«ΣΕΙΡΗΝΑ ΤΟΥ ΜΙΣΙΣΙΠΗ» στον αυτοδιαχειριζόμενο κινηματογράφο των εργαζομένων της ΕΡΤ3
Πάντα στον Αλέξανδρο (Εθνικής Αμύνης 1) με μεγάλες συγκεντρώσεις Θεσσαλονικέων όλων των τάξεων και των ηλικιών συνεχίζει τις προβολές της η Ταινιοθήκη της ΕΡΤ-3. Στο αφιέρωμα Όταν ξέσπασε η βία στο γαλλικό πολιτικό σινεμά στο ένθετο Κορυφαίοι Γάλλοι ηθοποιοί, με τιμώμενο ηθοποιό τον Ζαν Πολ Μπελμοντό, παρουσιάζει τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου στις 21:00 στον Αλέξανδρο με ελεύθερη πάντα είσοδο το αριστουργηματικό νεονουάρ του Φρανσουά Τριφό Η σειρήνα του Μισισιπή (La sirene du Mississippi, έγχρωμο, 1969, Ιταλία, Γαλλία, διάρκεια 119΄) σε σενάριο από το μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Άιρις. Παίζουν οι Ζαν Πολ Μπελμοντό, Κατρίν Ντενέβ.
Η εκδήλωση γίνεται με τη συνδιοργάνωση και την καλλιτεχνική επιμέλεια του ΚΕΜΕΣ, και την ευγενική παροχή της αίθουσας από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας- Κέντρο Πολιτισμού.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, μετά το τέλος του φιλμ θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Αχιλλέα Ψαλτόπουλου.
Ο Λουί είναι ένας πλούσιος ιδιοκτήτης καπνοφυτειών στο τροπικό νησί Ρεγιούνιον. Περιμένει τη νύφη, τη Ζιλί, που τη γνωρίζει μόνον από φωτογραφία. Όταν εκείνη φθάνει, δεν μοιάζει καθόλου με τη φωτογραφία, αλλά αυτός γοητεύεται και την παντρεύεται. Θα αρχίσουν εξελίξεις, αστυνομικά μυστήρια και το ταξίδι η λύση στην Ευρώπη.
Ο γνωστός μετρ της παραφιλολογίας Άιρις, που το σινεμά τον αγάπησε πολύ, εδώ ελκύει τον Τριφό σ' ένα ρομαντικό, σχολιαστικό μετανεονουάρ.
Το αμερικανικό ριμέικ του με την Αντζελίνα Τζολί υπήρξε επιεικώς άθλιο.
Εδώ έχουμε μια εντονότατη κριτική του θεσμού του γάμου: Οι όροι του, οι οικονομικές συνθήκες και η θεσμοθέτησή του. Στο τέλος η πολιτική και κοινωνική ματιά ωριμάζει και η ταινία θυμίζει τον Γκοντάρ.
Το χρήμα, λοιπόν, είναι ένας κατ' εξοχή αλλοτριωτικός παράγοντας, που καταστρέφει τις σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Η κατάργησή του όχι μόνον καταργεί την ταξικότητα αλλά και την εχθρότητα. Ίσως τότε μπορεί να φθάσει η πραγματική αγάπη. Έτσι, λοιπόν, η γαλλική αποικιοκρατία ηττάται από το λούμπεν στοιχείο (Ντενέβ), που δρα άθελα επαναστατικά.
Αργοί ρυθμοί, μεγάλες, ράθυμες σεκάνς, σημασία στα βλέμματα και στις λεπτομέρειες, στις γωνίες λήψης. Εξαιρετική φωτογραφία, διακριτική μουσική, ο Μπελμοντό ως ο τιμώμενος ηθοποιός της ταινίας είναι γεμάτος ειρωνεία, πικρία και βαθμιαία γνώση. Η Ντενέβ αποδίδει το απροσδιόριστο του ρόλου της τέλεια. Είναι το απόλυτο αιθέριο και πέραν της ηθικής πλάσμα.
Παράλληλα, ο Τριφό, που ήταν και καλός κριτικός, σχολιάζει το είδος του νουάρ, το επεκτείνει, το υπονομεύει διακριτικά και πανέξυπνα. Και φυσικά με μια ματιά θα διαπιστωθούν οι ομοιότητες, οι αναφορές, οι παραλληλισμοί και οι ανατροπές πάνω στον Δεσμώτη του ιλίγγου του Χίτσκοκ, μια και ο Φρανσουά ήταν φανατικός θαυμαστής αλλά και μελετητής του.
