Υπαίθριο εμπόριο και κινήσεις «Χωρίς μεσάζοντες»
Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα της κίνησης Χωρίς Μεσάζοντες - Το Κάστρο Λαμίας:
http://www.kastrolamias.gr/index.php/2014-05-26-20-26-18
Στις 15 Μαΐου 2014 δημοσιεύτηκε (στο ΦΕΚ 118) ο νόμος 4264 «Άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος και άλλες διατάξεις». Πριν και κατά τη διάρκεια της ψήφισής του πήραν δημοσιότητα μόνο οι διατάξεις που αφορούσαν στις λαϊκές αγορές, μαζί όμως και «ύπουλα» πέρασαν χωρίς δημοσιότητα οι διατάξεις για το υπαίθριο εμπόριο. Μια συγκριτική παρουσίαση κάποιων διατάξεων θα αναδείξει και τις προθέσεις του νομοθέτη:
Στο άρθρο 5 προβλέπει: «Οι Δήμαρχοι υποχρεούνται να παρέχουν κατά προτεραιότητα στους παραγωγούς όλης της χώρας θέσεις στις λαϊκές αγορές ευθύνης τους. Στις λαϊκές αγορές όλης της χώρας, οι παραγωγοί τοποθετούνται χωριστά από τους επαγγελματίες και κατά την κατανομή των θέσεων μεταξύ τους προκρίνονται οι παραγωγοί.».
Στο άρθρο 8 «Άδεια πωλητή λαϊκών αγορών» προβλέπει: «Στις λαϊκές αγορές επιτρέπεται να δραστηριοποιούνται φυσικά πρόσωπα που είναι παραγωγοί ή επαγγελματίες πωλητές αυτοπροσώπως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, συνεταιριστικές οργανώσεις και αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών, εφόσον κατέχουν άδεια πωλητή λαϊκών αγορών.»
Το άρθρο 9 ορίζει τις προϋποθέσεις για «Άδεια παραγωγού πωλητή λαϊκών αγορών» και το άρθρο 14 ορίζει τις προϋποθέσεις για «Άδεια επαγγελματία πωλητή λαϊκών αγορών». Το άρθρο 19 ορίζει τις προϋποθέσεις για «Άδεια παραγωγού πωλητή λαϊκών αγορών βιολογικών προϊόντων».
Ενώ για τις λαϊκές αγορές φαίνεται να δίνεται βάρος στη συμμετοχή των παραγωγών, στο υπαίθριο εμπόριο οι ρυθμίσεις είναι διαφορετικές. Συγκεκριμένα:
Το άρθρο 22 παράγραφος 1 προβλέπει: «Άδεια άσκησης δραστηριότητας πωλητή υπαίθριου στάσιμου ή πλανόδιου εμπορίου δικαιούνται φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι άνεργα και δεν κατέχουν τα ίδια, ο/η σύζυγος ή τα τέκνα αυτών άλλη διοικητική άδεια άσκησης βιοποριστικού επαγγέλματος. Η άδεια αυτή χορηγείται κατά σειρά προτεραιότητας και με βάση κοινωνικά κριτήρια, σε πρόσωπα που ανήκουν στις ακόλουθες κατηγορίες: (α) μέχρι ποσοστό δώδεκα τοις εκατό (12%), σε άτομα με αναπηρία τουλάχιστον πενήντα (50%) και σε τυφλούς, (β) μέχρι ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%), σε πολύτεκνους και τα τέκνα αυτών, καθώς και σε γονείς με τρία τέκνα, (γ) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%), σε ανάπηρους και θύματα ειρηνικής περιόδου του ν. 1370/1944 (Α΄ 82), (δ) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) σε γονείς ανήλικων τέκνων με αναπηρία και σε γονείς που προστατεύουν άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης, (ε) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%), σε ομογενείς Βορειοηπειρώτες και ομογενείς παλιννοστούντες, (στ) μέχρι ποσοστό επτά τοις εκατό (7%) σε Έλληνες Pομά που έχουν εγγραφεί στα δημοτολόγια των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας, (ζ) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) σε άτομα απεξαρτημένα από εξαρτησιογόνες ουσίες και άτομα υπό απεξάρτηση.» Και στην παράγραφο 2: «Στην περίπτωση που απομένουν αδιάθετες άδειες, αυτές χορηγούνται με κλήρωση μεταξύ αυτών που έχουν υποβάλει αίτηση....».
