Μιχαήλ Άγγελος Κωνσταντόπουλος

Οχι στη μεταφορά του Εθνικού Αστεροσκοπείου στην Πολιτική Προστασία λένε οι ερευνητές και οι εργαζόμενοί του που πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στο Μαρούσι. 

Έχοντας τη συμπαράσταση και από ερευνητές του Δημόκριτου, την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, της ΑΔΕΔΥ κ.α. ζητούν συνάντηση με τον Υπουργό, Βασίλη Κικίλια. Ακούγονται συνθήματα όπως  «Το Αστεροσκοπείο στην έρευνα θα μείνει, ό,τι και να θέλετε ό,τι και να γίνει».

Όπως αναφέρει το ψήφισμα του συλλόγου ερευνητών και του συλλόγου προσωπικού του ΕΑΑ, ο διαχωρισμός από τον υπόλοιπο ερευνητικό ιστό θα έχει συνέπειες στην προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, στη διαχείριση όλων των υφιστάμενων ερευνητικών έργων, στην υλοποίηση μεγάλων έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης κ.α. 

Ο Σύλλογος Προσωπικού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΣΠΕΑΑ) αναφέρει επίσης χαρακτηριστικά στο ψήφισμά του: «Σε δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που απαξιώνουν το ΕΑΑ, με αφορμή την αντικειμενική παρουσίαση και απεικόνιση των συνθηκών και της έκτασης των ζημιών από τις πρόσφατες θεομηνίες (πλημμύρες, πυρκαγιές), απαντάμε ότι η επιστημονική έρευνα στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα και επιστημονικά κριτήρια.

Ο ΣΠΕΑΑ ενώνει τη φωνή του με τους άλλους συνδικαλιστικούς και τους επιστημονικούς φορείς, αντιτιθέμενος σθεναρά στην υπαγωγή του ΕΑΑ στην Πολιτική Προστασία, την κατά συνέπεια αποκοπή του από την ΓΓΕΚ και τον κατακερματισμό και την αποδόμηση του επιστημονικού ιστού γενικότερα, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό θα επιφέρει στην αποτελεσματικότητα αλλά και την ίδια τη φύση του ως Ερευνητικού Κέντρου».

Έτσι, ζητούν την παραμονή του ΕΑΑ υπό την εποπτεία της γενικής γραμματείας έρευνας και καινοτομίας, ενώ εκτιμούν ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να αξιοποιηθεί το ερευνητικό έργο για την πολιτική προστασία χωρίς όμως την υπαγωγή του φορέα σε αυτή. 

Το κοινό ψήφισμα των Συλλόγων Ερευνητών και Προσωπικού του ΕΑΑ

Ο Σύλλογος Ερευνητών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και ο Σύλλογος Προσωπικού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών εκφράζουν την πλήρη διαφωνία τους στην αποκοπή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) από το φυσικό του περιβάλλον, αυτό της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Καινοτομίας (ΓΓΕΚ), και από το πλαίσιο εφαρμογής του Νόμου για την Έρευνα (4310/2014, 4386/2016) και την υπαγωγή του στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υπ. ΚΚ&ΠΠ). Η σχετική διαδικασία περιγράφεται, σε ελάχιστες γραμμές, στο Άρθρο 19 του σχεδίου νόμου «Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας - Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών», που έχει κατατεθεί από 15/11 και έως 29/11 προς δημόσια διαβούλευση.

Το περιεχόμενο του Άρθρου 19 φανερώνει τόσο την έλλειψη μελέτης και σχεδιασμού του εγχειρήματος, όσο και την απουσία ουσιαστικής αιτιολόγησης της προτεινόμενης αλλαγής. Δεν έχει τη σύμφωνη γνώμη του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ) και δεν είναι αποτέλεσμα διαβούλευσης και διαλόγου με τη Διοίκηση και τους εργαζόμενους στο ΕΑΑ. Δεν αποσαφηνίζει ποιο θα είναι το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορέσει να λειτουργήσει το ΕΑΑ μετά τις 31/12/2023, με αποτέλεσμα να επιφέρει οργανωτικά, οικονομικά, διοικητικά και θεσμικά προβλήματα στο ΕΑΑ. Επίσης, παραβλέπει το γεγονός ότι τα εθνικά Ερευνητικά Κέντρα συνεργάζονται συχνά με υπουργεία, περιφέρειες και δημόσιους φορείς μέσω καθιερωμένων και δοκιμασμένων διαδικασιών, χρησιμοποιώντας μνημόνια συμφωνίας ή προγραμματικές συμφωνίες.

