ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΕΡΒΑΣ

Ενώπιον ενός νέου τοπίου αναμένεται να βρεθούν εντός λίγων εβδομάδων εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στη χώρα μας, καθώς από την 1η Ιουλίου ξεκινάει η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας, όπως την θεσμοθέτησε η κυβέρνηση μέσω του νόμου Γεωργιάδη το περασμένο καλοκαίρι.

Υπενθυμίζεται πως η επίμαχη διάταξη προβλέπει ότι η 6η βάρδια δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 8 ώρες, καθορίζει (όχι ιδιαίτερα) αυξημένο ημερομίσθιο, ενώ προβλέπει ποιοι κλάδοι εργαζομένων δεν είναι δυνατόν να υπαχθούν σε αυτή.

Παράλληλα, σύμφωνα με τους προβλεπόμενους στην εν λόγω διάταξη όρους, η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να κάνει προδήλωση της 6ης ημέρας της εβδομάδας στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, αλλά και να αποδεικνύεται ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας ο αιφνίδιος και εξαιρετικός φόρτος εργασίας για τις επιχειρήσεις μη συνεχούς λειτουργίας.

Το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ θα ορίζει την εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας για το Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ, τις τράπεζες και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και για τις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τις εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας, που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Εξαιρούνται οι εργαζόμενοι σε τουρισμό και επισιτισμό για τους οποίους ήδη ισχύει καθεστώς εξαήμερης εργασίας.

Εξαήμερη εργασία: Τι σημαίνει στην πράξη η αλλαγή του καθεστώτος

Σε κάθε περίπτωση και παρά περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις εκ μέρους των κυβερνητικών στελεχών, πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση της  πλήρους διάλυσης των εργασιακών σχέσεων.

Μιλώντας για το ζήτημα στο tvxs ο εργατολόγος, Νίκος Ρουκλιώτης, επισημαίνει πως η εν λόγω ρύθμιση «αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του ατομικού εργατικού δικαίου, στην εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας, που εδώ και δεκαετίες προέβλεπε- βασει όρου που έχει κανονιστική ισχύ κι έχει κυρωθεί με νόμο- 40 ώρες απασχόλησης την εβδομάδα, στο πλαίσιο πενθημέρου και όχι εξαημέρου. Από αυτή την άποψη και μόνο μιλάμε για μια πολύ βαθιά τομή. Κι αυτό γιατί ναι μεν ο νόμος προβλέπει κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες στη βάση των διατάξεων που έχουν κωδικοποιηθεί μάλιστα στον κώδικα Εργατικού Δικαίου για τήρηση των ελαχίστων ορίων ανάπαυσης, είναι όμως άκρως ευπεπίφορος σε καταστρατηγήσεις ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο, δηλαδή τα ελάχιστα όρια ανάπαυσης. Μιλάμε με άλλα λόγια για την εντατικοποίηση των όρων εργασίας, κάτι που προφανώς συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» αναφέρει.

Συνεχίζοντας σημειώνει αρχικά πως «το άρθρο 2526 του νόμου 5053/2023 που εισήγαγε την δυνατότητα καταστρατήγησης της πενθήμερης απασχόλησης, με μια πρώτη ματιά δεν αλλάζει κάτι πρακτικά σε σχέση με το ισχύον καθεστώς. Απλά θα πρέπει να υποβληθεί σε μια προέγκριση από την Επιθεώρηση Εργασίας ο αυξημένος φόρτος εργασίας για τις επιχειρήσεις μη συνεχούς λειτουργίας. Υπάρχει πρόβλεψη και για τις δύο περιπτώσεις για διασφάλιση των διατάξεων εκείνων που προβλέπουν ελάχιστα όρια ανάπαυσης».

Ο κ. Ρουκλιώτης υπενθυμίζει πως «στα άρθρα 164 και 166 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου προβλέπεται ως προς την ελάχιστη ημερήσια ανάπαυση 11 συνεχείς ώρες, ακόμη και για τις επιχειρήσεις που ακολουθείται σύστημα βαρδιών, ενώ σε επίπεδο εβδομάδας υπάρχει πρόβλεψη για εξασφάλιση ελάχιστης περιόδου συνεχούς ανάπαυσης 24 ωρών. Τέλος, ανα περίοδο τεσσάρων μηνών υπάρχει πρόβλεψη ο χρόνος εργασίας να μην υπερβαίνει τις 48 ώρες σε επίπεδο εβδομάδας» λέει.