Η ανάλυση του Αχιλλέα Ψαλτόπουλου που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Και φυσικά από τον τίτλο ακόμα αρχίζει η παραπλάνηση. Όλοι φανταζόμαστε πως σειρήνα είναι η πανέμορφη, τότε, Κατρίν Ντενέβ. Όμως αυτή δεν έρχεται από τις Η.Π.Α., αλλά από την Γαλλία. Ο τίτλος είναι το όνομα του πλοίου που θα την φέρει από κει στο Reunion Island, για να παντρευτεί τον πάμπλουτο ιδιοκτήτη φυτείας καπνού Λουΐ (Ζαν Πωλ Μπελμοντό) που ζητάει νύφη δια αλληλογραφίας. Το Reunion Island, στον Ινδικό Ωκεανό, ανατολικά της Μαδαγασκάρης, πέρασε στα χέρια των Γάλλων από τους Πορτογάλους, επίσημα το 1642, αν και η αποίκησή του άρχισε το 1665. Σήμερα ανήκει στην Γαλλία και συνεπώς θεωρείται το νοτιότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να αυξηθεί ο πληθυσμός αυτών των πρώτων 20 αντρών αποίκων, η Γαλλία του τότε έστειλε σαν νύφες αντίστοιχες πόρνες, που επισήμως αναφέρονται σαν θεοσεβούμενες κόρες από μοναστήρια. Αποικιοκρατία, εκμετάλλευση, ένοχος πλουτισμός (η δουλεία καταργήθηκε μόλις το1848) και Ιστορική παραχάραξη (απάτη). Ο Τρυφφώ μεταφέροντας κινηματογραφικά, σε δικό του σενάριο, το μυθιστόρημα του Γουίλλιαμ Άϊρις «Βαλς στα Σκοτάδια», παίζει με την έννοια της απάτης και του εγκλήματος, καταγγέλλοντας δευτερογενώς τη «βρώμικη» Ιστορία της γαλλικής αποικιοκρατίας. Έτσι η «άμεμπτη» κόρη θα αποδειχτεί σχεδόν πόρνη, ο ευκατάστατος αποικιοκράτης θα πρέπει να πληρώσει για τον άνομο πλουτισμό των προγόνων του χάνοντας όλη του την περιουσία. Βουτώντας και ο ίδιος στο έγκλημα πρέπει να τσαλακώσει τον «υπεράνω» καθωσπρεπισμό του. Λουί και Μαριόν θα πρέπει να φτάσουν στο σημείο μηδέν (είδος εξιλέωσης), για να μπορέσουν έτσι εξαγνισμένοι (λευκό χιόνι), χωρίς πια ίχνος αποσκευών (του παρελθόντος) και ίσοις όροις να βιώσουν τον πραγματικό έρωτά τους. Ίσως η πιο ύπουλα πολιτική ταινία του Τρυφφώ, ντυμένη με το προσωπείο της αστυνομικής ιστορίας και του εμμονοληπτικού πάθους. Λουϊ : Δεν είμαι ευτυχισμένος μαζί της, αλλά δεν μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτήν. Μαριόν : Τώρα έχω αρχίσει να νοιώθω τι είναι η αγάπη, και είναι πολύ οδυνηρή. Ο πολύχρωμος, τροπικός «παράδεισος» της αρχής θα αντικατασταθεί από το μονόχρωμο, παγωμένο τοπίο του τέλους. Ένας άντρας και μια γυναίκα, στηρίζοντας πραγματικά ο ένας τον άλλο, θα πορευτούν στη ζωή και ίσως μπορέσουν ν' ανακαλύψουν ξανά το χρώμα. Κι αυτήν την φορά θα είναι αληθινό».
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΗ ΣΕΙΡΗΝΑ ΤΟΥ ΜΙΣΙΣΙΠΗ
1. Για το πανέξυπνο παραφιλολογικό μυθιστόρημα από το οποίο προέρχεται το σενάριο.
2. Για τη δεξιοτεχνική σκηνοθεσία του Τριφό
3. Για την ιδιόρρυθμη «χημεία» των αντίθετων που παράγεται από τη σχέση Μπελμοντό- Ντενέβ.
4. Για την απόδειξη πως ο Τριφό υπήρξε και ένας πολύ καλός κριτικός κινηματογράφου (Καγιέ ντι σινεμά), κάτι που φαίνεται εξαιρετικά και στην ταινία.
5. Για τον έξοχο κοινωνιολογικό σχολιασμό για το γάμο ως οικονομική δέσμευση και επιδίωξη
6. Για την υπέροχη αξιοποίηση των κανόνων του νουάρ και την ανατρεπτική και διαφορετική ενσωμάτωσή τους στο νεονουάρ
7. Για τη σταδιακή κλιμάκωση της ίντριγκας
8. Για την αφήγηση που εξελίσσεται με μεγάλα πλάνα σεκάνς και έμφαση στο λόγο.