Τέτοια λεπτομέρεια (και κατηγοριοποίηση) αυτών που δικαιούνται άδεια πωλητή, πουθενά όμως δεν χωράει η έννοια του παραγωγού, ο οποίος να μπορεί να διαθέσει τα προϊόντα του, όπως στις ρυθμίσεις για τις λαϊκές αγορές (όπου μάλιστα έχει και προτεραιότητα). Φαίνεται ότι η κυβέρνηση προσπαθεί μέσα από το υπαίθριο εμπόριο να «λύσει» το πρόβλημα της ανεργίας, αγνοώντας τον παραγωγό. Και για να μη μείνει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της, το άρθρο 25 παρ2β προβλέπει: «Δεν επιτρέπεται η άσκηση πλανόδιου εμπορίου .. σε δήμους με πληθυσμό άνω των τριών χιλιάδων (3.000) κατοίκων». Δηλαδή πουθενά.
Την εποχή που «απελευθερώνονται» τα πάντα, που μπορεί «οποιοσδήποτε» να πουλά ακόμη και φάρμακα, δήθεν «για να πέσουν οι τιμές», ο παραγωγός δεν μπορεί να πουλήσει απευθείας τα προϊόντα του. Από ότι φαίνεται ο σκοπός δεν είναι η μείωση της τιμής που αγοράζει ο καταναλωτής αλλά η μείωση της τιμής που πουλάει ο παραγωγός αφού θα έχει μεγαλύτερη ανάγκη τον μεσάζοντα. Επίσης, με κάθε ευκαιρία, μας λένε ότι η «απελευθέρωση» γίνεται για να έχει ο καταναλωτής πολλές επιλογές, φαίνεται όμως ότι ανάμεσα σ’ αυτές δεν είναι η επιλογή να αγοράζει απευθείας από τον παραγωγό.
Η εμπειρία, δύο και πλέον χρόνων, των κινήσεων «Χωρίς μεσάζοντες» έδειξε ότι οι καταναλωτές και οι παραγωγοί μπορούν να συνεννοηθούν με αμοιβαίο όφελος και να δώσουν μια ώθηση και μια ελπίδα στην ντόπια και κυρίως στην πρωτογενή παραγωγή. Φαίνεται όμως ότι αυτό ενοχλεί την κυβέρνηση που με νόμο προσπαθεί να εμποδίσει την απευθείας διάθεση προϊόντων, δείχνοντας πόσο ψεύτικες είναι οι κατά καιρούς διακηρύξεις της για έλεγχο των τιμών και ενίσχυση της ντόπιας παραγωγής.
Όμως οι κινήσεις διαθέτουν την εμπειρία για να οργανώσουν διαφορετικά τις απευθείας διαθέσεις προϊόντων. Οι μαζικές παραγγελίες που γίνονται ηλεκτρονικά δεν μπορούν να εμποδιστούν, στην εποχή του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι κινήσεις θα βοηθήσουν (και τεχνικά) τους παραγωγούς να παραδίδουν απευθείας τις παραγγελίες στους καταναλωτές.
Η μαζική και περισσότερο ενεργητική συμμετοχή των εθελοντών και των καταναλωτών θα διασφαλίσει το δικαίωμά μας να αγοράζουμε απευθείας από τους παραγωγούς, θα ενισχύσει την ντόπια παραγωγή, θα αναδείξει και θα διαδώσει ένα παράδειγμα συλλογικότητας και αλληλεγγύης αναγκαίο στους σημερινούς δύσκολους καιρούς.
