ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ

Το πρόσφατο περιστατικό με τον θάνατο του αλόγου στην Κέρκυρα επανέφερε στο δημόσιο διάλογο το ζήτημα της κακοποίησης των ζώων στην χώρα.

Ταυτόχρονα, η, έστω και μη αποδεκτή από τον Πρωθυπουργό, πρόταση Μηταράκη για ίδρυση έφιππης αστυνομίας, κατέδειξε τον τρόπο που αντιλαμβάνεται η Πολιτεία τα ιπποειδή.

Δυστυχώς, δεν πρόκειται για κάποια είδηση. Φιλοζωικές ομοσπονδίες και οργανώσεις έχουν από καιρό καταγγείλει την συστηματική εκμετάλλευση και κακοποίηση που υφίστανται άλογα, γαϊδούρια και μουλάρια στην χώρα μας ως ζώα εργασίας και ως τουριστική ατραξιόν, υπό το αδιάφορο βλέμμα των Αρχών.

Η πρόεδρος της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας, Ειρήνη Μολφέση, περιέγραψε στο The Magazine πώς τα ιπποειδή ζουν υπό ένα "καθεστώς συστηματικής κακοποίησης".

ΑΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΜΟ

"Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επαρκές νομικό πλαίσιο προστασίας των ιπποειδών" τόνισε από την αρχή της συνομιλίας μας. "Ακόμα και ευρωπαϊκός κανονισμός, ο οποίος ισχύει από το 2008 για όλες τις χώρες της ΕΕ, δεν έχουμε δει να εφαρμόζεται".

Τι προβλέπει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός;

"Αρχικά, ότι τα ιπποειδή πρέπει να καταγράφονται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων, να έχουν, δηλαδή, μία ηλεκτρονική ταυτότητα, και να ακολουθούνται συγκεκριμένες οδηγίες κατά τη μεταφορά τους. Με οχήματα που έχουν αντιολισθητικό έδαφος, με κατάλληλα διαχωριστικά που τους επιτρέπει να στέκονται όρθια, χωρίς παράθυρο επειδή τρομάζουν, αλλά με επαρκή εξαερισμό και κλιματισμό" μας εξήγησε μεταξύ άλλων.

Όπως διαπιστώσαμε, παρότι η "σήμανση, καταγραφή και τήρηση ηλεκτρονικού μητρώου όλων των ιπποειδών" είναι υποχρεωτική για τα κράτη μέλη της ΕΕ, στην χώρα μας δεν εφαρμόζεται.

Αυτό σημαίνει ότι ο ακριβής αριθμός αλόγων, γαιδουριών και λοιπών ιπποειδών που ζουν στην Ελλάδα είναι άγνωστος, με αποτέλεσμα χιλιάδες ζώα να βρίσκονται εκτεθειμένα στο παράνομο εμπόριο, την εκμετάλλευση ακόμα και τη σφαγή.

Οι κανονισμοί της ΕΕ για την εκτροφή ιπποειδών και συγκεκριμένων προδιαγραφών των σταβλικών εγκαταστάσεων επίσης δεν εφαρμόζονται, όπως περιγράφει και σε ανακοίνωση της η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία.

ΕΛΛΙΠΗΣ Η ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Εκτός των παραπάνω κανονισμών, την ιδιαίτερη προστασία των ιπποειδών ρυθμίζει κάθε χώρα ξεχωριστά, μέσω εθνικής νομοθεσίας.

Στην Ελλάδα, ο νόμος 4830/2021 με τίτλο "Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς - Πρόγραμμα «ΑΡΓΟΣ» και λοιπές διατάξεις" αποτελεί το μοναδικό θεσμικό πλαίσιο προστασίας τους και δυστυχώς παρουσιάζει πολλά κενά.

Καταρχάς, ξεχωριστό πλαίσιο αναφοράς στα ιπποειδή δεν υπάρχει, ούτε κανονισμοί για την χρήση τους ως ζώα εργασίας. Η ένταξη τους στη νομοθεσία για τα ζώα συντροφιάς έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την ευζωΐα τους, όπως θα δούμε παρακάτω.

Η προστασία τους ρυθμίζεται μόνο με επιμέρους εγκυκλίους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), όπως η πρόσφατη για τον καύσωνα "Κλέων", η οποία απαγορεύει την εργασία τους καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 39°C. Για να καταλάβουμε πόσο εισακούονται οι εγκύκλιοι αυτοί παραθέτουμε το βίντεο που κατέγραψαν πολίτες από τη Σαντορίνη την Παρασκευή (14/7), την ημέρα που ο καύσωνας ήταν στο πικ του.

