Ο νέος κινηματογράφος του Ιράκ κόντρα στα ταμπού και τις απαγορεύσεις
Αναδημοσίευση από insideoutborders.com
Δύο νέοι Ιρακινοί κινηματογραφιστές γυρίζουν, τους τελευταίους μήνες, ταινίες με απαγορευμένα θέματα, παρά τους κινδύνους που ενέχει η προσβολή των φυλετικών εθίμων και παραδόσεων καθώς και ο λόγος ενάντια σε ορισμένες θρησκευτικές ομάδες.
Η Ζαμέν Αλί, η οποία αποφοίτησε φέτος από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Βαγδάτης, γυρίζει μια ταινία μικρού μήκους για τις λεσβιακές σχέσεις ενώ ο σκηνοθέτης Γαρέθ Κβαΐς ολοκλήρωσε τα γυρίσματα της ταινίας του «Disco Baghdad» μια ταινία για τη νυχτερινή ζωή των νέων στο Ιράκ.
Η ταινία της Αλί πραγματεύεται το πλέγμα των απειλών από διάφορες θρησκευτικές και μη ομάδες εναντίον των ομοφυλοφίλων στη χώρα της, αλλά και ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Καράρ Νουσί, ένας νέος Ιρακινός ηθοποιός και φοιτητής εικαστικών τεχνών, μαχαιρώθηκε και σκοτώθηκε αφού απήχθη από πολιτοφυλακές στη Βαγδάτη, επειδή ήταν ομοφυλόφιλος.
Πέρυσι, η οργάνωση «Human Rights Watch» κατήγγειλε με στοιχεία τις απαγωγές, τις εκτελέσεις και τα βασανιστήρια ομοφυλόφιλων ανδρών και γυναικών από ομάδες πολιτοφυλακών, συμπεριλαμβανομένου του στρατού των Σιιτών πιστών στον «Muqtada al-Sadr’s Mahdi».
Όμως οι ταινίες της Αλί και του Κβαΐς έχουν, ήδη, κερδίσει την διεθνή προσοχή.
Τον περασμένο Μάιο, η ταινία της Αλί «Gemini»(Al-Jawza) κέρδισε το «Silver Award» (αργυρό βραβείο) στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Πανεπιστημίου της Βαγδάτης για φοιτητές στη Σχολή Καλών Τεχνών. Η ταινία – η οποία αναφέρει την ιστορία ενός κοριτσιού που έχει σεξουαλική σχέση με μια γυναίκα φίλη της – έχει προγραμματιστεί να προβληθεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ντουμπάι τον Δεκέμβριο.
Το «Gemini» είναι το πρώτο φιλμ μικρού μήκους της Αλί, στο οποίο παίζει και η ίδια.
«Η ομοφυλοφιλία πάντα υπήρχε στην [ιρακινή] κοινωνία, αλλά οι άνθρωποι δεν μιλάνε γι ‘αυτό» δήλωσε η Αλί στο «Al-Monitor». «Ήθελα να παρουσιάσω κάτι που θα εξετάζει αυτή την ιδέα με μετριοπάθεια χωρίς η ταινία μου να χαρακτηρίζεται άσεμνη ή προσβλητική».
«Η κύρια ανησυχία μου κατά την παραγωγή της ταινίας δεν ήταν αν το ακροατήριο θα τη δεχόταν ή όχι. Αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να κάνω μια ταινία που θα έβλεπε ένα πρόβλημα στην κοινωνία μας που κανείς δεν έχει αγγίξει πριν».
Η Αλί γνωστή ακτιβίστρια παραδέχθηκε ότι αισθάνθηκε «φοβισμένη για μια στιγμή» όταν η ταινία της πρωτοεμφανίστηκε, αλλά η σκληρή κριτική που πίστευε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει ποτέ δεν έγινε.
Οι καθηγητές της υποστήριξαν την παραγωγή της ταινίας και όταν προβλήθηκε, τα μέλη του ακροατηρίου εντυπωσιάστηκαν από την ιδέα και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάστηκε και αντιμετωπίστηκε το θέμα της ομοφυλοφιλίας.
Οι μικρού μήκους ταινίες του Κβαΐς έχουν προβληθεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών και στο Φεστιβάλ Αραβικών Κινηματογραφικών Ταινιών «Mizna Twin Cities», που πραγματοποιήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Μινεσότα, όπου το 2015 έλαβε το πρώτο βραβείο για την ταινία του «Έθνος χωρίς πατρίδα».
Από τότε άρχισε να δημιουργεί ταινίες μικρού μήκους. Από το 2008, ο νεαρός σκηνοθέτης καταγράφει τις διαδηλώσεις στο Ιράκ με το iPhone του. Εργάστηκε για τέσσερα χρόνια για την ταινία «Disco Baghdad» όπου μια ομάδα νεαρών ανδρών προσπαθούν να ανοίξουν μια λέσχη στη Βαγδάτη, την οποία ονομάζει «πόλη του θανάτου».