Η συντονιστική ομάδα
http://www.kastrolamias.gr/index.php/2014-05-26-20-26-18
Στις 15 Μαΐου 2014 δημοσιεύτηκε (στο ΦΕΚ 118) ο νόμος 4264 «Άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος και άλλες διατάξεις». Πριν και κατά τη διάρκεια της ψήφισής του πήραν δημοσιότητα μόνο οι διατάξεις που αφορούσαν στις λαϊκές αγορές, μαζί όμως και «ύπουλα» πέρασαν χωρίς δημοσιότητα οι διατάξεις για το υπαίθριο εμπόριο. Μια συγκριτική παρουσίαση κάποιων διατάξεων θα αναδείξει και τις προθέσεις του νομοθέτη:
Στο άρθρο 5 προβλέπει: «Οι Δήμαρχοι υποχρεούνται να παρέχουν κατά προτεραιότητα στους παραγωγούς όλης της χώρας θέσεις στις λαϊκές αγορές ευθύνης τους. Στις λαϊκές αγορές όλης της χώρας, οι παραγωγοί τοποθετούνται χωριστά από τους επαγγελματίες και κατά την κατανομή των θέσεων μεταξύ τους προκρίνονται οι παραγωγοί.».
Στο άρθρο 8 «Άδεια πωλητή λαϊκών αγορών» προβλέπει: «Στις λαϊκές αγορές επιτρέπεται να δραστηριοποιούνται φυσικά πρόσωπα που είναι παραγωγοί ή επαγγελματίες πωλητές αυτοπροσώπως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, συνεταιριστικές οργανώσεις και αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών, εφόσον κατέχουν άδεια πωλητή λαϊκών αγορών.»
Το άρθρο 9 ορίζει τις προϋποθέσεις για «Άδεια παραγωγού πωλητή λαϊκών αγορών» και το άρθρο 14 ορίζει τις προϋποθέσεις για «Άδεια επαγγελματία πωλητή λαϊκών αγορών». Το άρθρο 19 ορίζει τις προϋποθέσεις για «Άδεια παραγωγού πωλητή λαϊκών αγορών βιολογικών προϊόντων».
Ενώ για τις λαϊκές αγορές φαίνεται να δίνεται βάρος στη συμμετοχή των παραγωγών, στο υπαίθριο εμπόριο οι ρυθμίσεις είναι διαφορετικές. Συγκεκριμένα:
Το άρθρο 22 παράγραφος 1 προβλέπει: «Άδεια άσκησης δραστηριότητας πωλητή υπαίθριου στάσιμου ή πλανόδιου εμπορίου δικαιούνται φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι άνεργα και δεν κατέχουν τα ίδια, ο/η σύζυγος ή τα τέκνα αυτών άλλη διοικητική άδεια άσκησης βιοποριστικού επαγγέλματος. Η άδεια αυτή χορηγείται κατά σειρά προτεραιότητας και με βάση κοινωνικά κριτήρια, σε πρόσωπα που ανήκουν στις ακόλουθες κατηγορίες: (α) μέχρι ποσοστό δώδεκα τοις εκατό (12%), σε άτομα με αναπηρία τουλάχιστον πενήντα (50%) και σε τυφλούς, (β) μέχρι ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%), σε πολύτεκνους και τα τέκνα αυτών, καθώς και σε γονείς με τρία τέκνα, (γ) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%), σε ανάπηρους και θύματα ειρηνικής περιόδου του ν. 1370/1944 (Α΄ 82), (δ) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) σε γονείς ανήλικων τέκνων με αναπηρία και σε γονείς που προστατεύουν άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες και πολλαπλές ανάγκες εξάρτησης, (ε) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%), σε ομογενείς Βορειοηπειρώτες και ομογενείς παλιννοστούντες, (στ) μέχρι ποσοστό επτά τοις εκατό (7%) σε Έλληνες Pομά που έχουν εγγραφεί στα δημοτολόγια των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας, (ζ) μέχρι ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) σε άτομα απεξαρτημένα από εξαρτησιογόνες ουσίες και άτομα υπό απεξάρτηση.» Και στην παράγραφο 2: «Στην περίπτωση που απομένουν αδιάθετες άδειες, αυτές χορηγούνται με κλήρωση μεταξύ αυτών που έχουν υποβάλει αίτηση....».
