Μιχάλης Τρίκκας

«Πατρίδα, τιμή, αίμα, θάρρος, Wagner» γράφει με μεγάλα γράμματα μια από τις διαφημιστές αφίσες σε ρωσικές πόλεις.

Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για ιδιωτικοποίηση του πολέμου αλλά αυτό είναι μια παλιά ιστορία, όπως δείχνει και το παράδειγμα της πανίσχυρης εδώ και δεκαετίες στρατιωτικής βιομηχανίας. Η ιδιωτικοποίηση του στρατού είναι διαφορετική υπόθεση.

Ιδιωτικοί στρατοί μισθοφόρων δρουν σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη, άλλοτε συνεργαζόμενοι με άλλες -άοπλες- εταιρείες, άλλοτε ενισχύοντας κρατικές δυνάμεις στο έργο τους. Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα, με πιο σημαντικό ανάμεσά τους τον δεύτερο πόλεμο του Ιράκ.

Οι εικόνες με φέρετρα τυλιγμένα με την αστερόεσσα να επιστρέφουν στην πατρίδα τραυμάτισε ανεπανόρθωτα τη συλλογική συνείδηση των Αμερικανών τον καιρό του Βιετνάμ. Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ έκτοτε κατέβαλαν τεράστιες προσπάθειες να περιορίσουν όχι μόνο τις εικόνες αυτές αλλά και τις ίδιες τις απώλειες κληρωτών στρατιωτών.

Το πρόβλημα λύθηκε εν μέρει με την ανάθεση μεγάλου μέρους της κατοχής του Ιράκ σε μια ιδιωτική επιχείρηση, την Blackwater, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Academi έχοντας ταυτιστεί υπερβολικά με το σφαγείο του Ιράκ και με αρκετή αρνητική δημοσιότητα για εγκλήματα πολέμου να την βαραίνει.

Οι Αμερικανοί δεν έχουν, βέβαια, μονοπώλιο σε εταιρείες μισθοφόρων. Μια από τις πιο ισχυρές σήμερα είναι ρωσική και κάνει όλο και πιο αισθητή την παρουσία της στον πόλεμο της Ουκρανίας αλλά και στην ίδια τη Ρωσία.

Αίμα και τιμή

«Πατρίδα, τιμή, αίμα, θάρρος, Wagner» γράφει με μεγάλα γράμματα μια από τις διαφημιστές αφίσες που έχουν κάνει το τελευταίο διάστημα την εμφάνισή τους σε ρωσικές πόλεις.

Οι αφίσες είναι μέρος μιας μεγάλης διαφημιστικής καμπάνιας της εταιρείας προκειμένου να στρατολογηθουν νέοι μισθοφόροι. Αποτελούν όμως και ένδειξη αυτοπεποίθησης μιας επιχείρησης που από τα σκοτάδια έχει βγει πια ανοιχτά στο προσκήνιο με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Μισθοφόροι της Wagner πολεμούσαν, βέβαια, στο πλευρό των ρωσόφωνων αυτονομιστών της ανατολικής Ουκρανίας από το 2014. Κανείς όμως Ρώσος αξιωματούχος δεν μιλούσε δημοσίως γι' αυτούς. Η παρουσία τους ήταν ένας υπόγειος τρόπος ενίσχυσης των ρωσικών επιδιώξεων χωρίς το Κρεμλίνο να εμπλέκεται ανοιχτά στη σύγκρουση.

Εντονη παρουσία μισθοφόρων της Wagner έχει αναφερθεί από τότε στη Συρία αλλά και σε αρκετές αφρικανικές χώρες. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επέτρεψε, ωστόσο για πρώτη φορά στην εταιρεία να βγει εντελώς στην επιφάνεια. Σύμφωνα με τις βρετανικές υπηρεσίες ασφάλειας, περισσότεροι από 1.000 μισθοφόροι της εταιρείας πολεμούν σήμερα εκεί, στο πλευρό του ρωσικού στρατού.

Η εταιρεία εκτιμάται μάλιστα ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατάληψη της Ποπάσνα και του Λισχάνσκ τον Ιούνιο, δύο πόλεων με στρατηγική σημασία στην ανατολική Ουκρανία. Από κοινό μυστικό για τους Ρώσους, η ύπαρξη της εταιρείας και η παρουσία των μισθοφόρων στην Ουκρανία άρχισε έτσι να αποκτά σταδιακά δημοσιότητα.

Μια «ορχήστρα» στο πλευρό του ρωσικού στρατού

Τον Μάιο, ανταποκριτής της κρατικής τηλεόρασης μετέδωσε σε ζωντανή σύνδεση ότι ο ρωσικός στρατός έχει πλέον και «τη δική του ορχήστρα» στην Ουκρανία.

Η Wagner αναφέρεται συχνά στη Ρωσία με αυτό το όνομα, σε μια πλάγια αναφορά στον μουσουργό Ρίχαρντ Βάγκνερ. Οι κακές γλώσσες θέλουν, μάλιστα, τον ακροδεξιό ιδρυτή της, Ντμίτρι Ούτκιν, να επέλεξε το όνομα θέλοντας να τιμήσει τον αγαπημένο συνθέτη του Χίτλερ.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η εταιρεία μισθοφόρων κέρδισε τη μεγαλύτερη δημοσιότητα μέχρι στιγμής όταν η Komsomolskaya Pravda δημοσίευσε στο πρωτοσέλιδό της ρεπορτάζ για τον ρόλο της στην κατάληψη του εργοστασίου Βουλεχίρσκ.

Η κατάληψη του εργοστασίου εντάχθηκε αμέσως και στη διαφημιστική καμπάνια της Wagner. «Ελάτε μαζί μας να απελευθερώσουμε ολόκληρο το Ντονμπάς. Πηγαίνετε στην πρώτη σας πολεμική εκστρατεία στο πλευρό ζωντανών θρύλων της βιομηχανίας» έγραφε το σχετικό μήνυμα στην ηλεκτρονική της σελίδα.

Για τυχόν ενδιαφερόμενους, η εταιρεία πληρώνει τους υπαλλήλους της 240.000 ρούβλια το μήνα, ένα ποσό που ισοδυναμεί με 4.000 ευρώ. Κέντρα στρατολόγησης της εταιρείας έχουν στηθεί σήμερα σε περισσότερες από 20 πόλεις, σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian.

Μισθοφόροι, φυσικά, πολεμούν και στο πλευρό του ουκρανικού στρατού, όπως αποκαλύπτουν τα δεκάδες παραδείγματα θυμάτων και αιχμαλώτων πολέμου από διάφορες εθνικότητες που έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα. 

Τα «μαύρα» κονδύλια άλλωστε του ουκρανικού υπουργείου Άμυνας διανέμονται απλόχερα σε κάθε ενδιαφερόμενο, από φασιστικές παραστρατιωτικές οργανώσεις τύπου Αζόφ μέχρι ξένους «εθελοντές».

Πηγή: avgi.gr