Να σημειωθεί ότι η τελευταία αντίστοιχη εγκύκλιος εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2021 και αφορούσε την "προστασία κατά τη μεταφορά των ιπποειδών τους θερινούς μήνες". Και η αμέσως προηγούμενη το 2018.

Επίσης, δεν υπάρχει ολοκληρωμένος Κώδικας Ορθής Πρακτικής, που να εξηγεί τη φύση τους και να περιγράφει πώς πρέπει να διαβιούν και ποιές είναι οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών τους.

ΟΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΠΕΦΤΟΥΝ ΣΤΟ ΚΕΝΟ

Όλα τα παραπάνω στρώνουν το έδαφος για την υπερεκμετάλλευση των ιπποειδών και δημιουργούν το καθεστώς της συστηματικής κακοποίησης τους.

Οι θλιβερές εικόνες με τα παστουρωμένα άλογα ή με τα υπερφορτωμένα γαϊδουράκια, αποτελούν μία κανονικότητα για την χώρα μας "και δυστυχώς η Πολιτεία δείχνει να μην την νοιάζει". Γιατί εκτός από την απουσία μίας προστατευτικής νομοθεσίας, παρατηρείται και μία αδιαφορία των θεσμών στις καταγγελίες κακοποίησης.

"Πολλές φορές έχουμε (σ.σ. μέλη/φίλοι της Ομοσπονδίας) δει άλογα, γαϊδούρια και μουλάρια να τα σέρνουν πίσω από αυτοκίνητα και μηχανάκια ή να τα μεταφέρουν πάνω σε καρότσες και "δεν ανοίγει ρουθούνι", αναφέρει η κ. Μολφέση.

"Και σαν να μην φτάνει αυτό, όταν το καταγγέλλεις δεν γίνεται τίποτα. Μας έχει τύχει επανειλημμένα να πάρουμε τηλέφωνο την Αστυνομία εκείνη ακριβώς την ώρα, να πούμε βλέπω το τάδε όχημα, με αυτή την πινακίδα, σε αυτή τη λεωφόρο και να μην γίνει απολύτως τίποτα".

Η Αστυνομία δε γνωρίζει τι καλείται να ελέγξει στις μεταφορές ιπποειδών λόγω της έλλειψης ενημέρωσης όλων των αρμόδιων φορέων στις συστάσεις του ΕΚ, αναφερεται επίσης σε ανακοίνωση της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας.

Αλλά ακόμα και η τεκμηρίωση μιας καταγγελίας για κακοποίηση αποτελεί μια δύσκολη διαδικασία, μας επισημαίνει.

"Πολλές φορές είναι δύσκολο να στοιχειοθετηθεί η κακοποίηση, που εκφράζεται πχ. με την απουσία επαρκούς σκιερού μέρους ανάπαυλας των ζώων ή με τις υπερωρίες, το υπερφόρτωμα, το παστούρωμα κλπ. Δεν έχουμε το αυτονόητο στην ελληνική νομοθεσία, που να λέει ότι αν ένα ζώο το εξαντλείς στη δουλειά, κακοποιείται, προσθέτει.

Παράλληλα, έχουν διαπιστωθεί περιστατικά, όπως αυτό στη Τζιά, που αν και βάσει νόμου βεβαιώθηκε κακοποίηση σε βάρος του αλόγου, δεν μπορούσε να εκτελεστεί η ποινή της αφαίρεσης του από τον ιδιοκτήτη, καθώς το άρθρο του ν. 4830/2021 αφορά τα ζώα συντροφιάς. Και τα άλογα, όπως και τα περισσότερα ιπποειδή, δεν ανήκουν σε αυτά.

Ο δρόμος για την υπεράσπιση των ιπποειδών φαίνεται πως είναι γεμάτος εμπόδια και παγίδες.

Η κ. Μολφέση μας περιέγραψε μια υπόθεση κακοποίησης ιπποειδούς στην Πάρο, κατά την οποία, όχι μόνο οι χρόνιες καταγγελίες των πολιτών έπεφταν στο κενό αλλά γινόταν και με τη σύμφωνη γνώμη του κρατικού κτηνιάτρου.