Ο Κβαΐς συχνά βασιζόταν στα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ για να προβάλλει τις ταινίες του, καθώς δυσκολευόταν να τις παρουσιάσει στο Ιράκ.
«Ειλικρινά, φοβόμουν πολύ να παρουσιάσω τις ταινίες μου στο Ιράκ. Πήρα κάποτε το θάρρος να νοικιάσω ένα χώρο για να προβάλλω μία από τις ταινίες μου. Είπα στους υπεύθυνους ότι η ταινία δεν ασχολήθηκε με ακανθώδη θέματα, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μια ταινία μικρού μήκους για τις διαδηλώσεις στο Ιράκ».
Η κινηματογραφική βιομηχανία δεν έχει μακρά ή λαμπρή ιστορία στο Ιράκ.
Από την ίδρυση του σύγχρονου ιρακινού κράτους το 1921 μέχρι την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, υπήρξαν περίπου 100 ταινίες που παρήχθησαν στη χώρα, πολλές από αυτές σύμφωνα με τη διάθεση και τις ιδιοτροπίες των αρχών της χώρας.
Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, πολλοί νέοι άρχισαν να ενδιαφέρονται για τον κινηματογράφο, δημιουργώντας έτσι μια νέα γενιά κινηματογραφιστών που δυστυχώς αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στη χρηματοδότηση του έργου τους.
Δεν υπάρχουν ειδικά κονδύλια για την υποστήριξή τους και η εθνική κυβέρνηση δεν δίνει σημασία στην τέχνη.
Εκτός από την έλλειψη οικονομικής στήριξης, το Ιράκ στερείται επίσης θεάτρων και άλλων χώρων προβολής.
«Όλες οι κινηματογραφικές αίθουσες έχουν μετατραπεί σε καταστήματα, αποθήκες ή θέατρα για ζωντανές εμφανίσεις» λέει ο Κβαΐς, οι λίγες υπόλοιπες κινηματογραφικές αίθουσες περιορίζονται σε εμπορικά κέντρα.
Παρόλα αυτά, και οι δύο νέοι σκηνοθέτες παραμένουν αποφασισμένοι να ακολουθήσουν τις επιλεγμένες διαδρομές τους. Οι ταινίες τους κόντρα στα ταμπού έχουν προβληθεί μόνο σε μικρές ομάδες διανοουμένων στο Ιράκ, οπότε δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει την άποψη του ιρακινού κοινωνικού συνόλου. Προς το παρόν,όμως, η προβολή ανεξάρτητων ταινιών για μεγαλύτερο κοινό δεν υφίσταται ως επιλογή.
Δύο νέοι Ιρακινοί κινηματογραφιστές γυρίζουν, τους τελευταίους μήνες, ταινίες με απαγορευμένα θέματα, παρά τους κινδύνους που ενέχει η προσβολή των φυλετικών εθίμων και παραδόσεων καθώς και ο λόγος ενάντια σε ορισμένες θρησκευτικές ομάδες.
Η Ζαμέν Αλί, η οποία αποφοίτησε φέτος από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Βαγδάτης, γυρίζει μια ταινία μικρού μήκους για τις λεσβιακές σχέσεις ενώ ο σκηνοθέτης Γαρέθ Κβαΐς ολοκλήρωσε τα γυρίσματα της ταινίας του «Disco Baghdad» μια ταινία για τη νυχτερινή ζωή των νέων στο Ιράκ.
Η ταινία της Αλί πραγματεύεται το πλέγμα των απειλών από διάφορες θρησκευτικές και μη ομάδες εναντίον των ομοφυλοφίλων στη χώρα της, αλλά και ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Καράρ Νουσί, ένας νέος Ιρακινός ηθοποιός και φοιτητής εικαστικών τεχνών, μαχαιρώθηκε και σκοτώθηκε αφού απήχθη από πολιτοφυλακές στη Βαγδάτη, επειδή ήταν ομοφυλόφιλος.
Πέρυσι, η οργάνωση «Human Rights Watch» κατήγγειλε με στοιχεία τις απαγωγές, τις εκτελέσεις και τα βασανιστήρια ομοφυλόφιλων ανδρών και γυναικών από ομάδες πολιτοφυλακών, συμπεριλαμβανομένου του στρατού των Σιιτών πιστών στον «Muqtada al-Sadr’s Mahdi».
Όμως οι ταινίες της Αλί και του Κβαΐς έχουν, ήδη, κερδίσει την διεθνή προσοχή.
Τον περασμένο Μάιο, η ταινία της Αλί «Gemini»(Al-Jawza) κέρδισε το «Silver Award» (αργυρό βραβείο) στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Πανεπιστημίου της Βαγδάτης για φοιτητές στη Σχολή Καλών Τεχνών. Η ταινία – η οποία αναφέρει την ιστορία ενός κοριτσιού που έχει σεξουαλική σχέση με μια γυναίκα φίλη της – έχει προγραμματιστεί να προβληθεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ντουμπάι τον Δεκέμβριο.
