε νοικοκυριά 150 χωρών και μείωση του εισοδήματος».

Μείωση παραγωγικότητας και παραγωγής

Η Κάρολιν Κρέγκερ από το τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης σημειώνει στη μελέτη της ότι οι ζεστές περίοδοι δημιουργούν σωματική καταπόνηση στους εργαζόμενους και μειώνουν την παραγωγικότητά τους ή τις ώρες εργασίας τους, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει οικονομικούς κλυδωνισμούς.

Για παράδειγμα, οι γυναίκες εργάτριες τούβλων στη Δυτική Βεγγάλη της Ινδίας πληρώνονται από τον αριθμό των τούβλων που μεταφέρουν σε μια ημέρα και αντιμετωπίζουν απώλειες εισοδήματος έως και 50% όταν το θερμικό στρες τις αναγκάζει να μειώνουν την ταχύτητα βαδίσματος και μεταφέρουν λιγότερα τούβλα. Πρόσφατα στοιχεία από την Ινδία τεκμηριώνουν τον αγώνα τέτοιων εργαζομένων να αγοράσουν φαγητό όταν δεν μπορούν να εργαστούν και να κερδίσουν το εισόδημά τους. 

Παγκοσμίως, το 2021, χάθηκαν περίπου 470 δισεκατομμύρια πιθανές ώρες εργασίας – που ισοδυναμούν με εργασία σχεδόν 1,5 εβδομάδας ανά άτομο στη Γη – λόγω υπερβολικής ζέστης με σοβαρές οικονομικές συνέπειες.

Αυτή η συσχέτιση μεταξύ ζέστης, εισοδήματος και επισιτιστικής ανασφάλειας διαφέρει από χώρα σε χώρα. Οι άνθρωποι που ζουν σε χώρες με περισσότερη απασχόληση εκτεθειμένη στη ζέστη, όπως οι κατασκευές ή η γεωργία, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ισχυρότερες επιπτώσεις της ζέστης στην επισιτιστική ανασφάλεια και την πείνα.

Για παράδειγμα, εκτιμάται ότι τα δύο τρίτα των πιθανών ωρών εργασίας που χάθηκαν το 2021 αφορούσαν τους εργάτες της γεωργίας.

Επιπλέον, οι άνθρωποι που ζουν σε χώρες με υψηλότερα εισοδήματα μπορούν, κατά μέσο όρο, να απολαμβάνουν υψηλότερο επίπεδο στέγασης, πρόσβαση σε τεχνολογίες ψύξης και οικονομικά πιο προσιτά τρόφιμα, τα οποία θα μπορούσαν να προστατεύσουν τους ανθρώπους από την έκθεση στη ζέστη και να βοηθήσουν στην εξάλειψη των επιπτώσεων στη δαπάνη τροφίμων εξαιτίας της απώλειας εισοδήματος.

Αύξηση ανασφάλειας 2,79%

Σύμφωνα με την έρευνα, κατά μέσο όρο, μια εβδομάδα ζέστης αυξάνει κατά 0,5406% τη μέση έως σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια σε όλες τις χώρες. Αντίστοιχα υπάρχουν επιπτώσεις στην υγεία, στην επάρκεια του εισοδήματος, μείωση του ετήσιου εισοδήματος, αλλά και στην τοπική αγορά εργασίας. Συνολικά οι εισοδηματικές παράμετροι που επηρεάζονται από μια εβδομάδα ζέστης και καταλήγουν σε επισιτιστική ανασφάλεια αφορούν κατά 63,35% σε δυσκολίες «να τα βγάλουν πέρα» με το τρέχον εισόδημα και σε ποσοστό 72,46% «να τους φτάσει» το ετήσιο εισόδημα.

Η τοπική αγορά εργασίας επηρεάζεται κατά 16,26% και τα ατομικά προβλήματα υγείας αφορούν το 12,14% του πληθυσμού που επηρεάζεται από τη ζέστη.

Ανάλογα με τη χώρα, αυτές που δεν στηρίζονται κυρίως στη γεωργία και η απασχόληση στη γεωργία είναι κάτω από 22%, όπως η Ρωσία ή το Μεξικό δεν επηρεάζονται τόσο όσο χώρες όπου το 70% του πληθυσμού είναι αγρότες. Σε αυτές τις χώρες μια εβδομάδα ζέστης, αρκεί για να αυξηθεί η επισιτιστική ανασφάλεια κατά 2,79%. 

Μείωση εισοδήματος

Η έρευνα καταλήγει επισημαίνοντας πως εάν μια χώρα με τον πληθυσμό της Ινδίας αντιμετώπιζε μια ιδιαίτερα καυτή εβδομάδα, επιπλέον 8,07 εκατ. άνθρωποι είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν μέτρια έως σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια. Σε αυτήν θα πρέπει να προστεθεί υποβάθμιση της υγείας, φθίνουσες τοπικές αγορές εργασίας και αυστηρότεροι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών με ισχυρότερες επιπτώσεις σε περιοχές με υψηλότερη γεωργική ή ασταθή απασχόληση και χαμηλότερα εισοδήματα.

Επιπλέον, η ζέστη μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερη επισιτιστική ανασφάλεια μέσα σε λίγες μέρες, καθώς η σωματική καταπόνηση και τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη ζέστη περιορίζουν την ικανότητα των ανθρώπων να εργαστούν και να κερδίζουν εισόδημα, περιορίζοντας έτσι την ικανότητά τους να αγοράζουν τρόφιμα.

Αυτό το μονοπάτι δίνει έμφαση στην προσβασιμότητα σε οικονομικά τρόφιμα και στη διαθεσιμότητα των τροφίμων ως αποτέλεσμα της μειωμένης συγκομιδής.

Επιπλέον, τα νοικοκυριά μπορεί να αντιμετωπίσουν αύξηση των δαπανών, καθώς τα τρόφιμα αλλοιώνονται ευκολότερα στη ζέστη, το κόστος ψύξης με τη μορφή νερού ή ηλεκτρισμού μπορεί να αυξηθεί και τα άτομα μπορεί να πρέπει να πληρώσουν από την τσέπη τους για ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.

Πηγή: in.gr