Τέτοια λεπτομέρεια (και κατηγοριοποίηση) αυτών που δικαιούνται άδεια πωλητή, πουθενά όμως δεν χωράει η έννοια του παραγωγού, ο οποίος να μπορεί να διαθέσει τα προϊόντα του, όπως στις ρυθμίσεις για τις λαϊκές αγορές (όπου μάλιστα έχει και προτεραιότητα). Φαίνεται ότι η κυβέρνηση προσπαθεί μέσα από το υπαίθριο εμπόριο να «λύσει» το πρόβλημα της ανεργίας, αγνοώντας τον παραγωγό. Και για να μη μείνει καμία αμφιβολία για τις προθέσεις της, το άρθρο 25 παρ2β προβλέπει: «Δεν επιτρέπεται η άσκηση πλανόδιου εμπορίου .. σε δήμους με πληθυσμό άνω των τριών χιλιάδων (3.000) κατοίκων». Δηλαδή πουθενά.
Την εποχή που «απελευθερώνονται» τα πάντα, που μπορεί «οποιοσδήποτε» να πουλά ακόμη και φάρμακα, δήθεν «για να πέσουν οι τιμές», ο παραγωγός δεν μπορεί να πουλήσει απευθείας τα προϊόντα του. Από ότι φαίνεται ο σκοπός δεν είναι η μείωση της τιμής που αγοράζει ο καταναλωτής αλλά η μείωση της τιμής που πουλάει ο παραγωγός αφού θα έχει μεγαλύτερη ανάγκη τον μεσάζοντα. Επίσης, με κάθε ευκαιρία, μας λένε ότι η «απελευθέρωση» γίνεται για να έχει ο καταναλωτής πολλές επιλογές, φαίνεται όμως ότι ανάμεσα σ’ αυτές δεν είναι η επιλογή να αγοράζει απευθείας από τον παραγωγό.
Η εμπειρία, δύο και πλέον χρόνων, των κινήσεων «Χωρίς μεσάζοντες» έδειξε ότι οι καταναλωτές και οι παραγωγοί μπορούν να συνεννοηθούν με αμοιβαίο όφελος και να δώσουν μια ώθηση και μια ελπίδα στην ντόπια και κυρίως στην πρωτογενή παραγωγή. Φαίνεται όμως ότι αυτό ενοχλεί την κυβέρνηση που με νόμο προσπαθεί να εμποδίσει την απευθείας διάθεση προϊόντων, δείχνοντας πόσο ψεύτικες είναι οι κατά καιρούς διακηρύξεις της για έλεγχο των τιμών και ενίσχυση της ντόπιας παραγωγής.
Όμως οι κινήσεις διαθέτουν την εμπειρία για να οργανώσουν διαφορετικά τις απευθείας διαθέσεις προϊόντων. Οι μαζικές παραγγελίες που γίνονται ηλεκτρονικά δεν μπορούν να εμποδιστούν, στην εποχή του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι κινήσεις θα βοηθήσουν (και τεχνικά) τους παραγωγούς να παραδίδουν απευθείας τις παραγγελίες στους καταναλωτές.
Η μαζική και περισσότερο ενεργητική συμμετοχή των εθελοντών και των καταναλωτών θα διασφαλίσει το δικαίωμά μας να αγοράζουμε απευθείας από τους παραγωγούς, θα ενισχύσει την ντόπια παραγωγή, θα αναδείξει και θα διαδώσει ένα παράδειγμα συλλογικότητας και αλληλεγγύης αναγκαίο στους σημερινούς δύσκολους καιρούς.
Η συντονιστική ομάδα