9. Για τον πανέξυπνο σχολιασμό του χιτσκοκικού Δεσμώτη του ιλίγγου
10. Για την αποδεικτική διαδικασία πως, όταν η οικονομική ανισότητα διορθωθεί, τότε και ο έρωτας μπορεί να αναβλύσει.
Υ.Γ. Η επόμενη ταινία θα προβληθεί με μια σχετική καθυστέρηση, δεδομένου ότι το διάστημα 24 με 30 Οκτωβρίου διοργανώνεται στον Αλέξανδρο Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους.
Θα σας ανακοινωθεί έγκαιρα η ημερομηνία της πρώτης ταινίας του νέου πολύ ενδιαφέροντος από κάθε πλευρά αφιερώματος Αυτός ήταν ο «ψυχρός» πόλεμος.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, μετά το τέλος του φιλμ θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Αχιλλέα Ψαλτόπουλου.
Ο Λουί είναι ένας πλούσιος ιδιοκτήτης καπνοφυτειών στο τροπικό νησί Ρεγιούνιον. Περιμένει τη νύφη, τη Ζιλί, που τη γνωρίζει μόνον από φωτογραφία. Όταν εκείνη φθάνει, δεν μοιάζει καθόλου με τη φωτογραφία, αλλά αυτός γοητεύεται και την παντρεύεται. Θα αρχίσουν εξελίξεις, αστυνομικά μυστήρια και το ταξίδι η λύση στην Ευρώπη.
Ο γνωστός μετρ της παραφιλολογίας Άιρις, που το σινεμά τον αγάπησε πολύ, εδώ ελκύει τον Τριφό σ' ένα ρομαντικό, σχολιαστικό μετανεονουάρ.
Το αμερικανικό ριμέικ του με την Αντζελίνα Τζολί υπήρξε επιεικώς άθλιο.
Εδώ έχουμε μια εντονότατη κριτική του θεσμού του γάμου: Οι όροι του, οι οικονομικές συνθήκες και η θεσμοθέτησή του. Στο τέλος η πολιτική και κοινωνική ματιά ωριμάζει και η ταινία θυμίζει τον Γκοντάρ.
Το χρήμα, λοιπόν, είναι ένας κατ' εξοχή αλλοτριωτικός παράγοντας, που καταστρέφει τις σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Η κατάργησή του όχι μόνον καταργεί την ταξικότητα αλλά και την εχθρότητα. Ίσως τότε μπορεί να φθάσει η πραγματική αγάπη. Έτσι, λοιπόν, η γαλλική αποικιοκρατία ηττάται από το λούμπεν στοιχείο (Ντενέβ), που δρα άθελα επαναστατικά.
Αργοί ρυθμοί, μεγάλες, ράθυμες σεκάνς, σημασία στα βλέμματα και στις λεπτομέρειες, στις γωνίες λήψης. Εξαιρετική φωτογραφία, διακριτική μουσική, ο Μπελμοντό ως ο τιμώμενος ηθοποιός της ταινίας είναι γεμάτος ειρωνεία, πικρία και βαθμιαία γνώση. Η Ντενέβ αποδίδει το απροσδιόριστο του ρόλου της τέλεια. Είναι το απόλυτο αιθέριο και πέραν της ηθικής πλάσμα.
Παράλληλα, ο Τριφό, που ήταν και καλός κριτικός, σχολιάζει το είδος του νουάρ, το επεκτείνει, το υπονομεύει διακριτικά και πανέξυπνα. Και φυσικά με μια ματιά θα διαπιστωθούν οι ομοιότητες, οι αναφορές, οι παραλληλισμοί και οι ανατροπές πάνω στον Δεσμώτη του ιλίγγου του Χίτσκοκ, μια και ο Φρανσουά ήταν φανατικός θαυμαστής αλλά και μελετητής του.
