Από εργαλεία φιλικά προς την αρθρίτιδα μέχρι τροποποιήσεις φιλικές προς τις αρθρώσεις, ακολουθούν ορισμένοι τρόποι για να μειώσετε τον πόνο και την ενόχληση από την αρθρίτιδα όταν καθαρίζετε το σπίτι σας.
Επειδή θα χρειαστεί κάμψη, σκύψιμο, σήκωμα, τρίψιμο κ.λπ., το να πούμε ότι η καθαριότητα  του σπιτιού  είναι εύκολη εργασία  θα ήταν ψέμα . Στην πραγματικότητα, μια μελέτη του 2015 που εξέτασε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα διαπίστωσε ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων - 84,6 % για την ακρίβεια - ανέφερε δυσκολία στην εκτέλεση των οικιακών εργασιών. Επιπλέον, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες δήλωσαν ότι λαμβάνουν βοήθεια για να διατηρούν  το σπίτι τους τακτοποιημένο και καθαρό.

Όταν αναλογιστείτε  τα συμπτώματα που συνοδεύουν την αρθρίτιδα, το παραπάνω εύρημα είναι λογικό. «Ο πόνος και το πρήξιμο στις αρθρώσεις μπορεί να περιορίσουν το εύρος κίνησης ενός ατόμου, καθιστώντας ορισμένες στάσεις δύσκολες ή επώδυνες», αναφέρει η κα Καίτη Αντωνοπούλου, Γενική Γραμματέας της ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α.  Και υπάρχουν πολλές στάσεις που απαιτούνται για την καθαριότητα και οι οποίες είναι δύσκολη υπόθεση για οποιονδήποτε, πόσο μάλλον για κάποιον με ρευματικό νόσημα.

Εάν πάσχετε από  αρθρίτιδα στα γόνατα ή τους γοφούς, για παράδειγμα, οι εργασίες καθαρισμού που περιλαμβάνουν γονάτισμα, κάμψη σώματος και σκύψιμο μπορεί να είναι επώδυνες. Ομοίως, το να φτάσουμε κάτι που είναι πάνω από το κεφάλι μας, το επαναλαμβανόμενο τρίψιμο, το τέντωμα και το σήκωμα βαριών αντικειμένων μπορούν να ταλαιπωρήσουν  κάποιον με αρθρίτιδα στους ώμους, τους καρπούς και τα χέρια. Δουλειές όπως το σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα και το σφουγγάρισμα μπορεί να επιδεινώσουν την αρθρίτιδα στην πλάτη.
Εάν κάποιος βιώνει ήδη πόνο αρθρίτιδας στην καθημερινότητά του, το καθάρισμα μπορεί να είναι πολύ δυσβάσταχτο,  ειδικά επειδή μπορεί να προκαλέσει στο άτομο περισσότερο πόνο και κόπωση αργότερα", λέει η κα Αντωνοπούλου.  «Ο επίμονος πόνος και η κόπωση μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής ενός ατόμου, καθώς και τη συναισθηματική του ευημερία».
Αλλά, ενώ το καθάρισμα  θα είναι πάντα μια αγγαρεία, υπάρχουν τρόποι να το κάνετε λιγότερο δύσκολο ή αποθαρρυντικό. Αυτές οι πρακτικές λύσεις μπορούν να βοηθήσουν εσάς ή κάποιον που αγαπάτε να βρείτε καλύτερους τρόπους καθαρισμού, «με τον δικό σας ρυθμό, επιλέγοντας ποιες εργασίες θα κάνετε και πότε», αναφέρει η κα Αθανασία Παππά, Πρόεδρος της ΕΛΕΑΝΑ. 