"Είχαμε ένα περιστατικό στην Πάρο, όπου επί χρόνια γινόταν καταγγελία για δύο ιπποειδή που ήταν αφημένα στον ήλιο, μέρα-νύχτα, δεμένα, παστουρωμένα, χωρίς νερό, με πληγές στα πόδια τους από το σκοινί. Κάθε φορά που πήγαινε ο κρατικός κτηνίατρος, τα έβγαζε μια χαρά.

Μέχρι που η ίδια καταγγελία ήρθε μέσω Αμερικής. Δηλαδή, κάποιοι Αμερικάνοι τουρίστες που πέρασαν από το σημείο, πήγαν στο τοπικό Αστυνομικό Τμήμα, δεν κατάφεραν να βγάλουν άκρη και όταν γύρισαν στην χώρα τους, κίνησαν τη δικαστική διαδικασία από εκεί. Μια εισαγγελέας από την πολιτεία της Βιρτζίνια, ήρθε σε επικοινωνία μαζί μας και προσπαθήσαμε μαζί να το παλέψουμε. Και πάλι, όμως, παρόλο που στείλαμε όλα τα στοιχεία που είχαμε συγκεντρώσει, δεν έγινε τίποτα.

Τα ζώα πέθαναν τελικά. Και, μάλιστα, λίγο καιρό μετά τον θάνατο του πρώτου ζώου, ο κρατικός κτηνίατρος "εξήγησε" ότι ήταν "μεγάλο σε ηλικία". Αυτή είναι η κατάσταση.

Δεν βγάζεις άκρη. Δεν είναι εύκολο, όταν όλο το σύστημα είναι εναντίον σου" καταλήγει.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΔΗΜΟΙ;

Την ζοφερή αυτή κατάσταση ενισχύει και η αδράνεια των Δημοτικών Αρχών.

Η δυνατότητα να οριστεί ένα κοινοτικό πλαίσιο προστασίας των ζώων εργασίας και να καταργηθεί η χρήση των ιπποειδών ως τουριστική ατραξιόν, υπάρχει.

Ωστόσο, παρατηρείται οι Δημοτικές Αρχές να αγνοούν τις καταγγελίες φιλοζωικών οργανώσεων και την κατακραυγή μεγάλης μερίδας ντόπιων και τουριστών και να μην αναζητούν λύσεις.

"Η Σαντορίνη είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Παρόλο που γίνονται δεκάδες καταγγελίες, γιατί επικρατεί το απόλυτο αίσχος σε ότι αφορά τα ζώα εργασίας, οι τοπικές αρχές κάνουν μονίμως "τα στραβά μάτια" καταγγέλει η κ. Μολφέση και συμπληρώνει,

"Αλλά μην πάτε μακριά. Αρκεί να σκεφτούμε ότι για να λάβει κανείς άδεια για άμαξα, χρειάζεται μόνο την έγκριση του τοπικού Δημοτικού Συμβουλίου. Δεν χρειάζεται να πεις ότι έχω ένα στάβλο τόσης χωρητικότητας, χώρο σκίασης Χ τετραγωνικών, με ταΐστρες και ποτίστρες, τίποτα".

Πράγματι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για να αποκτήσει κανείς Άδεια Οδήγησης Ζωήλατου Οχήματος αρκεί να έχει δίπλωμα ηνιόχου και την έγκριση του ΔΣ. Στα απαραίτητα δικαιολογητικά που ορίζονται για την διαδικασία χορήγησης της άδειας δεν αναφέρεται πουθενά κάτι σχετικό με την ευζωΐα του ιπποειδούς.

"Αυτά που συζητάμε υπάρχουν σαν προδιαγραφές σε άλλες χώρες. "Εμείς" δεν τις "φέρνουμε" εδώ, μάλλον γιατί ο εκάστοτε αρμόδιος υπακούει στους τοπικούς παράγοντες.. Έχουμε ένα υπερβολικά χαλαρό πλαίσιο για τα ζώα, και ειδικά για τα ζώα εργασίας, που είναι σαν να "φτιάχτηκε" για να μην ενοχληθεί κανένας" σχολιάζει δεικτικά η κ. Μολφέση.

"Έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε μουλάρια, γαϊδούρια και άλογα να καταλήγουν στον γκρεμό, όταν δεν είναι πια χρήσιμα στον εκάστοτε ιδιοκτήτη. Βλέπετε, είναι πολύ πιο εύκολο από την ευθανασία και πάνω απ' όλα, δωρεάν. Δυστυχώς τα άλογα της Πάρνηθας, της Κέρκυρας και της Τζιας αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου".

Πηγή: news247.gr