Εξαήμερη εργασία: Οι καταστρατηγήσεις και η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας

Την ίδια στιγμή όμως ο εργατολόγος σημειώνει: «Στην πράξη πάντως όσοι ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα, είτε είναι εργατολόγοι είτε λογιστές είτε έχουν οποιαδήποτε άλλη ιδιότητα, αντιλαμβάνονται πως όλα τα παραπάνω είναι άκρως ευεπίφορα σε καταχρήσεις και καταστρατηγήσεις. Αυτό γίνεται αντιληπτό από μια πρώτη ανάγνωση και μόνο των προγραμμάτων εργασιών, τα οποία κατατίθενται μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις και στην επιθεώρηση εργασίας από επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας που ακολουθούν σύστημα βαρδιών. Εκεί έχουμε δει την πλήρη καταστρατήγηση των συγκεκριμένων διατάξεων ακόμη και πριν από την θέσπιση της απασχόλησης κατά την έκτη μέρα. Πλέον όμως μετά τον νέο νόμο διευρύνονται κατά τρόπο ακραίο τα περιθώρια καταστρατήγησης, από τη στιγμή που καθίσταται νόμιμη η δυνατότητα απασχόλησης του εργαζόμενου 48 ώρες την εβδομάδα ».

Παράλληλα υπογραμμίζει με το νέο καθεστώς ότι «προφανώς δίνεται δυνατότητα καταστρατήγησης της Κυριακάτικης αργίας. Άλλωστε, οι πιο συνήθεις περιπτώσεις καταστρατήγησης σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας αφορά την απασχόληση των εργαζομένων σε Κυριακές και αργίες. Αυτοί με το ισχύον πλαίσιο μπορούν να απασχολούνται αλλά υπό την προϋπόθεση πως θα λαμβάνουν αναπληρωματική μέρα ανάπαυσης εντός της επόμενης εβδομάδας ή επιπλέον προσαύξηση στο ημερομίσθιο σε περίπτωση που δεν λάβουν το προβλεπόμενο ρεπό. Δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις δεν δίνεται ούτε μέρα ανάπαυσης ούτε και προσαύξηση. Έτσι βλέπουμε εργαζόμενους, όπως φύλακες ή τεχνικούς τηλεοπτικών σταθμών -αναφέρω μόνο δύο περιπτώσεις, καθώς είναι πολλές οι κατηγορίες- που μπορεί να δουλέψουν ακόμη και επτά ημέρες μέσα στην εβδομάδα και να μη λάβουν ούτε ένα ρεπό μέσα στην επόμενη. Επιπλέον, δεν παίρνουν ούτε την προσαύξηση του 75% που προβλέπεται για το ημερομίσθιο σε περίπτωση απασχόλησης Κυριακή ή αργία» προσθέτει.

Εξαήμερη εργασία: Νομιμοποίηση της υπερεργασίας

«Στην πράξη αποτελεί πομφόλυγα αυτό που διατεινόταν ο πρώην υπουργός Εργασίας, ο κύριος Άδωνις Γεωργιάδης, ότι θα στήνονται ουρές από εργαζόμενους προκειμένου να δουλέψουν την έκτη μέρα, η οποία αν είναι κι αργία θα έχει επιπλέον προσαύξηση όχι μόνο 40% αλλά επιπλέον 75% φτάνοντας συνολικά στο 115%. Κι αυτό γιατί στην πράξη οι επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, για τις οποίες ίσχυε μέχρι σήμερα η εν λόγω συνθήκη, είναι και οι πρώτες που το έχουν καταστρατηγήσει» τονίζει ο κ. Ρουκλιώτης.

Συνεχίζοντας ο ίδιος υπογραμμίζει: «Σε ότι αφορά το επιχείρημα πως σε έναν εργαζόμενο θα καταβάλλεται προσαύξηση 40% πλέον για την έκτη μέρα εργασίας οφείλω να παρατηρήσω πως αποτελεί στην πραγματικότητα κοροϊδία. Αν αναλογιστεί κανείς πως καθίσταται νόμιμο ωράριο το 48ωρο, διότι αυτό συνεπάγεται η ρύθμιση που θα τεθεί σε ισχύ, προφανώς και παρακάμπτεται αυτό που προβλεπόταν μέχρι σήμερα στην εργατική νομοθεσία, ότι από τις 40 στις 45 ώρες θεωρείται υπερεργασία και από τις 45 ώρες και πάνω θεωρείται υπερωρία και αποζημιώνεται με τις ανάλογες προσαυξήσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση από τις 40 στις 48 ώρες δεν θα υπάρχει καμιά προσαύξηση για υπερωρία».

«Μιλάμε για νέο εργασιακό πεδίο, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι πολλά σωματεία και ομοσπονδίες που υπογράφουν συλλογικές ή κλαδικές συμβάσεις, οι οποίες δυστυχώς δεν είναι πολλές σήμερα, προβλέπουν -και προέβλεπαν διαχρονικά- πενθήμερο σύστημα απασχόλησης. Πλέον όμως ένας κανονιστικός όρος σε μια συλλογική σύμβαση εργασίας, που είχε αποτελέσει αντικείμενο διεκδίκησης με απεργιακές κινητοποιήσεις και με προσφυγή στον ΟΜΕΔ, τελεί σε αντίθεση με μια άλλη διάταξη κανονιστικής ισχύος αναγκαστικού δικαίου, αυτή του άρθρου 2526 του νόμου 5053 που δίνει την δυνατότητα εξαήμερης εργασίας» αναφέρει ο κ. Ρουκλιώτης καταλήγοντας.

Πηγή: tvxs.gr