Aγγελική  Παπαζάνη  εκπαιδευτικος

Έχουμε διερωτηθεί τι γίνεται όταν για ένα κράτος οι άνθρωποι δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια βιολογική οντότητα; Όταν η Ζωή δεν είναι ούτε κυριολεκτικά ζωώδης ούτε πραγματικά ανθρώπινη (Agaben, 2021:155);

Όσοι επέζησαν από το Ολοκαύτωμα αποκάλυψαν πώς είναι να αναπνέει κάποιος χωρίς να ζει.

«Απ’ το νοσοκομείο ανέβαιναν τα μακριά καρότσια του κρεματορίου φορτωμένα με τους πεθαμένους της νύχτας. Στα δεξιά του κατηφορικού δρόμου ήταν σωροί τ’ α αποκαΐδια  που είχαν αδειάσει τ’ αυτοκίνητα. Τ’  αποκαΐδια ήταν καλύτερο υλικό για επίστρωση δρόμων απ’ το ψιλό χαλίκι. Ειδικά τώρα που θ’ αρχίζαν οι βροχές. Δε λασπώνει τ’ αποκαΐδι. Όπως και να το  κάνουμε,  ο άνθρωπος είναι πάντα το καλύτερο υλικό. Σχεδόν αναντικατάστατο (Μαουτχάουζεν, 2020:94)».

Ο άνθρωπος στο στρατόπεδο όπου βρέθηκε κρατούμενος ο Ι. Καμπανέλλης ήταν ένα «υλικό». Το ίδιο ίσχυε και για όλα τα στρατόπεδα των Ναζί που «φιλοξένησαν» χιλιάδες αθώες ψυχές οι οποίες θυσιάστηκαν χωρίς να το θέλουν στο βωμό της μισαλλοδοξίας, της τρέλας, της καθαρής φυλής ,του …γενικότερου καλού και της δημόσιας υγείας.

Και ενώ όλα αυτά φαντάζουν μακρινά σε εμάς που σε κάθε επέτειο ενώνουμε τις φωνές μας κατά του φασισμού που δεν λογαριάζει την ανθρώπινη ύπαρξη και δεν  προστατεύει την ανθρώπινη αξία , όπως (όφειλαν να κάνουν) οι αστικές δημοκρατίες , οι υποχρεωτικές ιατρικές πράξεις που προέκυψαν από την ιερά σύμπραξη εξουσίας και ιατρικού κατεστημένου δημιουργεί -αν μη τι άλλο- μια ανασφάλεια. Ένα ρίγος, μια υποψία ότι τα τέρατα που τόσες δεκαετίες βρίσκονταν σε χειμερία νάρκη έχουν ξυπνήσει ζητώντας το μερίδιό τους από όσα ο Κώδικας της Νυρεμβέργης τους έχει στερήσει.

Ο κώδικας αυτός ήταν η Ταφόπλακα όλων των φρικαλεοτήτων που έγιναν από τους γιατρούς κατ’ εντολήν του Γ’ Ράιχ. Ήταν το φρένο που μπήκε επίσημα στις διαθέσεις όσων θεωρούσαν ότι οι άνθρωποι είναι αμελητέες μονάδες που μπορούν να εξολοθρευτούν . Ήταν εκείνο το σύνολο αρχών που αποτέλεσε τη γέφυρα που ένωσε τον όρκο του Ιπποκράτη με τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενδυνάμωσε ηθικά την Ιατρική άσκηση προστατεύοντας τον ασθενή.

Σήμερα πάρα ποτέ ο συγκεκριμένος κώδικας, που ορίζει ως απαραίτητη προϋπόθεση για την διεκπεραίωση κάθε ιατρικής έρευνας την ενημερωμένη συναίνεση και αποτέλεσε τη βάση για τις συνθήκες που προστατεύουν υγιείς και ασθενείς από τις αδηφάγες διαθέσεις που εμφανίζονται συχνά πυκνά, πρέπει να έλθει πάλι στο προσκήνιο.  Σήμερα στην εποχή των παρεκκλίσεων το βλέμμα  μας  είναι στραμμένο στους ανθρώπους εκείνους που εκβιάστηκαν με την επιβίωσή τους προκειμένου να  προχωρήσουν σε μια ιατρική πράξη την οποία δεν επιθυμούσαν.   Είναι στραμμένο σε όσους εκβιάζονται καθημερινά, σε όσους ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας, σε αυτούς που στοχοποιήθηκαν ως εχθροί του κοινωνικού συνόλου , που λοιδορήθηκαν, που σταυρώθηκαν σαν τον Χριστό, που οδηγήθηκαν στην πυρά σαν τις μάγισσες του Μεσαίωνα…

75 χρόνια μετά οι δικλείδες ασφαλείας που μας άφησε ο Β παγκόσμιος πόλεμος είναι πιο αναγκαίες από ποτέ.  Τα διαχρονικά και απαρασάλευτα κείμενα που προήγαγαν την ηθική άσκηση της Ιατρικής Τέχνης έχουν μπει στην άκρη. Υπεύθυνοι; Όλοι εκείνοι που πίστεψαν ότι μπορεί να ασκηθεί Ιατρική χωρίς Ελευθερία, όλοι εκείνοι που αντάλλαξαν την ιδιότητα του πολίτη με αυτή του υπηκόου συμμετέχοντας σε ένα τρελό γαϊτανάκι , σε μια φρενίτιδα άνευ προηγουμένου που αποδεικνύει για άλλη μια φορά  ότι ο άνθρωπος είναι θηρίο , που υπό τον φόβο του θανάτου βγάζει στην επιφάνεια τον χειρότερο εαυτό του. Από αυτό το θηρίο ποιος κώδικας, άραγε, μπορεί να μας προστατεύσει;