Σχεδιάστε και αυτορυθμίστε τον ρυθμό σας
Όσον αφορά τον καθαρισμό,  ο διδάκτωρ κλινικής εργοφυσιολογίας  κος Παναγιώτης Βιτάλης  επισημαίνει ότι ο σχεδιασμός, η  αυτό-ρύθμιση και ο διαχωρισμός των εργασιών  μπορούν να σας βοηθήσουν να ολοκληρώσετε τη δουλειά χωρίς να επιβαρύνετε υπερβολικά το σώμα σας. Ο κος Βιτάλης προτείνει να κατανέμετε τις δουλειές μέσα  στην εβδομάδα και να προγραμματίζετε τις πιο δύσκολες εργασίες για την ώρα της ημέρας που νιώθετε καλύτερα. Εάν τα πρωινά είναι δύσκολα για εσάς (πολλοί άνθρωποι με αρθρίτιδα εμφανίζουν δυσκαμψία στις αρθρώσεις που είναι χειρότερη το πρωί), μπορεί να θέλετε απλώς να βάλετε  μία μικρή ποσότητα ρούχων  στο πλυντήριο ή να αδειάσετε την επάνω σχάρα του πλυντηρίου πιάτων, κρατώντας  τις πιο κοπιαστικές δουλειές, όπως το σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα ή το καθάρισμα του μπάνιου, για αργότερα μέσα στην ημέρα, αφού κινηθείτε πρώτα και το σώμα σας είναι πλέον πιο ‘’έτοιμο’’. Φροντίστε να  θέτετε ρεαλιστικά όρια με βάση την πορεία της νόσου σας στο πόσα κάνετε μέσα σε μια μέρα, προσθέτει ο κος Βιτάλης,  ειδικά για να μην εξαντλείτε τον εαυτό σας εκείνες τις μέρες που αισθάνεστε καλά και έχετε την τάση να υπερβάλετε. 
Πολλά μέλη της ΕΛΕΑΝΑ έχουν παραδεχτεί  ότι το να κάνετε πάρα πολλά τις «καλές μέρες» μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ και να οδηγήσει σε επιδείνωση του πόνου και της κόπωσης για τις επόμενες μέρες, επισημαίνει η κα Παππά. 

Επενδύστε σε εργαλεία καθαρισμού φιλικά για την αρθρίτιδα
Ευτυχώς, υπάρχουν πολλά φιλικά προς την αρθρίτιδα gadgets και εργαλεία στο εμπόριο, που βοηθούν τους ανθρώπους που ζουν με πόνο εξαιτίας του ρευματικού τους νοσήματος  και τους επιτρέπουν να παραμείνουν ανεξάρτητοι, καθιστώντας  τις καθημερινές εργασίες λιγότερο δύσκολες, όπως:
Σκούπες με μακριές λαβές για να μπορείτε να σκουπίζετε χωρίς να χρειάζεται να σκύβετε
Ξεσκονόπανο με επεκτεινόμενη λαβή για να καθαρίζετε περσίδες, σανίδες και ανεμιστήρες
Μια βούρτσα για τρίψιμο με μακριά λαβή για να καθαρίσετε το ντους/μπανιέρα και τα παράθυρα
Aυτοκινούμενη ηλεκτρική σκούπα ή σκούπα ρομπότ
Σφουγγαρίστρα ατμού για να μαλακώσετε τη βρωμιά, ώστε να είναι πιο εύκολο να σκουπίζεται πιο εύκολα
Γάντι μπάνιου από  νάιλον ή πετσετέ, για να χρησιμοποιείτε  ολόκληρο το χέρι σας αντί για τις μικρές αρθρώσεις του χεριού σας
Ένα μικρό σκαμπό για εύκολη πρόσβαση σε ψηλά ντουλάπια και ράφια ή για να κάθεστε όταν καθαρίζετε επιφάνειες κοντά στο έδαφος
Ένα μετακινούμενο  καλάθι ρούχων για τη μεταφορά ρούχων
Ένα παχύ μαξιλαράκι γονατίσματος για να σας παρέχει άνεση όταν πρέπει να γονατίσετε
Βασιζόμενες  σε αυτά τα εργαλεία, θα εξασφαλίσετε ότι πονάτε λιγότερο  τις περισσότερες φορές. Επιπλέον, όταν βρίσκετε ένα εργαλείο που σας επιτρέπει να κάνετε μια εργασία πιο εύκολα και πιο ανεξάρτητα, είναι πιο πιθανό να εκτελέσετε την εργασία  και να αποφύγετε την απώλεια μυϊκής μάζας.
Διπλασιάστε τις  προμήθειες