Το ΕΑΑ είναι το πρώτο Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο της νεότερης Ελλάδας, με 181 χρόνια συνεχούς παρουσίας στον ερευνητικό ιστό της χώρας. Αποτελείται από τρία επιμέρους Ερευνητικά Ινστιτούτα: 1. Αστρονομίας Αστροφυσικής Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης, 2. Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, και 3. Γεωδυναμικό. Το ΕΑΑ, σύμφωνα με τον πολύ πρόσφατο Οργανισμό του (ΦΕΚ 224/Α/6.12.2022), έχει ως βασική και θεμελιώδη αποστολή του την συλλογή επιστημονικών δεδομένων και την εκπόνηση βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σε μια πληθώρα διαφορετικών επιστημονικών τομέων, με σκοπό την παραγωγή νέας γνώσης, την εφαρμογή νέων καινοτόμων τεχνολογιών, την εκπαίδευση νέου επιστημονικού προσωπικού και τη μεταφορά της γνώσης στην ίδια την κοινωνία. Κάποιες από τις βασικότερες θεματικές του περιλαμβάνουν την Αστρονομία, την Αστροφυσική, τις Διαστημικές εφαρμογές, το Περιβάλλον, την Ατμοσφαιρική Φυσική και Χημεία, την Ενέργεια, τη Μετεωρολογία, τη Σεισμολογία και τη Γεωφυσική. Ο διαχωρισμός του από τον υπόλοιπο ερευνητικό ιστό θα έχει άμεσες συνέπειες στην λειτουργία του, που αφορούν:

• στην προστασία της Ακαδημαϊκής ελευθερίας ως το βασικό συστατικό της Έρευνας

• στη θεσμική υπόσταση του ερευνητικού και λοιπού Προσωπικού του ΕΑΑ καθώς και στην εκπαίδευση νέου επιστημονικού προσωπικού

• στη διαχείριση όλων των υφιστάμενων ερευνητικών έργων, που υλοποιεί το ΕΑΑ, καθώς και στη δυνατότητα προσέλκυσης νέων χρηματοδοτήσεων, που απευθύνονται στα εποπτευόμενα από τη ΓΓΕΚ Ερευνητικά Κέντρα.

• στη συντήρηση και λειτουργία μεγάλων εθνικών ερευνητικών υποδομών που το νέο υπουργείο δεν γνωρίζει πώς να διαχειριστεί

• στην υλοποίηση μεγάλων έργων, που έχουν ήδη ενταχθεί προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για τα οποία είναι υπεύθυνη η ΓΓΕΚ, καθώς και στην υλοποίηση κτιριακών εγκαταστάσεων, που εκτελούνται αυτή τη στιγμή στο ΕΑΑ, συνολικού ύψους περίπου 73 εκατομμυρίων Ευρώ.

Το ΕΣΕΤΕΚ, η Σύνοδος Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων και Τεχνολογικών Φορέων, οι Σύλλογοι Εργαζομένων και Ερευνητών στο ΕΑΑ, η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων σε Ερευνητικά Κέντρα και Ιδρύματα (ΠΟΕΕΚ-Ι), σύλλογοι άλλων Ερευνητικών Κέντρων, ο σύλλογος Εργαζομένων στη ΓΓΕΚ, καθώς και πάνω από δυόμισι χιλιάδες επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εργαζόμενοι σε Ερευνητικά Κέντρα και Ινστιτούτα, σε Πανεπιστήμια και σε Διεθνείς και Εθνικούς Οργανισμούς, έχουν ήδη δηλώσει επισήμως τη διαφωνία τους με την παραπάνω επιχειρούμενη θεσμοθέτηση.

Ο Σύλλογος Ερευνητών και ο Σύλλογος Προσωπικού του ΕΑΑ ζητούν:

(1) Την παραμονή του ΕΑΑ υπό την εποπτεία της ΓΓΕΚ και η λειτουργία του να διέπεται από το νόμο για την έρευνα. Ο επιχειρούμενος κατακερματισμός του ερευνητικού ιστού της χώρας, αντίθετα με τις υφιστάμενες διεθνείς πρακτικές αξιοποίησης των Ερευνητικών Κέντρων, θα οδηγήσει στην περαιτέρω υπονόμευση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, τη δημιουργία του οποίου εμφατικά ζητά τα τελευταία χρόνια η πανεπιστημιακή και ερευνητική κοινότητα. (2) Την αξιοποίηση των υπηρεσιών, που έχει αναπτύξει το ΕΑΑ, στο πλαίσιο πάντα των ερευνητικών δραστηριοτήτων μέρους του προσωπικού του, και άπτονται της πολιτικής προστασίας (π.χ. πρόγνωση, παρακολούθηση και αντιμετώπιση καταστροφικών φυσικών φαινομένων) μέσω δοκιμασμένων ήδη (με υπουργεία, περιφέρειες και δημόσιους φορείς) διαδικασιών και πρακτικών όπως τα μνημόνια συμφωνίας ή οι προγραμματικές συμφωνίες. και δηλώνουν ότι Θα συνεχίσουν το δίκαιο αγώνα τους, μαζί όλους τους Συλλόγους Ερευνητών και Εργαζομένων στα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, την ΕΕΕ, την ΠΟΕΕΚ-Ι, την ΠΟΣΔΕΠ, Επιστημονικούς Συλλόγους και Σωματεία, και την ΑΔΕΔΥ, για απόσυρση του Άρθρου 19 του ν/σ, που έχει κατατεθεί από το Υπ. ΚΚ&ΠΠ, με συγκέντρωση στη Βουλή την Τρίτη 5 Δεκεμβρίου στις 10:00 π.μ., παράδοση νέου ψηφίσματος διαμαρτυρίας στην ολομέλεια και συνέντευξη τύπου προς τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας

Πηγή: efsyn.gr