Το «Gemini» είναι το πρώτο φιλμ μικρού μήκους της Αλί, στο οποίο παίζει και η ίδια.
«Η ομοφυλοφιλία πάντα υπήρχε στην [ιρακινή] κοινωνία, αλλά οι άνθρωποι δεν μιλάνε γι ‘αυτό» δήλωσε η Αλί στο «Al-Monitor». «Ήθελα να παρουσιάσω κάτι που θα εξετάζει αυτή την ιδέα με μετριοπάθεια χωρίς η ταινία μου να χαρακτηρίζεται άσεμνη ή προσβλητική».
«Η κύρια ανησυχία μου κατά την παραγωγή της ταινίας δεν ήταν αν το ακροατήριο θα τη δεχόταν ή όχι. Αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να κάνω μια ταινία που θα έβλεπε ένα πρόβλημα στην κοινωνία μας που κανείς δεν έχει αγγίξει πριν».
Η Αλί γνωστή ακτιβίστρια παραδέχθηκε ότι αισθάνθηκε «φοβισμένη για μια στιγμή» όταν η ταινία της πρωτοεμφανίστηκε, αλλά η σκληρή κριτική που πίστευε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει ποτέ δεν έγινε.
Οι καθηγητές της υποστήριξαν την παραγωγή της ταινίας και όταν προβλήθηκε, τα μέλη του ακροατηρίου εντυπωσιάστηκαν από την ιδέα και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάστηκε και αντιμετωπίστηκε το θέμα της ομοφυλοφιλίας.
Οι μικρού μήκους ταινίες του Κβαΐς έχουν προβληθεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών και στο Φεστιβάλ Αραβικών Κινηματογραφικών Ταινιών «Mizna Twin Cities», που πραγματοποιήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Μινεσότα, όπου το 2015 έλαβε το πρώτο βραβείο για την ταινία του «Έθνος χωρίς πατρίδα».
Από τότε άρχισε να δημιουργεί ταινίες μικρού μήκους. Από το 2008, ο νεαρός σκηνοθέτης καταγράφει τις διαδηλώσεις στο Ιράκ με το iPhone του. Εργάστηκε για τέσσερα χρόνια για την ταινία «Disco Baghdad» όπου μια ομάδα νεαρών ανδρών προσπαθούν να ανοίξουν μια λέσχη στη Βαγδάτη, την οποία ονομάζει «πόλη του θανάτου».
Ο Κβαΐς συχνά βασιζόταν στα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ για να προβάλλει τις ταινίες του, καθώς δυσκολευόταν να τις παρουσιάσει στο Ιράκ.
«Ειλικρινά, φοβόμουν πολύ να παρουσιάσω τις ταινίες μου στο Ιράκ. Πήρα κάποτε το θάρρος να νοικιάσω ένα χώρο για να προβάλλω μία από τις ταινίες μου. Είπα στους υπεύθυνους ότι η ταινία δεν ασχολήθηκε με ακανθώδη θέματα, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μια ταινία μικρού μήκους για τις διαδηλώσεις στο Ιράκ».
Η κινηματογραφική βιομηχανία δεν έχει μακρά ή λαμπρή ιστορία στο Ιράκ.
Από την ίδρυση του σύγχρονου ιρακινού κράτους το 1921 μέχρι την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν το 2003, υπήρξαν περίπου 100 ταινίες που παρήχθησαν στη χώρα, πολλές από αυτές σύμφωνα με τη διάθεση και τις ιδιοτροπίες των αρχών της χώρας.
Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, πολλοί νέοι άρχισαν να ενδιαφέρονται για τον κινηματογράφο, δημιουργώντας έτσι μια νέα γενιά κινηματογραφιστών που δυστυχώς αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στη χρηματοδότηση του έργου τους.
Δεν υπάρχουν ειδικά κονδύλια για την υποστήριξή τους και η εθνική κυβέρνηση δεν δίνει σημασία στην τέχνη.
Εκτός από την έλλειψη οικονομικής στήριξης, το Ιράκ στερείται επίσης θεάτρων και άλλων χώρων προβολής.
«Όλες οι κινηματογραφικές αίθουσες έχουν μετατραπεί σε καταστήματα, αποθήκες ή θέατρα για ζωντανές εμφανίσεις» λέει ο Κβαΐς, οι λίγες υπόλοιπες κινηματογραφικές αίθουσες περιορίζονται σε εμπορικά κέντρα.
Παρόλα αυτά, και οι δύο νέοι σκηνοθέτες παραμένουν αποφασισμένοι να ακολουθήσουν τις επιλεγμένες διαδρομές τους. Οι ταινίες τους κόντρα στα ταμπού έχουν προβληθεί μόνο σε μικρές ομάδες διανοουμένων στο Ιράκ, οπότε δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει την άποψη του ιρακινού κοινωνικού συνόλου. Προς το παρόν,όμως, η προβολή ανεξάρτητων ταινιών για μεγαλύτερο κοινό δεν υφίσταται ως επιλογή.