Εάν το σπίτι σας έχει δύο ή περισσότερους ορόφους, κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε για να έχετε  ένα σετ προμηθειών καθαρισμού σε κάθε όροφο. Με αυτόν τον τρόπο, δεν χρειάζεται να μεταφέρετε βαριά μπουκάλια απορρυπαντικών, σφουγγαρίστρες και ηλεκτρικές σκούπες πάνω και κάτω από τις σκάλες. Φροντίστε π.χ. να έχετε απολυμαντικά μαντηλάκια κατά των αλάτων σε κάθε μπάνιο για να κάνετε το καθημερινό σκούπισμα. Αυτό βοηθά στην αποφυγή συσσώρευσης βρωμιάς και αλάτων που απαιτεί τρίψιμο.
Ελαφρύνετε την ποσότητα και μειώστε το βάρος
Το να μεταφέρετε βαριά μπουκάλια απορρυπαντικού, ογκώδεις ηλεκτρικές σκούπες και υπερχειλισμένα καλάθια ρούχων απλά δεν κάνει καλό στις αρθρώσεις σας και μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε γλίστρημα και πτώση. Κάντε τις ακόλουθες έξυπνες κινήσεις:
Χρησιμοποιήστε κάψουλες απορρυπαντικού  ή μικρότερα δοχεία αντί για μεγάλα δοχεία απορρυπαντικού.
Μεταφέρετε τα υγρά απορρυπαντικά σε μικρότερα, πιο εύχρηστα μπουκάλια.
Μοιράστε τα ρούχα έτσι ώστε να μην υπάρχει ένα μεγάλο φορτίο
Αλλάξτε τις κατσαρόλες, τα τηγάνια και τα πιάτα με αυτά μικρότερου βάρους.
Αφήστε τις λύσεις καθαρισμού να κάνουν τη δουλειά για εσάς
Το έντονο τρίψιμο μπορεί να κάνει το ντους σας φωτεινό, αλλά μπορεί επίσης να επιφέρει και σοβαρό πόνο. «Η παραμονή σε μια θέση για αρκετά λεπτά τη φορά μπορεί να προκαλέσει δυσκαμψία και πόνο  στις αρθρώσεις, επισημαίνει ο κος Βιδάλης.
Για να αποφύγετε το έντονο τρίψιμο, να χρησιμοποιείται καθαριστικά αφρού σε σπρέι για να μαλακώσετε  την βρωμιά και τα άλατα  και να προετοιμαστεί η περιοχή, ώστε να είναι ευκολότερο να σκουπιστεί απαλά. Για την τουαλέτα, εάν είναι εφικτό, χρησιμοποιείτε  τα αυτόματα καθαριστικά για το καζανάκι της τουαλέτας, ώστε να μη χρειάζεται να σκύβετε και να τρίβετε τους λεκέδες.

