Γιάννης Κιμπουρόπουλος

Τα δικαστήρια Πειραιά και Πάτρας απαγορεύουν τη διακοπή ηλεκτροδότησης σε καταναλωτές που αδυνατούν να πληρώσουν τις παράλογες χρεώσεις, μέχρι να κριθεί οριστικά η νομιμότητα της ρήτρας ● Κρίσιμη η αναμενόμενη σύντομα πρώτη απόφαση επί των προσφυγών ΙΝΚΑ και ΕΚΠΟΙΖΩ κατά ΔΕΗ, καθώς θα αναγκάσει την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει τι θα κάνει με τη ρήτρα μετά το πάγωμά της μέχρι τον Ιούλιο.

H διαβόητη ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος έχει ανασταλεί μέχρι τον προσεχή Ιούλιο και καλύπτεται πίσω από τις κρατικές επιδοτήσεις που συγκρατούν μεν το κόστος για τα νοικοκυριά, αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν τα ταμεία των προμηθευτών ρεύματος. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει τι θα κάνει με τη ρήτρα όταν θα λήξει το προσωρινό καθεστώς κρατικής επιδότησης. Από αυτή την άποψη έχουν ενδιαφέρον οι δικαστικές αποφάσεις που αναμένονται από το Πρωτοδικείο Αθήνας με βάση τις προσφυγές των καταναλωτικών ενώσεων κατά της ΔΕΗ και των άλλων εταιρειών προμήθειας ρεύματος (έχουν εκδικαστεί οι προσφυγές κατά Protergia, ΗΡΩΝ, Elpedison και αναμένεται η προσφυγή κατά NRG).

Η απόφαση επί της προσφυγής κατά ΔΕΗ, που εκδικάστηκε τον Ιούλιο, με επίκεντρο την ακυρότητα της ρήτρας και την καταχρηστική εφαρμογή της εις βάρος εκατομμυρίων καταναλωτών, θα έπρεπε να έχει ήδη εκδοθεί, αλλά σε κάθε περίπτωση αναμένεται άμεσα και εντός προεκλογικού χρόνου. Επομένως έχει και προφανές πολιτικό βάρος, καθώς αφ’ ενός αφορά πάνω από το 60% των καταναλωτών, αφ’ ετέρου θα αναγκάσει την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει τη θέση για το τι θα προτείνει για την τύχη της ρήτρας μετά τον Ιούλιο.

Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι όλες οι δικαστικές αποφάσεις επί αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα δικαιώνουν τους καταναλωτές ρεύματος. Αλλη μία προστέθηκε προ ημερών από το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά. Το δικαστήριο απαγόρευσε στον ΔΕΔΔΗΕ να προχωρήσει σε διακοπή της ηλεκτροδότησης επιχείρησης εστίασης με συσσωρευμένη οφειλή από τη ρήτρα αναπροσαρμογής, όπως ζητά η προμηθεύτρια ιδιωτική εταιρεία, μέχρι να εκδικαστεί η κύρια αγωγή. Αλλά το σκεπτικό με το οποίο γίνεται δεκτή η αίτηση προδικάζει εμμέσως την απόφαση, καθώς το δικαστήριο δέχεται τα βασικά επιχειρήματα του καταναλωτή (τον εκπροσώπησε το δικηγορικό γραφείο του Γ. Καλτσά), σύμφωνα με τα οποία:

■ Οι όροι και η μεθοδολογία της αναπροσαρμογής της τιμής του ρεύματος δεν πληρούν τις απαιτήσεις διαφάνειας του Ν. 2251/1994 (άρθρο 2 παρ. 7 ια’), όπου ορίζονται ως καταχρηστικοί οι όροι που χωρίς σπουδαίο λόγο αφήνουν το τίμημα αόριστο και δεν επιτρέπουν τον προσδιορισμό του με κριτήρια ειδικά καθορισμένα στη σύμβαση και εύλογα για τον καταναλωτή.

■ Η υπό εξέταση σύμβαση εξαρτά την αναπροσαρμογή του τιμήματος και το ύψος του από σύνθετους και πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους, το τελικό άθροισμα του οποίου διαμορφώνεται κατά κύριο λόγο από την «Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς Επόμενης Ημέρας του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας σε €/MWh» (χονδρική τιμή), όρος άγνωστος στον μέσο καταναλωτή.

■ Η παράθεση ενός μαθηματικού τύπου υπολογισμού της ρήτρας, δίχως εκ των προτέρων γνώση των άλλων μεταβλητών από την οποίες εξαρτάται η τιμολόγηση, δεν πληροί τις απαιτήσεις διαφάνειας, ενώ καθίσταται σαφές ότι οι μαθηματικοί υπολογισμοί είναι ιδιαίτερα σύνθετοι και πολύπλοκοι και ανέφικτο να πραγματοποιηθούν από τον μέσο καταναλωτή.

■ Με δεδομένη την πιθανή ακυρότητα της ρήτρας και την αδυναμία του καταναλωτή να εξοφλήσει τον διογκωμένο από τη ρήτρα λογαριασμό, σε περίπτωση διακοπής της ηλεκτροδότησης της επιχείρησής του, θα υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη και θα οδηγηθεί σε επαγγελματική καταστροφή και οικονομική εξαθλίωση, ενώ η εταιρεία παροχής ρεύματος δεν θα υποστεί σημαντική ζημία από την εξακολούθηση της ηλεκτροδότησης της επιχείρησης, σε περίπτωση που ο καταναλωτής συνεχίσει να καταβάλλει τα ποσά που αντιστοιχούν στις άλλες χρεώσεις πλην της ρήτρας.

Με ανάλογα επιχειρήματα πριν από λίγες μέρες το Μονομελές Πρωτοδικείο Πάτρας έκανε δεκτή συλλογική αίτηση ασφαλιστικών μέτρων δέκα πολιτών-οικιακών καταναλωτών της Πάτρας κατά της ΔΕΗ για τη χρέωση της ρήτρας αναπροσαρμογής. Το δικαστήριο δέχθηκε να μη διακοπεί η παροχή ρεύματος για όσο διάστημα δεν αποπληρώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής και μέχρι την εκδίκαση της κύριας αγωγής τους, με την οποία διεκδικούν, όχι μόνο την καταχρηστικότητα και ακυρότητα της ρήτρας, αλλά και την κατάργηση των χρεώσεων που απορρέουν από αυτήν και επιστροφή όσων ποσών έχουν ήδη καταβάλει.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