Η ανάλυση του Αχιλλέα Ψαλτόπουλου που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Και φυσικά από τον τίτλο ακόμα αρχίζει η παραπλάνηση. Όλοι φανταζόμαστε πως σειρήνα είναι η πανέμορφη, τότε, Κατρίν Ντενέβ. Όμως αυτή δεν έρχεται από τις Η.Π.Α., αλλά από την Γαλλία. Ο τίτλος είναι το όνομα του πλοίου που θα την φέρει από κει στο Reunion Island, για να παντρευτεί τον πάμπλουτο ιδιοκτήτη φυτείας καπνού Λουΐ (Ζαν Πωλ Μπελμοντό) που ζητάει νύφη δια αλληλογραφίας. Το Reunion Island, στον Ινδικό Ωκεανό, ανατολικά της Μαδαγασκάρης, πέρασε στα χέρια των Γάλλων από τους Πορτογάλους, επίσημα το 1642, αν και η αποίκησή του άρχισε το 1665. Σήμερα ανήκει στην Γαλλία και συνεπώς θεωρείται το νοτιότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να αυξηθεί ο πληθυσμός αυτών των πρώτων 20 αντρών αποίκων, η Γαλλία του τότε έστειλε σαν νύφες αντίστοιχες πόρνες, που επισήμως αναφέρονται σαν θεοσεβούμενες κόρες από μοναστήρια. Αποικιοκρατία, εκμετάλλευση, ένοχος πλουτισμός (η δουλεία καταργήθηκε μόλις το1848) και Ιστορική παραχάραξη (απάτη). Ο Τρυφφώ μεταφέροντας κινηματογραφικά, σε δικό του σενάριο, το μυθιστόρημα του Γουίλλιαμ Άϊρις «Βαλς στα Σκοτάδια», παίζει με την έννοια της απάτης και του εγκλήματος, καταγγέλλοντας δευτερογενώς τη «βρώμικη» Ιστορία της γαλλικής αποικιοκρατίας. Έτσι η «άμεμπτη» κόρη θα αποδειχτεί σχεδόν πόρνη, ο ευκατάστατος αποικιοκράτης θα πρέπει να πληρώσει για τον άνομο πλουτισμό των προγόνων του χάνοντας όλη του την περιουσία. Βουτώντας και ο ίδιος στο έγκλημα πρέπει να τσαλακώσει τον «υπεράνω» καθωσπρεπισμό του. Λουί και Μαριόν θα πρέπει να φτάσουν στο σημείο μηδέν (είδος εξιλέωσης), για να μπορέσουν έτσι εξαγνισμένοι (λευκό χιόνι), χωρίς πια ίχνος αποσκευών (του παρελθόντος) και ίσοις όροις να βιώσουν τον πραγματικό έρωτά τους. Ίσως η πιο ύπουλα πολιτική ταινία του Τρυφφώ, ντυμένη με το προσωπείο της αστυνομικής ιστορίας και του εμμονοληπτικού πάθους. Λουϊ : Δεν είμαι ευτυχισμένος μαζί της, αλλά δεν μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτήν. Μαριόν : Τώρα έχω αρχίσει να νοιώθω τι είναι η αγάπη, και είναι πολύ οδυνηρή. Ο πολύχρωμος, τροπικός «παράδεισος» της αρχής θα αντικατασταθεί από το μονόχρωμο, παγωμένο τοπίο του τέλους. Ένας άντρας και μια γυναίκα, στηρίζοντας πραγματικά ο ένας τον άλλο, θα πορευτούν στη ζωή και ίσως μπορέσουν ν' ανακαλύψουν ξανά το χρώμα. Κι αυτήν την φορά θα είναι αληθινό».
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΗ ΣΕΙΡΗΝΑ ΤΟΥ ΜΙΣΙΣΙΠΗ
1. Για το πανέξυπνο παραφιλολογικό μυθιστόρημα από το οποίο προέρχεται το σενάριο.
2. Για τη δεξιοτεχνική σκηνοθεσία του Τριφό
3. Για την ιδιόρρυθμη «χημεία» των αντίθετων που παράγεται από τη σχέση Μπελμοντό- Ντενέβ.
4. Για την απόδειξη πως ο Τριφό υπήρξε και ένας πολύ καλός κριτικός κινηματογράφου (Καγιέ ντι σινεμά), κάτι που φαίνεται εξαιρετικά και στην ταινία.
5. Για τον έξοχο κοινωνιολογικό σχολιασμό για το γάμο ως οικονομική δέσμευση και επιδίωξη
6. Για την υπέροχη αξιοποίηση των κανόνων του νουάρ και την ανατρεπτική και διαφορετική ενσωμάτωσή τους στο νεονουάρ
7. Για τη σταδιακή κλιμάκωση της ίντριγκας
8. Για την αφήγηση που εξελίσσεται με μεγάλα πλάνα σεκάνς και έμφαση στο λόγο.
9. Για τον πανέξυπνο σχολιασμό του χιτσκοκικού Δεσμώτη του ιλίγγου
10. Για την αποδεικτική διαδικασία πως, όταν η οικονομική ανισότητα διορθωθεί, τότε και ο έρωτας μπορεί να αναβλύσει.
Υ.Γ. Η επόμενη ταινία θα προβληθεί με μια σχετική καθυστέρηση, δεδομένου ότι το διάστημα 24 με 30 Οκτωβρίου διοργανώνεται στον Αλέξανδρο Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους.
Θα σας ανακοινωθεί έγκαιρα η ημερομηνία της πρώτης ταινίας του νέου πολύ ενδιαφέροντος από κάθε πλευρά αφιερώματος Αυτός ήταν ο «ψυχρός» πόλεμος.