«Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» στον αυτοδιαχειριζόμενο κινηματογράφο των εργαζομένων της ΕΡΤ3
Το φιλμ προλογίζει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου του οποίου έντυπη ανάλυση θα διανεμηθεί στο κοινό, ενώ μετά το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.
Το σενάριο είναι από το θεατρικό έργο του Έντουαρντ Άλμπι και πρωταγωνιστούν οι Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Τζορτζ Σίγκαλ, Σάντι Ντένις.
Η ταινία κέρδισε πέντε Όσκαρ (α' και β' γυναικείου ρόλου, ασπρόμαυρης φωτογραφίας, καλλιτεχνικής διεύθυνσης, κουστουμιών) και 3 BAFTA (Βρετανού ηθοποιού, Βρετανίδας ηθοποιού, καλύτερης ταινίας).
Έχουμε την ιστορία ενός ζευγαριού μεσήλικων που, βουτηγμένοι στο αλκοόλ, καυγαδίζουν συνεχώς. Προσκαλούν ένα Σαββατοκύριακο ένα ζευγάρι και αρχίζουν οι ανατροπές. Πρόκειται για μια συγκλονιστική ταινία με εκπληκτική σκηνοθεσία, συμμετρικές, αφηγηματικές επιλογές, κορυφαίους ρόλους και μια αριστουργηματική ανάλυση. Μοναδική στο είδος της.
Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ο Τζορτζ και η Μάρθα είναι ζευγάρι μεσήλικων, βουτηγμένων στο αλκοόλ. Αναφέρουν συνεχώς για τον 16χρονο απόντα γιο τους. Το μίσος ανάμεσά τους έχει ξεπεράσει την αγάπη. Ο Τζορτζ είναι καθηγητής. Η Μάρθα προσκαλεί για το σαββατοκύριακο στο σπίτι έναν νέο και φιλόδοξο καθηγητή της βιολογίας, τον Νικ, και τη σύζυγό του, τη Χάνα.
Από το εξαιρετικό έργο του Άλμπι, ο μάστορας Μάικ Νίκολς με την πρώτη του κιόλας ταινία παρουσιάζει το απόλυτο αριστούργημα. Η πολιορκία των θεατρογενών χώρων με τα πολλά πλάνα και η κινητικότητα των ηρώων επιταχύνουν το ρυθμό, δημιουργούν ένα ντελίριο υστερίας, πάθους, μίσους και έντασης. Οι καλά κρυμμένες υποδομές του νουάρ, η εκπληκτική φαινομενολογία, η πτώση δένονται με τα παιγνίδια με το άλλο ζεύγος, το οποίο βαθμιαία ολισθαίνει στην ψυχοπαθολογία.
Υπάρχει μια εξαιρετική δομική ισορροπία σ' αυτό το κινηματογραφικό επίτευγμα, που προτάθηκε για 11 Όσκαρ. Οι τέσσερις ήρωες βρίσκονται ανά δύο και «μονομαχούν» σε παιγνίδια αλήθειας, πλαστότητας, επιβολής εξουσίας και ελέγχου. Δεν το συζητώ πως το φιλμ είναι καλύτερο από το μπεργκμανικό αριστούργημα «Σκηνές από ένα γάμο», γιατί σαφώς είναι περισσότερο πολυδιάστατο και με πανέξυπνη κινηματογράφηση. Ποτέ άλλοτε οι κλειστοί χώροι δεν νοηματοδοτήθηκαν τόσο συναρπαστικά, υπαινιχτικά, σημειολογικά. Εκπληκτικό το εύρημα με τις ομπρέλες, σπουδαία η μουσική του Άλεξ Νορθ, φανταστική η φωτογραφία. Όσο για τους ρόλους; Άλλο πράγμα!
Αυτή είναι μια ταινία για να τη φοβάσαι: σε παρασύρει, σε αποπλανά, σε εξουθενώνει και μεταφέρει την υστερία και την αφόρητη μοναξιά σε μια συναισθηματική φυλακή. Το έξυπνο εσωτερικό μοντάζ αξιοποιεί τα πολλά πλάνα, σε σφίγγει ως θηλιά, σε λυτρώνει ως οξυγόνο. Κατ' εμέ πρόκειται για την πιο μεγάλη στιγμή του Νίκολς. Όταν μάλιστα ξεκίνησε με τέτοιο αριστούργημα, υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες στη συνέχεια. Ο πρόσφατα αποθανών μέγας Νίκολς τις δικαίωσε όλες. Αθάνατος, λοιπόν!»
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ»
Εξάλλου, δέκα λόγοι για να μην χάσετε το αριστούργημα Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ είναι:
1. Για την εκπληκτική ανατομία των σχέσεων που θα ζήλευαν Μπέργκμαν και Αντονιόνι.
2. Για τους ρόλους που ο ένας είναι καλύτερος από τον άλλο.
3. Γιατί σε καμιά στιγμή δεν νιώθεις πως αυτό που βλέπεις είναι θέατρο.
4. Για την εκπληκτική σκηνοθεσία του Νίκολς, που μετατρέπει ένα στατικό κείμενο μια άνευ προηγουμένου ροή εικόνων και κινήσεων.
5. Για τα στοιχεία νουάρ που υποβόσκουν συνεχώς.
6. Για τις ψυχαναλυτικές αναφορές και σε αυτήν της απώλειας
7. Για την ασπρόμαυρη φωτογραφία που παίζει στην κυριολεξία πρωταγωνιστικό ρόλο.
8. Για τη δομική ισορροπία που ταξινομεί ανά δύο στους πρωταγωνιστές.
9. Για το κρυφό χάπενινγκ Μπάρτον – Τέιλορ
10. Για την τρομερή ένταση και εκκρεμότητα που δημιουργείται.
Υ.Γ. Η επόμενη ταινία είναι το αριστουργηματικό νουάρ του Ότο Πρέμινγκερ Λάουρα,
ενταγμένη στο αφιέρωμα Ταυτότητες, ρόλοι, σχέσεις εξουσίας.