Χωρίστε τις εργασίες
Η κα Αντωνοπούλου λέει ότι κάνει συχνά ένα διάλειμμα – από  μερικές ώρες έως μια ολόκληρη μέρα - μεταξύ εργασιών όπως το σφουγγάρισμα ή το σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα πολλών δωματίων. «Συνήθως δεν μπορώ να ξεφύγω, κάνοντας περισσότερα από ένα δωμάτια τη φορά, χωρίς έντονο πόνο στην πλάτη», αναφέρει.
Αν δεν έχετε βοήθεια, είναι πιθανό να μην είναι ρεαλιστικό να καθαρίσετε ολόκληρο τον χώρο  σας μέσα σε μια μέρα. Αντ' αυτού, καθαρίστε λίγο κάθε μέρα όταν οι βρωμιές είναι φρέσκες. Σκεφτείτε να σκουπίσετε ένα δωμάτιο με ηλεκτρική σκούπα ή να καθαρίσετε ένα μικρό τμήμα της κουζίνας - όχι και τα δύο σε μια μέρα - για να αποφύγετε τις εξάρσεις και να διαχειριστείτε την κόπωση. Μπορείτε επίσης να περιορίσετε τον πόνο που σχετίζεται με το πλύσιμο, ρίχνοντας μία μικρή ποσότητα  ρούχων ή πετσετών κάθε δεύτερη μέρα αντί να περνάτε ολόκληρο το Σάββατο σας στο πλυντήριο και το στεγνωτήριο.
"Το να κάνετε πάρα πολλά ταυτόχρονα, ανάλογα με το χρονικό εφαρμογής τους και την ενεργότητα της νόσου, θα μπορούσε να επιδεινώσει τα συμπτώματα στις αρθρώσεις ενδεχομένως για αρκετές ημέρες", επισημαίνει ο  κος Βιτάλης.
Βασιστείτε σε μεγάλους μύες
Υπάρχουν τεχνικές που προστατεύουν τις αρθρώσεις και  μπορούν να κάνουν το καθάρισμα ευκολότερο, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης  σε μεγάλους μύες αντί για τις μικρές αρθρώσεις για το καθάρισμα και το ξεσκόνισμα. Για παράδειγμα, συνιστάται να χρησιμοποιείτε ένα νάιλον ή υφασμάτινο γάντι (ή παλιές κάλτσες στα χέρια σας) αντί για ένα ξεσκονόπανο, ώστε να χρησιμοποιείτε ολόκληρο το χέρι και τον ώμο σας και όχι μόνο τη δύναμη του χεριού σας για να το πιάσετε. 
Συνιστάται επίσης  η χρήση της κατάλληλης μηχανικής του σώματος για ανύψωση και κάμψη-Λυγίστε τα γόνατα και τους γοφούς αντί να στρογγυλεύετε την πλάτη σας, κάτι που μπορεί να επιβαρύνει δυσμενώς τη σπονδυλική στήλη.
Επιστρατεύστε την οικογένειά σας 
Το καθάρισμα του σπιτιού δεν πρέπει να γίνεται από έναν, ειδικά αν ζείτε με μέλη της οικογένειας ή με συγκάτοικους. Συνεργαστείτε με τους αγαπημένους σας για να μοιράσετε μερικές από τις δουλειές, αναθέτοντας ορισμένες από τις εργασίες που είναι πιο επίπονες για εσάς. Για παράδειγμα, ζητήστε από κάποιο άλλο μέλος του σπιτιού   να ανεβοκατεβάζει τα άπλυτα από τις σκάλες ή να σας βοηθήσει να αδειάσετε το πλυντήριο πιάτων.

«Προσπάθησα να γράψω ένα πρόγραμμα καθαρισμού για να ακολουθήσει η οικογένειά μου», λέει η κα Παππά αν και παραδέχεται ότι δεν λειτουργεί πάντα. «Αλλά τα μέλη της οικογένειάς μου συνήθως γνωρίζουν ποιες εργασίες είναι πιο επίπονες για εκείνη και είναι τις περισσότερες φορές  πρόθυμα να τις αναλάβουν».
Κάντε ένα διάλλειμα
Κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε για να αποφύγετε να πιέζετε τον εαυτό σας πάρα πολύ στην αναζήτηση της τελειότητας. «Μπορεί να υπάρχει μια αίσθηση ενοχής όταν ένα άτομο δεν είναι σε θέση να διατηρήσει το σπίτι του όπως συνήθιζε πριν εμφανιστεί το ρευματικό νόσημα καταλήγει η κα Αντωνοπούλου. «Να θυμάστε ότι δεν πειράζει να κάνετε διαλείμματα, να προγραμματίσετε τις εργασίες καθαρισμού για μια μέρα που ο πόνος είναι λιγότερος και να ζητήσετε βοήθεια. 
Να είστε ευγενικοί με το σώμα σας και προσπαθήστε να μην εκνευρίζεστε αν όλα δεν είναι τέλεια» προτείνει η κα Παππά.
Περισσότερες πληροφορίες στο website της ΕΛΕΑΝΑ www.arthritis.org.gr

Πηγή: creakyjoints.org
Βιβλιογραφία:
VLeino M, et al. Effects of rheumatoid arthritis on household chores and leisure-time activities. Rheumatology International. November 2015. doi: https://doi.org/10.1007/s00296-015-3313-2.